بخشی از مقاله
چکیده
توریسم سلامت ، نوعی از مسافرت است که علاوه بر تفریح، فراغت و آسایش، سلامت و مراقبتهای پزشکی را نیز به همراه دارد. گردشگری سلامت در تقسمیبندی سازمان جهانی جهانگردی، دارای ز ریمجموعهها ی مختلفی است که دامنه وسیعی از پیشگریی، درمان و بازتوانی را برای افراد در بر میگیرد. در کشور ایران همیشه به بوم بیابان یک دیدگاه منفی و ضعف مسلط بوده است؛ اما پیشرفتهای جهانی و همچنین تغییر سلیقه مردم و علاقهمند شدن به سایر جنبه های طبیعت و همچنین استفاده از جنبه های درمانی و سلامت آن، بیابان را به یکی از زیباترین چهره های طبیعت در بین جوامع مختلف جهان تبدیل کرده است.
علاوه بر سایر جاذبه های متنوع و گسترده گردشگری بومهای بیابانی، یکی از جاذبه های مهم گردشگری در بومهای بیابانی، گردشگری سلامت و درمانی می باشد. این جاذبه شامل موارد متعددی همچون آفتاب درمانی، استفاده از شن و ماسه برای درمان، گیاهان داروئی بیابانی و غیره می شود. بنابراین اهمیت توجه و تدوین استراتژی تبدیل کشور با توجه به وجود پتانسیلهای مناسب بومهای بیابانی درآن، به قطب گردشگری سلامت در منطقه و جهان، بهوضوع مشخص میشود.
واژگان کلدیی: توریسم سلامت، پتانسیلهای گردشگری سلامت در بومهای بیابانی، استراتژی
مقدمه
صنعت گردشگری پس از نفت و خودرو، سومین صنعت بزرگ جهان به شمار آمده و در گردش مال ی کشورها جا یگاه ویژهای دارد و در آینده نیز به حتم یکی از صنایع نخست جهان خواهد بود. به مرور زمان و با بهبود صنعت ارتباطات و حمل و نقل، کالای گردشگری جایگاه ویژهای در سبد مخارج خانوارها پیدا کرده است. با این حال، اهداف همه گردشگران از مسافرت یکسان نبوده و هرکدام هدفهایی خاصی در مسافرتهایشان دنبال میکنند. در طول سالهای قبل صنعت گردشگر ی شکلی عموم ی داشت , ولی با گذشت زمان و گسترش این صنعت، کم کم ز ری شاخههای تخصصی فراوانی همچون شهرگردی، گردشگری فرهنگی و مذهبی ، آثار باستانی، طبیعت گردی، گردشگری ورزشی، گردشگری علمی و اخیرا گردشگری سلامت - که خود دارای زیر مجموعه های متنوعیاست - به آن اضافه شد.
بنابرین برخی برای برخورداری از سلامت اقدام به سفر به شهر ایکشور دیگری می نکند، که این افراد جزء گروه گردشگری سلامت قرار میگیرند. بین ُ تا ْ درصد گردشگران خارجی را گردشگران سلامت تشکیل میدهند،در سالهای اخیر بحث گردشگری سلامت و انواع آن اهمیت خاصی پیدا کرده است. نمودار شماره - ٌ - ، گردش مالی یا سودآوری صنعت توریسم درمانی در سال ًًٍُ و پیشبینی ًٌٍٍ را نشان میدهد. بنابرین با توجه به فواید بزرگ این صنعت برای جوامع، کشورهای مختلف برای کسب سهم بیشتر از بازار بوجود آمده برای آن، باهم رقابت میکنند .
مفهوم گردشگری سلامت و انواع آن
سازمان جهانی گردشگری ، گردشگری سلامت را چنین تعریف میکند:" استفاده از خدماتی که به بهبود ای افزا یش سلامتی و افزایش روح هی فرد - با استفاده از آبهای معدنی، آب و هوا ایمداخلات پزشکی - منجر در مکانی خارج از محل سکونت فرد بیش از ٍُ ساعت است به طول میانجامد." بنابرین مفهوم گردشگری سلامت فراتر از گردشگر ی درمانی است و شامل مقولات د یگر ی مانند استفاده از امکانات طبیعی، آبهای گرم و آبهای معدنی، لجن درمانی، بیابان درمانی و غیره نزی میشود - . - WHO, 2005
عوامل موثر بر جذب گردشگران سلامت
از دلایلی که موجب میشود افراد با هدف درمان مسافرت کنند میتوان، هزینه پایین خدمات گردشگری، کیفت مناسب، ایمنی، کوتاهتر بودن زمان انتظار و وجود پتانسیلهای خوب است. برخی از عوامل مهم موثر بر جذب گردشگران در بخش سلامت به ترتیب اولویت به شرح ذیل است .أ. هزینه: شامل تمام هزینه ها در حوزه گردشگری سلامت؛ به عنوان مثال یک پیوند دریچه قلب حدود ًًٍ هزار دلار و حتی بیشتر، در آمریکا هزینه دارد در حالی که در هندوستان و فیلیپین تنها ًٌ هزار دلار برآورد میگردد. هزینه یک بریج فلزی دندان که درآمریکا دلار است، در هندوستان و بولیوی دلار در فیلیپین به دلار میرسد. علاوه بر این، درحالی که عملهای زیبایی صورت که در آمریکا ممکن است، حدود هزار دلار هزینه ایجاد کند در کشورهایی چون:آفریقای جنوبی، فیلپین، و بولیوی بین ًًٍَ تا ًًٍْ دلار است.
جدول شماره - ٌ - هزینههای برخی از مداخلات پزشکی درکشور ایالات متحده امریکا را با سه کشور هند، تایلند و سنگاپور مقایسه میکند. همانطور که مشاهده میشود هزینههای درمانی در امریکا چندین برابر هزینههای آن در کشورهای هند، تایلند و سنگاپور است - دیوید ریزمن، ًًٌٍ - . حتی اگر هزینههای با پوشش بیمهای این مداخلات را در نظر بگیریم، باز هزینههای درمانی در امریکا چند برابر سه کشور مذکور میشود. ستون دوم جدول شماره ٌ هزینههای درمانی با پوشش بیمهای در امریکا را نشان میدهد که میتوان با هزینههای سه کشور مقایسه کرد - دوون هریک، ًًٍْ - . هزینههای بسیار پایین درمانی در کشور هندوستان، این کشور را به یکی از قطبهای گردشگری سلامت در سالهای اخیر تبدیل کرده است.
قیمتهای نسبی مداخلات درمانی در این کشور و همچنین مدت زمان کم انتظار بیماران، جذابیت خاصی را برای گردشگران سلامت بوجود آورده است بطوری که به جرات میتوان این کشور را موفقترین نمونه برای توسعه گردشگری سلامت نامید - جاسپریت کائور و دیگران، ًًٍَ - .ب. کیفیت خدمات: سطح تکنولوژی و استانداردهای کیفیت ارائه خدمات بهداشتی-درمانی یکی از مهمترین عوامل جذب گردشگران سلامت میباشد. با اینکه هزینههای درمانی در کشور امریکا بسیار بالاست، ولی بدلیل برخورداری از سطح متخصصین ماهر - که بیشتر آنها از کشورهای در حال توسعه مانند ایران و پاکستان جذب این کشور شده اند - ، تکنولوژی بالا و این اولویتها از پرسشنامههایی که در طی تحقیقات مختلف از گردشگران جمعآوری شده، بدست آمده است.
