بخشی از مقاله
چکیده
بزهای کرکی رائینی بواسطه ارزش بالای کرک تولیدی و همچنین تراکم زیاد در جمعیت گلههای عشایری استان کرمان اهمیت اقتصادی خاصی دارند.
این تحقیق بر روی بزهای رائینی نر و ماده و در دو گروه سنی زیر یک و نیم سال و بالاتر برای مادهها و بزهای نر زیر یک و نیم سال انجام شد. در طی چهار فصل و در هفته دوم از ماه دوم هر فصل نمونه خون از ورید گردنی با لولههای ونوجکت گرفته شد. سرم نمونهها جدا و با استفاده از دستگاه جذب اتمی میزان روی موجود در سرم تعیین شد.
نتایج نشان داد که میانگین مقدار روی موجود در سرم بزها 7/69±0/32 بدست آمد. همچنین میزان روی موجود در سرم در بهار نسبت به سایر فصول بیشتر بود. همچنین تاثیر سن و جنس بر روی میزان روی اختلاف معنی داری را نشان نداد. پیشنهاد می شود جیره غذایی با توجه به اهمیت کیفیت کرک باید اصلاح شود.
مقدمه
بیش از 40 عنصر جزء مواد معدنی می باشند که نقش متابولیکی در بافت پستانداران دارند. احتیاجات تغذیهای میتواند بسیار متغیر باشد. مقدار آستانه کمبود برابر حداقل احتیاج به یک ماده مغذی معین است. سطوح پائینتر از این مقدار منجر به بیماری خواهد شد. مواد معدنی در بدن ذخیره می شوند و به همین دلیل کمبود آنها در مدت کوتاهی احساس نمی شود و حتی بدن ممکن است مکانیسم هایی برای نگهداری آنها داشته باشد. کمبود ممکن است خفیف باشد و ظاهر حیوان چیزی را نشان ندهد ولی تمام کمبودها دیر یا زود حیوان را تحت تاثیر قرار می دهد. عنصر روی مورد نیاز تمامی اعمال حیاتی بدن بوده و به عنوان یکی از مواد ضروری برای نشخوارکنندگان اثبات شده است
روی در همه بافتهای بدن حیوان یافت میشود اما به تجمع در استخوانها بیشتر تمایل دارد. مقادیر زیادی از روی به شکل متالوتیونین در بدن دیده می شود.کمبود روی باعث کاهش اشتها، عملکرد رشد و بازده غذا میشود و سست و شکننده شدن الیاف پشم، فاقد جعد و نازک شدن ریشه، کاهش اصطکاک غیرطبیعی الیاف و در نهایت پشمریزی و کاهش رشد پشم را باعث میشود. قرمز شدن پوست و بدنبال آن ظهور جوشهای که پیشرفته که به زخم تبدیل می شوند از دیگر علائم کمبود روی است
مواد و روش ها
محل پرورش بزهای مورد آزمایش، شهرستان بافت بود. جمعا" 72 راس بز نر و ماده در ارزیابی چشمی و ظاهری سالم بودند، انتخاب شد و شماره گوش آنها یادداشت شد. بزهای ماده - 48 راس - در 6-18 ماهگی و 18-30 ماهگی برای تعیین اثرات احتمالی شرایط فیزیولژیک قبل و بعد از آبستنی و شیردهی انتخاب شده بودند و بزهای نر - 24 راس - زیر یکسال سن داشتند. در طی چهار فصل نمونه خون از ورید گردنی - وداج - با لولههای ونوجکت گرفته شد. به طور کلی نمونه گیری در هفته دوم از ماه دوم هر فصل و قبل از خوارک صبح اخذ گردید. بعد از ایجاد لخته و با استفاده از سانتریفوژ، سرم نمونهها جدا و به لولههای جداگانهای منتقل و در برودت -20 تا زمان اندازهگیری مواد معدنی نگهداری شدند.
تعداد نمونههای جمعآوری شده، جمعا 288 نمونه بود. به لوله آزمایش محتوی یک میلیلیتر سرم، محلول لاتانیوم و تریکلرواستیکاسید اضافه نموده و به مدت 10 دقیقه در شرایط ثابت قرار میگیرد. بعد از آن محلول به مدت 10 دقیقه و با سرعت 2500 دور در دقیقه سانتریفوژ میشود. عناصر موجود در محلول حاصله توسط دستگاه جذب اتمی خوانده و ثبت میشود. از آزمون های آماری همچون تی مستقل - - Independent T-test و آنالیز واریانس - - ANOVA در نرم افزار SPSS وبرایش 19 استفاده شد.
نتایج
مقدار روی در فصول مختلف، متفاوت بود بطوریکه مقادیر عنصر روی موجود در سرم بزها در بهار نسبت به سایر فصول مقدار زیادی دارند - جدول . - 1 با توجه به اینکه بر اساس آزمون Homogeneity of Variance ، واریانس های بدست آمده یکنواخت نیست به این علت از آزمون Welch استفاده می کنیم. بر اساس نتایج آزمون Welch، میزان Sig نزدیک عدد صفر بدست آمد در نتیجه مشخص می شود که تغییر فصل بر میزان روی موجود در سرم تاثیر دارد
میانگین میزان روی در جنس نر و ماده به ترتیب معادل 8/3±0/7 و 7 ±0/4 میلی گرم در دسی لیتر بدست آمد. بر اساس آزمون تی تست مستقل میزان Sig= 0/062 بدست آمد و در نتیجه جنسیت تاثیری در میزان روی موجود در سرم ندارد
همچنین با مقایسه میزان روی در سنین مختلف در جنس ماده بر اساس آزمون تی تست مستقل میزان Sig= 0/065 بدست آمد در نتیجه میزان روی در سنین مختلف ماده ها اختلاف معنی داری را نشان نداد - . - P<0/05 روی سرم بزهای 6-18 ماهه کمتر از بزهای 18-30 ماهه و نرها بیش از مادهها بود - نمودار . - 3 با بررسی آزمون آماری ضریب همبستگی اسپیرمن نشان می دهد بین میزان روی سرم و گروه سنی دامهای مورد مطالعه رابطه خطی معنی داری وجود ندارد
جدول :1 میزان روی سرم - میلی گرم در دسی لیتر - در بزهای کرکی رائینی بر حسب فصل، جنس و سن
