بخشی از مقاله
چکیده
اهداف تحقیق: این مقاله درصد بوده که با مطالعه ترکیبی برای تقویت آگاهی اجتماعی و سیاسی فرهنگ سرایی را برای زنان جوان با توجه به متغیرهای روانشناسی محیط طراحی نماید. مساله اصلی مطالعه است است که چگونه می توان بنایی را طراحی نمود تا زنان جوان برای آگاهی اجتماعی و سیاسی جذب این فرهگ سرا شوند؟ ابتدا در مرحله اول با روش کتابخانه ای و مراجعه به سه فرهنگسرا شش متغیر موثر بر طراحی فرهنگسرا مشخص شدند؛ متغیر شامل حضور افراد در سنین و قشرهای مختلف، محوطه سازی مرکز گفتمان، نوع فعالیت ها و فضای عملکردی مرکز گفتمان، موقعیت مکانی و میزان دسترسی مرکز گفتمان، نمای داخلی و خارجی مرکز گفتمان وسر در مرکز گفتمان بودند.
روش تحقیق: در این مطالعه از رویکرد پژوهش ترکیبی استفاده شده است. این مطالعه در دو مرحله انجام شده است. در مرحله اول بر اساس روش پژوهش کیفی داده بنیاد از طریق مصاحبه و مطالعات انجام شده، مولفه های مهم روانشناسی محیط در طراحی فرهنگ سرا برای زنان جوان استخراج شد. در مرحله دوم یا رویکرد پژوهش کمی عوامل استخراج شده اندازه گیری و سپس رتبه بندی شدند. جامعه آماری پژوهش را تمامی زنان جوان شهرستان آمل در دامنه سنی 32-15 سال را تشکیل می دهندکه فرمانداری شهرستان آمل - اداره امور جوانان - حجم جامعه در این سن را در آمل حدوداً 20 هزار نفر تخمین زده اند. براساس متغیرهای پژوهش پرسشنامه محقق ساخته تدوین شد. 123 نفر از زنان جوان 32-15 ساله با روش نمونه گیری خوشه ای خواسته شد تا به سوالات پرسشنامه محقق ساخته پاسخ دهند.
یافته های تحقیق: نتایج نشان داد که همه متغیر با همدیگر رابطه معنیداری داشتند. نتایج دیگر نشان دادکه نمونه زنان مهمترین موثر بر طراحی را حضور افراد و مسئولان مختلف در فرهنگسرا و کم اهمیت ترین متغیر را به نمای سر در نسبت دادند.
نتیجه گیری: نتایج تحلیل عاملی اکتشافی متغیرهای پژوهش نشان می دهدکه متغیر های موقعیت مکانی و امکان دسترسی به محیط و نمای داخلی و خارجی، نمای سردر و محوطه سازی با عامل یک بیشترین بار عاملی - همبستگی متغیرها و عامل ها - را دارند و متغیرهای نوع فعالیت و فضای عملکردی و حضور افراد مختلف بیشترین بار عاملی را با عامل دوم دارند. عامل شماره یک با مرور پیشینه پژوهش »فضای فیزیک و کالبدی محیط« و عامل دوم با مرور پیشینه پژوهش» فضای روانی و اجتماعی محیط« نام گذاری شد.
مقدمه
با افول نهضت معماری مدرن و وارد کردن انتقاداتی به طراحان این نهضت در کاربرد ناقص مدل انسان رشته ای به نام روانشناسی محیط ایجاد شد - جلیلی، . - 1389 روانشناسی محیطی حیطهای از روانشناسی است که به فراهم نمودن رابطه نظام مند بین شخص و محیط می پردازد - راسل و وارد3، . - 1982 روانشناسی محیط روی این مساله متمرکز است که یک محیط خاص چه تاثیر روی انسان می گذارد. روانشناسی محیط از نظریه میدانی کورت لوین برآمده است و در مکتب آمریکایی عمل گرایی4 بیشتر توسعه یافته است - دی یانگ 5، . - 2012 کورت لوین یکی از روانشناسان اجتماعی شناختی است. در نظریه میدانی لوین رفتار تایعی از تعامل فرد با محیط است. فروید در نظریه خودکه روی عوامل درونی موثر بر رفتار تاکید زیادی میکردو همچنان برعکس نظریات مارکس که به عوامل بیرونی موثر بر رفتار تاکید داشته است؛ کورت لوین در نظریه خود برعکس نظریات فروید و مارکس هم به عامل درونی و هم به عامل بیرونی توجه داشته است - لوین، 1947 به نقل از کریمی، . - 1392
تعریف محیط چالش های زیادی را پشت سر گذاشته است، راپاپورت - ترجمه حبیب، - 1384 محیط را یک سری رابطه بین اشیاء با اشیاء، اشیاء با انسان و انسان با انسان است. محیط شامل سه مولفه اصلی اساسی است: محیط طبیعی6، محیط انسان ساخت7 و محیط تعاملات انسانی - 8جلیلی، . - 1389 در مورد رابطه محیط و رفتار، چهار موضع گیری نظری شامل رویکردهای اختیاری9، امکان گرا، جبرگرا و احتمال گرا قابل تشخیص است. رویکرد اختیاری معتقد است که محیط هیچ اثری بر رفتار انسان ندارد. اما برای انسان محدودیت های زیست شناختی وجود دارد که رویکرد اختیاری را غیرقابل دفاع می کند. صاحب نظران مکتب جبر 10 به قاطعیت و تعیین کننده بودن دخالت و تأثیر عوامل طبیعی اعتقاد راسخ دارند.
رویکرد جبری، رابطه محیط و رفتار را رابطه علی می داند - لانگ، ترجمه عینی فر، . - 1390 بسیاری از طراحان نوخردگرا را می توان از جمله طرفداران این نظریه به حساب آورد. از نظر این طراحان، کیفیت طراحی محیطی به مثابه کیفیت و صفتی،ذاتِ محیط کالبدی بوده و به شکل مستقل از ناظر وجود دارد. آنان کیفیت طراحی محیط را ماهیتی متعلق به محیط و به طور مشخص متعلق به فرم میدانند. از پیروان این نظریه می توان به آلدوروسی و کریستوفر الکساندر اشاره نمود. امکان گرایان11 محیط را تأمین کننده رفتار انسان و کمی بیشتر از آن می دانند.
تحلیل رفتار های انسان نشان می دهد که مردم به اندازه ای که امکان گرایان فرض می کنند در رفتار خود آزادی عمل ندارند. هر فردی مجموعه ای از انگیزه ها و شایستگی ها را در خود دارد که حداقل بخشی از آن توسط محیط های جغرافیایی، اجتماعی و فرهنگی تعیین می شود. مکتب احتمال گرا12 به عدم قطعیت نظام وقوع رفتار های انسان و محیط عمل طراحان معتقد است. ولی، فرض میکند که اساس رفتار انسان متغ ییر نیست. موضع احتمال گرایانه مبنای بیشتر تحقیقات اخیر رابطه رفتار و محیط بوده است - لانگ، ترجمه عینی فر، . - 1390 طراحان محیطی این نحله فکری؛ جان لنگ13، لینچ14، نسر 15و اپلیارد16 می باشند که
