بخشی از مقاله
چکیده
در ایران با توجه به پهنه بندی اقلیمی بسیاری از شهرها مانند کاشان،یزد،اصفهان و کرمان در مناطق کویری شکل یافتند.معماران ایرانی تمهیداتی را برای ایجاد شرایط زیستی مناسب در بناهای قدیم ایران در نظر گرفتهاند.ایجاد گودالباغچه و حیاط مرکزی و کاشت گیاه برای داشتن محیطی مناسب،ساخت بادگیر برای جذب و هدایت باد و حرکت از روی منابع آب مانند حوض و آبنما و حرکت درمسیر دالانها برای ایجاد برودت هوا،هدایت آبهای سطحی جویبارها،کفسازی بام برای هدایت آب باران و انبار در آبانبارها برایاستفاده در فصول کمباران،نحوه جهت گیری بنا نسبت به حرکت خورشید و زاویه ی تابش برای جذب بهتر گرما در فصول سرد ،ساخت بنا پایین تر از سطح زمین و استفاده از دیوارهای حجیم به عنوان جرم حرارتی برای نگهداری گرمای تابیده شده و برگشت آن در طول شب،به کار بردن مصالح ساخته شده از خاک محل با قابلیت بازیافت بدون آلودگی زیست محیطی مانند بسیاری از بناهای قدیم ایران از قبیل خانه بروجردیهای کاشان،مسجد-مدرسه آقا بزرگ کاشان،که میتوان آنها را با معیارهای امروزی بررسی نمود.
که در این به معنی Leadership in Energy and Environmental Design - لید - مخفف LEED.مقایسه شده استLEEDتحقیق با اصول مبانی رهبری در انرژی و طراحی محیط زیست براساس اصول معماری پایدار در سرفصلهای:سایت سازگار با محیط زیست-تامین،کارایی وبازدهی آب-جذب،استفاده و ذخیره انرژی پاک خورشید و باد-مصالح مناسب و کم کردن مواد زاید-کیفیت داخلی ساختمان از نظرزیبایی و محیط زیستی.این گواهی در پی هشدار دانشمندان نسبت عواقب تغیرات اقلیمی و افزایش درجه حرارت به وجود آمد تا بابکارگیری راهکارهایی در بناهای ساخته شده به معماری همساز با محیط زیست گواهینامه LEEDاعطا شود.
مقدمه
در ایران با توجه به پهنهبندی اقلیمی و قرارگیری اکثر شهرهای بزرگ و قدیمی مانند: یزد، کاشان، اصفهان، کرمان در منطقه گرم وخشک بیابانی، معماران سنتی در دوران قدیم راهکارهایی برای ایجادشرایط زیستی مناسب در بناهای قدیمی ایران در نظر گرفته اند که در بسیاری از ساختمانهای شاخص این شهرها مانند: خانهبروجردیهای کاشان، مسجد مدرسه آقابزرگ کاشان، خانه عامریهاو... میتوان دید" .از آنجا که هزینه تاسیسات مکانیکی هر روز گرانترو تامین انرژی مشکلتر و همچنین آلودگی زیست محیطی در اثراستفاده از تکنولوژی مدرن و سوختهای فسیلی هر روز بیشتر می-شود، توجه محققان، پژوهشگران و مهندسان در کشورهای پیشرفتهبه سمت انرژیهای پاک مانند انرژی خورشیدی، انرژی باد، آب واستفاده از شرایط اقلیمی به منظور تنظیم شرایط محیطی گردیدهاست و هر روز در این زمینه ابداع، و روشهای جدیدی ارائه میشود ومورد استفاده قرار میگیرد"] .[1
در عصر جدید با تغییرات اقلیمی،افزایش درجه حرارت کره زمین و در پی هشدار دانشمندان نسبت بهاین تغییرات "در سال 1988اولین نسخه توسط انجمن ساختمانسبز آمریکا زیر نظر کمیته محیط زیست انستیتو معماری آمریکا استاندارد و گواهی به نام LEEDبرای سنجش ساختمانها برایرسیدن به معماری پایدار به وجود آوردند"] .[2LEEDچیست؟"در پی هشدار دانشمندان نسبت به عواقب تغییرات شرایط اقلیمی - افزایش درجه حرارت، جاری شدن سیل، خشکسالی، تسریع روندذوب یخچالهای قطبی، کاهش تنوع موجودات زنده - و افزایشروزافزون مصرف سوختهای فسیلی در جهان، انرژیهای تجدیدشونده سازگار با شرایط اقلیمی، اهمیتی بیش از پیش مییابند. باد،آب، خورشید، مواد بیولوژیک و گرمای درون زمین به طور نامحدوددر دسترس هستند و گاز مضر برای شرایط اقلیمی نیز تولیدنمیکنندLEED .در حقیقت رهبری در انرژی و طراحی محیط Leadership in Energy andزیست یا LEED که یک سیستم گواهی ساختمان سبزو شناخته شده در سطح بینالمللی است. این سیستم، یک مدرکLEEDرا به ساختمانها و شرکتهای تولیدی با بازدهی انرژی بالا وبا عملکرد عالیتر، جایزه میدهدلید در 5سرفصل محیطزیستی ارائه طریق میدهد :
-1سایتهای سازگار بامحیطزیست
-2کارایی و بازدهی آب
-3انرژی و جو
-4حفظ مصالح و منابع
-5کیفیت داخلی ساختمان از نظر محیطزیستی"][
بررسی موردی اصول مبانی LEEDدر بناهای شاخص سنتی ایران
در بناهای سنتی ایران همواره طبیعت نقش اصلی در شکلگیری وساخت مسکن را داشته است، در گذشته محیط طبیعی و معماری به گونهای بوده است که هم انسان در ارتباط با طبیعت بوده و هم معماری در بستر طبیعت شکل میگرفته است. حیاط مرکزی وگودالباغچه، ایجاد فضای سرسبز با حوض آب و استفاده از حیاط به عنوان منظری زیبا و ایجاد حریم امن و آرام برای ساکنان، اصلیترین راه پیوند بنا و انسان در معماری شهرهای کویری ایران میباشد. سازماندهی فضاهای مختلف با توجه به عوامل موثر در آن یکی ازبااهمیتترین عملکردهای حیاط در طراحی خانه بوده است که باتوجه به تاثیر گردش خورشید در جبه های مختلف خانه، معماران هر جبهه را به فصلی اختصاص دادهاند و در تطبیق با اصول مبانی لید نمونه هایی از بناهای دارای حیاط مرکزی بررسی می گردد .
