بخشی از مقاله
چکیده
تدوین موفقیت آمیز استراتژی به سازگار کردن منابع در دسترس سازمان و فرصتهای موجود در محیط بستگی دارد. شناسایی نقاط قوت و ضعف داخلی و فرصتها و تهدیدهای خارجی گام مهمی در فرآیند تدوین استراتژی می باشد. تکنولوژی ابعاد جدیدی را به تفکر استراتژیک در ابعاد کسب و کار اضافه نموده است بگونه ای که سازمانهایی که از استراتژی کسب و کار مشخصی بهره می برند، در تلاش هستند تا استراتژی تکنولوژی معینی را نیز در سازمان خودپیاده سازی نمایند.
این استراتژی به سازمانها در انتخاب مناسب تکنولوژی و بهره گیری اثربخش از آن کمک می نمایدبنابراین. هدف از این تحقیق تدوین مناسب ترین استراتژِی تکنولوژی برای شرکت آب و فاضلاب همدان میباشد. در این مقاله با استفاده از مدل هکس و مازلوف سعی می گردد استراتژی تکنولوژی جهت شرکت آب و فاضلاب همدان تدوین گردد.
مقدمه
امروزه تکنولوژی نقش کلیدی در رقابت پذیری بنگاه ها ایفا می کند بنابراین می بایست مبتی بر یک نگاه استراتژیک مدیریت شود اولین و مهمترین گام در مدیریت استراتژی تکنولوژی تدوین یک برنامه است که اولویت های سرمایه گذاری بنگاه در حوزه تکنولوژی را برای یک افق بلند مدت مشخص کند. سوالات اصلی که تدوین استراتژی تکنولوژی به آنها پاسخ می دهد عبارتند از:
1. مزیت رقابتی پایدار بنگاه بر پایه چه تکنولوژی هایی استوار است؟
2. آیا همه این تکنولوژی ها در دسترس هستند؟
3. راه های مناسب دستیابی به این تکنولوژی ها کدامند؟
4. چگونه می توان بیشترین منافع را از دارائی ها و قابلیت های تکنولوژیک بنگاه کسب کرد؟[
اکنون در چنین فضائی به نظر می رسد می بایست شرکت آب و فاضلاب همدان بر اساس اهداف و شرایط خود برنامه شرکت را بر اساس تدوین استراتژی تکنولوژی بنا نهد تا بر این اساس توانمندی این شرکت بالاتر رفته و بشدت افزایش یابد و با کسب این مزیت موجب برتری رقابتی شرکت گردد. در واقع تدوین استراتژی تکنولوژی وسیله ای می سازد که این شرکت را به سمت تحقق ماموریتش و دستیابی به بینش اش جلو برد
مرورادبیات
توجه به استراتژی تکنولوژی و اندیشه نگرش به تکنولوژی به عنوان یک اهرم رقابتی هنوز در حوزه ها و زمینه های مطالعاتی خود نسبتاً جوان است. لیکن عنایت به این واقعیت که تکنولوژی معمولاً بخش جدایی ناپذیر از هر کسب و کار بوده و اغلب عاملی موثر و توانمند ساز جهت ارتقاء عملکرد و بهره وری بنگاه ها به شمار می رود به امری مبرهن تبدیل گردیده است. در دنیای پر تحول امروز نه تنها حرکت بدون هدف و استراتژی میسر نیست بلکه کسب اطلاعات کافی از محیط برای اتخاذ هدف و استراتژِی مناسب امری الزامی است. قابلیت های محوری هر سازمان به محصولاتی تبدیل می شوند که می توانند در قالب یک یا چند محصول نهایی ظاهر شوند. این محصولات نهایی سازمان را به مشتریان متصل می کند. مدیریت باید قابلیت محوری سازمان را به مثابه مزیت خاص بداند و استراتژی کسب و کار را حول این قابلیت ها تدوین کند.
نقش تکنولوژی در توسعه، نقشی اساسی و محوری است. بدون توسعه تکنولوژی و حضور در بازارهای رقابتی، آینده روشنی را نمی توان برای هیچ کشور و یا موسسه ای پیش بینی نمود . لازمه توسعه تکنولوژی تدوین استراتژی تکنولوژی و برنامه ریزی برای رسیدن به آن است .
هدف از تدوین استراتژی تکنولوژی دستیابی به مزیت و برتری تکنولوژیکی است که بتوان بر اساس آن در بازار رقابتی جایگاه مناسب و ویژه ای را کسب نمود. سازمان آب به عنوان یکی از صنایع مهم کشور نیز برای دستیابی به توسعه مناسب و کسب مزیت رقابتی در کشورهای منطقه باید تدوین استراتژی توسعه تکنولوژی را سرلوحه فعالیتهای خود قرار دهد. در دنیای امروز، سیاستگذاری، تصمیم سازی و تصمیم گیری در تمامی مقوله ها منجمله تکنولوژی مبتنی بر رویکردهای علمی است.
مدیریت علمی تکنولوژی به معنی استفاده از ابزار های علمی در برنامه ریزی، سازماندهی، هدایت و رهبری فعالیت های مربوط به انتخاب، اکتساب، بکارگیری، بهره برداری و توسعه تکنولوژی هاست. به این ترتیب یکی از وظایف اصلی دولت ها در سطح ملی و سازمان های بزرگ در سطح بخش/ صنعت تدوین اهداف و استراتژی های توسعه تکنولوژی و تخصیص مناسب منابع برای محقق ساختن این برنامه هاست. در عین حال باید توجه داشت استراتژی تکنولوژی به عنوان یک استراتژی عملیاتی در راستای استراتژی های کلان صنعت مفهوم پیدا می کند. لذا قدم اول پیش از تدوین استراتژی توسعه تکنولوژی، معین نمودن اهداف و استراتژی های کلان صنعت می باشد تا با تدوین و اجرای استراتژی تکنولوژی، اهداف کلان صنعت پوشش داده شود
مدل مفهومی پژوهش
باتوجه به ویژگی های بنگاه مورد مطالعه الگوی هکس و مازلوف به عنوان مدل پژوهش در نظر گرفته شده است.شکل 1 نشان دهنده مدل مفهومی مورد استفاده در پژوهش می باشد.
شکل :1 الگوی هکس و مازلوف برای تدوین استراتژی تکنولوژی
سوالات پژوهش
1. سطح فعلی توانمندی های تکنولولوژیک شرکت آب و فاضلاب همدان به چه میزان است؟
2. واحدهای استراتژیک شرکت آب و فاضلاب همدان کدام است؟
3. میزان جذابیت تکنولوژی های شرکت آب وفاضلاب همدان به چه میزان است؟
4. استراتژی های تکنولوژی مناسب برای شرکت آب وفاضلاب همدان چه می باشند؟
روش پژوهش
این تحقیق از نظر هدف، کاربردی و از نظر نوع و روش اجرای تحقیق، توصیفی- پیمایشی است و برای جمعآوری اطلاعات از روش میدانی و ابزار پرسش نامه استفاده شده است.
مراحل اجرایی پژوهش
1. ارزیابی سطوح توانمندی تکنولوژیک شرکت
برای ارزیابی سطوح توانمندی تکنولوژیک شرکت از مدل ارزیابی نیاز تکنولوژیک استفاده شده است. بر طبق این مدل هر بنگاه دارای 9 سطح تکنولوژیک می باشد
شکل :2 دسته بندی ابعاد توانمندی تکنولوژیک بنگاه بر اساس مدل ارزیابی نیاز تکنولوژیک
نتایج حاصل از سوال اول پژوهش
برای دستیابی به پاسخ سوال اول پژوهش اقدام به طراحی پرسشنامه ای حاوی 24 سوال مبتنی بر شاخصهای 9 بعدی مدل شکل 2 طراحی گردید و پرسشنامه برای 38 نفر از خبرگان ارسال گردید که تعداد 30 پرسشنامه تکمیل و عودت داده شدند.
با توجه به نتایج بدست آمده از پرسشنامه، جدول 1 میانگین امتیازات و درصد توانمندی ابعاد تکنولوژیک شرکت را نشان می دهد. همچنین نمودار 3 میزان توانمندی شرکت وشکاف موجود نسبت به حالت بهینه را نمایش می دهد.
جدول:1 میانگین امتیازات و درصد توانمندی ابعاد سطوح توانمندی تکنولوژیک بر اساس مدل ارزیابی نیاز تکنولوژیک
نمودار :1 نمودار رادار سطوح توانمندی تکنولوژیک در ابعاد مختلف
