بخشی از مقاله
چکیده
امروزه دسترسی آسان به اطلاعات موجود ، نقش به سزایی در تسهیل انجام پروژه های گوناگون دارد . اهمیت این موضوع در انجام پروژه های معدنی بیش از پیش نمایان است ، زیرا پژوهشگر با داشتن اطلاعات کافی و صحیح از نقاط معدنی اعم از نشانه معدنی - اندیس - ، معدن فعال و غیر فعال ، بینش کلی از روند کانه زایی ، سن کانه زایی و کنتاکتهای مرتبط با کانه زایی پیدا کرده و بهتر و سریعتر به ادامه روند تحقیق می پردازد . تهیه نقشه پراکندگی مواد معدنی در مقیاس استانی به روش رقومی در راستای تحقق این هدف صورت گرفته است .
مقدمه :
برای تهیه نقشه فوق الذکر ابتدا نقاط معدنی استان - با توجه به اطلاعات سازمان های صنایع و معادن استان ها ، گزارشات موجود و - … شناسایی شده و با توجه به طول و عرض جغرافیایی مربوطه برروی یک نقشه زمین شناسی پایه پیاده گردیدند . - شکل - 1 برای دستیابی آسان تر ، معادن فلزی و غیر فلزی از هم تفکیک شده و هر کدام با نشانه مخصوص به خود متمایز گردیده اند . معادن غیر فلزی فعال با نشانه مربع ، معادن غیر فلزی غیر فعال با نشانه شش ضلعی ، اندیس های غیر فلزی با نشانه هشت ضلعی ، معادن فلزی با نشانه دایره ، معادن فلزی غیر فعال با نشانه پنج ضلعی و اندیس های فلزی با نشانه مثلث ضلعی مشخص شده اند . اندازه نشانه ها نشان دهنده ذخیره نقطه معدنی به طور نسبی می باشد . رنگ نشانه ها نوع ماده معدنی را مشخص می کند.
در کنار نشانه هر نقطه معدنی ، شماره ای بر روی نقشه نوشته شده که با مراجعه به دفترچه راهنمای نقشه می توان اطلاعات تکمیلی شامل : نام معدن ، نوع ماده معدنی ، طول و عرض جغرافیایی ، سن کانه زایی ، نوع فعالیت کانسار ، نحوه تشکیل - ژتز - ماده معدنی و میزان ذخیره را کسب نمود . یک لوح فشرده - - CD ضمیمه نقشه می باشد که علاوه بر نمایش اطلاعات در نرم افزار power point ، حاوی فایل های مربوط به نقشه و عکس ها و فیلم های مربوط به معادن نیز می باشد .
متن :
بتدا لازم است در مورد نقشه زمین شناسی که بعنوان نقشه مبنا در نظر گرفته شده و نقاط معدنی بروی آن پلات گردیده توضیح مختصری داده شود . نقشه مزبور از نقشه زمین شناسی ایران با مقیاس یک میلیونیم که به روش رقومی تهیه گردیده ، تفکیک شده و برای آن لژاند زمین شناسی مربوط به واحدهای موجود در استان تهیه گردیده است . نحوه تهیه نقشه نیز بدین قرار است که ، نخست نقشه های زمین شناسی با مقیاس یک به دویست و پنجاه هزار به مقیاس یک میلیونیم رسیده ، سپس این نقشه ها به هم ملحق شده و نقشه کامل ایران را شکل داده است . لازم به تذکر است که دقت نقشه فوق الذکر تا حد یک به پانصد هزار را به راحتی پاسخگوست و صحت و دقت واحدهای زمین شناسی در این حد می باشد .
نقشه زمین ایران وقتی به شکل بالا به صورت دست رنگ تهیه گردید در چهار شیت جداگانه - خراسان ، آذربایجان ، سیستان و خوزستان - اسکن گردید . به نقشه اسکن شده در سیستم مختصات UTM ، مختصات داده شد و به وسیله نرم افزار Microstation از حالت raster به Vector تبدیل گردیده تصحیحات لازم و ساخت توپولوژی در نرم افزار Arcinfo و عملیات دادن شناسه و در نهایت نمایش در نرم افزار Arcview صورت گرفت .
برای پیاده کردن نقاط معدنی ابتدا در نرم افزار Arcview یک Theme به صورت point ایجاد - - New کرده و به جدول آن فیلدهای مختلف با مشخصات لازم اضافه گردید . فیلدهای ایجاد شده عبارتند از : شماره نقطه معدنی ، نام معدنی ، نوع ماده معدنی ، طول جغرافیایی ، عرض جغرافیایی ، فلزی یا غیر فلزی بودن ، اندازه کانسار - کوچک ، متوسط ، بزرگ - ، نوع فعالیت کانسار - اندیس ، فعال ، غیر فعال - ، جنس سنگ در برگیرنده ، سن کانه زایی ، نحوه تشکیل ، فاصله تا نزدیکترین آبادی ، ذخیره - قطعی و احتمالی - ، میزان استخراج و . … پس از تکمیل فیلدهای یاد شده Theme مربوط را اصطلاحاً add event Theme کرده و نقاط معدنی بروی نقشه قابل مشاهده می شوند .
به جدول مربوط به معادن عکس و فیلم نیز متصل - - Link می باشد که با انتخاب یک نقطه معدنی بخصوص می توان علاوه بر خصوصیات کانسار ، عکس و فیلم آنرا نیز مشاهده نمود. - شکل - 3 از ویژگی های نقشه ای که بدین روش تهیه شده آنست که می توان پراکندگی یک نوع ماده معدنی بخصوص را درون نقشه به صورت مجزا مشاهده کرده و نتیجه گیری های لازم را بعمل آورد . همچنین به طور مثال می توان تفکیک های زیر را انجام داد : تمام معادن فلزی فعال استان ، تمام معادنی که میزان ذخیره آنها از مقدار مشخصی کمتر یا بیشتر است ، تمام معادنی که سن کانه زایی آنها دوران بخصوص است و . … لازم به تذکر است که بروی نقشه مورد نظر شهرهای اصلی ، راههای اصلی و گسل های زمین شناسی نیز آورده شده اند .
