بخشی از مقاله
چکیده:
هدف: پژوهش حاضر به بررسی رابطه تعلیم و تربیت و مدیریت زمان - کلیات و مفاهیم - بود. روش: در این پژوهش از روش توصیفی - مروری- کتابخانهای - استفاده شده است. یافتهها و نتیجه گیری: یافته های پژوهش بیانگر این بود که مدیریت زمان در تعلیم و تربیت از اهمیت ویژهای برخوردار است زیرا تمام اهداف و عوامل این دستگاه انسانی است، اگر سازمانهای دیگر جامعه در ایفای وظایف خود کوتاهی کنند و به اهداف مورد نظر دست پیدا نکنند، نتیجه آن مستقماًی عاید گروه یا سازمانی است که با آن سروکار دارند. اما اگر دستگاه تعلیم و تربیت از جمله آموزش و پرورش و مدیران آن از ماهیت کار غافل باشند، حاصل کارشان متوجه جامعه خواهد شد و در رشد و توسعه جامعه و یا افت آن سهم مؤثری خواهد داشت. جهت مدیریت مطلوب مدارس و رفع مشکلات مدیریت مدرسه مدیران باید با اصول و فنون مدیریت زمان در مدارس آشنایی داشته باشند.
مقدمه
تسلط بر زمان و مدیریت زمان در برنامه ریزی تنها رمز موفقیت به شمار می آید. زمان در گذراست و فرصت ها، به استناد سخن حضرت علی - ع - ، چون ابر میگذرند: الفُرص تمر مَر السحاب، فانتهزوا فرص الخیر، و فرصت ها چون ابر می گذرند. پس فرصت های نیک را غنیمت شمارید.
ژان ژاک روسو، در کتاب »قرارداد اجتماعی«، می نویسد: »انسان آزاد آفریده شده، ولی همه جا در زنجیر به سر می برد.« این زنجیرها تا حدود زیادی توسط خود او بافته شده است. انسان به دلیل واپسگرایی، تنبلی، ترس، بی برنامگی، باقی ماندن در وضع موجود و عدم جست وجوی وضعیت مطلوب این زنجیر را برگردن خویش می افکند؛ تحمل می کند و عمر پربهای خویش را نابود می سازد
تنها میتوان آن را به روشهای مختلف به بهرهوری رساند. وقت آن قدر ارزشمند است که خداوند به آن سوگند یاد کرده است. به قول برایان تریسی: »کیفیت زندگی شما به میزان بهرهوری شما از زمان بستگی دارد و این که کیفیت مدیریت زمان شما در استفاده بهتر از وقت چگونه است.« ممکن است این پرسش در همین آغاز ایجاد شود که شاه کلید بهرهوری یا مدخل اصلی به سمت بهرهوری زمان چیست؟
پاسخ یک کلمه است: نظم . از دهه نود به بعد، زمان سرمایه تلقی شد و افراد همواره ارشاد میشوند در پی یافتن راههایی باشند که زمان انجام کارها را مرتب کنند و حتی آن را کاهش دهند. این قاعده را تجدید سازمان میخوانند. تجدید سازمان یعنی زمانی که فرد پیوسته در جست و جوی راههای بهتر، منظمتر، سریعتر و مؤثرتر برای حصول به نتایج مثبت گام بر میدارد. شاید گزاف نباشد اگر گفته شود مهمترین شاخصهی دنیای جدید»مدیریت زمان« است. ارزش زمان در هر دورهای نسبت به دورهای دیگر متفاوت است. ارزش و بهای»زمان«، به اندازهی بهرهای است که آن »زمان« میتواند نصیب زندگی انسان کند، هرچه زمان ارزشمندتر باشد مقیاس سنجش آن ریزتر و دقیقتر است
بیان مسئله
کارکنان امروزه با افزایش مداوم وظایف شغلی در محل کار روبرو هستند. این در حالی است که اوقات بیشتری را صرف کار می کنند و این موجب وارد آمدن فشار بیش از اندازه بر آنان می شود امروزه انتظارات از کارکنان در درون و بیرون این سیستم اجتماعی بسیار زیادشده است و آن ها دائما" حت فشار کاری هستند. این فشار احتمالاً آنان را بیش از پیش تحت تأثیر قرار می دهد، سلامت و آسایش شخصی آنان را به خطر می اندازد، آنان را دچار استرس - فشار روانی - می کند و در اثر فشارهایی که بر آنان وارد می شود، پس از مدتی از توان و انرژی اولیه این نیروی مهم کاسته می شود و به همین خاطر ممکن است از کارایی و اثربخشی آن ها نیز کاسته شود. این استرس اگر ادامه داشته باشد، موجبات واماندگی و فرسودگی آنان را به وجود می آورد.
موضوع »مدیریت زمان« سال هاست که ذهن افراد و صاحب نظران را به خود مشغول کرده و تاکنون دوره های آموزشی و همایش های زیادی در این ارتباط برگزار شده است اما آیا واقعا توانسته ایم بر زمان احاطه پیدا کنیم و آن را در کنترل خود داشته باشیم. حقیقت آن است که ما باید خود را اداره کنیم نه زمان را، چرا که زمان اساسا اداره شدنی است و خواه ناخواه زمان می گذرد و این ما هستیم که باید از آن به خوبی استفاده کنیم. به یک تعبیر »مدیریت زمانی« در واقع همان مدیریت بر خویشتن است و جالب است بدانید مهارت هایی که ما برای اداره کردن دیگران نیازمندیم، همان مهارت هایی است که برای اداره کردن خود نیازمندیم.
هدف و روش تحقیق
هدف پژوهش حاضر بررسی رابطه تعلیم و تربیت و مدیریت زمان - کلیات و مفاهیم - میباشد که از روش توصیفی - مروری-کتابخانهای - استفاده شده است.
یافته ها مدیریت زمان چیست؟
مدیریت زمان ، یعنی استفاده بهینه ازمنبع زمان که یکی ازمنابع محدود ودردسترس هرفرد می باشد که برخلاف بسیاری ازمنابع دیگر به مقدار مشخص دراختیار وی گذاشته شده وامکان انتقال آن ازفردی به فرد دیگر یا خرید وفروش آن وجود ندارد
متخصصان معتقدند که یکی از شروط لازم برای اثربخشی مدیران اعمال مدیریت زمان است. بطوریکه لاکت - 1373 - کلید خود راهبری و اثربخشی را اعمال مدیریت زمان می داند. او کنترل وقت را برای هر مدیری که بخواهد در کارش به نتیجه اساسی برسد، امری حیاتی می شمرد. همچنین متخصصان دیگری که به طور اخص در زمینه مدیریت زمان مطالعه و پژوهش می کنند عبارتند از:
الک مکنزی، آلن لیکین، ماریون های نس و پیتر فراست که به ترتیب مبانی نظری خویش را در کتابهای"دامهای زمان"،"چگونه زمان و زندگی خود را کنترل کنید"،"اصول و فنون مدیریت زمان"و "مدیریت زمان" ارائه کرده اند. آنها معتقدند که مهمترین و گرانبها ترین دارایی یک سازمان کارکنان آن هستند و گرانبهاترین دارایی یک انسان نیز زمان بسیار کوتاهی است که در طول زندگی در اختیار دارد.بنابراین زمان جزء نادرترین منابعی است که چنانچه بدرستی مورد استفاده قرار گیرد،تغییرات و تحولات به موقع را در تمام ارکان سازمانی بوجود می آورد
در واقع اگر بدانیم برای انجام فعالیت های رسمی و غیر رسمی ، اداری و غیر اداری ، زمان محدودی در اختیار ما قرار می گیرد و یا خود آن را تعیین می کنیم ، بیشترین تمرکز خود را بر چگونگی استفاده ی بهینه از زمان صرف خواهیم نمود تا هم زمان مورد نظر ، هدر نرفته و هم بتوان برای نیل به اهداف از آن بهره مند شد. در این خصوص لازم است به یک سیستم مناسب و مؤثر دراستفاده از مدیریت زمان بیاندیشیم. مدیریت زمان به مدیران امکان می دهد تا از زمان بهتر استفاده کنند و از اتلاف انرژی در سازمان جلوگیری به عمل آورند. برای تحقق این امر، شناخت صحیح روش های کاربردی آن بسیار اهمیت دارد.
اهمیت مدیریت زمان:
در طول تاریخ، زمان و ابعاد مختلف آن، مورد توجه انواع تمدنها بوده و امروزه این توجه بیش از پیش وجود دارد. گونهای که فناوریهای نو، محیطی فراهم آوردهاند که تقریبا در کوتاه مدت می توان به اطلاعات بی شماری دسترسی پیدا کرده و کارها را بسیار سریع تر و آسان تر از پیش انجام داد. با این وجود، تمایل سرعت عمل در انجام کارها روز به روز بیشتر میشود. با چنین تمایلی این احساس در افراد به وجود میآید که از زمان عقب مانده و نمیتوانند از آن به طور موثر بهره مند شوند.
و سیر تاریخی نشان دادهاست که ضعف در مدیریت زمان، یک مساله قدیمی است. مسألهای که فناوری آن را به وجود نیاورده و قادر به حل آن نمیباشد. در شرایطی که ابزار بیشتری برای مدیریت زمان در اختیار داریم و فرایندهای اداری، کمتر دستخوش کاغذ و ملزومات غیر لازم قرار میگیرد، مدیریت ضعف زمان را نمیتوان پنهان نمود و اثر بخشی بیشتری مورد نیاز است. زیرا برای موفقیت بیشتر، چه در زندگی شخصی و چه در زندگی حرفهای نیازمند بکارگیری راهبردهای مدیریت زمان میباشیم. این راهبردها برای استفادهی بهینه از وقت تنظیم شده و به عنوان روشهایی برای پایش و کنترل زمان به کار میرود. با استفاده موثر از زمان میتوان اهداف را مشخص و وظایف و فعالیتها را برنامه ریزی و اولویت بندی نمود.
