بخشی از مقاله
چکیده
به منظور بررسی تاثیر کود کندرها و اسید هیومیک در تولید نشاي توپی گل حناي گینه نو - Impatiens hawkeri - پژوهشی به صورت فاکتوریل در قالب طرح کاملا تصادفی با سه تکرار انجام گرفت. تیمارها شامل کود کندرها با فرمول کودي 12-11-18-2.7MgO-8S در پنج سطح - صفر،1/5، 3، 4/5 و6 کیلوگرم بر مترمکعب - و اسید هیومیک در سه سطح - صفر، 2و 4 کیلوگرم بر متر مکعب - بودند. بذور گل حناي گینه نو در سینیهاي نشا کشت شدند. بستر کاشت شامل 50 درصد پیت ماس،40 درصد پرلیت و 10 درصد پوسته برنج - به صورت حجمی - بود. مقادیر کود کندرها و اسید هیومیک ذکر شده با بستر ترکیب شدند.
هفتاد روز پس از کاشت بذور، صفات مورد نظر ارزیابی شدند. نتایج نشان داد که بیشترین ارتفاع نشا 4/38 - سانتیمتر - در تیمار کود کندرهاي 3 کیلوگرم به همراه اسید هیومیک 4 کیلوگرم بر متر مکعب مشاهده شد. همچنین بیشترین میزان کلروفیل کل 16/9 - میلیگرم بر گرم وزن تازه - با کاربرد کود کندرهاي 4/5 کیلوگرم بر متر مکعب به همراه اسید هیومیک 2 کیلوگرم بر متر مکعب مشاهده شد. تاثیر مثبت کود کندرها را میتوان به دلیل افزایش کارایی مصرف عناصر غذایی و کاهش آبشویی عناصر غذایی که توانسته سبب تسریع رشد، افزایش فتوسنتز و محتواي کلروفیل، رشد ریشه و جذب عناصر شود، ارتباط داد. اسید هیومیک نیز اثرات مطلوبیروي تعادل غذاییگیاه،جذبکودها،رشدریشه و عملکرد گیاه دارد.
کلمات کلیدي: پوست برنج، نشاي توپی، سطح برگ، قطر ساقه
مقدمه
تولید نشا گلها براي پاركها و فضاي سبز شهري صنعت گستردهاي را در بر میگیرد که نقش مهمی در علم باغبانی دارد - میرزاخانی و عظیمی، . - 1389 در تولید دانهالهاي توپی گیاهان فصلی جهت کاهش سمیت و کمبود عناصر غذایی، مدیریت کوددهی مهم میباشد. کوددهی زیاد میتواند باعث اندازه بیش ازحد دانهال، سمیت عناصر غذایی، شوري بیش از حد، هدررفت کود و آلودگی آبهاي سطحی و زیرزمینی شود. رشد پس از نشاکاري، به تغذیه قبل از نشاکاري و به غلظت عناصر در بافت نشاي توپی وابستگی دارد . - Van Iersel et al., 1998 - کودهاي شیمیایی با قابلیت رها سازي آرام یا کنترل شده محتویات غذایی خود را به تدریج و به گونهاي که زمان رها سازي آنها منطبق با نیاز غذایی گیاه باشد در خاك رها میکنند. با استفاده از این نوع کودها میتوان شدت آلودگی محیط زیست را کاهش و عملکرد محصول را افزایش داد - نادري و همکاران، . - 1391 اسید هیومیک به عنوان یک ترکیب شبه هورمونی نقش بسزایی در افزایشجذب عناصر غذایی از طریق خاصیت کلات کنندگی و احیا کنندگی و در نتیجه بهبودرشد گیاه دارد. مکانیسم اثر اسید هیومیک عمدتا تشکیل کمپلکس بین اسید هیومیک و یونهاي معدنی، تاثیر اسید هیومیک در تنفس و فتوسنتز، تحریک متابولیسم اسید نوکلوئیک و فعالیت شبه هورمونی آن میباشد - Yildirim,. - 2007
مواد و روشها
این پژوهش در سال 1393 در مجموعه گلخانههاي تحقیقاتی دانشکده کشاورزي دانشگاه شهرکرد روي گل حناي گینه نو - Impatiens hawkeri - بصورت فاکتوریل در قالب طرح پایه کاملا تصادفی، با سه تکرار انجام شد. فاکتور اول کود کندرها با فرمول کودي 12-11-18-2.7MgO-8S در پنج سطح صفر، 1/5، 3، 4/5 و 6 کیلوگرم بر متر مکعب و فاکتور دوم اسید هیومیک در سه سطح صفر، 2 و 4 کیلوگرم بر متر مکعب بود. بذور گل حناي گینه نو - F1 - رقم دیواین اسکارلت قرمز در سینیهاي کشت توپی که شامل 45 توپی با قطر دهانه پنج سانتیمتر و حجم 117 سانتیمتر مکعب، کشت شدند. بستر کاشت حاوي 50 درصد پیت ماس، 40 درصد پرلایت و 10 درصد پوسته برنج - حجمی - بود. مقادیر کود و اسید هیومیک ذکر شده، به صورت ترکیب با بستر بکار برده شد. آبیاري به صورت روزانه و مساوي براي هر نشا انجام شد.
هفتاد روز پس از کاشت بذور، صفات مورد نظر ارزیابی شدند. ارتفاع نشا و طول ریشه بر حسب سانتیمتر و قطر ساقه بر حسب میلیمتر اندازهگیري شد. همچنین تعداد انشعابات شمارش گردید. وزن تازه و خشک ریشه بر حسب گرم و سطح برگ با استفاده از دستگاه اندازهگیري سطح برگ - مدل - AM 200 بر حسب سانتیمتر مربع استفاده شد. میزان کلروفیل با دستگاه اسپکتروفتومتر Varian - مدل - CARY-100 به روش - Arnon, 1967 - بر حسب میلیگرم بر گرم وزن تازه اندازهگیري شد. در پایان آزمایش دادههاي به دست آمده با استفاده از نرم افزارهاي آماري SAS و MSTAT-C مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفت و مقایسه میانگینها نیز از طریق آزمون LSD در سطح احتمال پنج درصد انجامشد.
نتایج و بحث
نتایج نشان داد که بیشترین ارتفاع نشا 4/38 - سانتیمتر - مربوط به تیمار کود کندرهاي 3 کیلوگرم بر متر مکعب به همراه اسید هیومیک 4 کیلوگرم بر متر مکعب و کمترین ارتفاع 2/55 - سانتیمتر - در تیمار شاهد مشاهده شد - جدول . - 1 با کاربرد کود کندرهاي 4/5 کیلوگرم بر متر مکعب بیشترین قطر ساقه 3 - میلیمتر - و در تیمار کود کندرهاي 6 کیلوگرم بر متر مکعب نیز کمترینقطرساقه 1/23 - میلیمتر - حاصل شد - جدول. - 1 بیشترینمیزانکلروفیلکل با میانگین16/9میلیگرم بر گرم وزن تازه در تیمار کود کندرهاي 4/5 کیلوگرم بر متر مکعب به همراه اسید هیومیک 2 کیلوگرم بر متر مکعب و کمترین میزان با میانگین 5/95 میلیگرم بر گرم وزن تازه در تیمار اسید هیومیک 2 کیلوگرم بر متر مکعب حاصل شد - جدول . - 1
همچنین بیشترین سطح برگ 10 - سانتیمتر مربع - مربوط به تیمار کود کندرهاي 4/5 کیلوگرم بر متر مکعب و در تیمار شاهد کمترین سطح برگ 1/9 - سانتیمتر مربع - مشاهده شد - جدول . - 1 بیشترین وزن تازه ریشه در تیمار کود کندرهاي 3 کیلوگرم بر متر مکعب به همراه اسید هیومیک 4 کیلوگرم بر متر مکعب با میانگین 2/91 گرم و کمترین وزن تازه ریشه در تیمار کود کندرهاي 6 کیلوگرم بر متر مکعب با میانگین 0/73 گرم مشاهده شد - جدول . - 1 با کاربرد کود کندرهاي 4/5 کیلوگرم بر متر مکعب بیشترین وزنخشک ریشه 0/113 - گرم - و در تیمار کود 6 کیلوگرم بر متر مکعب نیز کمترین وزن خشک ریشه 0/033 - گرم - حاصل شد - جدول . - 1
با کاربرد کود کندرهاي 3 کیلوگرم بر متر مکعب به همراه اسید هیومیک 2 کیلوگرم بر متر مکعب بیشترین طول ریشه 24/3 - سانتیمتر - و در تیمار شاهد کمترین طول ریشه 11/6 - سانتیمتر - حاصل شد - جدول . - 1 در تیمار کود کندرهاي 1/5 کیلوگرم بر متر مکعب بیشترین تعدادانشعاب 3/18 - عدد - و درتیمار شاهدنیزکمترین تعدادانشعاب 1/73 - عدد - مشاهدهشد.کودهاي کود کندرها به دلیل کنترل فرایند رها سازي عناصر غذایی، تثبیت عناصر، تامین عناصر غذایی به فرمهایی که براي گیاهان مناسب است و همچنین اثرات سینرژیستی - هم افزایی - عناصر، قابلیت دسترسی به عناصر را افزایش میدهند - Shaviv, .2001 - اسید هیومیک باعث افزایش جذب عناصر غذایی میشود و نقش حیاتی در انتقال و قابل استفاده ساختن عناصر غذایی میکرو و ماکرو دارد . - Ahamad et al., 2013 - کاربرد NPK و اسید هیومیک به دلیل افزایش سنتز کربوهیدراتها و پروتئینها باعث افزایشرشدرویشی در گیاهانمیشود - . - Shanmugam & Veeraputhran, 2001
