بخشی از مقاله
چکیده
مهارت مطالعه کتاب ریاضی یکی از نیازهای مهم دانش آموزان در یادگیری ریاضی است و استفاده از روش های تکمیلی مطالعه را می طلبد. مطالعه ریاضی باید همراه با توانایی درک مطلب و تفسیر از مفاهیم ریاضی باشد . ارتقاء مهارت مطالعه ریاضی باعث بهبود و پیشرفت سواد ریاضی دردانش آموزان وافزایش رغبت مطالعه ریاضی در آنهامی شود. باروش صحیح مطالعه می توان افزایش انگیزه در حل مسأله و افزایش توانایی حل مسأله راایجادکرد. لذت حل مساله با درگیر نمودن دانش آموزان با تمرین ها و فعالیت های کلاسی افزایش می یابدواین کارباعث افزایش رقابت های درسی خواهد شد درنتیجه اعتماد به نفس دانش آموزان در کلاس زیادتر می شود و بدون ترس از اشتباه در برابر پرسش و پاسخ کلاسی بیشتر اظهار نظر می کنند و احساس قدرت در حل مسأله آنان زیادترمی شود .نگارنده دردوره متوسطه اول دردبیرستان هدف شهرستان ساری بااین تجربه شاهدپیشرفت روزافزون دانش آموزان بود.
.1 مقدمه
اغلب دانش آموزان روش طوطی وار و روزنامه ای را برای مطالعه ریاضی انتخاب می کنند که روش راحت تری است . اما متأسفانه بدون بازده می باشد و از اهمیت روش درست مطالعه ریاضی اطلاعی ندارند . بیشتر دانش آموزان ادعا می کنند که در کلاس مطالب را درک کرده اند ولی در خانه نمی توانند تمرین حل کنند . این چالش بزرگ که چرا دانش آموزان فرمول ها را فراموش می کنند یا چرا نمی توانند ریاضی یاد بگیرند ، اغلب همه معلمان را درگیر می کند. مهم ترین اصل در آموزش ، یادگیری است . یافته های پژوهش در روانشناسی یادگیری از موضع شناختی نشان داده که یادگیری در مفهوم واقعی آن یک رابطه خطی بین محرک - پاسخ ، نیست بلکه فرآیندی است که اساسا دارای سه ویژگی مهم است .
الف - تاملی - - Reflective یعنی : گردش ذهن ، کاویدن و تعمق آن .
ب - ساختی - - constructive یعنی : مبتنی بر ساخت های شناختی و سازمان های بنیادی ذهن
ج - خودنظم جویی - - Self- regulated یعنی: تعادل جویی درونی و برقرار ساختن ارتباط معنی دار بین مطالب یادگرفته شده با مطالب قبلی . [1 ]
از آنجایی که در عصر کنونی پرورش روحیه علمی ، تفکر انتقادی و بازتابی ، توانایی تجزیه و تحلیل ، خوب فکر کردن و تصمیم گیری درست بیش از داشتن بازوهای ستبر و سینه های فراخ اهمیت دارد و ریاضیات کلید مناسبی برای پرورش این استعدادها می باشد ، لذا آینده ی جهان به کیفیت آموزشی که به فرزندانمان می دهیم ، بستگی دارد. [2 ] برای ایجاد فرصت های مناسب برای تمام دانش آموزان به منظور یادگیری بیشتر ، بهتر است قبل از هر کاری ابتدا روش صحیح مطالعه بخصوص روش صحیح مطالعه ریاضی را آموزش داد تا دانش آموزان ریاضی را با درک و فهم یاد بگیرند و بتواند فعالانه ، دانش جدید را براساس تجربه و دانش قبلی خود بسازند . شاید به نظر برسد روش مطالعه انفرادی و اختصاصی است اما برخی راهبردهای مطالعه ای وجود دارند که به دانش آموزان کمک می کنند تا بهتر یاد بگیرند. [3 ] پس می توان با آموزش این راهبرد ها موجب شد تا آنها ریاضی بیاموزند، از آن لذت ببرند و بتوانند بر سختی های یادگیری ریاضی فائق آیند .
-2 تفاوت مطالعه ریاضی با دروس دیگر
ریاضی دوره متوسطه - 1 - از اهمیت زیادی برخوردار است . زیرا پایه ریاضی دوره متوسطه 2 محسوب می شود . درس ریاضی درسی فهمیدنی است که نیاز به تکرار و تمرین بسیار دارد . هرکس با توجه به نحوه ی یادگیری خود لازم است دقت کافی برای یادگیری مطالعه این درس اختصاص دهد عامل های مهمی وجود دارد که باعث می شود به مطالعه ریاضی با حالت خاص نگاه کنیم و روش های ابداعی را برای مطالعه به آن اضافه کنیم . عامل نخست ، شناخت خود در یادگیری درس ریاضی و زمان مورد نیاز برای اختصاص دادن به آن است . هر دانش آموز باید نحوه ی فراگیری خود را کشف کند .
عامل دوم : انتخاب تکنیک مطالعه با توجه به شناخت فردی است . دانش آموز نباید روش مطالعاتی که به طور اتفاقی انتخاب کرده است محدود شود بلکه باید انعطاف پذیر باشد و برای انجام کارهای مختلف روش های مختلف را بکار گیرد و روشی را انتخاب کند که در آن بیشترین کارایی را داشته باشد .
عامل سوم : درس ریاضی زبان مخصوص به خود را داراست . بنابراین دانش آموزباید آشنایی کافی داشته باشد تا با اصطلاحات و نمادها و اطلاعات ریاضی مطالعه کند و بتواند با تکنیک ریاضی وارد مرحله مطالعه آن شود
عامل چهارم : مسأله محور بودن ریاضی، باعث می شود که دانش آموز هنگام مطالعه درگیر یادگیری و حل مسأله شود . بنابراین فق صرف استفاده از تکنیک های روش مطالعه، نمی تواند پاسخگو باشد باید یک روش تکمیلی برای این کار ابداع کند .
گام پنجم : انتزاعی بودن ریاضی و تفکر همراه با مطالعه باعث می شود اگر دانش آموز با فن مطالعه ریاضی آشنا نشود در هنگام مطالعه خسته می شود و مطالعه را رها می کند .
-3تکنیک مطالعه ی ریاضی
در حالت کلی روش یادگیری مطالعه ریاضی به 3 بخش تقسیم می شود و در هر بخش ارائه شده دانش آموز می تواند با توجه به وضعیت آموزشی و وضعیت یادگیری خود ، با تکیه بر شناخت و تجربه ای که دارد روش خاص خود را انتخاب و یا ابداع کند .
3-1 مطالعه قبل از ورود به کلاس
· ایجاد انگیزه : دانش آموز باید بداند که برای چه مطالعه می کند فهرستی از دلایلی که می خواهد برای آن ها درس بخواند را فراهم کند تا در مطالعه ثابت قدم باشد .
· ایجاد جذابیت : دیدگاه دانش آموز نسبت به ریاضی بهتر شود و برای این کار لیستی از کاربردهای ریاضی را در رشته های مختلف و امور جاری زندگی بنویسد . کاربرد ریاضی در ورزش ، هنر و علوم و ... . اگر ریاضی بلد باشد در زندگی اش چه تغییراتی ایجاد خواهد شد؟
· پیش خوانی : قبل از ورود به کلاس ، پیش خوانی درس جدید را انجام دهد تا با پیش زمینه فکری با درس جدید روبرو شود.
3-2 مطالعه در کلاس
البته این قسمت مربوط به یادگیری می باشد ولی حضور فعال دانش آموز در کلاس باعث می شود درک و فهم ریاضی بالاتر رود و دانش آموز در مرحله بعدی مطالعه موفق شود و بتواند مسائل را حل کند .
· آماده سازی محی
شرای مناسب برای تدریس معلم که مطالعه ی دانش آموز را سامان می بخشد در روند اجرایی کار حائز اهمیت است . قبل از ورود معلم دانش آموز آماده یادگیری و خواهان آن باشد و ملزومات آموزشی مورد نظر درس را تهیه کند. دانش آموز نیز به یادگیری درس در کلاس درس، علاقه نشان دهد . زیرا باعث می شود معلم در کلاس با شور اشتیاق بیشتری درس را ادامه بدهد و مطالب خود را بیان کند . شنونده صاحب سخن را به سر ذوق می آورد .
· شرکت در گروه های کلاس ریاضی
الف - یادگیری مشارکتی اثربخشی زیادتری در فهم دارد . [4 ] دانش آموز سعی کند در گروهها شرکت کند ، همفکری و تعامل داشته باشد . شرکت فعال باعث پویایی و دانش افزایی می شود.
ب - قوانین و اهداف گروه را محترم بشمارد .
ج - روش پرسیدن دو جانبه به افزایش سطح شناخت فرد و به بهبود روش مطالعه کمک می کند [4] بهتر است فراگیر مشاهده کند و ببیند و از دیگران سوال کند و سپس دست به انتخاب بزند .
د - دانش آموز سعی کند از تجربیات و اشتباهات دیگران حداکثر استفاده را ببرد ، دامنه ی ارتباط خود را افزایش دهد ، سعی کند از دانش آنها به نحو احسن استفاده کند ، در مواقع لازم قدردانی نماید ، در هنگام شکست واقع بین باشد و با درایت و تامل نکات منفی کار را بررسی کرده و سپس برای پیشرفت کار و موفقیت در آن استفاده کند .
· یادگیری فعال
دانش آموز مطالب درسی را در همان کلاس درس یاد بگیرد و در کلاس حضور فعال داشته باشد مثالهایی که در کلاس حل می شود به دقت یادداشت کند و مطالب را جمع بندی نماید.
