بخشی از مقاله
چکیده
ارتباط صنعت و دانشگاه در ایجاد توسعهی دانش محور از اهمیت ویژهای برخوردار است. عدم توانایی دانشگاهها در تامین نیازهای محیطهای کاری و صنایع، این ارتباط را کمرنگ نمودهاست و در نتیجه تعداد فارغالتحصیلان دانشگاهی بیکار رو به افزایش دارد. پژوهش پیشرو یکی از ریشههای این مسئله را در عدم همخوانی آموزشهای دانشگاهی و نیازهای حرفهای جستوجو میکند و روش تحقیق اتخاذ شده در آن از نوع توصیفی-تحلیلی و پیمایشی میباشد. دادههای موردنیاز از طریق مطالعات کتابخانهای، مصاحبه و پرسشنامه گردآوری و سپس به کمک نرمافزار spss مورد تحلیل و بررسی قرارمیگیرند.
دستاورد این پژوهش پس از ارزیابی میزان پاسخگویی آموزشهای دانشگاهی در حوزه معماری به برطرف کردن نیازهای دانشجویان و آمادگی آنها برای کار حرفهای، دریافت نواقص موجود در بخش آموزش در مراحل مختلف طراحی و اجرای یک پروژه است. مطابق ارزیابیهای صورت پذیرفته، شدت این ناهماهنگیها در مرحله طراحی کمتر از مرحله اجرا و نیز مرحله پیش از طراحی میبا شد که با توجه به اهداف دوره کار شنا سی ر شته معماری این م سئله قابل پیشبینی نیز بودها ست. با این وجود، در مرحله طراحی نیز آموزشهای دان شگاهی و نیازهای حرفهای به طور کامل بر هم منطبق نی ستند. توجه به این نقاط ضعف در کنار تقویت نقاط قوت موجود، میتواند زمینه ساز افزایش میزان توانمندیهای کاری فارغ التح صیلان این رشته و کاهش نرخ بیکاری در میان این افراد شود.
-1 مقدمه
ارتباط میان صنعت و دان شگاه یکی از مو ضوعات مورد توجه در دهه های اخیر بودهاست . - Geisler, Rubenstein, 1989, 43 - دانش تولید شده در دان شگاهها در حیطههای مختلف، به عنوان مزیت و برتری برای صنایع گوناگون نسبت به یکدیگر مطرح می شود - Salter , Brunel, 2009 - و از سوی دیگر هدف کلی از تمامی آموزشهای دانشگاهی نیز، تربیت نیروهای متخصص است نیروهایی که بتوانند راهگشای معضلهای حال حاضر در این پژوهش، ابتدا به شناسایی نیازهای موجود در کارحرفهای از طریق انجام مصاحبه با نمونهای تصادفی از فارغ التحصیلان مشغول به کار پرداختهشده و سپس اطلاعات گردآوری شده بر اساس تعلق داشتن به فازهای مختلف فرآیند طراحی، مورد دستهبندی واقع شدهاند.
جامعه در حیطه تخصصی خود باشند و به پیشرفت و توسعه آن کمک کنند. دوره کارشناسی مهندسی معماری نیز به طور خاص، پرورش خلاقیت، انتقال دانش ها و مهارت های عمومی حرفه معماری و حصول کارآیی عمومی در این رشته را هدف قرار میدهد. در این رشته به آموزش و پرورش دانشجویانی با مهارتهای حرفهای و تربیت معمارانی با کارآیی های عمومی این حرفه پرداخته میشود.
- برنامه درسی ارائه شده برای دوره دوره کار شنا سی مهند سی معماری از سوی شورای برنامهریزی در سی دانشگاه فردوسی مشهد، 1395، ص . - 7 برر سی کردن میزان کارایی آموزشهای دان شگاهی معماری در تامین نیازهای حرفهای مطلقا به معنی صحه گذاشتن بر این نیازها در شرایط کنونی معماری کشور نیست، بلکه این پژوهش تنها تلاش میکند تا میزان پاسخگویی این آموزشها را به نیازهای کنونی دریابد و پس از دریافت ضعفهای موجود، راهکارهایی را در جهت اصلاح آنها ارائه کند.
در این راستا مسئله پژوهش به این صورت مطرح میشود: "تحصیلات دانشگاهی معماری تا چه اندازه میتواند به نیازهای این حرفه پاسخ دهد؟" از آنجا که رشد اقتصادی در کشورها تا حد زیادی به آموزشها و تحقیقات دانشگاهی وابسته است - Sayadi et al., - 2012, 598 و تربیت نیروهای حرفهای و متخصص در این حوزه علاوه بر کاهش نرخ بیکاری، معضلهای اقتصادی، اجتماعی و فرهنگی ناشی از آن و جلوگیری از اتلاف سرمایههای انسانی و مالی، میتواند زمینهساز توسعه و پیشرفت صنعت ساختمان و معماری کشور گردد.
-2 روش تحقیق
این پژوهش از حیث نوع تحقیق، کاربردی است و جمعآوری اطلا عات موردن یاز علاوه بر م طال عات ک تاب خا نهای از طریق مصاحبه و نیز با استفاده از پرسشنامه انجام میپذیرد.
نوع فعالیت
برنامهدهی مطالعات امکان سنجی برنامهریزی کالبدی شناخت دقیق خواستههای کارفرما درنظر گرفتن سناریو رفتاری مشخص برای طرح موردنظر مطالعه مبانی نظری انتخاب و تحلیل سایت نقشه برداری و برداشت آشنایی با قوانین و استانداردها تسلط به زبان انگلیسی پژوهشهای اولیه ارائه کانسپت و ایدهپردازی اولیه پروژه تهیه برنامه فیزیکی ارائه گزینههای طراحی ارزیابی گزینههای پیشنهادی اصلاح و ساماندهی طرح انتخابی پیشنهاد گزینههای مختلف برای سیستم ساختمانی و تاسیسات پاسخگو به طرح تهیه طرح اجرایی طراحی مبلمان و جزئیات خاص طرح طراحی نما و جزئیات مرتبط با مصالح طراحی محوطه و لنداسکیپ ارائه سه بعدی طرح ارائه دوبعدی طرح ارائه نقشههای فاز 2 ارائه جزئیات خاص طرح تدوین گزارش نهایی ساخت ماکت ارائه انیمیشن پیمانکاری - اجرای طرح - نظارت کارگاهی مدیریت پروژه در حین اجرا با استفاده از جدول فوق، پرسشنامه نهایی تدوین و از کارشناسان معماری مشغول به کار حرفهای خواسته شدهاست تا میزان توانمندی نا شی از آموزش در محیطهای دان شگاهی و نیاز خود در محیطهای کاری را، در هریک از فعالیتهای فوق ارزشگذاری نمایند. در انتها، نتایج حا صل از پر س شنامهها جهت ارزیابی دقیقتر در قا لب نمودار ها و جداول به ن مایش درمیآ ید. درراس تای سازماندهی دادهها و دستیابی به جداول و نمودارهای نهایی از نرمافزار spss بهره گرفته میشود.
-3 رابطهی تحصیلات دانشگاهی با بازار کار
پیشرفت و توسعه هر کشور بستگی به تعامل صحیح دو بخش مهم صنعت و دانشگاه دارد. در واقع، یکی از پرارزش-ترین منابعی که جامعه برای پیشرفت و توسعه در اختیار دارد، دانشگاه است. ضرورت تعامل دانشگاه و صنعت با توجه به پیشرفتهای سریع علم و تکنولوژی امری روشن و بدیهی است، چراکه دانشگاهها تأمین کنندهی نیروی انسانی متخصص و دارای بسیاری از تواناییهای علمی، تحقیقاتی و آزمایشگاهی مورد نیاز صنایعاند. مراکز صنعتی نیز که آزمایشگاههایی عملی برای تجربهی آموختههای دانشگاهیاند، به منظور بهرهگیری از فناوری مورد نیاز خود، از یک سو به نیروی انسانی متخصص برای مشاغل فنی و مدیریتی و از سوی دیگر به تحقیق و توسعه نیاز دارند .
بنابراین، نیازهای متقابل این دو قطب و در نهایت تسریع فرآیند توسعه ضرورت برقراری ارتباط دانشگاه و صنعت را تعیین میکند - جعفرنژاد، مهدوی و خالقی سروش ، 1384، ص . - 42 هدف از آموزشهای دانشگاهی را میتوان ایجاد آمادگی در افراد جهت ایفای نقشهای مختلف در جامعه عنوان کرد. اما در این میان تربیت نیروی انسانی متخصص شاید مهمترین مقصودی است که علاوه بر جامعه دانشگاهی، سایر افراد جامعه نیز از دانشگاهها انتظار دارند، که این مهم نیز از طریق کارکرد آموزشی دانشگاه حاصل میشود - کاظمی، 1395، ص . - 1 دانشگاه، به عنوان مهد تربیت نیروی متخصص در هر رشته، یکی از مهمترین ارکان رشد و پویایی علمی و فنی هر کشور محسوب میشود.
این آموزش، برای موثر بودن، باید در هر دو جنبه تئوری و عملی آمادگیهای لازم برای کار و فعالیت حرفهای را در دانشجویان ایجاد کند. بخش عملی این آموزشها، خصوصا در مورد رشتههایی از جمله معماری، که در آینده حرفهایشان بیشتر بر فعالیتهای عملی متمرکز است، از اهمیت زیادی برخوردار است - لیتکوهی و قربانی، 1387، ص . - 412 متاسفانه مرتبط نبودن آموزشهای تئوریک دانشگاه ها با نیازهای واقعی بازار کار باعث شده تا امروزه فارغ التحصیلان دانشگاهی مطالبی را فرابگیرند که عموما مورد تقاضای بازار کار کشور نیست.
از سوی دیگر، به دلیل پایین بودن میزان مهارت و تخصص نیروی کار، تقاضاهای شغلی بسیاری از کارجویان دارای مدارک دانشگاهی بی پاسخ میماند و بیکاری بیش از پیش گسترش مییاید. بیکاری یکی از معضلاتی است که امروزه کشور ما را فراگرفته است. با نگاهی به آمار تعداد بیکاران درمییابیم که در حال حاضر و طبق آخرین آمارها، کمی بیش از 2 میلیون و 500 هزار نفر در کشور متقاضی کار هستند که در گروه بیکاران مطلق قرار دارند.
نکته حائز اهمیت این است که از این تعداد، حدود 1 میلیون و 200 هزار نفر فارغ التحصیل دانشگاهها و دارای مدارک حداقل فوق دیپلم هستند - کاظمی، 1395، ص . - 2 طبق اعلام خبرگذاری مهر، به گفته رئیس کانون معماران ایران، بر اساس آمارهای سال 1392 فارغ التحصیلان معماری و ساختمان در رده سومین گروه بیکاران فارغ التحصیل دانشگاهی هستند که با تداوم رکود ساخت و ساز این وضعیت تشدید خواهد شد. با توجه به آنچه ذکر شد، ارتباط ضعیفی بین دانشگاه و کارکردهای بیرونی آن وجود دارد که باعث رشد نرخ سالانه بیکاری در کشور میگردد.
مشکلات و محدودیتهای بسیاری از سوی دانشگاهها برای ایجاد ارتباط با صنعت وجود دارد که از آن میان میتوان به مواردی چون پژوهش محوری دانشگاهها در مقابل سایر کارکردها مانند آموزش و خدمات، عدم تطابق محتوای تدریس شده در دانشگاهها با علم روز آن رشته، اهداف و مأموریت های متضاد صنعت و دانشگاه، تمایل دانشگاهیان به انجام تحقیقات پایه - کاظمی، - 1395، منظور نکردن فعالیتهای صنعتی در ارتقای اعضای هیئت علمی، جایگاه سازمانی ضعیف ارتباط دانشگاه و صنعت - احسانی، - 1383، نبود محتوای کیفی و مفید دورههای کارآموزی - فرضیپور صائن و حاجحسینی، - 1377، ارتباط ضعیف میان برنامههای درسی ونیازهای بازارکار - منافی، - 1377 و نبودن روحیه کارگروهی - نقیان فشارکی، - 1377 اشاره کرد. در نتیجه یکی از اصلیترین علل بالابودن نرخ بیکاری در رشته معماری و فقدان ارتباط مناسب میان دانشگاه و محیطهای کاری در این حوزه را میتوان در دانشگاه و در مبانی و فرآیندهای آموزش معماری جستوجو نمود.
