بخشی از مقاله
چکیده
ادبیات داستانی جنگ ادبیاتی است که از جنگ و حوادث آن نوشته میشود. این نوع ادبیات داستانی با شروع جنگ با مضامینی مختلفی چون شهادت، بمباران شهرها، حماسهسازی رزمندگان و اسارت گره خورده است. بسیاری از داستانهای دفاع مقدس توسط نویسندگان و برخی از زبان کسانی که خود مستقیما در جدال با سختیهای جنگ بودند نوشته شده است. این مقاله به بررسی مهمترین جلوههای ادبیات پایداری از دیدگاه دختر هفده سالهای میپردازد که به عنوان امدادگر وارد مناطق جنگی میشود و خیلی زود همان اوایل جنگ به اسارت نیروهای دشمن در میآید و در مدت چهار سال همراه سه دختر ایرانی دیگر به عنوان اسیر جنگی در زندانهای مختلف الرشید، موصل، عنبر شاهد جنایات دشمن بعثی بر علیه اسیران جنگی ایران بوده و بعد از سالها خاطرات معصومه آباد که یکی از آن چهار دختر اسیر بوده است، از دوران اسارتش با عنوان کتاب من زندهام نوشته شده است .این مقاله به مهمترین مضامین ادبیات پایداری از جمله اعتراض به نابرابری و سکوت جوامع بین-المللی، توصیف مناطق جنگ زده، اعتراض به غارت و سودجویی عوامل خارجی، مضامین عاشورایی و تحقیر دشمن و حماسهسازی مبارزان در این کتاب ...... میپردازد.
کلیدواژه:ادبیات دفاع مقدس، مضامین پایداری، کتاب من »من زندهام«
-1-1مقدمه
پایداری یک از واقعیتهای مهم زندگی بشر است. به طور کلی هنگامی که جامعهای دچار نظامی مستبد یا غاصب شود به طوری که آزادی و حقوق اولیه اجتماعی افرادسلب شود، ادبیّات مقاومت شکل میگیرد. سرشت انسان آنقدر لطیف است که هرگز تاب بدی و زور را تحمل نمیکند. بنابراین به ناچار در مقابل ظلم و بیداد میایستد و به شکلهای مختلف مانند اعتراض، پرخاشگری و گاهی جنگ متقابل بروز میکند. بنابراین میتوان گفت اولین کلمات و سخنانی که برای مبارزه با ظلم بوجود آمد همان ادبیّات پایداری است. - محقّق، - 107:1390یکی از ویژگیهای ممتاز دفاع مقدس حضور اندیشهها و احساسات دینی در آن است تا آنجا که میتوان ادبیات جنگ را ادبیات دینی نامید. - سلیمانی، - 84:1380
یعنی به عبارتی گاهی در جنگ انسان هدف و آرمانش را به بهای اسارت و حتی کشته شدن حفظ میکند. از آنجا که در دورهی جنگ فرصت برای ثبت خاطرات و حوادث بیسار کم بوده و سالها بعد از جنگ فرصت مناسبی برای ثبت خاطرات و نوشتن داستان درمورد حوادث دفاع مقدس پیدا شده بسیاری از افرادی که در جنگ حضور داشتند اقدام به ثبت خاطرات و حوادث جنگ کردند که یکی از این کتابها که در چند سال اخیر مخاطبان زیادی پیدا کرده کتاب »من زندهام« نوشتهی بانوی آزاده معصومه آباد است که سالها در اسارت رژیم عراق بوده است و خود از نزدیک شاهد ظلم و شکنجهی این رژیم بوده است. این کتاب نمونهی والایی از شجاعت و مقاومت از زنان کشورمان است و سرشار از مفاهیم مهم پایداری و اسقامت است که ما به بخشی از این مضامین میپردازیم.
-1-2فعالیت های فرهنگی و سیاسی زنان در دوران انقلاب
زنان ایران همواره در صحنه بوده و پابه پای مردان برای تحقق آرمان و پیشرفت کشور تلاشهای زیادی کردند. با وجود اختناق و فشارهای رژیم شاهنشاهی و با وجود حکومت نظامی که شاه برقرار میکرد.اما زنان در همه ی شهرهای ایران دوشادوش مردان در صحنه بودند. در این کتاب نیز نویسنده با پخش اعلامیههای امام در بین مردم به همراهی دوستان و همشهریانش به فعالیتهای سیاسی علیه رژیم شاهشاهی میپرداخته است.
»گاهی برای رد و بدل کردن اطلاعات، سه چهار نفری میرفتیم داخل یک توالت جلسه میگرفتیم، غافل از اینکه هیچ نقطهای از نظر خانم سبحانی دور نمیماند. او تعدادی از بچههای بیسرو زبان را به عنوان خبر چین مامور کرده بود تا آنهایی را که در سرویسهای بهداشتی بیشتر از یک بار تردد دارند شناسایی کنند تا به دفتر احضار و بازخواست شوند. خلاصه اینکه توالت رفتن هم دیگر خطرناک شده بود. - آباد:1393، - 79 و در ادامه مینویسد: »خانم دشتی و میمنت کریمی که از معلمهای قرآن و فعالان مسجد مهدی موعود بودند.کتابهای بسیار خوب و اعلامیهها را به ما میرساندند. مسجد و مدرسه به هم پیوند خورده بودند. مسجد محور همه بحثها و حرکتها شده بود. ما از مسجد تغذیه میشدیم، از مسجد ایده میگرفتیم و در مسجد برای فردا برنامهریزی میکردیم. هر کس ماموریتی داشت. - «همان:. - 80
-2-2اعتراض به نوع پوشش و حجاب زنان
یکی از مورادی که از زمان رضاخان همواره مورد بحث و درگیری در بین مردم و رژیم شاهنشاهی بوده نوع پوشش زنان بوده است. این اعتراض و درگیری تا سالهای آخر قبل از انقلاب ادامه داشته
