بخشی از مقاله
چکیده :
شرکت های چاپ و نشر و چاپخانه ها با توجه به شرایط محیطی و قابلیت های خود باید استراتژی مناسبی را انتخاب نموده تا شرایط بقاء ورشد خود را در این عرصه رقابتی فراهم آورند. برای تدوین استراتژی چاپخانه مرکزی موج که یک چاپخانه دولتی بوده و در تهران مستقر است از روش چارچوب جامع تدوین استراتژی بهره گرفته ایم که در مرحله نخست بیانیه ماموریت و در ادامه مرحله ورودی ماتریس ارزیابی عوامل خارجی - EFE - و ماتریس ارزیابی عوامل داخلی - IFE - بررسی و با توجه به اطلاعات مکتسبه در مرحله تطبیق و مقایسه ، ماتریس سوات - SWOT - و ماتریس داخلی و خارجی تشکیل و درنهایت با استفاده از ماتریس برنامه ریزی استراتژیک کمی - QSPM - گزینه های مختلف استراتژی شناسایی شده و در مرحله تطبیق و مقایسه ، مورد ارزیابی و قضاوت قرار گرفته و بهترین استراتژی که : ائتلاف استراتژی با شرکت های رقیب جهت دستیابی به مزایای رقابتی انتخاب و اعلام گردیده است.
مقدمه
فعالیت های صنایع چاپ و نشر کتاب تابعی از متغیرهای گوناگون فرهنگی،اقتصادی و سیاسی می باشد که مهمترین متغیر درخواست و نرخ مطالعه در جامعه بوده و فعالیت آن متناسب با تقاضا متغیر میباشد. با این پیش فرض که متاسفانه برابر آمار رسمی و غیر رسمی منتشر شده از طریق مسئولین مربوطه میزان مطالعه برای جامعه جوان و درحال توسعه ایران قابل قبول ارزیابی نمیگردد می توان ارتباط تقاضا با تولید را نگران کننده توصیف کرد ؛ لیکن به همان دلیل جوانی جامعه و رشد فزاینده تقاضا در زمینه تحصیلات دانشگاهی درخواست چاپ ونشر کتب و نشریات آموزشیرا قابل تاًمل و بررسی میسازد.
چاپخانه مرکزی موج با انتشار دست برگ های تخصصی و فرم های اداری و مالی مورد نیاز با حجم قابل توجه تولید مواجه است ؛ علاوه بر آن رویکرد فرهنگی وزارت خانه مبتنی بر اشاعه فرهنگ ایرانی اسلامی و آشنایی با فرهنگ ملی، حفظ آثار دفاع مقدس و مواردی از این دست نیازها به نشر آثار فرهنگی و به تبع آن فعالیت چاپخانه را بیش از پیش توجیه مینماید. این چاپخانه که یک چاپخانه دولتی می باشد با قدمت 40 ساله و با 50 نفر از کارکنان رسمی و قراردادی مشغول فعالیت می باشد.
اما دو خطر عمده فعالیت چاپخانه را تهدید مینماید اول ؛ روزمرگی و عقب ماندن از دانش روز و استفاده از دستگاههای قدیمی و دورماندن از پیشرفت تکنولوژی در زمینه چاپ و دوم عدم تمایل به ایجاد فضای رقابت درتولید ونیاز واقعی جامعه بواسطه وجود دائمی تقاضا.
با نگرش به تغییرات گسترده وپیشرفت علوم و تکنولوژی در تمامی عرصه ها ؛ دوراز ذهن نیست که این سازمان نیز پس از طی نمودن موارد و ملاحظاتو محدودیت های سازمانی وارد حوزه دیجیتال شده و با حذف کاغذ نیازهای خودرا بدون نیازبه فرم های مالی و اداری برطرف نماید. ازاین رو لازم است مدیران استراتژی سازمان برای بقاء و ایجاد بستر رقابت این چاپخانه با سایر شرکت های وابسته به این صنعت وارد عمل شده و با تدوین استراتژی چاپخانه ضمن رفع نیازمندی های روزانه امکان این رقابت را فراهم سازند.
روش جمع آوری اطلاعات برای تدوین استراتژی چاپخانه مرکزی موج از طریق مطالعات کتابخانه ای و تکمیل پرسشنامه و انجام مصاحبه با مدیران و کارکنان تهیه شده و سطح تحصیلات ، میزان آگاهی ، شناخت صنعت چاپ و شناخت از میزان عرضه وتقاضای در جامعه در این روش مورد توجه قرار گرفته است .
اهمیت و ضرورت برنامه ریزی استراتژیک
با آغاز دوره فراصنعتی محیط سازمانی پویا و پرتغییر شده و پیچیدگی بعنوان مسئله غالب در سازمانها مطرح گردید .تغییرات آنچنان شدت یافت که اعتبار توابع پیش بینی کننده از بین رفت و چالش های جدید و غیر منتظره شکل گرفت . بازارها به شدت رقابتی شد و یادگیری زودتر از رقبا به عنوان مزیت رقابتی مطرح و در نتیجه تمرکز سازمان به آگاهی دانش و اطلاعات معطوف گردید.
امروزه مهمترین دغدغه اکثر سازمان ها ، تدوین و پیاده سازی استراتژی هایی است که موفقیت و بقای آنها را در شرایط پیچیده محیطی ، تضمین نماید. برنامه ریزی استراتژیک ابزاری در اختیار سازمانهها میگذارد تا بتوانند تدوین و اجرای استراتژی را در وجوه مختلف سازمان دنبال کنند و بر عملکرد استراتژیک خود مدیریت داشته باشند. همواره برنامه ریزی استراتژیک با ارزیابی شرایط محیطی - فرصت ها و تهدیدها - و قابلیت درون سازمانی - قوت ها و ضعفها - و با درنظر گرفتن ارزش های سازمانی ، استراتژیهای مناسبی را تدوین و انتخاب می نمایند.
معرفی روش کار
برای تدوین استراتژی چاپخانه مرکزی موج ،از چارچوبی با عنوان چارچوب جامع تدوین استراتژی - مدل - SWOT 2 - تحلیل شرایط داخلی و خارجی - استفاده می شود.این مدل یا چارچوب ابزارها و روش هایی را ارائه میکند که برای انواع سازمان ها در اندازه های گوناگون مناسب است و به استراتژیست ها کمک میکند استراتژی ها را شناسایی ،ارزیابی و گزینش کنند.این چارچوب دارای چهار مرحله اصلی است که عبارتند از :
مرحله شروع:در این مرحله بیانیه ماموریت سازمان تهیه می شود.
مرحله ورودی:در این مرحله اطلاعات و عوامل اصلی مورد نیاز از داخل و خارج سازمان برای تدوین استراتژی ، شناسایی و مشخص می شود.این مرحله شامل ماتریس ارزیابی عوامل خارجی است.
مرحله تطبیق و مقایسه: در این مرحله عوامل اصلی داخلی - قوت ها و ضعف ها - و عوامل اصلی خارجی - فرصت ها و تهدیدها - ، با استفاده از ابزارهایی همچون ماتریس سوات - - SWOTو ماتریس داخلی و خارجی - - IE، تطبیق داده میشوند تا استراژی هایی شناسایی شوند که در راستای ماموریت سازمان بوده و متناسب با عوامل داخلی و خارجی باشند.
مرحله تصمیم گیری: در این مرحله با استفاده از ماتریس برنامه ریزی استراتژیک کمی - QSPM - گزینه های مختلف استراتژیهای شناسایی شده در مرحله تطبیق ، مورد ارزیابی و قضاوت قرار گرفته و جذابیت نسبی آنها تعیین می شود.
