بخشی از مقاله
چکیده
با توجه به جایگاه مهمی که انجیر دیم استهبان در اقتصاد ایران دارد، تحقیقات در زمینه خصوصیات فیزیکوشمیایی جوانه قدم موثري در جهت پیشرفت این محصول میباشد.به منظور بررسی تغییرات فیزیکی و شیمیایی در تاریخ بیست و نهم هر ماه از شروع فصل رکود - 29 آبان ماه - تا پایان آزمایش که هم زمان با متورم شدن جوانه است نمونههاي جوانه براي اندازهگیري نیتروژن، پروتئین طول و قطر جوانه گل رقم سبز استهبان برداشت شد. بررسی روند تغییرات نیتروژن، پروتیئین، طول و قطر در دوره رکود تا باز شدن جوانههاي انجیر نشان داد که میزان نیتروژن در طول رکود ثابت و تفاوت معنیداري در میزان آنها در طول دوره رکود - اسفند ماه - در انجیر سبز رقم استهبان وجود ندارد ولی با شروع شکفتن جوانه میزان نیتروژن در جوانه انجیر افزایش یافت.روند تغییرات پروتئین در جوانه انجیر سبز استهبان نشان میدهد که میزان پروتئین را در طی رکودکاهش داد که کمترین میزان پروتئین کل در دي و بهمن ماهو بیشترین آن در ماه فروردین همزمان با شکفتن جوانه میباشد. بررسی نتایج طول و قطر جوانه انجیر سبز استهبان نشان داد که بیشترین قطر و طول جوانه در فروردین ماه که همزمان با شکفتن جوانه میباشد.
مقدمه
با وجود جایگاه ویژهاي که محصول انجیر خشک دیم در اقتصاد کشور و مناطق انجیرخیز دارد، تاکنون تحقیق جدي در موردمراحل تکوین و مورفولوژي جوانه گل از فصل خزان تا باز شدن جوانه انجام نشده است و بیشتر تحقیقات انجام شده بر روي انجیر پارتنوکارپ میباشد. داشتن دانش لازم در ارتباط با مراحل تکوین جوانه با توجه به گرم شدن کره زمین، خصوصیات کیفی مختلف و تسریع رسیدن که از نظر تولید کننده و مصرف کننده مهم میباشند، میتواند در کشت و پرورش رقم انجیر سبز، افزایش کارایی تولید و فراوري محصول و در نهایت سودآوري افتصادي، نقش موثري داشته باشد. لذا با توجه به جایگاه مهمی که انجیر دیم استهبان در اقتصاد ایران دارد، تحقیقات در زمینه خصوصیات فیزیکوشمیایی جوانه قدم موثري در جهت پیشرفت این محصول میباشد زیرا نتایج این تحقیقات در انتخاب و سرمایه گذاري جهت تولید تازه مصرف، فراوري و مصرف صنعتی و دارویی ارزش بسزایی دارد.
نیتروژن یکی از مهمترین عناصر غذایی است، از اجزاي ساختمانی اسیدهاي آمینه، آنزیمها، کوآنزیمها، اسیدهاي نوکلوئیک، کلروفیل، اغلب غشاهاي گیاهی، بسیاري از هورمونهاي گیاهی، و تعداد زیادي ترکیبات مهم متابولیسمی درون گیاه است. بنابراین با توجه به نقشهاي مهم این این عنصر در گیاه، کمبود آن ممکن است مشکلات زیادي را براي گیاه فراهم نماید و افزایش بیش از حد آنها نیز مضر است نکته مهمی که در مورد عناصر باید مدنظر داشت میزان و زمان کاربرد آنها است. در پژوهش صورت گرفته روي زیتون مشخص شد که میزان نیتروژن در دوران رکود ثابت است و با شروع فصل رشد میزان آن کاهش چشمگیري پیدا میکند و این بیانگر این نکته است که احتمالاً نیتروژن تنها به عنوان یک عنصر غذایی مهم در گیاه براي رشد رویشی و زایشی است و در پدیده رکود نقشی ندارد. با توجه به این که در هنگام تأمین نیاز سرمایی جوانههاي انجیر تا باز شدن جوانه گل در بهار عواملمختلفی دخالت دارند، در این پژوهش تغییرات نیتروژن و پروتئین جوانه انجیر دیم سبز استهبان در طول خفتگی تا شکفتن جوانه گل مورد مطالعه قرار گرفت.
مواد و روشها
به منظور انتخاب درخت و رقم مناسب، همسن و با شرایط تغذیه اي یکسان با همکاري ایستگاه تحقیقات انجیر واحد استهبان بررسی مقدماتی صورت گرفت تا رقم مناسب که از لحاظ کشت و کار متداولتر و از مقدار محصول و بازار پسندي مناسبتري برخوردار بودند، جهت این بررسی انتخابگردید. براي بررسی تغییرات فیزیکی و شیمیایی در تاریخ بیست و نهم هر ماه از شروع فصل رکود - 29 آبان ماه - تا پایان آزمایش که هم زمان با متورم شدن جوانه است نمونه هاي جوانه براي اندازهگیري قند نیتروژن - زرینکفش، - 1367، پروتئین - برادفورد، - 1976، طول و قطر - کولیس - جوانه گل رقم سبز استهبان برداشت شد.دادهها در این آزمایش در قالب طرح بلوك کامل تصادفی با سه تکرار وبا استفاده از نرم افزار آماري SASتجزیه و تحلیل و با استفاده از نرم افزار Excellنمودارها رسم گردید و مقایسه میانگین از طریق آزمون LSDانجام شد.
نتایج
بررسی روند تغییرات نیتروژن در دوره رکود تا باز شدن جوانهها نشان داد که میزان نیتروژن در طول رکود ثابت و تفاوت معنیداري در میزان آنها در طول دوره رکود - اسفندماه - در انجیر سبز رقم استهبان وجود ندارد 1/99 - درصد ماده خشک - ولی با شروع شکفتن جوانه میزان نیتروژن در جوانه انجیر افزایش یافت - 3/27 درصد ماده خشک - - شکل . - 1 روند تغییرات پروتئین در جوانه انجیر سبز استهبان نشان میدهد که میزان پروتئین در طی رکود کاهش یافت که کمترین میزان پروتئین کل در دي و بهمن ماه - 9/70 و 9/29 به ترتیب - و بیشترین آن در ماه فروردین - 20/48 - که همزمان با شکفتن جوانه میباشد.
