بخشی از مقاله
چکیده
امروزه زندگی در شهرها، با توجه به ساختار فضایی- کالبدی پیچیده مناسبتها و فعالیتهای اقتصادی-اجتماعی، تعمیق و گسترش تقسیمکار اجتماعی و اقتصادی و نیازهای فزاینده فرهنگی، فراغتی و اجتماعی شهروندان، بیش از هر دوره دیگری وابسته به خدمات است. بخشی از این خدمات را، خدمات مرتبط با سلامت و بهداشت فردی شهروندان تشکیل میدهد. دسترسی برابر به خدمات سلامت منجمله خدمات بیمارستانی از حقوق اساسی همه انسانهاست. به همین منظور تحقیق حاضر به تحلیل مکانی- فضایی بیمارستانهای شهر مشهد با استفاده از - GIS - پرداخته است. این مطالعه با روششناسی توصیفی - تحلیلی صورت گرفته است. همچنین برای تجزیه و تحلیل اطلاعات از نرم افزار ArcGIS استفادهشده است.
نتایج تحقیق حاکی از آن است که بین پراکنش جمعیت و تعداد بیمارستان های مناطق شهر مشهد تناسبی وجود ندارد. بر اساس شعاع عملکردی 2000 متری از بیمارستانها 60/96 درصد از کل جمعیت شهر و 50/93 درصد از اراضی شهر را به لحاظ خدماتدهی در برمیگیرند. در بین 34 بیمارستان شهر مشهد به لحاظ کارایی بیمارستانهای قائم و امام رضا - ع - بهعنوان بهترین بیمارستانهای شهر مشهد انتخاب شدند، همچنین به لحاظ دسترسی مناطق به بیمارستانها، منطقه هشت شهرداری مشهد بهعنوان منطقه بهینه انتخاب گردید که به 19 بیمارستان دسترسی مطلوبی میتواند داشته باشد. الگوی توزیع فضایی پراکنش بیمارستانها در شهر مشهد از نوع خوشهای
میباشد. همچنین مناطق 6 و 11 شهر مشهد برای احداث بیمارستانهای جدید مناسب ارزیابی شدند.
.1 بیان مسئله
نخستین سالهای قرن 21 همراه با تحولات شگرفی در زندگی بشر بوده است. این تحولات در بستر جهانی شدن اقتصاد و فرهنگ، روابط اجتماعی و زندگی بشر را تحت تأثیر قرار داده و بازتاب این روابط را در جلوههای فضایی بهویژه در شهرها متجلی ساخته است. بدون تردی عمدهترین ویژگی این قرن گشوده شدن چشماندازهای جدید در سکونتگاههای انسانی و تمرکز بیسابقه جمعیت در کلانشهرها میباشد
افزایش جمعیت و رشد شتابان شهرنشینی در دهه های اخیر آثار سوئی را به دنبال داشته است که ازجمله میتوان به توسعه کالبدی ناموزون شهرها، ایجاد محلات حاشیهای، فقر و افت استانداردهای زندگی، کمبود مراکز خدماتی و نهایتاً نابرابری در برخورداری از امکانات اشاره نمود
بدن تردید عمدهترین اثر رشد شتابان شهرنشینی و رشد بیرویه فضای شهری، برهم خوردن نظام توزیع خدماتی و نارسایی سیستم خدماتی است
امروزه زندگی در شهرها، با توجه به ساختار فضایی-کالبدی پیچیده مناسبتها و فعالیتهای اقتصادی- اجتماعی، تعمیق و گسترش تقسیمکار اجتماعی و اقتصادی و نیازهای فزاینده فرهنگی، فراغتی و اجتماعی شهروندان، بیش از هر دوره دیگری وابسته به خدمات است
لذا با توجه به نقش روزافزون فعالیتهای خدماتی در نظام شهرنشینی، ضرورت جدیدی در روند برنامهریزی شهری پدید آمده است و مسئله چگونگی پراکنش مراکز خدماتی و نحوه دسترسی به خدمات اینگونه مراکز از اهمیت فزایندهای برخوردار شده است
کاهش نابرابری در استفاده از خدمات، امکانات و تسهیلات، یکی از معیارهای اساسی توسعه پایدار در سطح کشور بشمار میرود
یکی از کاربریها و خدمات مهم در سطح شهرها، کاربری بهداشتی- درمانی بوده که به ارائه خدماتی میپردازد که با سلامت و بهداشت فردی شهروندان مرتبط است و سطوح قابلتوجهی از فضای شهر را به خود اختصاص داده و همچنین تمامی شهروندان با آن سروکار دارند. عدم دسترسی به اینگونه خدمات میتواند سلامت شهروندان را به مخاطره بیندازد؛ لذا گسترش خدمات بهداشتی- درمانی و فراهم آوردن امکانات لازم در سطح شهر برای کلیه افراد اجتماع یکی از مهمترین وظایف دولتهاست.
ازاینرو، کاربری بهداشتی- درمانی یکی از کاربریهایی است که باید در مکان گزینی آن توجه ویژهای صورت گیرد و مسائلی ازجمله ساماندهی مکانی- فضایی و ایجاد تناسب و هماهنگی و ارتباط منطقی با سایر کاربریها و همچنین توجه به دسترسی مناسب به این کاربری مدنظر قرار داده شود . دسترسی از ابعاد مختلف همچون اقتصادی، اجتماعی، فرهنگی و فضایی قابل بررسی است
