بخشی از مقاله
چکیده:
پژوھش حاضر با ھدف تعیین میزان اثربخشی نظارت شورای اسلامی شهر بناب بر بهبود عملکرد شهرداری بناب و ارائه پیشنهادھایی بر اساس نتایج تحقیق به مدیران ارشد سازمان و سایر افراد ذی نفع انجام گردید .برای دستیابی به این ھدف از مدل کرک پاتریک - سطح رفتار - استفاده شد .در این تحقیق ابزار جمع آوری اطلاعات پرسشنامه می باشد .که سوالات آن بر اساس طیف لیکرت - پنج گزینه ای - طراحی شده است.جامعه آماری پژوھش شامل سه گروه 1- پرسنل ستادی 2-مدیران 3- اعضای شورای اسلامی دوره چهارم می باشد عمده ترین یافته تحقیق عبارت است از این که : نظارتهای شورای اسلامی شهر بر بهبود عملکرد شهرداری موثر بوده . واین نظارتها ھم از نظر پرسنل ستادی و مدیران شهرداری وھم از نظر اعضای شورای اسلامی شهر ، در بهبود عملکردشهرداری بسیار موثر بوده است.
مقدمه:
شوراھا به عنوان نهادھاي سیاسی مدنی واسطه بین دولت و شهروندان، محصول مهم ترین پدیده عصر مدرنیته یعنی دموکراسی و مردم سالاري است . شوراھاي محلی به منظور مشارکت وسیع تر شهروندان ، تمرکز زدایی از قدرت دولت مرکزي و در نهایت تضمین بقاء و فعال بودن نظام ھاي دموکراتیك در عصر جدید شکل گرفته اند . این در حالی است که در ایران معاصر ، علی رغم وقوع نعمت ھا و انقلابات سیاسی ، توأم با شعارھا و خواسته ھاي دموکراتیك ، شوراھاي محلی به عنوان یکی از این خواسته ھا ھنوز نتوانسته است جایگاه مناسبی براي خود بیابد.
شوراھا و شهرداري ھا از مهم ترین نهادھاي حقوق عمومی بشمار می آیند که در شهر فعالیت می نمایند و ھمین امر موجب گردیده که مطالعه در مورد ارتباط این دو نهاد از اھمیت و جایگاه خاصی برخوردار باشد. شخصیت حقوقی شوراھا و شهرداري ھا ، نظام حقوقی خاصی را ایجاد نموده که این نهادھا را از یك سو در تعامل نزدیك با مقتضیات و نیازھاي عمومی مردم قرار داده است و از سوي دیگر آن را به موسسه اي براي انتقال و توزیع خدمات دولت و واسطه ارتباط شهروندان با حاکمیت ملی تبدیل نموده است.
شوراھا نیز به عنوان ارکان تصمیم گیري ، بستري براي تحقق حاکمیت محلی مردم و اداره امور ھر شهر توسط نمایندگان منتخب ھستند . در نظام عدم تمرکز ایران ، شهرداري ھا عملا به عنوان بازوي اجرایی شوراي شهر محسوب می گردد؟ وضعیت خاص نهادھاي محلی در ایران و عدم انطباق دقیق آن ھا با ویژگی ھاي الگوي حکومت محلی و موقعیت خاص شوراي شهر در برابر شهرداري و دگرگونی ھاي گسترده این نهاد در طول تاریخ سبب شده است که تحلیل و نظم بخشی روابط این دو نهاد واجد پیچیدگی ھایی باشد که این پیچیدگی ھا ما را بر آن داشت تا در این خصوص مطالعه و تحقیق نموده و در قالب پایان نامه حاضر آن را بیان نمایم.
یکی از وظایف اصلی شوراھا ، وظیفه نظارتی است اما این نظارت تنها از یک بعد مورد توجه قرار گرفته و به سایر حوزه ھای تسری نیافته است ، به بیان دیگر نظارت شوراھا در حوزه عملکرد شهرداری به دلیل اینکه مقررات و دستورالعمل ھا عمدتاً توسط شورای شهر تصویب و برای اجرای به شهرداری ابلاغ می گردد ، پر رنگ تر از سایر حوزه ھاست ، اگرچه در قوانین موضوعه بحث نظارت شورا بر حوزه ھای دیگر نیز پیش بینی شده ولی نبود یک ارتباط منطقی بین شورای شهر و سایر دستگاه ھا موجب گردیده تا شوراھا در اموری مثل بهداشت شهری ، مخابراتی ، آموزشی و ... نظارت چندانی نداشته باشد - وارسته باز قلعه ،1387 ، ص . 22 - در شرح وظایف شوراھا ، آنجا که شورا از مرحله نظارتی پا فراتر می گذارد ، نقش وزارت کشور به عنوان قیم پر رنگ تر می شود - خوشابی ،1377 ، ص . 33 - بر طبق قانون شوراھا و مقررات مربوط به شهرداری ، شورای شهر از وسایل مختلفی برای نظارت خود بر شهرداری استفاده می کند و این وسایل را به طرق مختلف به کار می برد .
در این پایان نامه بررسی ساز و کار نظارت شوراي اسلامی شهر بر شهرداري ھا و تأثیر آن بر بهبود عملکرد شهرداري و اینکه نظارت شورا چه آثار منفی و یا مثبتی بر عملکرد شهرداري می گذارد مدنظر قرار گرفته است ،زیرا رابطه این دو نهاد در مدیریت شهري از اھمیت ویژه و نقش تعیین کننده اي برخوردار می باشد و ایجاد تغییرات بنیادین در قوانین مصوب در جهت ارائه روشی ثابت در ارتباط با این دو نهاد مهم در مدیریت شهري موجب برطرف نمودن چالش ھاي موجود خواھد شد. مدل کرک پاتریک : این الگو یک چاچوب عملی را برای دست اندر کاران نظارت به منظور ارزشیابی اثربخشی عملکرد برنامه ھای نظارتی فراھم می کند . و فرآیند ارزش یابی را به چهار سطح یا گام تقسیم می کند .واکنش ، یادگیری ، رفتار و نتایج - عباسیان، 1385 ، 12 - .
مفهوم لغوي نظارت:
نظارت در اصل یك واژه عربی است که از ریشه - نَظرَ - ، به معناي تأمل و تفکر در چیزي یا امري آمده است - سلیمی ، 1390 ، ص . - 10 مرحوم دھخدا در کتاب لغت نامه جلد 14 واژه نظارت را به معنی نگریستن در چیزي با تأمل ، چشم انداختن ، حکومت کردن بین مردم و فیصله دادن دعاوي ایشان و ... بیان داشته - منصور نژاد ، 1383 ، ص - 21
مفهوم اصطلاحی نظارت:
در اصطلاح ، نظارت به معانی مختلفی بیان گردیده که از آن جمله می توان به مفاھیم ذیل اشاره نمود : نظارت عبارت است از فعالیتی که باعث تطبیق عملیات با برنامه می شود - صادق پور و مقدس ، 1372 ، ص. - 160
سوالات تحقیق
1:نظارتهای پیشینی شورای اسلامی شهر تا چه اندازه بر بهبود عملکرد شهرداری بناب موثر است؟
2:نظارتهای پسینی شورای اسلامی شهر تا چه اندازه بر بهبود عملکرد شهرداری بناب موثر است؟
اھداف جزئی:
حوزه مکانی تحقیق : شورای اسلامی شهر و پرسنل شهرداری بناب.
روش و نوع تحقیق:
این پژوھش یك تحقیق توصیفی است . چون محقق ھیچگونه دخل وتصرفی درمتغیر ھا نداشته و تنها به بررسی متغیرھا و شناخت چگونگی روابط بین آنها می پردازد .البته این به آن معنی نیست که نمی توان در ارتباط با نظارت از روشهاي تجربی استفاده کرد . در واقع با توجه به توانایی ھاي محقق ، امکانات ، فرصتهاي موجود و اطلاعات مورد نیاز سازمان روش تحقیق توصیفی مناسب بود.
جامعه آماري:
جامعه آماري پژوھش حاضر شامل سه گروه می باشند.
گروه اول – کلیه پرسنل ستادی شهرداری بناب
گروه دوم –کلیه مدیران میانی و عالی شهرداری بناب
