بخشی از مقاله
چکیده
مقاله حاضر به بررسی جایگاه یادگیری سیار و یادگیری همه جا حاضر در نظام های آموزشی موجود و نسبت آنها با روش های مطرح آموزشی همچون روشهای مرسوم، چندرسانه ای و الکترونیکی می پردازد. یادگیری سیار روش آموزشی ای است که به استفاده از ابزارهای قابل حمل شخصی توجه داشته و فرصت یادگیری بدون توجه به زمان و مکان را فراهم می آورد. فراتر از یادگیری سیار، روش یادگیری همه جا حاضر به کلی از ابزارها فاصله می گیرد و آنها را به صورت غیر محسوس بکار می گیرد به گونه ای که یادگیرندگان اثری از وجود ابزارها را احساس نمی کنند. این روش های یادگیری، توان بالقوه ای در امکان گستردن عدالت آموزشی، به روز رسانی دانش و اطلاعات یادگیرندگان و هماهنگی با تغییرات روزافزون فناورانه را مهیا می سازند.
مقدمه
روشهای نوین آموزشی بر مبنای بستر اینترنت و رایانه شکل گرفته اند. از نسخه های جدید یادگیری به یادگیری سیار و یادگیری همه جا حاضر می توان اشاره نمود. در گذشته یادگیری سیاراغلب به کاربرد فناوری های سیار محدود بوده،اما امروزه ملاک تفکر دراین زمینه ،تحرک وپویایی یادگیرندگان است. امروزه متخصصان تعلیم و تربیت بر این باور ند که یادگیری سیار قابلیت های یادگیرندگان برای برقراری ارتباط و دستیابی به اطلاعات را از طریق وسایل سیار بی سیم گسترش داده و بهبود می بخشد.
جایگاه یادگیری سیار
یادگیری سیار نوعی یادگیری است که ازطریق ابزارهای بی سیم مانند گوشی تلفن همراه،رایانه ها ی جیبی،آی پدها و رایانه کیفی - لبتاپ - یا حتی دوربین های دیجیتالی و کابل های USB رخ می دهد - غریبی،محمدی،. - 1387 این ابزارهای یادگیری دارای این قابلیت هستند که همراه با یادگیرندگان جابه جا شوند، به عبارت دیگر یادگیری از طریق وسایل همراه محدودیت مکان یادگیری را با ایجاد انعطاف در آن کاهش می دهد. بنابراین یادگیری از طریق وسایل همراه از این جهت دارای اهمیت است که در هرزمان امکان دسترسی به مواد یادگیری متفاوت وجود دارد.
این نوع از یادگیری برای یادگیرنده تقاضای دسترسی به محتوای یادگیری را برآورده کرده و می تواند درهر زمان ومکانی رخ دهد. این یادگیری را می توان نقطه ی جدا سازی فناوری تلفن همراه وسیار از یادگیری از طریق وب دانست. براون - - 2003 او شکل زیر را برای نشان دادن جایگاه یادگیری سیار در حوزه ی یادگیری از راه دور و یادگیری الکترونیکی پیشنهاد می کند. موزا و لاویگن - 2012 - تعاریف متفاوتی را درباره یادگیری سیار نقل و شرح کرده اند، آنها بر این باورند که یادگیری سیار به نوعی یادگیری که می تواند در هر مکان و هر زمانی به کمک وسایل رایانه ای و سیار اتفاق بیفتد خطاب می شود.
هرچند یادگیری سیار را چیزی فراتر از یادگیری با ابزار ها می دانند. آلی - - 2009 نیز معتقد است یادگیری سیار ازطریق استفاده ازفناوری سیار بی سیم، به افراد امکان می دهد که در هر مکان و هرزمانی به مواد یادگیری دست یابند . در نتیجه، ازطریق یادگیری سیار ، یادگیرندگان هرگاه اراده کنند، به یادگیری بپردازند. همچنین، افراد می توانند به مواد آموزشی ارزشمندی دست یابند که کیفیت یادگیری آن ها را ارتقا می دهد.
جایگاه یادگیری همه جا حاضر
از سوی دیگر، روش های مشابه و کامل تر نیز در حال ظهور هستند. مارک ویزر واژه "رایانش همه گیر/همه جا حاضر" را در اواخر دهه 1980 ابداع نمود. او ایده خود را در خصوص رایانش همه گیر به این شکل معرفی نمود: یک جهان در هر رایانه و فناوری مرتبط و مناسب غیر ملموس و بدین معنی که غیرقابل تشخیص از هر روز زندگی است - ویزر، . - 94 :2004 او همچنین رایانش همه گیر یک روش از رایانه های دستی - نسل جدید - استفاده می کند از رایانه های زیادی که با هم در یک محیط فیزیکی ارتباط دارند اما آنها برای کاربران بطور غیرفیزیکی موثر می باشند. - ویزر، . - 1993
کاربران به صورت خودکار اطلاعات به موقع و خدمات مناسب را به صورت گوناگون محتوا و داده و نتایج مناسب تولید شده سریع دریافت می کنند. بنابراین شاخصه های اصلی یک محیط پردازش یادگیرنده می تواند شامل اجزای اصلی " کاربر سیار، امکانات شناسایی منابع و مکان، محتوای اطلاع رسانی کاربر - زمان/مکان/کد کاربر - ، تعاملات مشارکتی، اطلاعات محدود، فناوری ساده و مطمئن، آگاه سازی رخدادها، صفحه میانجی تطبیقی، افزایش موضوع، چیز غیر ملموس و هر وقت و هر مکان " باشد.
ارتباط چنین محیط یادگیری همه جا حاضر در شکل فوق نشان داده شده است. همچنین در یک مفهوم دیگر، شکل زیر یک نمونه از سناریو یادگیری همه جا حاضر را نشان می دهد. وقتی که یک دانش آموز در یک محیط آزمایشگاه در مقابل ابزارها دقیق ایستاده است، دستگاه و تجهیزات الکترونیکی موقعیت دانش آموز را دریافت و ارسال می کند و اطلاعات را به سرور مربوطه منتقل می کند. همه نقش ها و رویه های مربوطه به تغییر نمایش پیوسته مبتنی بر اطلاعات دریافتی دانش آموز است. - کوپ و کالانتسیز، . - 2010
یادگیری همه جا حاضر در قالب مجموعه مدلهای آموزشی مختلف و از جنبه های مختلف انجام می شود و نظیر "یادگیری همه جا حاضر بر پایه ی تمرکز کلاس، یادگیری همه جا حاضر بر پایه دوره های آموزشی خاص، مرکز آموزشی برای پیاده سازی یادگیری همه جا حاضر، استاندارد های توسعه منابع یادگیری همه جا حاضر و توسعه نظام مدیریت غیرساختاری یادگیری همه جا حاضر " مورد بررسی قرار می گیرد. - ان جی، - 2010
روند تکاملی یادگیری همه جا حاضر
یادگیری همه جا حاضر وابسته به فناوری یادگیری براساس محیط رایانش، ارتباطات و حسگرهای تعبیه شده و یکپارچه شده در زندگی یادگیرنده به منظور ایجاد یادگیری موثر و مدام است - هوانگ، . - 2008 بر مبنای مفهوم ارایه شده از سوی یانگ، محیط مذکور براساس محتوای هوشیار که به صورت جستجوی دوسویه و بر مبنای منابع غنی جستجو و به اشتراک گذاری منجر به تسهیل در روند یادگیری می گردد. - یانگ، . - 2006