بخشی از مقاله
چکیده
مقاله حاضر به بررسی ارتباطات درونی بین تحولات اخیر در مدیریت تعارض و فرایندهای ارزیابی تاثیرات در برنامهریزی شهری کشور فنلاند پرداخته است. این مقاله با معرفی حوزههای مرتبط با ارزیابی تأثیرات و مدیریت تعارض آغاز میشود. سپس توسعهی شیوههای ارزیابی تأثیر و وضعیت میانجیگری تعارض در برنامهریزی کاربری زمین فنلاند را مورد بحث قرار میدهد. برای نمونه از طرح توسعه پر کردن کورتینریتی1 برای نشان دادن نحوهی عملکرد سیستم برنامهریزی فنلاند در شرایط تعارض و نحوهی مشارکت در ارزیابی اثرات اجتماعی در مدیریت تعارضهای برنامهریزی ، استفاده شده است.
سؤال اصلی تحقیق این بوده است که فرایندهای ارزیابی اثرات چگونه در مدیریت تعارض مشارکت میکنند؟ بر مبنای تجربه فنلاند، چنین استدلال میشود که ارزیابی تأثیر اجتماعی طرحهای کاربری زمین میتواند در مدیریت تعارض بهویژه در غیاب فرایندهای میانجیگری تعارض نهادیشده نقش داشته باشد. بهعلاوه، ارزیابی تاثیر اجتماعی ممکن است ویژگیهای میانجیگری تعارض بهدست آورد که به میزان و شدت مشارکت ذینفعان در فرایند و کیفیت ادغام آن بین تولید دانش و تصمیمگیری بستگی دارد. بهطور همزمان شیوههای میانجیگری تعارض و بینشهای نظری میتواند کاربرد ارزیابی تاثیر اجتماعی را تحت تأثیر قرار دهد تا به آن کمک کند با آگاهی بیشتری به ناسازگاری کاربری زمین بپردازد.
مقدمه
ویژگیهای ناسازگاریهای کاربری زمین
سیاست و ناسازگاری در قلب برنامهریزی کاربری زمین قرار دارد. تا انجایی که کالینگ ورث و نادین - 200 - 2 بیان کردهاند که برنامهریزی ممکن است بهعنوان فرایندی تعریف شود که دولتها بهوسلیهی آن فرایند مناقشات دربارهی کاربری زمین را حل میکنند. ناسازگاریها می تواند اساسا ناشی از؛ رقابت تقاضاها برای یک منبع محدود - برای مثال کاربری زمین - ، به دلیل توزیع نابرابر هزینهها و مزایایی که ناشی از توسعه است و بهعلت اثرات محیط زیستی که هنگام تغییر کاربری زمین پدید میآید، بهوجود میآید - Jones et 4،. - al:2005 همچنین تقاضاهای رقابتکننده ممکن است مبتنی بر نقشهای ناسازگار یا ارزشهای ناسازگار باشد - . - Bartos and Wehr, 2002:12 –49 در مقایسه با دیگر مناقشات عمومی - برای مثال تعارضهای سیاسی اجتماعی یا روابط صنعتی - ، مناقشات کاربری زمنی معمولاً مناقشات چند بخشی هستند که در آن بخش های مختلف ممکن است زمینهی مشترک کمی برای نحوهی حل و فصل اختلافات خود داشته باشند.
مناقشات زیست محیطی و کاربری زمین به توجه بیشتر ملاحظات علمی و فنی نیاز دارد و ممکن است متضمن اثرات بلندمدت - حتی بین نسلی - و برگشتناپذیر باشند. مناقشات کاربری زمین همچنین به تجاوز حقوق مالکیت که از موارد حساس و مناشقهانگیز برای ناسازگاریها که شامل دو سود پایه و مالکیت سهام است؛ نیز تاثیر بگذارد. بهطور کلی مناقشات کاربری زمین با سه دستهی کلی مناقشات عمومی روبرو میباشد.
1. مناقشات در مورد تخصیص منابع محدود
2. مناقشه بر سر اولویتهای سیاسی
3. مناقشه بر سر استانداردهای کیفیتی زیست محیطی یا ایمنی و سلامتی انسان این به معنای آن است که مناقشات کاربری زمین میتواند به شکل یکی از این سه بعد باشد The
عملکرد مشخص برنامهریزی کاربری زمین متضمن این موضوع است که هنگام اتخاذ تصمیمات برنامه-ریزی همه منافع در معرض خطر مورد توجه قرار میگیرد و توسعه و کاربری زمین بهطور کلی به نفع عموم باشد. در حقیقت ذینفعان مختلفی وجود دارند که ممکن است به خدمت گرفته شود از جمله: سطوح مختلف ادارات دولتی، شرکتهای توسعه عمران و مالکان زمین، ساکنان محلی و دیگر اعضای عموم که تحت تأثیر تصمیمات برنامهریزی هستند و دیگر مؤسسات، سازمانها و گروههای فشار که به موضوعات برنامهریزی و پیامدهای آن توجه دارند و هر کدام از این ذینفعان ممکن است دیدگاههای متفاوتی درباره نحوهی کاربری زمین و توسعه آن داشته باشند - .اهداف رقابتی که توسط بازیگران مختلف و گروههای مورد نظر دنبال میشود منجر به زیر سؤال رفتن برنامهریزی کاربری زمین و تصمیمات سیاستی میشوند. اثرات این تصمیمات بر ثروت، سلامتی، ایمنی و کیفیت محیط زیستی در مرکز مناقشه است.
در نتیجه تولید دانش در مورد این اثرات و منتقل کردن این دانش، از عناصر مهم در فرایند برنامهریزی است. نقش دانش در خصوص اثرات بهوسیلهی مورد توجه قرار دادن علم و جزئیات فنی در مناقشات کاربری زمین و محیط زیستی بیشتر روشن میشود. در این مقاله این سوال را مطرح شده است که چگونه ارزیابی تأثیر طرحهای کاربری زمین را میتوان بهعنوان ابزاری برای مدیریت مناقشه به کار برد و چگونه این احتمال به بحثهای کلیتر و توسعههای شیوههای میانجیگری در این حوزه مرتبط ساخت.
ما به نقش ارزیابی تأثیر اجتماعی در مدیریت مناقشات کاربری زمین توجه خاصی داریم. ابتدا فصل مشترک بین ارزیابی تأثیر - IA - و مدیریت مناقشه را مورد بحث قرار میدهیم و سپس به نمونه مورد مطالعه فنلاند که شامل وضعیت IA و دیگر جنبههای مربوط به میانجیگری در سیستم برنامهریزی میپردازیم. نمونه موردی کورتینتی که یک طرح توسعهی مسکن در Jyvaskyla است. برای نشان دادن سیستم برنامهریزی فنلاند و نقش ارزیابی تأثیر اجتماعی در شرایط برنامهریزی که مورد توافق نیست استفاده شده است.
ارزیابی تأثیر و مدیریت تعارض
نقش تعارضها در SEA - ارزیابی استراتژیکی زیست محیطی - و EIA - ارزیابی تاثیر زیست محیطی - ارزیابی تأثیر طرحهای کاربری زمنی معمولاً تحت مفهوم وسیعتر ارزیابی زیست محیطی استراتژیکی - SEA - انجام میشود که مربوط به ارزیابی سیاستها، طرحها و برنامهها - ppp - است. بهعلت آنکه انجام IA طرحهای کاربری زمین احتمالاً از همه انواع SEA آسانتر است، تعجبی ندارد که برنامهریزی کاربری زمین بخشی است که SEAمعمولاً در بسیاری از کشورها برای آن به کار میرود.
در کالیفرنیا، جایی که SEA بیش از 30 سال انجام شده است، بیشتر SEAها به طرحهای کاربری زمین مربوط شدهاند. در عمل، SEA بهویژه برای برنامهریزی منابع طبیعی فضایی، برنامهریزی نواحی حفاظتشده و برنامهریزی منطقهای بهکار رفته است. آن در برنامهریزی شهری بهطور گسترده بهکار نمیرود حتی اگر تجارب نهادیشده ادغام IA در برنامهریزی شهری وجود داشته باشد. امروزه بسیاری از کشورهای EU شیوههای تثبیتشدهتری را در این حوزه توسعه میدهند.
