بخشی از مقاله
چکیده
تکنوفوبیا، تکنواسترس یا تکنولوژی هراسی موضوعی است که امروزه مدیران سازمان های دولتی و خصوصی با توجه به روند رو به رشد استفاده از تکنولوژی با آن روبرو هستند. سازمان ها در حوزه ی تکنولوژی گاها به مشکلات اساسی روبرو می شوند که یکی از این مشکلات موضوع تکنوفوبیا در فرد و سازمان است. علل بروز پدیده تکنوفوبیا در تحقیقات قبلی مورد ارزیابی قرارگرفته اما اینکه آیا این علل کافی بوده و خود تکنوفوبیا در سازمان باعث چه تاثیراتی می شود از نوآوری های این تحقیق می باشد.
موضوع اصلی مورد مطالعه ی این پژوهش بررسی عوامل اثر گذار روی تکنوفوبیا و آثار تکنوفوبیا بر روی سازمانهای بخش دولتی و ارائه راه حل ها و مدیریت تکنوفویا در این حوزه می باشد.شواهد بیانگر آن است که میان بروز پدیده تکنوفوبیا در بخش دولتی و خصوصی تفاوتهایی وجود دارد. از جمله اینکه آثار تکنوفوبیا در بخش دولتی بسیار فراگیر بوده و بر همه ی سازمان اثر گذار است حال انکه در بخش خصوصی ممکن است فقط در یک بخش یا حوزه ی مربوطه تاثیرگذار باشد.
روش تحقیق مورد نظر در این پژوهش، روش نظریه سازی داده بنیاد - رویکرد استراوس و کوربین - روش های گرد آوری اطلاعات نیز انجام مصاحبه نیمه ساختار یافته و استفاده تحلیل اسناد مرتبط ، ابزار تحلیل استفاده از کدگذاری باز، انتخابی، محوری و هدف انتخاب این روش، غنی سازی در فرآیند پژوهش می باشد.تحلیل داده ها با استفاده از نظریه داده بنیاد مبین این می باشد که شرایط و علل جدیدی در بروز پدیده ی تکنوفوبیا در سازمان دولتی پدید آمده است، این علل به صورت فردی و سازمانی نمود پیدا کرده است. همچنین تاثیرات این علل بر روی تکنوفوبیا باعث شده است تا خود تکنوفوبیا در سازمان های دولتی باعث کاهش کارایی و بهره وری سازمانی شود.
مقدمه
ورود به قرن بیست و یکم عصر اطلاعات با چالش ها و نگرانی های بسیاری همراه بوده است، به طوری که هیچ یک از برنامه های توسعه ای طراحی شده و فناوریهای نوین قرن بیستم نتوانستند تاثیر قاطعی را در رفع این مسائل و تبعات ناشی بر جای بگذارند. یکی از معضلات اساسی که در طی چند دهه اخیر و با روی آوردن تدریجی جوامع به سمت زندگی به سبک مدرن گریبان گیر جوامع بشری شده است؛ پدیده استرس است.
با صنعتی شدن جهان این پدیده اهمیت ویژهای یافته و بطور گسترده مورد توجه قرار گرفته است. استرس و فشارهای عصبی یکی از مهمترین عوامل به وجود آورنده مشکلات روحی و جسمی انسان ها میباشد که سال هاست توجه پژوهشگران علوم رفتاری و مدیریت را به خود معطوف نموده است. نگرانی افراد از افزایش مشکلات در محیط کار، وضع نامطلوب اقتصادی، انتظارات و توقعات مدیران، پیشرفتهای سریع فنآوری و نگرانی از منسوخ شدن معلومات و مشکلات گوناگونی که در زندگی شخصی افراد وجود دارد، همگی سبب میشوند که فرد همواره با استرس رو به رو شود، که گاه با ظرفیت روحی و روانی افراد متناسب است و گاه با آن سازگار نیست.
با این که فراگیر شدن فنآوری های اطلاعاتی و ارتباطی، راحتی و افزایش بهره وری را به ارمغان آورده ولی از سوی دیگر، افراد از احاطه شدن توسط فنآوری های متنوع و به سرعت در حال تغییر، تحت فشار هستد. - Hoffman,Venkatesh & novak ;2010 ,Nathan-Ragu & ,Tu ,Tarafdar ;2004 - فشارهای ناشی از این امر باعث میشود افراد استرس دیگری را تحت عنوان تکنوفوبیا تجربه کنند که با احساس نگرانی در مورد استفاده از ابزارهای ارتباطی شروع شده و به استرس و اضطراب ناشی از عدم سازگاری با فنآوری های نوین منجر میشود.
کریگ براد مشاور و روانشناس در زمینه سازگاری با فنآوری های جدید، در کتاب خود با عنوان »تکنواسترس :هزینه انسان از انقلاب رایانه«، تکنوفوبیا را ترس ناشی از ناتوانی انسان در سازگاری به شیوهای سالم با فنآوری های رایانه ای جدید جهانی معرفی میکند - - Brod,1984 به طور کلی تکنوفوبیا احساس عمومی استرس و تأثیر منفی افکار، رفتار، نگرشها و جسم است که اشخاص در رویارویی با فنآوری های نوین، با آن مواجه اند - Ofua & pereware, 2011 - و در افرادی که اغلب در انجام کارهایشان به فنآوری های نوین از جمله رایانه وابسته هستند، مشاهده میشود .چنانچه این افراد قادر به مدیریت صحیح آن نباشند، ادامه این روند میتواند تأثیر منفی در فعالیتهای فردی و اجتماعی آن به همراه خواهد داشت.
بیان مسئله
تکنوفوبیا به یک مشکل اساسی و در حال پیشرفت در جوامع صنعتی تبدیل شده است. دلیل افزایش توجه به تکنوفوبیا را می توانیم در رشد سریع تکنولوژی و رایانه در توسعه، آموزش، کارهای اداری و خدمات تجاری دانست. در رشته ی تکنولوژی وزیر شاخه های آن تحقیق مشخصی از تکنوفوبیا وجود ندارد. کروکاندا و فین - - 2003 و کروکاندا - 2005 - به این نکته اشاره می کنند که در ادبیات و فرهنگ تمایزی بین اضطراب ناشی از رایانه و تکنوفوبیا وجود ندارد.
آنتونی کلرک و اندرسون - - 2000 در این مورد بحث می کنند که استفاده کردن از واژه ی تکنوفوبیا زمانی که از رایانه هرسی یا اضظراب ناشی از رایانه صحبت می کنیم، اشتباه است. تعدادی مطالعات از واژه ی تکنوفوبیا به عنوان جانشین یا متغیر واسطه برای اضطراب تکنولوژی محور استفاده می کنند. مطالعات دیگری از متغیر رایانه هرسی به عنوان تکنوفوبیا استفاده کرده اند. مطالعات دیگری با نام سایبرفوبیا، نگرش منفی به رایانه، مقاومت در برابر رایانه یا تکنواسترس به این مورد اشاره کرده است. اکثر قریب به اتفاق مطالعات انجام شده در تکنوفوبیا به بررسی ترس از رایانه و شامل خیلی از تکنولوژی های نمی شود.
با توجه به گسترش تکنولوژی و فرآیند استفاده از آن چه در شرکت های خصوصی و چه در شرکت های دولتی، این سوال پیش می آید که تکنوفوبیا چه پیامدهایی برای سازمان دارد و چگونه می توان آن را مدیریت کرد؟ شواهد بیانگر آن است که میان بروز پدیده تکنوفوبیا در بخش دولتی و خصوصی تفاوتهایی وجود دارد. از جمله اینکه آثار تکنوفوبیا در بخش دولتی بسیار فراگیر بوده و بر همه ی سازمان اثر گذار است حال آنکه در بخش خصوصی ممکن است فقط در یک بخش یا حوزه ی مربوطه تاثیرگذار باشد.
همچنین با توجه به اینکه سازمان خصوصی سازمانی است که عمدتا سودگرا می باشد و رسیدن به سود از جمله اهداف این سازمان می باشد، هنگام مواجه با پدیده ی تکنوفوبیا سعی در حل آن در جهت سود رسی می کنند ولی در سازمان های دولتی و غیرانتفاعی، بهخصوص در کشور ما که راهبرد سازمانها و وزارتخانهها و مجموعههای دولتی چندان مشخص و مدون نیست، قانون ما نیز قانون شفافی نیست که مشخص باشد مأمورت اصلی سازمان چیست. بنابراین، در این سازمانها افراد نمیتوانند یک هدف مشخص مثل کسب سود بیشتر را متصور باشند در نتیجه هنگام برخورد با این پدیده سعی در دور زدن، فرار و یا مقابله با آن می کنند که در نتیجه ی این اقدام تاثیرات منفی در بهره وری، کارایی و سایر متغیرهای دیگر از جمله رضایت، غیبت و... می شود.
نشانه های تکنوفوبیا در رفتار مدیران یا کارکنان بخش دولتی را می توان در دسته بندی های مختلف بررسی کرد. این دسته بندی ها به زمان مقابله با تکنوفوبیا و ورود تکنولوژی به سازمان بستگی دارد. در واقع هنگام ورود تکنولوژی مدیران یک رفتار خاص، هنگام استقرار رفتار دیگری و به همین ترتیب رفتار های متنوعی را می توان پیش بینی کرد. شناسایی این گونه رفتار ها در سازمان به ما کمک می کند تا راه حل و عارضه یابی را شروع کرده و در جهت تسهیل و حل پدیده تکنوفوبیا گام برداریم. شرکت های به طور مداوم تکنولوژی های جدیدی برای محیط کاریشان برای بدست آوردن مزیت رقابتی و ماندن در بازار کسب و کار معرفی می کنند. شرکت های داده بین الملل - IDC - بودجه ی فناوری در آمریکا را 236,5 بیلون تخمین زده اند که این رقم تا 330,7 تا سال 2017 برآورد می شود. هرچند تکولوژی بدون اینکه کارکنان آنرا قبول کنند، نمی تواند سازمان را بهتر کند.
