بخشی از مقاله
چکیده
هر گونه تغییر و تحولی در جوامع، تاثیري فراوان بر روح وروان انسانها دارد. چنانکه انقلاب اسلامی و بعداز آن هشت سال دفاع مقدس از شاعران آن دوران، شاعرانی انقلابی می سازدکه حب وطن در اشعارشان موج می زند این پژوهش بر آن است تا اشعار سید حسن حسینی را به شیوه توصیفی - تحلیلی از این دید مورد بررسی قرار دهد. نتایج نشان می دهد که این شاعر انقلابی، عشق به وطن را به صورت بیان آلام و دردهاي اجتماع خود از جمله حکومت نظامی و فاصله ي طبقاتی و همچنین نفرت از دیو استبداد نمایان می کند.
او رزمندگان و شهداي اسلام را مدح می کند و ایمان را عامل موفقیت انقلاب می داند .به عقیده ي او عاشورا و فرهنگ حسینی، الگویی براي انقلاب اسلامی و احیاي فرهنگ خمینی و همچنین حماسه دفاع مقدس است و شهدا، حماسه سازان واقعی هستند.حسینی عشق ایرانی– اسلامی را در اشعارش جاي داده است. او شاعر عاشقانه ها نبوده و با صلابت تمام حتی در پشت اشعار عاشقانه اش وطن اسلامی را معشوق خود می داند .
مقدمه :
دردوره انقلاب اسلامی،وقایع و اتفاقات اجتماعی وارد ادب فارسی شدند و بر شعر شاعران تاثیرات چشم گیري گذاشتند؛ به طوري که شاعران اشعار انقلابی سرودند و از انقلاب تاثیر پذیرفتند و اشعار وطن پرستانه سرودند .اندیشه ها و مضامین و تصویرهاي تازه اي در ادبیات این دوره پدید آمد که بیشتراز تحولات سیاسی و اجتماعی نشات گرفته بود.همین عوامل بیرونی،احساسات و ادراکات مناسب و هماهنگ با خود را در ذهن و اندیشه ي این شاعران برانگیخت .شعر شعارگونه و پرتنش و حماسی حاصل این انقلاب بود .
در این پژوهش سعی بر آن است که جلوه هاي وطن پرستی در اشعار سید حسن حسینی ،شاعر انقلابی به شیوه توصیفی – تحلیلی مورد بررسی دهد تامشخص گردد که انقلاب اسلامی چه تاثیراتی در اشعار سید حسن حسینی داشته است. باید اذعان داشت که ادبیات ،نمود اندیشه ها و احساسات و عواطف شاعر از رویدادها و حوادثی است که در دنیاي پیرامون وي رخ می دهد و خود ، آن را تجربه و احساس می کند و به مدد ذوق هنري در قالب الفاظ رنگین و کلمات آهنگین به تصویر می کشد تا خواننده شعرش را در فضاي عاطفی خود قرار دهد.
تحولات سیاسی ،اجتماعی و فرهنگی که از اوان انقلاب اسلامی در ایران روي داد،نه تنها سیماي سیاسی و ساختارهاي اجتماعی را به کلی دگرگون ساخت ،بلکه در زمینه شعر ،ادب و هنر نیز تغییراتی فراوان ایجاد نمود .اندیشه ها و مضامین و تصویرهاي تازه اي در ادبیات این دوره پدید آمد که بیشتر از تحولات سیاسی و اجتماعی نشآت گرفته بود. کمتر سروده اي را در دوران انقلاب اسلامی می توان یافت که به طور مستقیم یا غیر مستقیم ،رگه ها و نشانه هایی از رخ دادها و وقایع جهان و عواطف ناشی از آن را در بر نداشته باشد. بویژه اشعار گویندگانی که خود در حوادث اجتماعی و حرکت هاي سیاسی حضوري فعال داشتند . عوامل بیرونی ،احساسات و ادراکات مناسب و هماهنگ با خود را در ذهن و اندیشه ي این شاعران برانگیخت .
افزون بر این مسائل و حوادث دوران انقلاب ، موضوع و مقوله ي جنگی با ابعاد و گستردگی فراوانش چشم انداز جدیدي در شعر و ادب باز نمود و تصویرهاي تازه اي را در شعر پدید آورد که از احساسات و عواطف دینی و وطن پرستی و رویایی عواطف شاعر با عوامل پیرامون و تجربه ي مستقیم شاعران از مسایل و وقایع و جریان هاي ایام جنگ مایه می گرفت .می توان گفت که گویندگان ایران از 1357 به بعد دو دسته شدند:
-1 برخی از گویندگان با سابقه از کار ماندندو به دوره فترت بازنشستند و برخی همچنان چهره ي فعال وکوشاي خود را نشان دادند.از ایشان، گروهی چون احمد شاملو ،مهدي اخوان ثالث ،فریدون مشیري ،محمدعلی سپانلو و شفیعی کدکنی هر یک به شیوه ي خاص خود پاي فشردند.برخی همچون مفتون امینی ،منوچهر آتشی ،موسوي گرمارودي هر یک به نوعی موفق یا ناموفق از نظر زبان و بیان ، وزن و آهنگ و ساخت و پرداخت به تجربه هاي تازه دست زدند. - حقوقی، - 45:1377برخی از ایشان گرچه از نزدیک با مبارزه ي عملی درگیر نبودند، اما این فضاي انقلابی در اشعار ایشان تاثیر می گذاشت مثل شعر لاي کهن بوم و برل مهدي اخوان ثالث .
-2شاعران جوان و جوانتر که باز از دو گروه بیرون نبودند گروهی که پیش از انقلاب و گروهی دیگر پس از وقوع انقلاب اسلامی شعر گفتن را آغاز کردند.در یک مسیر شاعرانی قرار داشتند که تنها به زندگی و بیان عواطف شخصی خود توجه داشتند .لدر سوي دیگر نیز شاعرانی را می توان دید که پرورده ي انقلاب بودند و شعر آنها از احساسات و عواطف دینی و وطن پرستی آنها مایه می گرفت که از این گروه می توان قیصر امین پور ، بهمن صالحی ،سلمان هراتی و سید حسن حسینی را نام برد ل - حقوقی، - 45:1377 شعر این شاعران در قالب و شکل هاي مختلف رنگ و بوي حماسی داشت . براي نمونه شعري از حسن حسینی ذکر می شود:
دلا دیدي آن عاشقان را؟/جهانی رهایی در آوازشان بود/و در بند حتی/قفس شرمگین از شکوفایی شوق پروازشان بود/پیام آورانی که در قتلگاه ترنم /سرودن ،علی رغم زنجیر/اعجازشان بود /به سرسبزي نخل ایثار /به این آیه هاي تناور/دل گر نه اي سنگ / ایمان بیاور - نقل از اکبري، - 51:1377 شعر این دوره ،شعر شعارگونه،پرتپش و عریان بود که تنها می خواست فریادهاي شورانگیز مردم را گزارش کند ،اما هر چه زمان می گذشت و هیجان هاي جامعه فرو می نشست ؛شعر نیز آرام تر می شد ،در خود بیشتر فرو می رفت و شکل هنري به خود می گرفت. - حسن لی، - 64:1383
سید حسن حسینی که بود
این شاعر گرانقدر چند روز قبل از فوتش در برنامه ي رادیویی در مورد معرفی خود چنین می گوید:»سید حسن حسینی هستم. متولد اول فروردین1335 محله سلسبیل تهران، بزرگ شدهي نازيآباد و نیروي هوایی. بعد دیپلم طبیعی، لیسانس تغذیه، فوق لیسانس و دکتراي ادبیات فارسی. به زبان مادريام، به زبان عربی و زبانهاي ترکی و انگلیسی همتقریباً آشنایی دارم، البته در حد استفاده از منابع و مأخذ و احیاناً صحبت کردن و نوشتنتقریباً. از سال 1352 نوشتن و سرودن را آغاز کردم.
