بخشی از مقاله
چکیده
بدیهی است که قرآن کریم زندگی و روح و مجدد و حافظ و سبب بقای زبان و ادب عرب است. به فرموده پیامبر بزرگوار اسلام : » قرآن پیوند مستحکم خداوند و سبب اقامه عدالت و سرچشمه دانش و بهار دلهاست .« این کتاب مقدس توانست جامعه بشری را متحول سازد . قرآن کلام خداوند است که به پیامبرش محمدبن عبداالله - ص - وحی شده است. در کتاب خداست خبر گذشتگان و آیندگان و حکم آنچه میان شما واقع شود ، فرق گزارنده بین حق و باطل است و لغو بیهوده نیست، کتابی است که با خواندن آن امیال مردم میل به باطل نکند و دانشمندان از دریای معرفت آن سیر نشوند. این کتاب آسمانی سرچشمه حقیقت و منبع هدایت است.
کلید واژه ها : تلاوت ، اعجاز ، فضیلت ، استماع.
-1 مقدمه
پیامبر گرامی اسلام - ص - در 27 رجب مبعوث شدند آغاز نزول در شب قدر بود و مدت نبوت 23 سال که در این مدت قرآن به تریج برایشان نازل شد. نزول قرآن به دو طریق کلی - یکباره - و تدریجی بوده است. اولین آیات در شب مبعث بود که پنج آیه از سوره علق بر ایشان نازل شد و اولین سوره کامل، سوره حمد ٌ و آخرین سوره کامل ، سوره نصر بود. اما قرآن نام های دیگری نیز دارد که عبارتند از : فرقان ، کتاب ، ذکر ، تنزیل ، بیان و مصحف. قرآن به سوره و آیات تقسیم شده است و حدود آن توسط پیامبر معین شده است. تعداد سوره ها 114 تا و تعداد آیات آن 6236 آیه است. حضرت علی نخستین کسی بود که پیش از وفات پیامبر گرامی به جمع آوری قرآن مشغول گردیدند.
بنا بر روایات مدت 6 ماه در منزل به این امر مهم پرداختند مصحفی که حضرت علی گردآوری نمود دارای ویژگی های خاصی بود که آن ویژگی ها عبارت بودند از ترتیب دقیق آیات و سوره ها ، ثبت اصلی ترین قرائت طبق قرائت پیامبر - ص - ، توضیح تنزیل و تأویل. اما گرد اوری ایشان پذیرفته نشد ، در حالیکه اگر این مصحف که مشتمل بر نکات به شرح و تفضیل و تبیین آیات بود استفاده می شد، امروزه بیشترین مشکلات فهم قرآن مرتفع می گردید. پس از ایشان زید بن ثابت به امر ابوبکر و به کمک چند نفر دیگر این مسئولیت عظیم را به دوش کشیدند اما بازهم مورد قبول واقع نشد . آخر الامر قرآن کریم در زمان خلافت عثمان با ترتیب فعلی تدوین و در اختیار مسلمانان قرار گرفت. این امر مورد تأئید امیرالمونین حضرت علی - ع - قرار گرفت - حبیبی و شهیدی ، . - 11: 1387
زمانی که پیامبر - ص - به رسالت رسید کاتبان وحی قرآن را باهمان رسم الخط رایج آن روز می نوشتند ، پس از آنکه اسلام گسترش چشمگیری یافت و بسیاری از اقوام غیرعرب نیز مسلمان شدند به علت عدم آشنایی با زبان عربی نمی توانستند قرآن را صحیح بخوانند. حضرت علی - ع - بر آن شد که برای حفظ و نگهداری قر آن کریم قواعدی را پایه ریزی کند وآن را به شاگرد خود ابوالاسود دوئَلی آموزش دادپس او قرآن را علامت گذاری نمود. در این که ادیان بسیار در جهان وجود دارد هیچ شکی نیست. پیروان هر دینی برای حقانیت آئین خود دلایلی را اظهار می کنند از قبیل سالم ماندن حضرت ابراهیم - ع - در میان آتش ،اژدها شدن چوب دستی حضرت موسی ، احیا مردگان توسط حضرت عیسی - ع - و موارد دیگر. این کارهای فوق العاده فقط برعهده پیامبران بودو اکنون هیچ اثری ازآن باقی نمانده است فقط مسامانان هستند که می توانند ادعا کنند یکی از معجزات پیامبر - ص - باقی مانده و آن قرآن مجید می باشد.
اما سوالی که در اینجا مطرح می باشد این است که آیا خود قرآن این اعجاز را ادعا می کند؟ این دعوت یکبار درباره نظیر تمام قرآن مطرح شده است . » بگو اگر تمام افراد و انس و جن اجتماع کنند و همگی پشنیبان یکدیگر باشند، موفق نخواهند شد مانند قرآن را بیاورند.« بار دومدعوت شدند نظیر 10 تا از سوره های آن را بیاورند. » آیا می گویند پیامبر خود ایات را ساخته و پرداخته و به خدا نسبت داده است بگو اگر راست می گوئید شما هم از همین قبیل سوره 10 تا بسازید و بیاورید.« سومین بار دعوت شده اند تا یک سوره نظیر آن را بسازند. » اگر درباره کتابی که بر بنده خود فرستادیم شک دارید یک سوره مانند آن را بیاورید.« باز درجای دیگر می فرماید » آیا می گویند پیامبر این آیات را خود ساخته بگو پس اگر شما هم راست می گوئید یک سوره مانند آن را بیاورید - رضی ، . - 401 :1387
-2وجوه اعجاز قرآن
فصاحت و بلاغت در قران یعنی زیبایی و شیوایی کلمات و جملات که در علم بیان از آن گفتگو می شود ، خبرهای غیبی قرآن ، قاطعیت و مصونیت داشته و در تمام دنیا فقط یک کتاب است که ادعا می کند هیچ شکی درآن وجود ندارد ، ادقان و یکنواختی بیان یعنی در قرآن مجید لحن همیشه قاطع و برای مؤمنان همیشه امید بخش خواهد بود، کتاب عظیمی از مردی اُمی و درس نخوانده به شهادت قرآن ، با این وجود قرآن این همه اعجاز دارد، معجزات علمی قرآن مرتبط با جهان آفرینی که شامل این موارد می باشند : حرکت زمین به دور خورشید ، حرکت زمین ، حرکت خورشید ، قانون جاذبه ، زوجیت گیاهان ، پیدایش موجودات زنده در آب و غیره - کریمی ، . - 23 :1386
-3 دلایل مصونیت قرآن از تحریف
-1 گواهی تاریخ : در طول تاریخ همواره کتاب قرآن توسط مسلمانان به ویژه علما و دانشمندان مورد حفظ و نگهداری قرار گرفت.
-2 ضرورت تواتر در قرآن - شرط پذیرفتن قرآن - : قرآن در هر حرف و کلمه و حتی در حرکات و کلمات متواتر است یعنی همگان آن را دست به دست نقل کرده اند.
-3 مسئله اعجاز : علما مسئله اعجاز را بزرگترین دلیل بر رد شبهه تحریف داشته اند.
-4 ضمانت الهی : بهترین بیان در حفظ و مصونیت قرآن توسط خداوند در قرآن آمده است : »انا انزلناه الذکر و انّا لحافظون .« یعنیقطعاً» خودمان ذکر - قرآن - را نازل کردیم و قطعاً خود از آن محافظت می کنیم .«
-5 عرضه روایات بر قرآن : حضرت محمد - ص - در حدیثی فرمودند : » قرآن محک درستی ها و راستی هاست و روشنگر حقایق است - .« حبیبی و شهیدی ، - 12 :1387
-4 فضیلت تلاوت قرآن کریم
در منابع معتبر اسلامی درباره ارزش و فضیلت قرآن کریم سخن بسیار به میان آمده است ، تعلیم و تعلم قرآن مجید در پیشگاه خداوند تبارک و تعالی دارای ارج و پاداش فراوان بوده و یک تکلیف الهی است . در قران آمده است : » پس در هرحال آنچه میسر است به قرائت قران بپردازید.«ٌ و در جای دیگر آمده است : » چون تو قرآن را قرائت کنی میان تو و آنان که ایمان ندارند حجاب افکنی که آنان از فهم حقایق دور مانند.« ٍ حضرت علی - ع - می فرماید: » قرآن را بیاموزید که نیکوترین گفتار است و در آن دانا و آگاه شوید که بهار دلهاست و از نور آن شفا بخواهید که شفا بخش دلهاست و آن را خوب و زیبا بخوانید که مفید ترین مصحف هاست .« همچنین امام صادق - ع - می فرمایند : » جوان مومنی که قرآن بخواند قرآن با گوشت و خون او آمیخته می شود و خدا او را با سفیران بزرگوار و نیکوکار قرار می دهد. و روز قیامت قرآن از او دفاع می کند و مدافع او خواهدبود.
« همچنین درجات بهشت براساس تعداد آیات قرآن کریم تقسیم شده است هرکس هر مقدار که با قرآن آشنا باشد درجات بهشت را طی می کند. برای تلاوت قرآن کریم فضایل ، آثار و فواید دنیایی و آخرتی فراوانی بیان شده است : باوری ایمان ، صفای دل ، تخفیف گناهان ، عبادات برتر ، برخورداری از ثواب فرشتگان و پیامبران ، هم نشینی با فرشتگان ، پیمودن درجات کمال و ترقی در بهشت ، درمان بیماری های روحی ، رفع غم و اندوه ، روشنایی دیدگان ، مونس تنهایی ، عمر با برکت ، استجابت دعا ، صفای خانه ، رفع عذاب از پدر و مادر و موارد دیگر. شایان توجه است که پیمودن مراتب کمال قرائت، همچون رسیدن به مرحله تدبر و عمل ، مستوجب کمال ثواب و رضای الهی و دریافت خیرات بیشتر و بهتر می شود. برای قرائت قرآن ، در کلمات گهربار پیشوایان معصوم - ع - فضایل و آثاری بیان شده که موجب رشد و پرورش روح و روان آدمی می شود. همین فضایل و آثار باعث گردیده که تلاوت و قرائت قرآن از اهمیت بسیاری برخوردار باشد. اکنون به برخی از این فضایل و آثار اشاره می کنیم - طباطبایی، 1397ق : : - 25
