بخشی از مقاله
چکیده
این پژوهش با هدف بررسی متون مرتبط با دورکاری و اقدامات صورت گرفته در این زمینه در جهان و ایران بررسی مزایا و مشکلات دورکاری انجام شده است. منابع اطلاعاتی تحقیق مقالات چاپ شده در این زمینه و همچنین کتابهای مرجعی چون محیط کاری نوین هولمن و همکاران و مدیریت استراتژیک منابع انسانی جفری ملو و سایت های معتبر و خبرگزاریها بوده است که از 31 منبع موثق در انجام این تحقیق بهره گرفته شده است.
یافته های این تحقیق نشان می دهد: دورکاری منجر به رفتار به نفع خود از سوی دور کار می گردد. افراد با تجربه برای دورکاری مناسب تر اند هرچند با چالش روبرویی با تکنولوژی جدید مواجه باشند. دورکاری بر عملکرد خوب بیشتر از بد اثر دارد و سبب بهبود عملکرد سازمانی می شود. با فراهم آوردن زمینه های دورکاری می توان عملکرد سازمان را بهبود بهشید. سازگاری دورکاران با همکاران دور ، مشتریان در زندگی حرفه ای بیشتر است. رابطه مستقیمی بین فناوری و پتاسیل دورکاری وجود دارد.
رفتار مدیران در دورکاری سازمان محور است. بهره مندی از مزایای دورکاری خود موجب توسعه آن می شود. تعهد سازمانی پر اهمیت ترین عامل در دورکاری است. دورکاری سبب افزایش زنان شاغل می شود. مهمترین نکته اینکه مزایا و مشکلات هم برای دورکاران و هم برای کارفرمایان وجود دارد. دورکاری نیز مانند تمامی محیط های کاری جدید نیاز به فناوری های نو و نگرش نوین مدیران و مدیریت منابع انسانی جدید دارد نیاز دارد.
مقدمه
مراتبی و سامانه تولید انبود نمی باشد. بنابراین درک و شناخت شیوه ها و فنون کاری جدید از الزامات سازمانهای امروزی است. - حیدری، - 1393 ماهیت کار در حال تغییر است. بسیاری از کشورهای دنیا در حال انتقال از یک جامعه مبتنی بر خدمت به جامعه مبتنی بر اطلاعات هستند. این انتقال ، انقلابی در زمان، مکان و چگ.نگی انجام کار پدید آورده است و شرایط کاری جدیدی را برای شخص و سازمانها به دنبال داشته است. فناوری اطلاعات و ارتباطات این امکان را به وجود می آورند که کارهای گروهی بدون محدودیت جغرافیایی سازماندهی شوند.
تکنولوژی علاوه بر تاثیری که بر سازماندهی و ساختار سازمانی می گذارد سه مساله قابل تامل برای منابع انسانی و سازمان ایجاد کرده است: دورکاری، نظارت و سرپرستی در محل کار و منابع انسانی الکترونیک. عامل کلیدی در روند پیشرفتهای تکنولوژی های پردازش اطلاعات و ارتباطات راه دور است. دورکاری فراتر از یک توافق صرف بین نیروی کار و کارفرما برای انجام کار در خانه است. به افراد این امکان را می دهد تا اندازه زیادی از تشخیص خود برای انجام مسئولیت های شغلی استفاده کنند.
در آغاز هزاره سوم با معنای جدیدی از کار که معنایی متفاوت با واژه قرن بیستم دارد به نام دورکاری روبرو هستیم. در واقع نقطه عزیمت از شرایط کاری استاندارد سنتی به سمت رویه های انعطاف پذیر به واسطه استفاده از فناوری اطلاعات و ارتباطات است و راه حلی نوین برای دستیابی به اهداف سازمان و برآورده ساختن نیازهای منابع انسانی روبرو هستیم. دورکاری یکی از بنیادی ترین انحرافات از شرایط کاری استاندارد است که مجموعه تکنیک های کاری منعطف مقبولیت همه جانبه یافته و چالش های منحصر به فردی را برای مدیران و کارکنان ایجاد می کند. تمایل زیاد به دورکاری از سوی مدیران و کارمندان در ادبیاتی با بیش از 1000 مقاله در دوره 1999-2001 منعکس شده است. واژه Telecommutingبیشتر در آمریکای شمالی استفاده می شود و واژه teleworking در انتشارات اروپایی برتری دارد.
تاریخ دورکاری جدید مبتنی بر ابزارهای کامپیوتری از سال 1970 شروع شد. دولت ها و شرکت های بزرگ صنعتی جهان که به دنبال افزایش بهره وری و افزایش ارتقا کیفیت زندگی کارکنان خود هستند از این پدیده استقبال زیادی کرده اند و منافع زیادی را نصیب خود و کارکنانشان نموده اند. با این وجود متوسط دورکاری در جهان کمتر از %5 و فقط در امریکای به علت وجود شرکتهای کامپیوتری که با فلسفه کاری آنها دورکاری تطابق زیادی دارد، بیشتر است. - سلیمی پر مهر، - 1390 فلسفه وجودی دورکاری آوردن محل کار نزد کارکنان است. الگوهای سنتی روش کار، محل کار، زمان کار و سازمان ها و نگرش های کارفرما ها به دنبال پیشرفت سریع فناوری اطلاعات و ارتباطات در حال گسست و پوست اندازی است.
در چند سال اخیر در سراسر جهان کاربران اینترنت افزایش خیره کننده ای داشته اند. در اواسط دهه آنده به احتمال زیاد کاربران رشد میلیاردی خواهند نمود. - سلیمی پرمهر، - 1390 نمونه های عملی موفق دورکاری در اقصی نقاط جهان نشان دهنده علمی بودن استفاده از این مهم در کشور می باشد. اهمیت پرداختن به این مقوله برای ما ایرانیان بسیار مهم است، چرا که با توجه وضعیت بزرگراه ها و ترافیکی که در سطح شهرهای بزرگمان وجود دارد با ایجاد تسهیلات و حتی پاداش و تشویق هایی می توان کارمندان را به انجام کار د رمحیط خانه و ارسال نتیجه به دفتر با ایتفاده از امکانات و تسهیلاتی که فناوری اطلاعات در اختیارمان قرار داده سوق داد. ازطرفی دیگر به علت وجود نیوری زیاد جوان بیکار در کشور نقش این نوع کار در ایجاد و استفاده از پتانسیل کاری آنها بسیار حائز اهمیت است.
سازمانها به منظور پیاده سازی اثربخش طرح های کار از راه دور و برخورداری از منافع آن می باید فعالیت های مدیریتی خود را با ویژگی های این طرح سازگار و متناسب نمایند. منابع انسانی در پبوند مستقیم با پیاده سازی ترتیبات دورکاری قرار دارد. - الماسی فرد، - 1393 ضرورت شناخت دورکاری و همچنین دانستن مزایا و معایب آن اینجانب را بر آن داشت تا پژوهش حاضر را انجام دهم. در ابتدا بیان مساله آمده است و ضرورت و اهمیت پژوهش در این زمینه بیان شده است.
در قسمت پیشینه پژوهش به بیان مقاله های چاپ شده در این زمینه می پردازیم. در ادامه تعریف دورکاری و همچنین انواع آن شرح داده می شود. در قسمت بعدی تاریچه ای از دورکاری در جهان و ایران مطرح گردیده است. سپس مزایا و مشکلات ناشی از اجرای دورکاری در سازمانها را بیان می کنیم. در ادامه بحث و پس آن نیجه گیری آمده است. در سخن پایانی نیز پیشنهاد هایی در خصوص اجرای هرچه بهتر و مفید تر دورکاری در سازمان ها بر اساس مطالعات انجام شده بیان شده است.
بیان مساله
در عصر اطلاعات وسایل تولید و عرضه خرچه بیشتر به صورت الکترونیکی ساخته و توزیع می شوند. با ظهور کامپیوترهای ارزان قیمت، شبکه ها و اینترنت قابل دسترسی برای همه نیاز به حضور فیزیکی در محل کار کم شده است. در اسن دوره که با پیشرفت های عظیم در فناوری همراه است ماهیت کار دیگر نیازمند حضور فیزیکی کارکنان در زمان معینی سر کار نیست. برای سازمانهای زیادی زمان کاری و مکان کاری کارمند دیگر اهمیت ندارد.مهم انجام کار است. بنابراین کار شناور در هر زمان و مکان به گزینه ای رو به رشد تبدیل شده است.
به این نوع کار، دورکاری و به فردی که آنرا انجام می دهد، دورکار گفته می شود. برخلاف کارمند سنتی که نزدیک به مدیر و در محیط کاری اشتراکی با دیگر همکاران در مکانی متمرکز بود در دورکاری کارمند دور از محیط اداری رسمی و از طریق رسانه های الکترونیکی با کارفرما در تعامل است. - علیرضایی و همکاران، - 1391 مفهوم دورکاری موضوع جدیدی نیست. ممکن است نام جدیدی از کار با موبایل، دسترسی از راه دور و کار مجازی باشد. اما یک پدیده جدید نیست. با ظهور و تصویب سریع دستگاه های محاسیات موبایل، محاسیات ابری و با هدف رسیدن به تعادل بیشتر کار و زندگی، دورکاری در پاسخ به نیازهای کارکنان و هم کارفرمایان به وجود آمد.
