بخشی از مقاله
به منظور تعیین غلظت بحرانی پلیاتیلنگلیکول مناسب پرایمینگ بذر بر برخی ویژگی های جوانهزنی ارقام لوبیا چیتی آزمایش فاکتوریل در قالب طرح کاملا تصادفی با 4 تکرار در آزمایشگاه زراعت دانشکده کشاورزی دانشگاه شیراز انجام شد. تیمارها شامل 3 رقم لوبیای چیتی E9، E10 و خمین و پیش تیمار پرایمینگ شامل پلی¬اتیلن¬گلیکول - PEG - در 5 سطح با پتانسیلهای 0 - ، -10 -5، -15، -20 بار - ، بود. نتایج نشان داد که تاثیر پلیاتیلنگلیکول و کلرید سدیم بر صفات جوانهزنی معنیدار بود. با افزایش غلظت پلی¬اتیلن¬گلیکول و کلرید سدیم میزان جوانهزنی و صفات جوانهزنی کاهش یافت. با توجه به نتایج به دست آمده از آزمون غلظتهای مختلف پلی¬اتیلن¬گلیکول تیمار -5 بار و کلرید سدیم 20- بار به عنوان غلظت بحرانی و مناسب برای پرایمینگ انتخاب شد.
تعیین غلظت بحرانی پلیاتیلنگلیکول و کلرید سدیم جهت پرایمینگ بذر ارقام لوبیا چیتی مقدمه تکنیکهای ویژهای وجود دارند که در فرآیند تولید محصولات کشاورزی میتواند مورد استفاده قرار گرفته و به بهبود کمی و کیفی محصول تحت شرایط نامساعد کمک کند، یکی از روشهای نوین استفاده از پرایمینگ بذر است. پرایمینگ بذر عبارتست از کنترل جذب آب درون بذر، آن چنان که فعالیت متابولیکی لازم جهت جوانهزنی اتفاق افتد، بدون اینکه ریشهچه از بذر خارج شود، در عین حال فعالیتهای فیزیولوژیکی مختلفی در سطوح متفاوت رطوبتی در داخل بذر رخ میدهد و هدف از پرایمینگ بذر کاهش دادن مدت زمان جوانهزنی، بهبود و افزایش درصد جوانهزنی است - Harris, et . - al, 2008 بعد از تیمار پرایمینگ، بذر¬ها خشک میشوند و همانند بذر¬های بدون تیمار ذخیره و کشت میشوند.
- Farooq et al., 2010 - پرایمینگ بذر میتواند باعث افزایش سرعت و درصد جوانه- زنی، بهبود استقرار گیاهچه، تسریع گلدهی و رسیدگی، مقاومت به خشکی و افزایش عملکرد شود - تقوایی و توکل افشار، . - Farooq et al, 2006 ;1386 ضمن اینکه بذر¬های پرایم شده از مواد غذایی بهتر استفاده کرده و میتوانند مقاومت بیشتری را در برابر آفات و بیماریها داشته باشند . - Harris et al., 2008 - منظور از پیشتیمارهای بذر، استفاده از مواد ایجاد کننده پتانسیل اسمزی است که اصطلاحا این عمل پیشتیمار اسمزی - آمادهسازی اسمزی - نامیده میشود و اساسا نوعی تیمار پیش از کاشت است که شامل قرار دادن بذرها در معرض پتانسیلهای پایین آب میباشد. این شرایط باعث میگردد تا آبگیری بذر محدود شود.
این آبگیری برای آماده کردن فعالیتهای متابولیکی پیش جوانهزنی کافی بوده ولی برای خروج ریشهچه از پوسته بذر کافی نمیباشد. این تکنیک یک تیمار عمومی دانه محسوب میشود که میتواند سرعت، درصد و یکنواختی در جوانهزنی و ظهور گیاهچه را بویژه در شرایط محیطی نامطلوب افزایش دهد . - Nascimento and Aragao, 2003 - انتصاری و همکاران - 1392 - در لوبیا چیتی، آقایی پور و همکاران - 1392 - در لوبیا چیتی، معروفی و همکاران - 2011 - در لوبیا چیتی، روحی و همکاران - 1390 - در نخود را گزارش کردند پرایمینگ بذر¬ها باعث بهبود در سرعت جوانهزنی و یکنواختی جوانهزنی و کاهش حساسیت بذر¬ها به عوامل محیطی میگردد.
مواد و روش
به منظور تعیین غلظت بحرانی مناسب پرایمینگ - غلظتی که بذر آب جذب میکند و فرایند پرایم در آن صورت میگیرد اما قادر به جذب آب برای تکمیل فرایند جوانه زنی نیست و بنابراین بذر جوانه نمیزند - بر برخی ویژگی های جوانهزنی ارقام لوبیا چیتی آزمایش فاکتوریل در قالب طرح کاملا تصادفی با 4 تکرار در آزمایشگاه زراعت دانشکده کشاورزی دانشگاه شیراز انجام شد. تیمارها شامل 3 رقم لوبیای چیتی E9، E10 و خمین و پیش تیمارهای پرایمینگ شامل پلی¬اتیلن¬گلیکول - PEG - در 5 سطح با پتانسیلهای 0 - ، -10 -5، -15، -20 بار - و کلرید سدیم در 5 سطح 0 - ، -5، -10، -15 و -20 میلیمولار - بود.
در این تحقیق، ارقام لوبیا مورد مطالعه از مرکز تحقیقات کشاورزی و منابع طبیعی اقلید در استان فارس تهیه گردید و تا زمان اجرای ازمایش، در بستههای پلاستیکی ایزوله شده و دارای حداقل نفوذپذیری در درجه حرارت 5 درجه سانتیگراد نگهداری شدند. ابتدا بذر¬ها با محلول هیپوکلرید سدیم به مدت 2 دقیقه ضدعفونی سطحی شدند و سپس با آب مقطر شستشو شدند. سپس تعداد 25 بذر انبار شده به پتریدیشهای با قطر 10 سانتی متر در 3 تکرار جهت بررسی برخی ویژگیهای جوانهزنی منتقل شد.
