بخشی از مقاله
چکیده
در این پژوهش از رکوردهای زنده مانی تعداد 3055 راس بزغاله، حاصل از 700 بز نر و 2000 بز ماده، مربوط به گله ایستگاه پرورش و اصلاح نژاد بز راینی واقع در شهرستان بافت استان کرمان، جمع آوری شده طی سال های 1383-1372 برای تعیین عوامل موثر بر زنده مانی استفاده شد. میزان بقای بزغالهها یک مسئله مهم برای همه سرمایه گذاران در پرورش دام است و روشهایی که بتواند کاهش بزغالههای از دست رفته را جبران کند در دسترس نیست و این یک ضربه اقتصادی است. با استفاده از مدل Weibull صفات مورد تجزیه قرار گرفت. صفات مورد مطالعه زنده مانی از تولد تا یک سالگی بود. مدل شامل اثرات ثابت سال تولد، ماه تولد، جنس و متغیر کمکی وزن تولد بزغاله و اثر تصادفی مولد نر - پدری - بود. واریانس مولد نر - پدری - از 0/061 تا 0/181 متغییر بود. وراثت پذیری صفات زنده مانی در حد متوسط و در دامنه 0/23 تا 0/61 برآورد گردید. در نتیجه میزان پاسخ به انتخاب برای بهبود زنده مانی در حد متوسط خواهد بود.
مقدمه
هدف اصلی از صنعت دامداری در ایران بهبود بهره وری از میش ها و بزها به نسبت بالا و افزایش تقاضا برای گوشت است . - Vatankhah & Talebi., 2009 - افزایش بالقوه در راندمانبیولوژی و اکونومیک تولد بزغاله ها از طریق افزایش در تعداد بزغاله های از شیر گرفته شده بسیار زیادتر از بهبود نرخ رش د و ترکیب بدنی است . - Dickerson, 1978 - میزان بقای بزغاله ها یک مسئله مهم برای همه سرمایه گذاران در پرورش دام است - Alexander, 1988; Haughey, 1991 - و روشهایی که بتواند کاهش بزغاله های از دست رفته را جبران کند در دسترس نیست و این یک ضربه اقتصادی است - Kerslake et al., . - 2005 در سیستم پرورش بز کرکی راینی، صفات رشد ارزش اقتصادی بالایی در اهداف اصلاح نژادی دارند - Barazandeh . - et al., 2012 در چند دهه اخیر، برنامه ملی اصلاح نژاد بز روی این نژاد اجرا شده است ولی منجر به پیشرفت زیادی در سوددهی اقتصادی آن نشده است. یکی از چند دلیل این نقص فقدان معرفی و ایجاد یک شاخص انتخاب اقتصادی صفات
پایه و اساسی در برنامه اصلاح نژادی می باشد . - Barazandeh et al., 2012 -
مواد و روشها
در این پژوهش از رکوردهای زندهمانی تعداد 3055 راس بزغاله، حاصل از 700 بز نر و 2000 بز ماده، مربوط به گله ایستگاه پرورش و اصلاح نژاد بز راینی واقع در شهرستان بافت استان کرمان، جمع آوری شده طی سال های 1383-1372 برای تعیین عوامل موثر بر زندهمانی استفاده شد. گله در این ایستگاه در سیستم نیمهمهاجر یا روستایی نگه داری می شود و در طول روز اجازه چریدن روی مراتع داده میشود و در شب به جایگاه برده می شوند. در طول زمستان گله به صورت دستی با یونجه، گندم، کاه و جو تغذیه میشوند. فصل جفتگیری از اواسط ماه مرداد تا اواسط ماه شهریور است. در نتیجه، فصل تولد بزغالهها از اواسط ماه بهمن تا اواسط فروردین میباشد. گوش بزغالهها نشانه گذاری و آنها بلافاصله بعد از زایش وزن میشوند، متوسط سن از شیر گیری 90 روزگی است. با استفاده ازنرم افزار - Kachman et al., 2002 - matvec و تحت مدل weibull زیر صفات مورد تجزیه قرار گرفتند. h - t; xi z i - h0 - t - exp - xi ziu - که h - t; xizi - نسبت خطر حیوان i در زمان t، - h0 - t تابع خطر توزیع Weibull، بردار اثرات ثابت - جنس، ماه تولد، سال تولد و متغییر کمکی وزن تولد بزغاله به صورت خطی و درجه دوم - u بردار اثر تصادفی دام نر، x و z ماتریس های طرح هستند. میزان وراثتپذیری بر پایه مقیاس لگاریتم برای مدل پدری ویبال به صورت زیر برآورد شد. برای تبدیل وراثتپذیری از مقیاس لگاریتمی به مقیاس پایه اولیه نیز از فرمول زیر استفاده شد
ℎ2 = - - ⁄ - −2 - ℎ2 × که مقدار ثابت v=0/5772 است و ρ نیز پارامتر شکل توزیع ویبال پایه میباشد. روش دیگری که برای برآورد وراثتپذیری بر پایه مقیاس اولیه پیشنهاد شد و به پارامترهای تابع ویبال نیز وابسته نمیباشد، استفاده از فرمول زیر است که به عنوان وراثتپذیری موثر نامیده شده است .با توجه به این که مقدار پارامتر شکل تابع بین 1 و 2 میباشد، اگر به 2 نزدیک باشد، برآورد وراثتپذیری از هر دو فرمول تقریبا یکسان خواهد شد . - yazdi et al., 2002 -
نتایج و بحث
تابع توزیع زنده مانی بزغاله ها تا یکسالگی در شکل 1 نمایش داده شده است. ضریب تعیین بالا - 0/86 - برای زندهمانی بزغالهها برازش گردید. ضریب تابعیت منفی معادله خطی حاصل شده نشان می دهد که میزان زندهمانی بزغالهها از تولد تا سن یکسالگی در هر روز به میزان 0/048 درصد کاهش یافته است. برآورد واریانس دام نر و وراثت پذیری صفات زنده مانی در جدول 1 آورده شده است. میزان وراثتپذیری حاصل شده از مدلپدری، در مقیاس لگاریتمی از کم تا متوسط 0/14 - تا - 0/40، در مقیاس اولیه از متوسط به بالا 0/25 - تا - 0/70 و وراثتپذیری موثر نیز در حد متوسط برآورد شده است Riggio - 2008 - et al. در مطالعه بر روی برههای سیه چهره، نشان دادند که با افزایش سن میزان وراثتپذیریهای برآورد شده کاهش نشان میدهد که نتایج ما با آن همخوانی دارد. تخمین وراثتپذیری از بقای بره از تولد تا از شیرگیری - مدل ویبال پدری - گزارش شده توسط - 2012 - Brazandeh et al. در محدوده 0/23 تا 0/29 و کمتر از ارزیابیهای بدست آمده از مطالعات حاضر است. نتایج حاصل از این مطالعه نشان داد که پیشرفت در صفات زندهمانی میتواند از طریق استراتژی های مدیریتی و انتخاب براساس ارزش های اصلاحی به دست آید. پایین بودن برآوردهای وراثتپذیری صفات مورد مطالعه را میتوان به کوچک بودن واریانس ژنتیکی، تاثیر عمده عوامل غیرژنتیکی و همچنین ماهیت آستانه ای این صفات نسبت داد.
