بخشی از مقاله
چکیده
به منظور تعیین میزان آلودگی محمولههای گندم در مراکز تحویل شهرستان گرگان، درسال 1394 تعداد 9 مرکز تحویل، نمونه برداری و شناسایی شدند. با استفاده از روابط موجود، فراوانی هرگونه بدست آمد. نتایج نشان داد که بیشترین فراوانی نسبی 12,66 - درصد - و فراوانی - 100 درصد - مربوط به گونههای شلمی - Rapistrum rugosum - ، خردل وحشی - - Sinapis arvensis، علف خونی - - Phalaris minor، چچم - Lolium rigidum - و پیچک صحرایی - - Convolvulus arvensis و گونه یونجه وحشی - Melilotus officinalis - و یولاف وحشی- - Avena ludoviciana - با 11,39 درصد فراوانی نسبی و 90 درصد فراوانی در درجه دوم اهمیت قرار داشتند
مقدمه
غلات به آن دسته از گیاهان زراعی خانواده گندمیان گفته میشود که میوه آنها مورد تغذیه انسان و دام قرار میگیرد. شواهد متعددی نشان میدهد که غلات اولین محصولاتی هستند که مورد توجه قرارگرفته و بشر به زراعت آن پرداخته است. غلات نقش ویژه و مهمی در الگوی مصرف هر کشوری در دنیا دارند و به همین دلیل حکومتهای حاکم از دیرباز در جهت ازدیاد غلات بهویژه گندم مورد نیاز خود تلاش وافری داشتهاند. از سقراط نقل میکنند نظامی میتواند بر آتن حکومت کند که قادر باشد نان آن را بهراحتی تأمین کند
شناسایی علفهای هرز و آگاهی از تراکم آنها در مزارع، گام مهمی در موفقیت برنامههای مدیریت علفهای هرز و افزایش عملکرد گیاه زراعی می باشد. با شناخت عوامل موثر بر رشد و توسعه علف- های هرز و اجرای مدیریتهای پیش گیرانه، میتوان از پراکنش آنها از مناطق آلوده به مناطق عاری ازاین نوع علفهای هرز جلوگیری نمود
اولین بار توماس - - 1985، فلور علفهای هرز غلات و کلزا در ساسکاچوان کانادا را بررسی کرده، 164 گونه علفهرز از 24 خانواده گیاهی شناسایی نمود، که در این بین بیش از 97 درصد علفهای هرز در بیش از 3 مزرعه با تراکم 25 تا 118 گیاه در متر مربع حضور داشتند. نوروز زاده و همکاران - 1387 - با هدف ارزیابی تنوع گونهای، کارکردی و ساختار جوامع علفهایهرز مزارع گندم در استانهای خراسان شمالی، جنوبی و رضوی علفهایهرز را در 259 مزرعه در 21 شهرستان مورد مطالعه قراردادند. این تحقیق با هدف شناسایی میزان آلودگی فراوانی علف هرز در محموله های مراز تحویل گرگان انجام پذیرفت.
مواد و روشها
چندین مرکز خرید بذر گندم - قرق، مادری بذری، لمسک، تقی آباد، سرخنکلاته، کفشگیری، مرزنکلاته، اسبو محله، محمد آباد و جلین - در شهرستان گرگان بهطور تصادفی انتخاب شد
از هر مرکز تعدادی نمونه جهت تجزیه بذر و تعیین آلودگی به بذور علفهایهرز - براساس دستورالعمل نمونه برداری انجمن بین المللی آزمون بذر - ISTA - از بذرهایفلّه، به صورت قسمتی و مخروطی - تهیه شد.
شاخصهای آماری، تجزیه تحلیل داده ها
برای تعیین آلودگی محمولههای گندم به بذور علفهای هرز در مراکز تحویل شهرستان گرگان، از تعدادی شاخص استفاده شد که به شرح زیر می باشند:
شاخص فراوانی - F -
بیانگر درصدی از مراکز تحویل بذر که توسط آن گونه خاص آلوده هستند می باشد و می تواند بیان گر گسترش جغرافیایی یک گونه در شهرستان باشد. نحوهی محاسبه آن در معادله زیر آمده است
:F فراوانی گونه K
:Yi حضور - 1 - و یا عدم حضور - 0 - گونه K در مرکز تحویل شماره i
: n تعداد مراکز تحویل مورد مطالعه
