بخشی از مقاله
چکیده
ورم پستان پاسخ التهابی بافت پستان بدون در نظر داشتن عامل مولد آن است. ازجمله عوامل باکتریایی مهمی که باعث بروز این عارضه میشوند عبارتند از: استافیلوکوکوس آرئوس، استرپتوکوکسها، اشرشیا کلاي، باسیلوس سرئوس، مایکوپلاسما و... . در ضایعات ناشی از استافیلوکوکوسها در نوع فوق حاد، قسمتی از بافت پستان دچار قانقاریا می شود، در فرم ملایم اگزوداي فیبرینی – چرکی درون مجاري لاکتیفروس و سینوسها را پر میکند و در نوع تحت درمانگاهی نوتروفیلها درون آسینی یا فضاي بین آنها تجمع پیدا می کنند. در مورد استرپتوکوکوسها ضایعه برجسته همان آبسه می باشد.
عفونت ناشی از باسیلوسها اغلب به شکل قانقاریایی حاد و به سرعت کشنده بوده و تمام کارتیههاي پستان را درگیر میکند. در مورد کلیفرمها عفونت اغلب به یک پستان محدود و منطقهاي متمایز از یک غده مرده و از بافت سالم جدا و مجاري لاکتیفروس آبکی، خونی رنگ و حاوي فیبرین و کازئین منعقد شده هستند.
در عفونت ناشی از مایکوپلاسماها، بافتهاي درگیر حاوي پارانشیم ندولار قهوهاي روشن بوده که این ندولها همان آبسهها هستند. در ورم پستان تابستانه ماهیت ضایعات چرکی و نکروتیک و روي سینوسهاي لاکتیفروس و مجاري متمرکز است. با توجه به مطالب فوق ورم پستان می تواند باعث کاهش تولید، افزایش هزینه و ..... شده ولذا با انجام کارهایی مانند: رعایت اصول بهداشتی و مدیریتی و آزمایشات میکروبیولوژي، بیوشیمیایی، غربالگري و ..... میتوان از این عارضه پیشگیري نمود.
مقدمه
عارضه ورم پستان باعث ایجاد ضایعات پاتولوژیک در بافت پستان می شود که در این مقاله با مروري بر مطالعات صورت گرفته به ضایعات ناشی از باکتريهاي مهم ایجاد کننده این ضایعه پرداخته شده و باتوجه به اهمیت این بیماري در کاهش تولید و نیز افزایش هزینه براي دامدار و بازار تولیدات مواردي تحت عنوان پیشگیري ارائه شده است.
مروري بر مطالعات انجام شده
ورم پستان یا mastitis در واقع پاسخ التهابی و تورم بافت پستانی بدون در نظر داشتن عامل مولد آن است. به طورکلی ورم پستان را میتوان یک بیماري مرکب از سه عامل، دام، محیط و میکرواورگانیسمها دانست
ازجمله عوامل باکتریایی مهمی که باعث بروز عارضهي ورم پستان میشوند عبارتند از: استافیلوکوکوس آرئوس، استرپتوکوکس آگالاکتیه، استرپتوکوکوس دیسآگالاکتیه، استرپتوکوکوس اوبریس، اشرشیا کلاي، باسیلوس سرئوس، مایکوپلاسما بویس و.... مکانیسم آسیب در التهاب پستان گاو، مرگ تمام جمعیتهاي سلولی در غده پستان بر اثر:
- 1 توکسینهاي باکتري، - 2 التهاب و واسطه ها و آنزیمهاي تخریب کنندهي آن، - 3 پاسخهاي جبرانی القایی مانند فیبروز، می باشد.
این عارضه میتواند علاوه بر کاهش تولید، هزینههاي تشخیص، دارو و درمان را نیز بر دامدار تحمیل کند. بنابراین با پیشگیري از بروز عارضهي ورم پستان میتوان از زیانهاي اقتصادي جلوگیري کرد. راههاي انتقالِ عفونت به داخل شیر به دو گروه دسته بندي میشوند :
- ورود از راه پستان آلوده
- ورود عفونت از محیط خارج به پستان
در این مقاله به پاتوژنز عوامل باکتریایی مهم ایجاد کنندهي ورم پستان و تغییرات پاتولوژیک بافت پستان پرداخته و در آخر نکاتی جهت پیشگیري از ابتلا به این عارضه بیان می شود.
ورم پستان ناشی از گونههاي مختلف استافیلوکوکوسها
استافیلوکوكها به صورت طبیعی روي پوست و سطوح مخاطی بدن حیوانات وجود دارند. استافیلوکوکوس آرئوس شایعترین علت ورم پستان در گاوهاي مسن می باشد
این ورم پستان به 4 شکل : فوق حاد، حاد، تحت درمانگاهی و مزمن ایجاد می شود
در نوع فوق حاد قسمتی از بافت پستان دچار قانقاریا شده و علائم سیستمیک به شکل شدید بروز و منجر به مرگ سریع دام می شود. علت این قانقاریا، آلفا توکسین - همولایزین آلفا - آزاد شده از این باکتري است که باعث انقباض ماهیچههاي صاف در عروق و به دنبال آن عدم خونر سانی و نکروز و آزاد شدن آنزیم هاي موجود در لیزوزومهاي لکو سیتهاي میزبان می شوند
در این فرم بافت پ ستان آبی و سرانجام مشکی و نرمتر، بیحس و سرد است. ادم سوراخ کننده در نواحی مغابنی، فلنک و ونتروم وجود دارد و پوست نکروزه شروع به تراوش سرم کرده و در زیر آن حبابهاي گاز توسعه مییابند.
ورم پستان قانقاریایی در گاو اگزوداي فیبرینی _ چرکی درون مجراهاي لاکتیفروس و سینوسها
در مورد فرم ملایم و غیر قانقاریایی بیماري، ضایعات عمدتاً در نواحی انتهایی پستان است و مجاري لاکتیفروس و سینوسها، با ترشحات چرکی شدن پر می شوند.
لوبول هاي برجسته پستان در ورم پستان پرخونی نواحی پاپیلاري سینوس هاي لاکتیفروس
در ورم پستان تحت درمانگاهی، نوتروفیل ها از گردش خون عمومی به واسطه سایتوکاینهاي مترشحه از ماکروفاژهاي مخاطی وارد لومن آسینی ها، برخی لوبولها و فضاي بینابینی و شیر می شوند - 2 - و درنتیجه سلولهاي سوماتیک شیر افزایش مییابد
تجمع نوتروفیلهاي در فضاي بینابینی آسینی هاي غدد پستان / تجمع نوتروفیلها درون آسینیهاي غدد پستان
اپیتلیوم مجاري هایپرپلاستیک شده و مرگ اپیتلیوم و زخم ایجاد می شود. بافت دانهدار تشکیل و فیبروز اطراف مجاري گسترش مییابد و سرانجام موجب انسداد جریان شیر می شود
ورم پستان ناشی از گونه هاي مختلف استرپتوکوکوسها
در نشخوارکنندگان گونهي استرپتوکوکوس آگالاکتیه و در وهلهي دوم استرپتوکوکوس دیسآگالاکتیه و سپس استرپتوکوکوس اوبریس، ورم پ ستان ایجاد می کنند . استرپتوکوکوس آگالاکتیه، معمولاً در مجاري شیر جاگیر شده و عفونت مداوم ایجاد میکند که نتیجهي آن خروج لختهي شیر و ایجاد ورم پستان حاد به صورت دورهاي در گاو است. استرپتوکوکوس دیسآگالاکتیه، محل آن دهان، سطح پوست غدد پستانی و گاه اندامهاي تناسلی بوده و از همین محلها وارد پستان شده و ورم پستان محیطی ایجاد میکند.
