بخشی از مقاله
تبیین فرصت ها وتهدیدهای مدیریت برگزاری رویدادهای ورزشی بر اساس مدل SWOT
چکیده:
هدف از پژوهش حاضر بررسی طراحی و تدوین مدیریت برگزاری رویدادهای ورزشی بر اساس مدل SWOT است.روش شناسی پژوهش:تحقیق به لحاظ هدف کاربردی، از لحاظ روش تحقیق توصیفی - پیمایشی و از نظر جمع آوری اطلاعات میدانی بود. جامعه آماری این پژوهش کارشناسان و صاحب نظران ورزشی و گردشگری و اقتصادی هستند، به همین منظور مدیران و کارشناسان تربیت بدنی،اساتید تربیت بدنی دانشگاه ها و کارشناسان انتخاب شدند.یافته های پژوهش:تحلیل عاملی اکتشافی پنج عامل معتبر اقتصادی، اجتماعی روانی، فرهنگی، زیست محیطی و گردشگری را شناسایی کرد، نتایج آزمونفریدمن نشان داد عامل فرهنگی مهم ترین تاثیرمسابقات ملی و عوامل اجتماعی روانی، اقتصادی، گردشگری و زیست محیطی در رتبه های بعدی قرار دارند.نتایج پژوهش: به طورکلی نتایج نشان داد رویدادهای ورزشی می تواند منافع اقتصادی برای جامعه میزبان داشته باشد، بنابرایندر این موقعیت اقداماتی نظیر پخش تلویزیونی رقابت ها و تشکیل کمیته های گردشگری و بازاریابی می تواند منجر به کسب منافع اقتصادی از این رویداد ورزشی شود.
کلمات کلیدی: تحلیل عاملی. آثار مثبت و منفی. مدیریت رویدادها، مدل SWOT
مقدمه
رویدادها بخش مهمی از فرهنگ و جامعه امروزی هستندو سالانه بر تعداد آنها افزوده می شود(.(3 رویدادها می توانند نیازهای اساسی بشر مانند جسمی، روانی و فردی را برآورده نموده و نقش های متعددی از جمله میراث فرهنگی، آگاهی فرهنگی، توسعه جامعه گردشگری را ایفا نماید(.(4 رویدادها برای افراد فرصتی بو جود می آورد که با یکدیگر تعامل داشته باشند و احساس تعلق و انسجام را تقویت نمایند(.(2 رویدادها، تجربیات متعددی برای مردم فراهم کرده و ممکن است برای مردم محلی و بازدید کنندگان جذابیت هایی از قبیل: انگیزه مشترک برای شرکت در رویداد، سرگرمی و دلتنگی برای میهن، استراحت و تفریح، فرار از کار روزمره، فرصت های سرگرمی، تعامل با دیگران، یادگیری، مشاهدات و مشارکت در جشن را فراهم آورند(.(5 بنابراین، رویداد می توانند به بازاری برای جذب بیشتر مشتریان تبدیل شوند(.(4رویدادها با اهداف مختلفی ایجاد می شوند. از یک سو، همواره تمایل دارند تا عملکرد فردی و تیمی جامعه را ارتقا دهند، از سوی دیگر، یک رشته ورزشی را به گونه ای به نمایش می گدارند که موجب تشویق عموم افراد برای شرکت در آن فراهم شود(.(5
رویدادهای ورزشی بهترین نماد همبستگی جامعه جهانی به شمار میآیند. به طوری که بازیهای المپیک، قاره ای و مسابقات بینالمللی و ملی، مورد توجه مردم، رسانههای گروهی و بنگاههای آموزشی، اجتماعی و اقتصادی میباشد. مدیریت برگزاری این رویدادها نیز از پیچیدگی و حساسیت زیادی برخوردار هستند(.(1 پدیده درخواست میزبانی رویدادهای بزرگ بخشی از استراتژی های توسعه شهرها و کشورها شده است و همه روزه شهرهای زیادی درصدد برگزاری رویدادهای بزرگ به عنوان راهی برای توسعه پایدارشان توجه می کنند و درخواست دادن میزبانی این رویدادهای بزرگ ابزاری برای تحریک و شروع به حرکت سریع تر و مؤثرتر ماشین توسعه است .میزبانی رویدادهای ورزشی بزرگ مانند بازی های المپیک می تواند بر توسعه اقتصادی، اجتماعی و شهری تأثیر بگذارد؛ مانند جذب سرمایه گذاری داخلی و خارجی که اقتصاد شهر و کشور را از طریق ترغیب شعبه های مختلف مانند توریسم، اشتغال زایی، فرصت های کسب و کار، ترویج ورزش در بین مردم، هدایت تغییرات اجتماعی، احیای شهری و ... بارور می کند(.(2در تحقیقی که توسط هالمن(2010) 1 با عنوان»عملکرد و اثرات برگزاری رویدادهای ورزشی« به این نتیجه دست یافت که وجه و شهرت محل برگزاری رویدادهای ورزشی برای گردشگری ورزشی، اهمیت بسیاری دارد.از این رو ضروری است جذابیت های محل برگزاری هرچه بیشتر معرفی شوند(.(7 کیم و پتریک((2013 در پژوهشی با عنوان ادارکات ساکنان از تاثیرات مسابقات جام جهانی 2002 فوتبال به مطالعه موردی شهر سئول بهعنوان میزبان مسابقات جام جهانی پرداختند، این محققان با استفاده از تحلیل عاملی اکتشافی 22 گویه مثبت را در پنج بعد و 9 گویه منفی را در سهبعد دسته بندی کردند. ابعاد مثبت به ترتیب شامل توسعه گردشگری و احیای شهر، بهبود وجهه شهر میزبان، منافع اقتصادی، علاقه به فرهنگهایخارجی، توسعه زیرساختهای گردشگری و عوامل منفی به ترتیب جنبه های منفی اقتصادی(افزایش قیمتها و. . . )، تضاد و درگیری، مشکلات ترافیکی و ازدحام بودند(.(8
ژوو و آپ((2012 در تحقیقی با عنوان ادارکات ساکنان از تاثیرات بازیهای المپیک 2008 پکن به شناسایی و بررسی برداشتهای ساکنان نسبتبه یک رویداد بزرگ ورزشی پرداختند، محققان 20 گویه مختلف در زمینه تاثیرات این رویداد را در چهار عامل اجتماعی روانی، اثرات توسعه شهری،توسعه اقتصادی و اثرات زندگی اجتماعی دسته بندی کردند. همچنین نتایج نشان داد که اکثریت پاسخ دهندگان درک مثبتی از اثرات این رویداد به.( خصوص در مورد سه عامل اجتماعی روانی، توسعه شهری و توسعه اقتصادی داشتند(.(9
یانگ و همکاران((2010 نیز در پژوهشی با عنوان ادراکات ساکنان محلی از تاثیرات نمایشگاه ملی 2010 شانگهای به بررسی ادارکاتساکنان شانگهای از تاثیرات این نمایشگاه پرداختند. داده های تحقیق با استفاده از یک پرسشنامه 42 گویه ایی جمع آوری شد و با استفاده از تحلیلعاملی اکتشافی مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفت نتایج نشان میدهد که در مجموع 42 گویه مورد نظر را میتوان در پنج عامل مثبت و سه عاملمنفی دسته بندی نمود و اکثریت پاسخ دهندگان درک مثبتی از اثرات این رویداد داشتند به ویژه کسانی که ارتباط نزدیکی با نمایشگاه داشته و در مشاغل وابسته به نمایشگاه کار میکردند(.(10
لوردی و همکاران((2011 در بررسی ادراکات ساکنان محلی از تاثیرات مسابقات جام جهانی 2007 کریکت در باربادوس 6 به مقایسه برداشتساکنان از تاثیرات این رویداد قبل و بعد از بازیها پرداختند، محققان با استفاده از تحلیل عاملی هفت عامل تبادل فرهنگی، مشکلات اجتماعی،منافع اقتصادی، توسعه فرهنگی و حفظ منابع طبیعی، آلودگی و مشکلات ترافیکی، افزایش قیمتها و هزینه های ساخت و ساز را شناسایی کردند،همچنین تفاوت معنی داری بین ادراکات ساکنان قبل و بعد از بازیها در همه ابعاد وجود داشت. بطوری که قبل از بازیها انتظار میرفت هزینه میزبانی بیشتر از منافع باشد در حالی که بعد از برگزاری برداشت ساکنان این بود که منافع این رویداد بیشتر از هزینه ها شده است(.(11 نبود برنامه ریزی برای رویدادهای بزرگ ورزشی به عنوان توسعه همه جانبه در برنامه های کلان ایرانکاملاً مشهود است(.(3 امروزه کشورهای مختلف با مدیریت و برنامه ریزی و به کارگیری راهبردهای مدون در تلاش هستند تا گردشگری ورزشی را توسعه بخشند . در این راستا به منظور برنامه ریزی برای گرفتن میزبانی رویدادهای بزرگ ورزشی، شناخت محیط داخلی و خارجی برای تدوین استراتژی مناسب رویداد امری لازم و ضروری است(.(4 اما از طرف دیگر برگزاری رویدادهای ورزشی بزرگ در صورتی که مردم احساس کنند به محیط زیست آسیب وارد می شود، یا هزینه های سرسام آوری را تحمیل می کند، سبب اختلاف عقیده در بین مردم می شود و یا مشکلات امنیتی که گاهی در حین برگزاری رویدادهای ورزشی بزرگ به وجود می آید از دیگر تاثیرات اجتماعی و اقتصادی منفی که برجای می گذارد؛ افزایش سریع و کاذب مشاغل، افزایش اجاره بها و قیمت مستقلات و ساخت ساز، بروز درگیریهای اجتماعی و شکاف طبقاتی و کاهش همگرایی اجتماعی؛ همچنین تاثیرات زیست محیطی از قبیل: افزایش تولید زباله و تدابیری برای بازیافت و دفع، تاثیرات ترافیکی و تغییراتی که در اثر ساخت و ساز در طبیعت به وجود می آید(.(5 برگزاری رویدادهای ورزشی برای یک شهر یا کشور همواره دارای اثرات مثبت نیست تنها وقتی مسئولان شهر یا کشور به ویژه مدیران برگزار کننده رویدادهای ورزشی پیش بینی تمام جوانب را کرده و با بررسی کامل به ویژه قبل از ارائه پیشنهاد برای کاندیدا شدن، از ظرفیت ها حداکثر استفاده را برده و خطرات و ریسک پزیری را به حداقل ممکن برسانند، می توانند از موفقیت آمیز بودن برگزاری و دستیابی به اهداف مثبت مطمئن شوند(.(6تحقیقات نشان دادند، اثرات کلیدی دیگری شامل بهبود روحیه و کسب افتخار، بهبود سنت های فرهنگی، نگرش ها، باورها و ارزش ها و کسب تجربه و مهارت در نتیجه برگزاری رویدادها در جامعه میزبان می شود. در نهایت، رویدادهای ورزشی ممکن است به عنوان یک هویت اجتماعی و اولویت ملی در بسیاری از کشورها به رسمیت شناخته شوند.تاثیرات فرهنگی را روحیه تعاون، همکاری و همگرایی بین اقشار مختلف برای برگزاری رویدادهای ورزشیمناسب و با شکوه به گونه ای که سبب غرور و افتخار مردم یک شهر یا یک کشور محل برگزاری شود، تعریف کرد. نبود برنامه ریزی برای رویدادهای بزرگ ورزشی به عنوان توسعه همه جانبه در برنامه های کلان ایران کاملا"مشهود است(.(3 امروزه کشورهای مختلف با مدیریت و برنامه ریزی و به کارگیری راهبردهای مدون در تلاش هستند تا گردشگری ورزشی را توسعه بخشند. در این راستا به منظور برنامه ریزی برای گرفتن میزبانی رویدادهای ورزشی بزرگ ، شناخت محیط داخلی و خارجی برای تدوین استراتژی مناسب رویداد امری لازم و ضروری است(.(4 شاید نداشتن برنامه استراتژیک برای گردشگری ورزشی ،فقدان شناخت کافی، عدم مدیریت و نبود راهبردهای مدون و مشخص باعث غفلت از این حوزه و از دست رفتن فرصتهای منحصر به فرد شده است(.(5 آنها باید دارای راهبرد مشخصی در زمینه هایی از قبیل گردشگری، فعالیت های فرهنگی، اقتصادی، سرمایه گذاری و امنیتی را ترسیم کرده و بر اساس آن عمل کنند. از این رو مسأله اصلی پژوهش حاضر این است که در ایران به منظور درخواست میزبانی و برگزاری رویداد های ورزشی بزرگ چه اثراتی بر جای می گذارد؟
روش شناسی
روش پژوهش حاضر براساس هدف، کاربردی، تحلیلی است جامعه آماری ، شامل اساتید تربیت بدنی دانشگاه های ایلام تعداد 85 نفر مورد مطالعه قرار گرفتند. برای گردآوری دادهها از پرسشنامه محقق ساخته استفاده شد.
ضریب پایایی بدست آمده از طریق ضریب آلفا و0/ 08 آمار استنباطی آزمون کولموگراف اسمیرنوف، آزمون فریدمن تجزیه و تحلیل قرار گرفت.
یافته ها
مطابق جدول شماره 1با توجه به نتایج آزمون فرید من بین تمام مولفه ها تفاوت معنی داری وجود داردکه در جدول فوق نشان داده شده است.
همانطوری که در جدول فوق مشاهده می شود، مولفه های فرصت ها کسب تعامل اجتماعی و افزایش علاقه مندی به ورزش از برگزاری رویدادهای ورزشی با رتبه 4/93 بالاترین اولویت و زیرساخت های اسکان مانند هتل ها به عنوان میراث رویداد برای جامعه به جا می ماند(اقتصادی) 3/33 در پایین ترین اولویت قرار دارد. همچنین از بین مولفه های ضعف ها درخواست میزبانی و برگزاری، تحمیل هزینه های زیاد 5/65 در بالاترین اولویت امنیت شهرها و منطقه در معرض خطر قرار می گیرد(عوامل اجتماعی) با رتبه 4/17 در پایینترین اولویت قرار دارد.از بین مولفه های قوت ها افزایش وجه و شهرت و افزایش سرمایه
