بخشی از مقاله
چکیده
این مقاله به منظور آگاهی دانشجویان و محققین ژئومورفولوژي از وضعیت این علم در ایران پس از انقلاب اسلامی و چشم انداز آینده آن تهیه گردیده است. به همین دلیل در ابتداي مقاله به قلمروهاي مختلف علم ژئومورفولوژي با رعایت قدمت تاریخی مورد توجه قرار گرفته تا خوانندگان عزیز با اطلاعات کاملتري جایگاه ژئومورفولوژي در ایران را مرور نمایند. نتایج این مطالعه نشان میدهد که طی 25 ساله اخیر عمدتاً به مطالعات ژئومورفولوژي در ایران متوجه چهار موضوع ژئومورفولوژي عمومی، ساختمانی، رودخانهاي و حرکات دامنهاي بودهاست. در مقابل موضوعاتی نظیر تخریب و هوازدگی، فرایندهاي بادي، ساحلی، یخچالی و ژئومورفولوژي کاربردي چندان توجه نشده است. هرچند نتایج این مقاله بیان کننده طلوع مجدد ژئومورفولوژي بعد از انقلاب اسلامی است، تا رسیدن به یک وضعیت قابل قبول هنوز راهی دراز در پیش است.
واژگان کلیدي: ژئومورفولوژي، ایران، علوم انسانی، انقلاب اسلامی، دانشگاه
مقدمه
ژئومورفولوژي را می توان علم مطالعه نظاممند و بینرشتهاي لندفرم ها و مناظر آنها به علاوه فرایندهاي درونی و بیرونی کره زمین که اشکال را خلق کرده و آنها را تغییر میدهند تعریف نمود - انجمن جهانی ژئومورفولیستها، . - 2004 در زبان فارسی معادلهاي متعددي براي بیان و یا توصیف اصطلاح ژتومرفولوژي به کار بردهاند که از آن جمله میتوان به پیکرشناسی زمین، شناخت ناهمواريهاي زمین ، شناسائی عوارض زمین، زمین شکلشناسی، زمین ریختشناسی ، زمینشناسی سطحی و… اشاره نمود. با وجود این بیشتر متخصصین و محققین این رشته و سایر رشتههاي مرتبط در کشور ترجیح میدهند اصطلاح »ژئومورفولوژي« را به کار برند.
بهرغم استقلال نه چندان طولانی ژئومورفولوژي، این علم در کشورهاي توسعه یافته به پیشرفتهاي شایان توجهی دست یافته و در جهت حل مشکلات محیطی گامهاي مؤثري برداشته است. در ایران به نظر میرسد که طی یکی دو دهه اخیر، جایگاه ژئومورفولوژي و مطالعات آن در حال تثبیت است و مرحلهگذار از سرگردانی در میان سایر رشتههاي علوم را پشت سر میگذارد. به همین منظور این مقاله علاوه بر گزارشی اجمالی از سیر تحول تاریخی ژئومورفولوژي در جهان، به تجزیه و تحلیل وضعیت ژئومورفولوژي و جایگاه آن در کشور میپردازد و به دنبال تبیین این امر، تحولات آن را در طول 25 ساله اخیر - 1358-1383 - یعنی بعد از انقلاب اسلامی بررسی و کنکاش میکند. در این زمینه سعی گردیده کتب، مقالات و نقشههاي منتشر شده، به اوضاع آموزشی ژئومورفولوژي و ژئومورفولوژي و طرحهاي تحقیقاتی توجه شود. در بخش مقالات تقریباً 200 شماره از 5 مجله جغرافیائی و دانشگاهی کشور، پس از انقلاب اسلامی مرور گردیده و ضمن استخراج و تعیین سهم ژئومورفولوژي در
