بخشی از مقاله
چکیده
این آزمایش به منظور بررسی تأثیر تغذیه تفاله انار به عنوان یکی از ضایعات کشاورزی ارزان قیمت بر فراسنجه های خونی بزهای سانن خشک غیر آبستن انجام شد. در این آزمایش 19 رأس بز سانن چند شکم زایش با میانگین وزن 44/85±10/16 کیلوگرم در قالب طرح کاملاً تصادفی استفاده شد. تیمارهای آزمایشی شامل: - 1 جیره شاهد - 2 جیره شاهد 12 + درصد هسته انار - 3 جیره شاهد 12 + درصد هسته انار+گاز ازن بود. نتایج نشان داد که تفاوت غلظت آلبومین، بیلی روبین دایرکت، کراتینین و اسید اوریک به لحاظ آماری در میان تیمار های آزمایشی معنیدار نبودند. استفاده از %12 تفاله دانه انار باعث کاهش معنیدار غلظت بیلیروبین کل شد . - P<0/05 - همچنین استفاده از گاز ازن غلظت گلوکز خون را کاهش و غلظت بتاهیدروکسی بوتیرات خون را افزایش داد. غلظت اوره خون و نیتروژن اوره ای خون در تیمار حاوی %12 درصد تفاله دانه انار نسبت به دو تیمار دیگر کاهش یافت . - P<0/05 - به طور کلی میتوان نتیجه گرفت که استفاده از تفاله دانه انار باعث افزایش غلظت گلوکز و پروتئین کل در خون میشود. همچنین استفاده از گاز ازن باعث کاهش استروژن موجود در تفاله انار شده که این کاهش استروژن به علت تأثیر منفی بر گلوگز، تجزیه چربیها در کبد را افزایش داده که به نوبه خود منجر به افزایش غلطت اجسام کتونی خون میشود.
کلمات کلیدی:
ضایعات انار، بز سانن، پارامترهای خونی، گاز ازن
مقدمه
تحولات نیم قرن اخیر در بخش کشاورزی کشور سبب به هم خوردن نظام تلفیقی زراعت و دام گردید و بخش عمده کشاورزی به صورت واحد های تولیدی تخصصی زراعی یا دامپروری تبدیل شد. در این وضعیت نه تنها پس ماند و فراورده های فرعی کشاورزی افزایش یافت ه بلکه بخش قابل توجهی از آن ها مورد استفاده چندانی نداشته و از بین می رود ]فضائلی و زاهدیفر، .[1383 تفاله دانه انار یکی از پسماندهای باغبانی و صنایع غذایی ک شور ا ست که به دلیل خواص دارویی و آنتیاک سیدانی در تغذیه دام به طور فزآیندهای به کار میرود و از خواص دارویی آن میتوان به اثرات ضدمیکروبی، ضدانگلی، ضدویرو سی و ضد سرطانی ا شاره کرد ]غیاثی و همکاران، .[1395 انار بومی ایران است و در تمام استانهای کشور، به استثناء استان همدان، ارقام متفاوتی از انار بصورت اهلی، وحشی و یا زینتی ، آبی یا دیم و بصورت انبوه یا پراکنده دیده می شود ]شاکری، .[1387 مهمترین ترکیبات حاوی فعالیت آنتیاکسیدانی در تفاله دانه انار ایزومرهای پونیکالاژین هستند، که از پراکسیداسیون چربیها و فعالیت رادیکالهای آزاد ممانعت میکند و در حفظ و سلامت دامها بسیار موثرند [Modarresi et al, 2010] .[Shabtay et al, 2012] نتیجه گیری کردند که تفاله دانه انار یک منبع ارزان و یک خوراک غنی از انرژی برای بزها است که میتواند جایگزین دانه غلات شود. بر طبق نظریه [Kim et al, 2002 ] دانههای انار علاوه بر اینکه حاوی استروژنهای استرادیول، استرون، استریول هستند سایر استروئیدها مانند تستوسترون، بتاسیتوسترول و کامسترول را در بر میگیرند. مطالعات نشان داده است که استعمال خوراکی عصاره گل انار میزان گلوکز پلاسمای خون را در رتهای دیابتی غیرناشتا کاهش میدهد. به علاوه اینکه این عصاره در کاهش میزان گلوکز پلاسما بعد از افزودن سوکروز مؤثر بوده اما بعد از افزودن گلوکز در یک رت سالم - بدون افزودن گلوکز یا سوکروز - اینگونه نبوده ا ست Li et al, ] [Williams et al. 1987] . [2005 نشان دادند که بیان ژن آلبومین در سلولهای کبدی در اثر القای استروژن کاهش مییابد همچنین آنها گزارش نمودند که در اثر استروژن غلظت آلبومین و نیز کل میزان پروتئین سرم کاهش مییابد.
مواد و روشها
در این آزمایش 18 رأس بز شیری سانن، با چند شکم زایش در بازه زمانی پیرامون تلقیح مورد بررسی قرارگرفت. دامها در باکسهای انفرادی به ابعاد1 /2*2 متر با استفاده از شرایط نور طبیعی و به صورت آزادانه نگهداری و تغذیه شدند. تیمارهای آزمایشی شامل - 1 جیره شاهد - 2 جیره شاهد 12 + درصد هسته انار - 3 جیره شاهد 12 + درصد هسته انار+ گاز ازن میباشد. استفاده از گاز ازن در4 مرحله صورت گرفت. در مرحله اول تفاله هسته انار را آسیاب کرده و در میکسر ریخته و همزمان ازن داده شد. در مرحله دوم تفاله هسته انار را پهن کرده و با آب حاوی ازن روی آن پاشیده شد. مرحله سوم تفاله هسته انار را در پلاستیک ریخته و در داخل پلاستیک به فاصله 20 دقیقه با 5 بار تکرار ازن داده شد و در مرحله آخرتفاله هسته انار به مدت 1 روز در سایه خشک شد Lassonde et al, ] .[2015 جیرههای آزمایشی پس از اولین همزمانسازی در دو نوبت صبح - 8:00 - و بعد از ظهر - 16:00 - در قالب جیره کاملاً مخلوط به صورت آزادانه در اختیار دام قرار گرفت. نمونهگیری خون از سیاهرگ گردنی برای اندازهگیری هورمونهای استروژن و پروژسترون در طول چرخه فحلی به مدت 21 روز و به صورت روز در میان انجام شد. نمونهبرداری خون برای سایر فراسنجههای عمومی خون در روزهای اوج غلظت استروژن و پروژسترون 4 - ، 16 و - 17 انجام گرفت .[Khanum et al, 2008 ] غلظت آلبومین، بیلیروبین، کراتینیتن، گلوکز، پروتئین کل، اوره، اوریک اسید و بتاهیدروکسی بوتیرات توسط دستگاه اتوآنالایزر تعیین گردید. همچنین غلظت نیتروژن اوره خون بر اساس غلظت اوره محاسبه گردید. آنالیز آماری داده ها با استفاده از رویه Mixed نرم افزار آماری SAS نسخه 9,2 انجام شد. برای مقایسات میانگین از آزمون توکی کرامر در سطح %5 استفاده شد.
نتایج و بحث
جدول - 1 - اثر تیمارهای آزمایشی بر فراسنجههای خونی بر اساس دادههای مربوط به روزهای 4، 16و17 چرخه فحلی را نشان می دهد. نتایج نشان داد که آلبومین در تیمار 1 و 3 نسبت به تیمار 2 بیشترین مقدار را داشتند ولی از لحاظ آماری معنیداری نبودند. آلبومین در تیمار 2 نسبت به تیمار 1 و 1 3 تمایل به معنیدار شدن داشت [Williams et al. 1987 ] . - p<0/1 - نشان دادند که بیان ژن آلبومین در سلولهای کبدی در اثر القای استروژن کاهش مییابد. که احتمالاً دلیل کاهش آلبومین در تیمار 2 به دلیل وجود استروژن موجود در تفاله دانه انار میباشد. بیلیروبین دایرکت در تیمار 2 نسبت به تیمار 3 و 1 افزایش غیر معنیداری را نشان داد. بیلیروبین کل در اثر تیمارهای 1 و 3 نسبت به تیمار 1 به طور معنیداری افزایش یافت . - P<0/05 - تیمار تفاله انار نسبت به تیمار شاهد و تیمار ازن کاهش معنیداری را نشان داد [Pugh and Baird, 2012] . - P<0/05 - گزارش کردند که افزایش بیلیروبین کل در تیمار 1 و 3 نسبت به تیمار تفاله انار با نحوه متابولیسم نمکهای صفراوی در ارتباط میباشد. کراتینین در تیمار 3 افزایش غیر معنیداری را نسبت به تیمار1 و 2 نشان داد. گلوکز در تیمار تفاله انار به طور معنیداری - P<0/05 - نسبت به تیمار 3 و به طور غیر معنیداری نسبت به تیمار 1 افزایش یافت و همچنین گلوکز در تیمار ازن به طور غیر معنیداری نسبت به تیمار شاهد کاهش یافت. بتا هیدروکسی بوتیرات در تیمار ازن به طور معنیداری - P<0/05 - نسبت به تیمار شاهد و به طور غیر معنیداری نسبت به تیمار تفاله انار افزایش یافت. تیمار تفاله انار کاهش غیر معنیداری نسبت به تیمار 1 و 3 را نشان داد.
جدول - 1 - اثر تیمارهای آزمایشی بر فراسنجههای خونی بر اساس دادههای مربوط به روزهای 4، 16و17 چرخه فحلی به روش آنالیز دادههای تکرار دار زمان پس از استخراج زمان و هم عامل
-1 حروف لاتین غیر مشابه در هر ردیف به مفهوم تفاوت معنیداری در سطح P < 0/05 میباشد.علائم لاتین غیرمشابه در هر ردیف به مفهوم تمایل به معنیداری اختلاف در سطح P < 0/1 میباشد.
-2 تیمار :1 شاهد تیمار 12% :2 تفاله انار تیمار 12% :3 تفاله انار + گاز ازن
نیتروژن اورهای خون در تیمار 3 نسبت به تیمار 2 افزایش معنیداری را نشان داد از آنجا که گلوکز در تیمار 2 بالا است و بتا هیدروکسی بوتیرات در این تیمار پایین است میتوان نتیجه گرفت که افزایش گلوکز در این تیمار باعث تأمین انرژی مورد نیاز حیوان شده و بنابراین حیوان نیازی به تجزیه چربیهای ذخیره شده بدن ندارد. این عدم تجزیه باعث کاهش غلظت اجسام کتونی خون از قبیل بتاهیدروکسی بوتیرات میشود. بر اساس نتایج بدست آمده نیتروژن اورهای خون در تیمار3 نسبت به تیمار2 افزایش معنیداری را نشان داد - .P - <0/05 احتمالاً در تیمار 3 به دلیل استفاده از گاز ازن استروژن کاهش یافته و در نتیجه کاهش استروژن باعث
