بخشی از مقاله
چکیده
امروزه در جهت توسعه برخورداری از عوامل طبیعی و برنامهریزی مناسب و بهینه استفاده از منابع شهرهای میانراهی بحث حوضههای آبخیز در استانها و شهرهای شمالی کشور ایران به میان میآید. در این راستا هدف این مقاله تحلیل جایگاه حوضه آبخیز لوندویلچای در دل شهر لوندویل واقع در جنوب شهرستان آستارا در جهت توسعه گردشگری را مدنظر دارد. استان گیلان در شمال کشور دارای پتانسیل بسیار بالائی در زمینه حوضههای آبخیز در متن شهرهای میان راهی میباشد.
با توجه به نقش حوضههای آبخیز از نظر گردشگری و جذب توریسم در کنار اشکال مختلف ژئومورفولوژیکی می تواند به توسعه شهرهای میانی شتاب ویژهای بخشد. هر یک از پارامترهای ارائه شده در این مقاله از قبیل: موقعیت حوضه و شهر لوندویل، توپوگرافی، ژئومورفولوژی، پهنهبندی مناطق مستعد گردشگری، پهنهبندی نقاط بارز توریستی بطور جداگانه بررسی و برای هر یک نقشه و شکل و جداول و نمودار تهیه گردید.
دادههای حاصل از بازدید میدانی و کتابخانهای استفاده شده و میزان قابلیت و توانمندی حوضه آبخیز و اشکال مختلف ژئومورفولوژیکی اطراف آن در توسعه گردشگری شهر لوندویل بررسی شد. نتایج بدست آمده نشان می دهد که حوضه آبخیز لوندویل و محیط طبیعی حاکم و اشکال مختلف ژئومورفوتوریستی این حوضه آبخیز در توسعه گردشگری پایدار این شهر میانراهی نقش مؤثر فضائی داشته است
چنانکه عمدهترین مکانهای گردشگری و جلب و جذب توریسم را به خود اختصاص دادهاند. بنابراین تقویت شهرهای میانراهی در راستای توسعه نقاط طبیعی گردشگری و مطلوب آنان به انسجام پایدار این شهرها کمک شایانی می نماید.
-1 مقدمه
امروزه درآمد بالای گردشگری بسیاری از دست اندرکاران و مدیران شهری را بر آن داشته که از طریق آن بتوانند بخشی از این درآمد را به شهر خود جذب نمایند. در این میان شهرهایی که در مسیر مناطق مهم گردشگری هستند از جمله شهرهایی مانند شهر لوندویل که زیر مجموعه شهرستان مرزی آستارا با ابنیه مذهبی و عوامل محیطی و حوضه های آبخیز و آبریز مختلف و معماری پایدار در جهت توسعه شهری و گردشگری در صورت برنامهریزی مناسب میتوانند در این زمینه بخشی از هزینه گردشگران را به خود جلب نمایند. شهرمیانی لوندویل با موقعیت بسیار مناسب در کناره جاده اصلی و بین المللی و ترانزیتی در شمالیترین نقطه کشور و غربیترین نقطه استان گیلان واقع شده است که سالانه میلیونها مسافر و گردشگر میانراهی از این مسیر عبور مینمایند.
ایجاد زیرساختهای مناسب جهت افزایش ماندگاری گردشگران در این شهر و توسعه پایدار این زیر ساختها و هدایت مسافران به جاذبههای گردشگری و ژئوتوریستی اطراف حوضه آبخیز لوندویل و نواحی اطراف آن تأثیر بسزایی در رونق و توسعه گردشگری شهرمیانی لوندویل خواهد داشت. توسعه پایدار به مفهوم حرکت بر محور انسان-محیط است و توسعه امکانات اقتصادی و گردشگری با توجه به ملاحظات محیطی و عدالت اجتماعی را مورد توجه قرار می دهد. با توسعه روزانه شهری شدن زندگی بشر مفاهیم مربوط به توسعه پایدار به این حیطه وارد گردید و توسعه پایدار شهر مهول نگاههای جدید محیطی نسبت به شهر است.
شهرها در سال2020 جمعیتی معادل 75درصد کل جهان را در عینی در خود جای خواهند داد که تقریباً 2درصد از فضای شهری را در اختیار دارند. اما توسعه پایدار شهری بعنوان جزئی از توسعه پایدار بر پایه استفاده معقول از منابع طبیعی استوار شده است و در این نوع توسعه ملاحظات سه گانه، محیطی، اقتصادی، گردشگری در کنار هم لحاظ خواهد شد.
به دلیل گسترش ارتباطات و افزایش نسبی سطح رفاه مردم در سالهای اخیر، صنعت گردشگری در کشورمان ایران رو به توسعه و رشد است. در ایران نیز تحقیقات پراکنده ای هم چون - ثروتی و همکاران، - 1:1385 به تأثیر اشکال ژئومورفولوژیکی در ایجاد فرصتهای برنامهریزی در استان همدان، - ثروتی و همکاران، - 23:1387 به بررسی اشکال ژئوتوریسمی و راهبردهای توسعه گردشگری استان فارس،به نقش اشکال ژئومورفولوژی منطقه چابهار در جذب گردشگر،به قابلیت و توانمندیهای گردشگری اشکال ژئومورفولوژی در زاگرس، به بررسی و کارکردهای شهرهای میانی در توسعه اقتصادی منطقهای شهر بروجرد، در مورد عوامل و متغییرهای مؤثر بر تبیین بخش مرکزی شهر میانی بوکان پرداخته اند.
تحرک در شهرهای میانی باید براساس سیاست گذاریهای منطقهای صورت گیرد، سیاست گذاریهای منطقهای عبارت است از آن دسته از کوششهای آگاهانه و عمدهای که از سوی حکومت برای ایجاد تغییر در توزیع فضایی پدیده های اقتصادی و اجتماعی، از قبیل: جمعیت، درآمد، تولید انواع کالا و خدمات تسهیل حمل و نقل و سایر زیرساخت های اجتماعی و حتی قدرت سیاسی انجام میشود
-2 روششناسی تحقیق
شیوه گردآوری اطلاعات در این تحقیق، اسنادی و میدانی است. در بخش اسنادی که مبتنی بر مطالعات کتابخانهای است، در بخش میدانی نیز، به صورت زیرعمل شد:
الف - مشاهده: در این تحقیق از مشاهده منظم و تهیه عکس از پتانسیلها و امکانات موجود در منطقه، برای نشان دادن قابلیتهای اکوتوریسم در منطقه و اشکال ژئومورفولوژی در جهت گردشگری ژئوتوریستی استفاده گردید.
ب - جمعآوری عناصر اقلیمی و زمینشناسی و استخراج نقشه گردشگری حوضه آبخیزلوندویل اطلاعات مربوط به موضوع.
ج - بازدید صحرایی: در این مرحله سعی گردید ضمن بازدیدهای مکرر اطلاعات کاملی از وضعیت حوضه بخصوص در بحث اکوتوریسم تهیه و با اطلاعات موجود مقایسه و تصحیحهای لازم صورت گرفت ضمناً در این مرحله عکسهایی از ویژگیهای گردشگری و معماری مساکن شهری روستائی و ژئوتوریستی مناطق مختلف حوضه تهیه گردید.
-3 ویژگیهای منطقه مورد مطالعه
شهر میانی لوندویل مرکز بخش لوندویل در شهرستان آستارا، گیلان قرار دارد. این شهر میانی در طول جغرافیایی 48 درجه و 52 دقیقه شرقی و عرض جغرافیایی 38 درجه و 18دقیقه شمالی واقع است. و ارتفاع متوسط آن از سطح دریاهای آزاد -10 متر است. بخش لوندویل 148 کیلومتر مربع وسعت دارد که از همین مقدار 505 کیلومتر مربع در محدوده شهری لوندویل قرار دارد.
این شهر شامل سه قسمت جلگهای، کوهپایهای و کوهستانی است و هوای جلگه آن در تابستان گرم و مرطوب و در زمستان ملایم و هوای کوهستان در تابستان معتدل و در زمستان سرد است. کوه خانبلاغی با ارتفاع 2167 متر بلندترین نقطه کوهستانی این منطقه است. سواحل دریای خزر با ارتفاع -27 پایینتر از سطح آبهای آزاد است.
زبان رایج در کوچه و بازار شهر ترکی آذری است و در اکثریت مردم به این زبان تکلم می کنند ولی عده ای از مردم شهر در قسمتهای غربی زبان اصلی شان تالشی است. به لحاظ محصولات کشاورزی در محدوده بخش لوندویل کشت برنج، گندم، ذرت، توتون، صیفیجات، و حبوبات رواج دارد و در سالهای اخیر کشت کیوی نیز رواج یافته است
شکل -1 موقعیت شهرمیانی لوندویل وحوضه آبخیز لوندویل چای
از مهمترین رودهای آن میتوان به رودخانه لمیر و چلوند بزرگ و کوچک و لوندویل چای اشاره کرد. وجود جنگل ها و مراتع سر سبز در جنوب آنها زیبایی خاصی به این حوضه بخشیده زیرا از نظر ژئواکوسیستم حائیز اهمیت است.
توپوگرافی یکی از عوامل مهم ژئومورفولوژیکی در هر منطقه محسوب می شود. بنابراین علاوه بر نقشی که در جریان های رودخانه ای و سیلاب حوضهها ایفا میکند تأثیرات زیادی بر پوشش گیاهی، درجه حرارت، بارندگی، فرآیندهای فرسایشی دارد