بخشی از مقاله
چکیده
یکی از روش های نوین تدریس، روش تدریس هم افزایی اشتراکی است1، در این روش دو یا چند معلم با هم وظیفه تدریس به دانش آموزان یک کلاس را بر عهده می گیرند، این روش دارای مدل های مختلفی است که می توان از جمله آنها به الف-تدریس متناوب2ب-تدریس موازی3پ-تدریس تیمی4ت-تدریس ایستگاهی5ث-یکی تدریس ویکی پشتیبانی6 اشاره کرد.شاید بتوان مهمترین امتیاز این روش نسبت به روش های سنتی را درتبادل ایده بین معلمان دانست.در این مقاله ما سعی کرده ایم با استفاده از منابع علمی معتبر این روش ها را مورد واکاویی قرار دهیم و در صورت امکان بتوانیم از این روش ها در کلاس های آینده بهره بگیریم.
مقدمه
تدریس هم افزایی اشتراکی، روش تدریسی است که در آن دو معلم با هم آموزش دادن به گروه های از دانش آموزان رابر عهده می گیرند به عبارت دیگراین دو معلم طرح درس هایشان را به اشتراک می گذارند وبه این ترتیب قدرت سازماندهی واجرای برنامه ها واهداف کلاسی رابالا می برندالبته ذکر این نکته ضروری است که این دو معلم دریک فضای فیزیکی یکسان کار تدریس را انجام می دهند.شعارمعروفی در این مورد وجود داردکه بیان می کند:من یک سیب دارم،شما هم یک سیب دارید اگرمن سیب خود رابه شما بدهم وشما هم سیب خود رابه من بدهید باز هم من و شما هرکدام یک سیب داریم اما اگر من یک ایده داشته باشم.
شما هم یک ایده،چنان چه من ایده خودم را به شما بدهم وشما نیز ایده خودتان رابه من بدهید اکنون من وشما هرکدام دو ایده داریم. شاید این شعار به خوبی وبه تنهایی توانسته باشد مراد از تدریس هم افزایی را شفاف سازی کرده باشد. امروزه به صورت های مختلف تدریس هم افزایی اشتراکی انجام می شود که می توان آنها را به پنج دسته تقسم نمود که این پنج دسته عبارتند از 1 -تدریس متناوب -2تدریس موازی -3تدریس تیمی -4تدریس ایستگاهی -5یکی تدریس ویکی پشتیبانی که در این مقاله سعی ما براین است که به معرفی هریک از این روش ها بپردازیم. ودر صورت امکان مزیت ها و عیب های آن ها را درحد وسع خود توضیح دهیم.2
-1تدریس متناوب
در این روش تدریس یک معلم با گروه بزرگتر کار می کند، در حالی که معلم دیگر با گروه کوچک تری از دانش آموزان کار می کند.هدف از تشکیل گروه کوچک می توان متفاوت باشد که اگر بخواهیم به برخی از این اهداف اشاره کنیم می توانیم به الف - پیش آموزش برای دانش آموزان با توانایی کم باشد تا بتوانند مقدمات کار را یاد بگیرند وسپس وارد آموزش اصلی شوند ب - باز آموزی ممکن است برای تعدادی از دانش آموزان که توان یاد گیری پایین دارند باز آموزی در س ضروری باشد که در این گروه ها به آن ها کمک می شود تا خود رابه سطح کلاس برسانند.
پ - پروژه های ویژه این امکان وجوددارد که دانش آموزان قوی نیاز داشته باشند که برای یادگیری عمیق تر و گسترش دانش خود به طراحی پروژ های بپردازند که در این گروه ها ودر این روش تدریس به آنها کمک می شود تا به اهداف خود برسند. به طور کلی از این روش زمانی استفاده می شود که الف - سطح بسیار بالایی از تسلط برای همه دانش آموزان مورد انتظار است.ب - تسلط دانش آموزان از مفاهیم تدریس یاموارد آموزش داده شده متفاوت است.پ - برخی از دانش آموزان در حال کار در یک برنامه آموزشی موازی هستند. لازم به ذکر است که این روش تدریس به سطح بالایی از برنامه ریزی نیاز دارد.
-2تدریس موازی
درروش تدریس موازی دو معلم کلاس را به دو گروه تقسیم می کنند و به طور همزمان هر دو معلم به امر تدریس و دادن اطلاعات به دانش آموزان مشغول می شوند. به طور کلی از این روش زمانی استفاده می شود که الف - یک نسبت معلم -دانش آموز کمتر نیاز است برای بهبود بهره وری آموزشی. ب - برای پرورش مشارکت دانش آموزان در بحث پ - برای بررسی آزمون ها و تمرین ها. لازم به ذکر است که این روش تدریس به سطح متوسطی از برنامه ریزی نیاز دارد.
-3تدریس تیمی
در این روش تدریس هر دو معلم همزمان با هم کار می کنند و محتوی تدریس را ارایه می کنند ، به عبارت دیگر هر دو معلم در وضعیت پلی -اوف نسبت به هم هستند و معلمانی که درتدریس با هم نقش همسازی دارند موفقترند و این روش تدریس شاید بتوان گفت دارای سختی زیادی است زیرا هر دو معلم باید به طور مساوی از محتویات درس با خبر باشند. به طور کلی از این روش زمانی استفاده می شود که الف - تجربه معلم قابل مقایسه است ب - محتوی آموزشی که در آن ارتباطات و گفتگوی آموزشی ضروری است پ - معلمان دارای تجربه بالایی از آموزش هستند وحس بالایی از آرامش در تدریس دارند. ت - وقتی که هدف آموزش این است که به دانش آموزان نوع تعامل با هم دیگر را نشان دهیم. لازم به ذکر است که این روش تدریس به سطح بسیار بالایی از برنامه ریزی نیاز دارد. در شکل 1مقایسه سطح برنامه ریزی هریک از روش های تدریس بر روی نمودار هرمی نشان داده شده که بالاترین سطح برنامه ریزی مربوط به تدریس تیمی است.
تدریس تیمی
تدریس متناوب
تدریس موازی
تدریس ایستگاهی
یکی تدریس ویکی پشتیبانی
شکل:1مقایسه سطح برنامه ریزی انواع روش های تدریس هم افزایی اشتراکی
-4تدریس ایستگاهی
در این روش تدریس ابتدا کلاس به گروه ها و محتوی تدریس متفاوت تقسیم می شوند سپس هر معلم کار می کند با گروهی از دانش آموزان که جمع شده اند در اطراف یک میز - ایستگاه - برای کامل کردن وظایف، متناسب با تعدادی موضوع متفاوت مثلا در یک ایستگاه آموزش ریاضی در ایستگاه دیگر فیزیک ودر ایستگاه دیگر ....وجود دارد. به طور کلی از این روش زمانی استفاده می شود که الف - محتوی درس پیچیده است اما سلسله مراتبی نیست ب - بخشی از برنامه ریزی آموزشی ، مرور دوباره محتوی درسی است پ - چندین موضوع باید آموزش داده شود. این روش تدریس به سطح متوسطی از برنامه ریزی نیاز دارد.
-5یکی تدریس ویکی پشتیبانی
دربرخی از طبقه بندی های که از روش تدریس هم افزایی اشتراکی به عمل می آید این روش تدریس را به دو بخش تقسیم می کنند که عبارت است از اینکه الف - یکی تدریس می کند ویکی مشاهده وب - یکی تدریس می کند ویکی پشتیبانی به هر حال در این روش یک معلم مسئولیت تدریس و سازماندهی و برنامه ریزی رابرعهده می گیرد ومعلم دیگر درون و اطراف کلاس می چرخد و رفتار های ریز را مشاهده می کند ودر پایان کلاس هر دو معلم به تجزیه وتحلیل می پردازند. و یا اینکه معلم دوم مواد لازم جهت امر تدریس بین دانش آموزان توزیع می کند.
به طور کلی از این روش ها زمانی استفاده می شود که الف - سوالی درمورد دانش آموزان به وجود آمده باشد ب - پایش برنامه دانش آموزان پ - مقایسه دانش آموزان هدف با دیگران در کلاس ت - وقتی یک معلم از تخصص ویژه ای برای تدریس بر خوردار است.ث - در درس تاکید بر فرآیندی است که جهت آن نیاز بر نظارت بر کار دانش آموز است. این روش تدریس به سطح پایینی از برنامه ریزی نیاز دارد. شکل 2 تصویری از کلاسی را نمایش می دهد که از این روش تدریس برای ارایه محتوی استفاده می کند.
شکل:2روش تدریس، یکی تدریس-یکی پشتیبانی
برای نشان دادن مدل های مختلف تدریس به روش هم افزایی اشتراکی معمولا از شکل 3 که انواع مدل ها رابه صورت خلاصه نشان می دهد استفاده می کنند2-4
