بخشی از مقاله
چکیده
دگرگونیهای گستردهای که در دهههای اخیر در نقش دولتها رخ داده است، دولتها را در عمل با رویکردهای نوینی روبهرو ساخته که برآیند قطعی آنها دگرگونی جایگاه نسبی دولتها بوده است. به طور کلی نظام اداری هر حکومتی گویای نگرش دولت به چگونگی کارگردانی و مدیریت کشور میباشد و نقش نظام اداری در ساختارهای اقتصادی، سیاسی، اجتماعی و فرهنگی و تأثیر آن در تحقق اهداف نظامهای کلان جامعه به اندازهای تعیینکننده است که بدون پیرایش، سالمسازی و نوسازی آن، دست یازیدن به هدفهای بالا که در برنامههای پنج ساله توسعه، چشمانداز بیست ساله - افق 1404 شمسی - ترجمان یافته که گامی برای طراحی الگوی اسلامی- ایرانی پیشرفت ، عملی نخواهد بود.
براین پایه، پژوهشگر این گزارش که تجربهای نزدیک به بیست سال در امر اصلاح و تحول نظام مدیریتی کشور را زینتبخش زندگی شغلی و حرفهای خود ساخته است، با درک این مهم و تشخیص رنجی که نظام اداری کشور به مثابه یک ارگان زنده و پویا! از نبود یک مدل اقتضایی بنیانیافته بر فرهنگ و زیستبومشناختی برای اصلاح آن چهره نظام مدیریتی کشور را ناموفق و در رسیدن به اهداف توسعهای ناتوان نشان میدهد که گزارشهای رسمی و خبری مؤید آن است، آهنگ آن کرد که نسبت به ارایه یک مدل اقتضایی برای اصلاح نظام اداری کشور برپایه روششناسی علمی همت نماید.
این تلاش، در مسیر نه چندان هموار ، با همراهی و مشارکت آزمودنی ها ونیز فرهیختگان دلسوخته و اثر آفرین به بار نشست و فراورده آن مدل»حرکت سرامد« نام گرفت. سازه های این مدل با اعمال روش آماری تحلیل عاملی تشخیص ودرنتیجه هشت عامل اساسی تعیین شد. عامل چهارم راهبر به تنظیم مدل واره» کیفیت و پاسخگویی به شهروندان« گردیده و مواد دهگانه آن، در قالب منظومه ای ذهنی - فکری ، در عبارت سرواژه سازی شده » منش پاکان« استانده شد. که امید است برای طراحی الگوی اسلامی- ایرانی پیشرفت مفید واقع شود.
.1 مقدمه
کشورهای مختلف با تشخیص این ضرورت که مدلهای پیشین اداره سازمانها پاسخگوی نیازها و خواستهای جامعه معاصر نیست، در دو دهه اخیر متناسب با ارزشها، فرهنگ و ویژگیهای ملی و کنش واکنش با جهان پیرامون و نیز تراز بهرهمندی از فناوری اطلاعاتی و مخابراتی، ظرفیتها و توانمندیهای انسانی و ساختارهای سازمانی به طراحی و تدوین مدلهایی دست یازیدند که بتوانند به عنوان پیشنیاز اصلی توسعه و پیشرفت، زمینه لازم برای برداشتن گامهای پسین هموار سازند. بررسیهای به عمل آمده در سه بخش مبانی نظری و تئوریک، پژوهشهای انجام شده در زمینه ارایه مدلهای اصلاح یا تحول نظام اداری و نیز تجارب کشورها در قالب مطالعه تطبیقی و مقایسهای زمینه مساعد برای طراحی مدل مفهومی فراهم ساخت.
.1 مبانی نطری و پیشینه موضوع
بررسیهای به عمل آمده در سه بخش مبانی نظری و تئوریک، پژوهشهای انجام شده در زمینه ارایه مدلهای اصلاح یا تحول نظام اداری و نیز تجارب کشورها در قالب مطالعه تطبیقی و مقایسهای ، و با بهره گیری از مدل مفهومی پژوهش و تدوین جدول مواد اصلی مدلهای مورد مطالعه امکان فراهمسازی پرسشنامه بمنظور دریافت دیدگاه افراد جامعه آماری پژوهش را تدارک نمود، بوجود آورد و همانگونه که گفته شد اجزاء این مدل را مواد مدلهایی تشکیل دادند که در سه بخش مذکور و حوزههای دانشی مدیریت استراتژیک، مدیریت تغییر، مدیریت کیفیت جامع، مدیریت دولتی نوین، دولت الکترونیک و مدیریت توحیدی - شورایی - به شرح عنوانهای زیر تشکیل دادهاند.
مدل مدیریت استراتژیک برایسون 1
مدل کارایی 2
مدل کوچکسازی و تمرکز زدایی 3
مدل فرهنگی یادگیری 4
مدل مدیریت کیفی خدمات عمومی 5
مدل خدمات کشوری 6
مدل مردمی کردن - دموکراتیزاسیون - 7
مدل اصلاح مدیریت عمومی برای توسعه 8
- مدل دمینگ9
- مدل مالکوم بالدریج 10
- مدل سرامدی بنیاد اروپایی کیفیت 11
- مدل تعالی سازمانی12
مدل مدیریت کیفیت جامع در نظام اداری ایران 13 مدل مدیریت توحیدی - شورایی - 14
- مدل معرفی »عوامل مؤثر در تحول نظام اداری15 «
- مدل برنامه راهبردی تحول نظام اداری 16
- مدل منتجه پژوهش نظام اداری تطبیقی با تأکید بر اصلاحات اداری 17
مدل دولت و حاکمیت الکترونیک 18 مدل تحلیلی سوات برای حاکمیت الکترونیک 19
مدل مطالعه تطبیقی و مقایسه چهار کشور نمونه - امریکا، انگلستان، مالزی و نیوزیلند - 20
.2 مدل مفهومی پژوهش
برخاسته از این مدلها، مدل نشان داده شده در شکل 1 به مثابه مدل تحلیلی که ابزاری است که طرح نظری مسئله پژوهش را با مشاهده - جمع آوری اطلاعات - پیوند می زند و به سان شبکه ای روابط موجود میان متغیرهای مرتبط با مسئله راتعیین می کند، طراحی شد .
