بخشی از مقاله
چکیده
در این مطالعه تحلیلی با تقسیمبندی غلظتهای مختلف PM10 توسط نرم افزار Excel بر اساس تقسیمبندی هافمن طوفان-های رخدادی را در مدت زمان بادهای 120 روزه سیستان به طور تقریبی از 15 خرداد 4 - و - Jun 5 تا 15 مهر 7 - - October برای سه سال متوالی - 2010 - 1389، - 2011 - 1390 و - 2012 - 1391 را بدست میآوریم و همچنین شاخص بهداشتی کیفیت هوا - AQHI - برای ریسکهای مختلف در این مدت زمان برای این سه سال محاسبه میشود، برای بدست آوردن دادههای ناقص از دو نوع میانگینگیری استفاده شده است.
درنهایت بحث و نتیجهگیری در مورد نوع طوفانهای غالب و تعداد روزهای ریسکهای غالب AQHI، برآورد سیر تغییرات PM10 و AQHI با رگرسیون خطی دادها توسط نرم افزار Excel مشخص میشود و اینکه هوای شهرستان زابل به هنگام وزش بادهای 120 روزه خیلی نا به سامان است در این مدت چهار ماهه 89,68 درصد دارای ذرات PM10 بالاتر از200 g/m3 است و غالب طوفانهای آن از نوع DS2 و DS1 هستند وشاخص بهداشتی کیفیت هوا AQHI نیز برای ریسکهای بالا و خیلی بالا در این مدت چهار ماهه 83,84 درصد است که اصلیترین علت در ابتلا به بیماریهای مختلف ریوی و مهاجرت فصلی و دیگر خسارتهای بهداشتی و اقتصادی است.
.1 مقدمه
در شرق ایران در منطقه سیستان، باد در تمام مدت تابستان به طور منظم می وزد . - 1 - این بادها در تشدید خشکی موثر هستند . - 2 - براثر تقابل فشار و حرارت بین این دو سیستم گردشی، بادهای شدیدی در منطقه شکل می گیرد که به باد های 120 روزه موسوم است. باد 120 روزه سیستان در دوره گرم سال یعنی از 15 خرداد تا 15 مهر به مدت تقریبا 120 روز از ارتفاعات شمال شرقی ایران به سرزمین های جنوب شرقی ایران می وزد.
مهمان ناخوانده مردم سیستان همراه با شن و ماسه و گرد و غبار مشکلات متعددی برای ساکنان این منطقه به وجود آورده است که گسترش بیماری سل و کسب مقام نخست در ابتلا به این بیماری از دستاوردهای این مهمان ناخوانده برای سیستان است. پروفسور پرویز کردوانی در مورد تفاوت ریزگردهای غرب با شرق کشور گفته است: »طوفان های اهواز قابل مقایسه با توفان های زابل نیست، سرعت طوفان های زابل 148 کیلومتر بر ساعت است و میزان شدت باد به حدی است که شب های طوفانی برخی از مردم خارج خانه می خوابند چرا که ممکن است در خانه پلمپ شده و باز نشود. لذا اگر یک سیستانی در طوفان های امروز اهواز به این شهر برود تصور می کند اینجا ییلاقی و خوش آب و هوا است.
« با توجه به همجواری دریاچه هامون که تحت تاثیر خشکسالیهای اخیر قرار گرفته و تاثیر پذیری بادهای صدوبیست روزه سیستان در منطقه ضروری به نظر می رسد. بررسی فراوانی طوفانها حاکی از آن است که ایستگاه شهرستان زابل بیشترین میزان وقوع طوفان را در ایران داراست . - 3 - همچنین از سال 1999 و وقوع پدیده خشکسالی وقوع طوفان در منطقه پنج برابر افزایش یافته . - 4 - تحقیق دیگری نمایانگر کاهش سطح آب دریاچه هامون هیرمند است که سطحی برابر با 777 کیلومتر مربع از رسوبات بستر این دریاچه را به نفع طوفانهای گرد و غبار فراهم ساخته است . - 5 - از این رو بررسی و کنترل ذرات PM10 هوا براساس تقسیمبندی هافمن و شاخص بهداشتی کیفیت هوا - AQHI - در منطقه سیستان و شهرستان زابل واقع در شرق ایران و شمال شرقی استان سیستان و بلوچستان برای مطالعات بویژه مطالعات بهداشتی هوا امری انکار ناپذیر است.
.2 مواد و روشها
در این مطالعه تحلیلی آمارهای موجود آمار PM10، O3 و NOx هستندکه این آمار نیز در بعضی روزها وجود ندارند که برای بدست آوردن این آمار از دو نوع میانگینگیری استفاده شده است، به ترتیب اولویت ابتدا آمار روزی که وجود ندارد اما آمار این روز در سالهای دیگر موجود است که با میانگینگیری آمار موجود در دیگر سالها آمار روز ناقص بدست میآید ولی حالتی وجود دارد که آمار یک روز در هیچ کدام از سالها ثبت نشده است برای بدست آوردن این نوع کاستی میانگین 15 روز آمار قبل از آن زمان و 15 روز آمار موجود و آمار میانگینگیری اولیه در همان سال یا سال دیگر است. با این دو روش کل کاستی آماری برای مدت زمان 15 خرداد 4 - و - Jun 5 تا 15 مهر - October 7 - در این سه سال برطرف میشود. اکنون که آمار این مدت در این سه سال تکمیل گردیده است برای مشخص کردن غلظت 24 ساعته بادهای 120 روزه سیستان در شهرشتان زابل از تقسیمبندی هافمن - جدول - 1 و نرم افزار Excel برای ذرات PM10 استفاده میکنیم.
