بخشی از مقاله
چکیده
از آنجاکه دانش آموزان وقت های استراحت خودرا در فضاهای باز آموزشی با فعالیت هایی چون تجمع، روابط اجتماعی،صحبت های دوستانه، نشستن، استراحت، بازی، پیاده روی و... میگذرانند، ایجادشرایط مناسب درفضای باز نیز حائز اهمیت می باشد. برای ارزیابی وضعیت گرمایی محیط خارج ساختمان نیاز به معیار آسایشی داریم که، شرایط راحتی محیط خارج ساختمان را با در نظر گرفتن رفتار غالب انسان در آن محیط - قدم زدن - و سایر اعمال طبیعی او برای نیل به آسایش - ازقبیل رفتن به سایه یا آفتاب، پرهیز یا استفاده از باد - ارزیابی کند. بدین منظور از معیارپن واردن - راحتی بافت - ، برای تعیین محدوده ی آسایش و راهکارهای دستیابی به آن استفاده میکنیم.
کلمات کلیدی:آسایش حرارتی، تعیین محدودهی آسایش، شاخص آسایش، فضاهای باز آموزشی
مقدمه
از آنجا که انسان قسمتی از اوقات خود را در بیرون خانه، کوچه، بازار، فضای باز و پارک میگذراند و صرف فعالیتهای مختلف غیرخانگی می شود. پس اگر راحتی و آسایش انسان مطرح باشد، نمی توان تنها به وضعیت گرمایی مناسب داخل ساختمان بسنده نمود و برای ایجاد شرایط گرمایی مناسب خارج ساختمان اقدامی به عمل نیاورد، چرا که بخشی از اوقات ما صرف فعالیت های مختلف در فضاهای باز از قبیل صحبت های دوستانه، نشستن، استراحت، بازی و پیاده روی می شود،خاصه آنکه وضعیت گرمایی محیط خارج، تأثیر بسزایی در وضعیت محیط داخل نیز دارد. - رازجویان،1367، ص - 89همچنین تحقیقات انجام شده، حاکی از تاثیر فضای باز بر روند یادگیری انسان است، بطوریکه حتی تشکیل کلاس های درسی را در فضای باز پیشنهاد می دهند و با توجه به این موضوع که دانش آموزان در برخی دروس امکان تشکیل کلاس در فضای باز محیط را دارند، طراحی مناسب آن متواند تاثیر زیادی بر قدرت خلاقیت آنان داشته باشد.
بنابراین باید شرایط تامین آسایش دانش آموزان را در فضای باز فراهم نمود.لازم به ذکر است که جهت ارزیابی آسایش در فضای باز نمی توان از معیارهای آسایش مرتبط با داخل ساختمان استفاده نمود، چرا که این معیارهای آسایش مرتبط با داخل ساختمان استفاده نمود، چرا که این معیارها بر اساس پوشاک، فعالیت، و سرعت هوای درون ساختمان طراحی شده اند، حال آنکه شرایط در خارج ساختمان متفاوت می باشد.بنابراین برای ارزیابی وضعیت گرمایی محیط خارج ساختمان نیاز به معیار آسایش جداگانه ای داریم. در این مقاله سعی شده است که با استفاده از معیارآسایش پن واردن برای فضاهای باز، محدوده ی آسایش و راهکارهای دستیابی به آن برای فضاهای باز، محدودهی آسایش وراهکارهای دستیابی به ان برای فضاهای باز آموزشی تعیین گردد.
-1 معیار پن واردن
معیار پن واردن1، مشتمل از دو نمودار است که وضعیت آسایش انسان را در سایه و آفتاب به ازاء :
- 1 لباسهای تابستانی، پاییزی، بهاری و زمستانی
- 2 دمای خشک هوا - محور قائم -
- 3 سرعت تندباد2 موجود در بافت 0محور افقی - رانشان میدهد.
همانگونه که در نمودار دیده می شود، در وسط محدودههای موسوم به منطقهی آسایش نشان دهندهی شرایطی است که عابر پیاده در آن کاملاٌ احساس راحتی می کند و نوارهای دو طرف این منحنی نشان دهنده ی آسایش نسبی دما به شرطی است که انسان به کمک مکانیسم طبیعی رفتار - افزایش یا کاهش سرعت گام ها - به آسایش می رسد.در تدوین این معیار سرعت جست یا تند باد - - V به جای سرعت متوسط باد - - V ملاک عمل قرار می گیرد، چون به استناد تحقیقات کافی، مردم در کوچه و خیابان به خصوص در گذرگاه های باریکغالباٌ، نسبت به توفندگی و تلاطم هوا، یعنی سرعت و جهت ناگهانی آن که از خصوصیات جست است، عکس العمل نشان میدهند.اگر در عمل سرعت جست در دست نباشد، باید با استفاده از سرعت متوسط باد آن را محاسبه و در نمودار وارد کرد.3
-2 متناسب سازی اطلاعات برای بافت مورد نظر
نگارندگان اقدام به ترسیم نمودار پن واردن یزد بر اساس متوسط سرعت باد نموده و میانگین متوسط سرعت باد ماههای یک فصل را به عنوان متوسط سرعت باد و همچنین میانگین دمای کمینه و بیشینهی ماههای یک فصل را به عنوان دمای کمینه و بیشینهی فصل در نظر گرفته اند. لازم به ذکر است که اطلاعات ایستگاه هواشناسی - که در محیطی باز و در ارتفاع ده متری زمین کسب میشود - برای مکانی دیگر معتبر نمیباشد ،و از آنجا که در نمودار پن واردن از سرعت جست باد استفاده شده است، بنابراین باید این سرعت را برای ارتفاع و بافت مورد نظر متناسب سازی نمود. برای انجام این کار باید سه مرحلهی زیر را طی نمود :
-1 با توجه به اینکه اطلاعات مربوط به سرعت جست را نداریم، بنابراین نخست سرعت متوسط باد در رتفاع گرادیان1 را از فرمول - 1 - محاسبه نموده و سپس با توجه به فرمول - 2 - سرعت جست در ارتفاع گرادیان را بدست میآوریم.
-2 از آنجا که سرعت ملکول های هوا با نزدیک شدن به سطح زمین به تدریج کندتر میشود، لذا میتوان توسط فرمول - 3 - سرعت جست را در ارتفاع 1/5 متری از زمین - سرعت باد درارتفاع دانشآموز - محاسبه نمود.
-3 چنانچه باد از بافتی با یک همواری به بافتی با همواری متفاوت وارد شود، سرعت آن دستخوش تغییر خواهد شد، لذا متناسب سازی سرعت جست برای بافت مورد مطالعه - مسکونی - از طریق فرمول - 4 - امکان پذیر میباشد .2
