بخشی از مقاله
چکیده
هدف پژوهش حاضر، بررسی وضعیت شاخصهای مدل CDS - حکمروایی خوب، رقابتی بودن، بانکی بودن، قابل زندگی بودن - که نوعی برنامه ریزی استراتژیک می باشد. روش تحقیق دراین پژوهش از نوع توصیفی - تحلیلی بوده و برای تجزیه و تحلیل آمار و اطلاعات به دست آمده ازنرم افزارSPSS استفاده شده است.
نتایج حاصل از پژوهش نشان می دهد که راهبرد توسعه شهری در سه شاخص بانکی بودن - 2,73 با میانه نظری - ، حکمروایی خوب شهری - با میانه نظری - 2,017 و رقابتی بودن - با میانه نظری - 1,34 پایین ترازحدمیانه نظری قرار دارد و فقط در شاخص قابلیت زندگی - با میانه نظری - 3,34 بالاتر از میانه نظری قرار دارد. اما در مجموع کلی وضعیت شهر یاسوج ازنظر شاخصهای راهبرد توسعه شهری در حد مطلوبی نیست. لذاپیشنهاداتی درراستای تقویت شاخصهای مذکورارائه شده است.
-1 مقدمه
-1-1 طرح مسأله
طی صد سال اخیر شهرها درصد زیادی از جمعیت جهان را به سوی خود جذب کرده اند. پیش بینی سازمان ملل حاکی از این است که تا سال 2030بیش از 60درصد مردم جهان در نواحی شهری زندگی خواهند کرد .شهرها با وجود این که تنها2 درصد سطح زمین را اشغال کرده اند، ساکنان آن ها 75درصد منابع طبیعی سیاره زمین را مصرف می کنند و 80درصد دی اکسید کربن جهانی در شهرها تولید می شوند. مقیاس شهرنشینی و مشکلات آن بیانگر این است که پیامدهای آن ها در حال حاضر جهانی هستند
ویژگی های جوامع شهری امروز سبب ناپایداری انسان ها ومحیط زیست - محیط طبیعی ومحیط مصنوع - گردیده است. جامعه انسانی و مدنی امروز با وجود مسائلی از قبیل فقر و بی عدالتی، فردگرائی، طمع گرائی، از هم پاشیده شدن روابط اجتماعی، ناپایداری خانواده، آهنگ زندگی روزمره ناموزون ونامتعادل، از بین رفتن هویت شهری، از بین رفتن ثروت های طبیعی و فرهنگی،کاهش مشارکت عموم در فرآیند تصمیم گیری،آسیب پذیری انسان ها و محیط شهری ناشی از حوادث طبیعی وانسانی - زلزله ،سیل، آلودگی زیست محیطی ،تصادفات رانندگی و.. - عدم وجود آسایش محیطی در فضاهای زیستی وغیره مواجه می باشند. از طرف دیگر با افزایش جمعیت شهری و شهرنشینی انسان امروزی در جستجوی شهر ایده آل است که که زمینه توسعه پایدار را فراهم نماید
تاکنون بالغ بر چهار دهه از برنامه ریزی شهری رسمی و تهیه طرح های مختلف توسعه شهری در ایران می گذرد. در این گونه طرح ها مطالعات وسیعی در کلیه زمینه های شهری نظیر جغرافیا، جمعیت، اقتصاد،کالبد وغیره صورت می پذیرد. اما رویکرد اصلی اغلب طرح های توسعه شهری، حل مسائل و مشکلات کالبدی شهر، با استفاده از اقدامات موضعی و بدون توجه به عوامل سبب ساز مسائل و مشکلات مذکور،بوده است. و به دنبال آن خشک بودن، ایستایی، بلندمدت بودن و غیرمنعطف بودن طرحهای جامع و تفضیلی و عدم انطباق آنها با شرایط موجود، باعث شده که کارکرداین گونه طرح ها ساقط شود.
بنابراین با توجه به آنچه گفته شد با مطرح شدن مفاهیم واصول توسعه پایدار، لزوم تغییر نگرش به تهیه طرح های توسعه شهری آشکار گردید، چرا که رویه معمول تهیه و اجرای طرح های توسعه شهری پیشین - با نگرش کاملا کالبدی - ، با رویکرد اصلی توسعه پایدار - توسعه متعادل ومتوازن در همه ابعاد - در تعارض قرار داشت. بر همین اساس دیدگاههای جدیدی در تهیه طرح های توسعه پایدار شهری مورد توجه قرار گرفت که بتوانند با استفاده ازمطالعات و تحلیل های کارآمد مسیر حرکت به سوی توسعه پایدار شهری را هموار سازد.
در این میان طرح جامع شهری که برای شهرهای مختلف ارائه و به مرحله اجرا درآمده اند، اما هرکدام به دلایلی تحقق نیافته اند. این طرح ها از آغاز تاکنون بارها مورد نقد و بررسی قرار گرفته اند و در مبانی تئوریک و مطالعاتی آنها تغییراتی صورت گرفته و همچنین تأخیر در روند تصویب این طرح ها باعث شده طرح های مذکور دچار فرسایش محتوایی شوند، لکن تغییرات مذکور صوری بوده و فاقد تغییرات محتوایی می باشند.
لذا یکی از طرح های توسعه شهری که براساس رویکردهای نوین توسعه - توسعه پایدار - پیشنهاد گردید، طرح استراتژی توسعه شهری - - CDS می باشدکه زمینه های تهیه آن از سال 1382در ایران مهیا گردیده است. - تاجیک و همکاران، . - 2 : 1390 بنابراین با توجه به آنچه گفته شد پژوهش حاضر تلاش میکند با کاربست »توسعه پایدار شهری« به ارزیابی و تحلیلل وضعیت شهر یاسوج از نظرشاخصهای راهبردتوسعه شهری بپردازد و در خاتمه به ارائه استراتژیهای مناسب برای توسعه یاسوج بپردازد.
-2-1 اهداف پژوهش
- بررسی وتبیین وضعیت شهر یاسوج از نظرشاخصهای راهبردتوسعه شهری.
- ارائه استراتژیهای مناسب برای توسعه شهر یاسوج
-3-1 فرضیات تحقیق
- به نظرمیرسدکه شهر یاسوج به لحاظ شاخصهای طرح راهبردتوسعه شهری - حاکمیت خوب شهری،بانکی بودن،رقابتی بودن وقابل زندگی بودن - درجایگاه خوبی به سرنمی برد.
-4-1 مواد و روش تحقیق
روش تحقیق دراین پژوهش ازنوع توصیفی - تحلیلی بوده وازروش پیمایشی وکتابخانه ای نیز استفاده شده است. برای تجزیه وتحلیل آمار واطلاعات به دست آمده ازنرم افزارSPSS استفاده شده است. برای برآورد حجم نمونه، نمونه گیری به طورتصادفی وباضریب اطمینان 95 درصدتعداد303پرسشنامه برآوردشد.
پایایی وروایی پرسشنامه: برای پایایی ابزارسنجش نیزازشیوه پیش آزمون ومحاسبه آلفای کرونباخ استفاده شده است. عددبدست آمده ازمحاسبهآلفابرای پرسشنامهمقدماتی درجدول شماره1ارائه شده است که درهر معیار بالاتر ازحداقل تعریف شده برای آلفا - - 0,7است، که نشان دهنده ی انسجام درونی پرسشنامه میباشد.
جدول :1 آلفای محاسبه شده برای هریک ازمؤلفه هادر 50 پرسشنامه مقدماتی
- شاخصهای تحقیق
اصولابرای ارزیابی وپایش بهترهرموضوعی شاخصهایی تعیین میشود . برای راهبرد توسعه شهری نیزشاخصهایی درنظرگرفته شده است که در جدول زیر آورده شده است.
جدول:2 شاخص های راهبردی توسعه شهری
سنجه
وضعیت مشارکت پاسخگویی قانونی بودن شفافیت زیرساختهای ارتباطی زیرساخت های مالی زیرساخت های آموزشی زیرساختهای امنیتی ظرفیت سازی سازمانها منابع انسانی زیرساخت
وضعیت روحی وروانی روابط اجتماعی وضعیت فراغت وضعیت سلامت
هدف کلی توسعه2، رشد وتعالی همه جانبه جوامع انسانی است، از این رو در فرایند برنامه ریزی برای دستیابی به توسعه و قرارگرفتن در مسیر آن، شناخت ودرک شرایط ومقتضیات جوامع انسانی و نیازهای آنان در ابعاد مادی و معنوی از جمله اقدامات ضروری در این زمینه است. آنچه مسلم است این ضرورت در همه جا به طور همسان مطرح نمی شود
