بخشی از مقاله
چکیده
مقایسه ارزش غذایی کاه 6 لاین مختلف امید بخش جو بدون پوشینه - شامل لاینهای EHBYTM80-1، EHBYTM80-2، EHBYTM80-5، EHBYTM80-7، EHBYTM80-11 و - EHBYTM80-18 انجامشد.قبلا این گیاهان در شرایط محیطی یکسان کشت شده بود تا تفاوت اثرات محیطی بر روی لاینهای مختلف به حداقل برسد و بدین ترتیب اختلافات احتمالی بدست آمده ناشی از تفاوتهای ژنتیکی باشد. در تجزیه شیمیایی مقادیر ماده خشک - DM - ، پروتئین خام - CP - ، خاکستر - Ash - ، دیواره سلولی - NDF - ، دیواره سلولی بدون همی سلولز - ADF - و لیگنین - ADL - با روشهای استاندارد آزمایشگاهی - AOAC 2000 - اندازهگیری شد.
آزمایش در قالب طرح کاملا تصادفی انجام شد. نتایج نشان داداز لحاظ میزان پروتئین، فیبر خام، دیواره سلولی، دیواره سلولی منهای همی سلولز و لیگنین محلول در اسید در بین لاین های مختلف اختلاف معنیدار - P< 0/05 - مشاهده شد. در کلش به غیر از میزان پروتئین در سایر قسمت ها بین هر 6 لاین جو بدون پوشینه اختلاف معنیدار - P< 0/05 - مشاهد شد. بر اساس نتایج حاصل از این تحقیق بر اساس ترکیبات شیمیایی و با توجه به فاکتور های موجود لاینEHBYTM80-11میتواند به عنوان لاین برتر در برنامه اصلاحی مورد استفاده قرار بگیرد.
مقدمه:
همه کاهها دارای قابلیت هضم پایین بوده و از نظر مواد معدنی، پروتیین و ویتامینها فقیر هستند. معذالک در سیستمهای پرورش دام در شرایط روستایی و عشایری کاه یکی از منابع تأمین نیازهای غذایی دامها در فصول پاییز و زمستان است ] قورچی ، 1377، داوودی ، .[ 1382در سالهای اخیر حمایتهای دولت از کشت گندم در کشور موجب تولید حجم عظیمی از کاه و کلش شده است. با توجه به پایین بودن قابلیت هضم کاه غلات، لازم است افزایش ارزش غذایی کاه غلات از جمله گندم، جو و جو بدون پوشینه مورد توجه قرار گیرد. یکی از دلایل تنوع در کیفیت کاه درصد اجزاء تشکیل دهنده آن یعنی برگ، گره، میان گره است.
به عنوان مثال کاههای دارای برگ بیشتر ارزش غذایی بیشتری نیز دارند. جوهایی که در مناطق مختلف جهان زراعت می گردند از نظر زراعی ارقام مختلفی دارندکه جو لخت یکی از این ارقام در ایران بوده که بعلت داشتن خصوصیات ویژه دانه از جمله بدون پوشینه بودن مصارف زیادی برای خوراک دام و طیور دارد که این رقم از بین توده های بومی جو در کرمان انتخاب گریده است. سنبله های آن 6 ردیفه و ریشک دار بوده و دانه های آن تیره رنگ و نسبتا درشت است و محصول آن در هر هکتار حدود 3 تن می باشد.
با توجه به تولید چندین میلیون تن بقایا و ضایعات غلات، اطلاعات موجود بسیار اندک بوده و لزوم تحقیقات در این مورد مشهود است. بنابراین دراین تحقیق ترکیبات شیمیایی، دیواره سلولی، دیواره سلولی بدون همی سلولز، پروتئین خام، خاکستر، ماده خشک و همچنین قابلیت هضم - به روش in vitro، تیلی و تری - کاه واریته های الیت امیدبخش جو بدون پوشینه باهدف تعیین و مقایسه ارزش غذایی کاه لاین های مختلف امید بخش جو بدون پوشینه مورد بررسی قرار گرفت.
مواد و روش ها:
در این تحقیق تعداد 20 نمونه گیاه کامل از 6 لاین امید بخش جو بدون پوشینه - شامل لاین های EHBYTM80-1 ، EHBYTM80-2 ، EHBYTM80-5 ، EHBYTM80-7، EHBYTM80-11 و - EHBYTM80-18 از مزرعه به آزمایشگاه منتقل شد. قبلا این گیاهان در شرایط محیطی یکسان کشت شده بود تا تفاوت اثرات محیطی بر روی لاین های مختلف به حداقل برسد و بدین ترتیب اختلافات احتمالی بدست آمده ناشی از تفاوت های ژنتیکی باشد. ابتدا کل نمونه وزن شد و سپس گیاه تفکیک بوتانیکی شد و اجزای آن شامل خوشه، برگ، ساقه و گرهها از هم جدا و وزن شد. در مرحله بعد نمونه ای از هر کاه آسیاب شد - با الک یک میلیمتر - و مورد تجزیه شیمیایی قرارگرفت.
در تجزیه شیمیایی مقادیر ماده خشک - DM - ، پروتئین خام - CP - ، خاکستر - Ash - ، دیواره سلولی - NDF - ، دیواره سلولی بدون همی سلولز - ADF - و لیگنین - ADL - با روشهای استاندارد آزمایشگاهی - AOAC 2000 - اندازهگیری شد. داده ها در قالب طرح کاملا تصادفی با 6 تیمار - لاینهای امید بخش - و 3 تکرار برای هر تیمار با استفاده از نرم افزار آماری SPSS مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفت .آزمون مقایسه میانگین دانکن نیز برای تمام فاکتور های مورد بررسی با سطح خطای - P<0/05 - انجام گرفت.
