بخشی از مقاله
چکیده:
کوه همایی با امتداد NE-SW بصورت منطقهای چینخورده شامل تاقدیسها و ناودیس هایی در حاشیه شمال باختری گسل مظفرآباد-گرآب در جنوب باختر شهرستان سبزوار قرار دارد. امتداد این گسل NE-SW و سازوکار آن معکوس با مولفه راستگرد است و بعنوان گسل جبههی کوهستان، الگوی دگرشکلی های منطقه را کنترل میکند. جایگیری تاقدیس ها و ناودیسها در فرادیواره گسل مظفرآباد-گرآب، نشانگر ارتباط بین چین خوردگی و گسلش راندگی در این منطقه است.
بررسیهای صحرایی در قسمت جنوب خاوری این گسل حکایت از وجود منطقهای با دگرشکلی کمتر به همراه گسلهایی موازی با گسل مظفرآباد -گرآب و بصورت قطعات مجزا دارد که سازوکار آنها شباهت زیادی به گسل مظفرآباد-گرآب دارد. برداشت های صحرایی و تجزیه و تحلیل پارامترهای هندسی چینها و مقایسه آنها با مدل های ارائه شده برای انواع چینهای مرتبط با گسلش راندگی نشان میدهد که چین خوردگی غالب در این منطقه از نوع انتشار گسلی بوده و چینخوردگی به سمت جنوب خاور در حال پیشروی است.
مقدمه :
یکی از سازوکارهای رایج چین خوردگی در کمربندهای چین-راندگی، چین خوردگی مرتبط با گسلش است. انواع چین خوردگی مرتبط با گسلش توسط محققان زیادی مطالعه شده اند و مدل های هندسی متنوعی جهت درک بهتر فرآیند چین خوردگی ارائه شده است
این مدلها، ابزار مهمی در تعیین الگوی چین خوردگی و ترسیم تکامل پیشرونده چینها در کمربندهای چین-راندگی محسوب میشوند . در این پژوهش جهت تحلیل سبک چین خوردگی منطقه ابتدا داده های صحرایی در سه مسیر عمود بر اثر سطح محوری ناودیس گوفت برداشت شد. سپس تجزیه و تحلیل این داده ها توسط نرم افزارها و بر روی تصاویر ماهوارهای و نقشه های زمین شناسی انجام گرفت و برش عرضی ساختاری منطقه ترسیم گردید. در نهایت الگوی چین خوردگی و جهت پیشروی آن براساس داده های به دست آمده از رسم برش عرضی ساختاری و استفاده از نمودارهای تحلیل الگوی چین ها تعیین گردید.
بحث:
منطقه مورد مطالعه در استان خراسان رضوی و در65 کیلومتری جنوب باختر شهرستان سبزوار قرار دارد - شکل . - 1 کوه همایی در این منطقه بصورت چند تاقدیس و ناودیس متوالی در حاشیه گسل مظفرآباد -گرآب با امتداد NE-SW وسازوکار معکوس با مولفه راستگرد تشکیل شده است. بر روی تصاویر ماهوارهای، یک منطقه چین خورده و موازی با کوه همایی به نام کوه چاه نی، با دگرشکلی کمتر در قسمت جنوب خاوری گسل مظفرآباد-گرآب دیده میشود. بررسی های صحرایی در حاشیه جنوب خاوری کوه چاهنی، حکایت از وجود چندین گسل به شکل قطعههای مجزا دارد که این گسلها دارای امتداد و سازوکار معکوس با مولفه راستگرد - مشابه گسل مظفرآباد-گرآب - هستند
شکل -1 موقعیت منطقه مورد مطالعه
قدیمیترین واحدهای سنگی منطقه شامل تناوبی از توف و سنگهای آتشفشانی کرتاسه است - سعیدی و همکاران،. - 1377 گسل مظفرآباد-گرآب بصورت پهنهای متشکل از چندین گسل با عملکرد معکوس سبب رانده شدن سنگهای آتشفشانی کرتاسه به روی فیلیشهای ائوسن شده است. در 3 پیمایشA-A’ وB-B’ و-C C’ در جهت عمود بر اثر سطح محوری ناودیس گوفت، مشخصات لایهها برداشت گردید
نتیجه اولیهای که از این سه پیمایش بدست آمد، نشان میدهد که سازوکار و امتداد گسلها تقریباً ثابت بوده و مشابه گسل مظفرآباد -گرآب است - امتداد NE-SW و سازوکار معکوس با مولفه راستگرد - ، اما شیب گسلها از جنوب خاور به سمت شمال باختر به تدریج افزایش مییابد. این روند ثابت تا محل محور ناودیس گوفت ادامه دارد و یال شمال باختری این ناودیس منطبق بر گسل گوفت -اجنورد است. مقادیر شیب و امتداد گسلها به همراه مختصات ایستگاههای برداشت آنها در - جدول - 1 نشان داده شده است.
شکل-2 نقشه ساختاری منطقه که در آن فقط گسلهای راندگی و چینها لحاظ شده اند
جدول -1 مقادیر شیب و امتداد گسلها به همراه مختصات ایستگاههای برداشت آنها
