بخشی از مقاله
چکیده:افزایش تواتر،تناوب وشدت بلایای طبیعی ،حوادث وسوانح غیرمترقبه درکنارآسیب پذیری روزافزون مجتمع ھای زیستی خصوصا شریانهای حیاتی،انفجارجمعیت،تغییرات اقلیمی،گرم شدن کره زمین،توسعه شتابان محیط ھای انسان ساخت - جزایرحرارتی کلان شهرھا - ،شهرگرایی،حاشیه نشینی،اسکان غیررسمی ،مصرف گرایی ،نیاز فزاینده به منابع آب برای کشاورزی ،صنعت،فضای سبزشهری،مصارف درحال افزایش خانگی،مصارف تولیدانرژی درعین حال ھدررفت وآلودگی بدون کنترل،وقوع تشدیدشونده چرخه ھای مخرب خشکسالیهاوسیلابها دوروی سکه مشکلات ساختاری ،برنامه ای ،سیاستگذاری ،فرھنگی ومدیریتی بخش عمده کره مسکون بویژه حاورمیانه وایران رادرمعرض پدیده پرمخاطره وگزنده بحران کم آبی قرارداده است.
بحرانی که ھیاھوی بحرانهای نقطه ای مانند زلزله رانداشته اماآرام وخزنده وفراگیر ریشه ھای حیات رامی خشکاندوغالب شریانهای حیاتی رابا عدم تعادل وفروپاشی مواجه می سازد.بحران کم آبی یکی از بزرگترین چالشھای قرن حاضر است که میتواند سرمنشاء بسیاری از تحولات منفی جهان قرار گیرد. متاسفانه علیرغم وخیم بودن وضعیت کم آبی در ایران شهروندان در مصرف آب صرفه جویی لازم را به عمل نمی آورند تغییرات اقلیمی، رشد جمعیت، مدیریت نامناسب و کاھش منابع آب ھای زیرزمینی از جمله دلایلی ھستند که بر وخیم تر شدن اوضاع کم آبی در تهران و سایر شهرھای ایران تاثیرگذار بوده اند. در بلند مدت باید در کل کشور ١٢١ میلیمتر بارش داشته باشیم که با کمبود ۵٢ درصدی بارشھا مواجهایم.ھم اکنون در سد لار فقط یک درصد، سد طالقان ۴٣ درصد، سد کرج ٣١ درصد و سد لتیان ٢٩ درصد آب وجود دارد از میان ٤٣ نوع بلای طبیعی موجود در جهان، ٣٤ نوع آن در کشور ما رخ می دھد که خشکسالی یکی از مهمترین آنها می باشد.
خشکسالی با خطرات طبیعی دیگر متفاوت است. چون تعیین دقیق شروع و پایان خشکسالی کاری مشکل است و گستردگی جغرافیایی آن در سطحی وسیع می باشد. خشکسالی، کاھش و بینظمی بارندگی است به نحوی که روند عادی رشد، حیات و تولید محصول و رابطه متوازن و متعارف انسان و محیط مختل گردد. خشکسالی، ویژگی دائمی یک منطقه نیست و ویژگی ھای آن از نقطه ای به نقطه دیگر،کاملا متغیر و متمایز است.
بارش عمده ترین پارامتری است که درتعریف خشکسالی به کارمی رود وکمبود یا فقدان آن، آستانه رخداد خشکسالی است. نگاھی به آمارھای موجود، نشان می دھد حجم کل ریزش ھای جوی، کل حجم جریان ھای سطحی و حجم آب موجود در مخازن سدھای کشور، از مهر١٣٨٦ لغایت ٣٠ بهمن ماه ١٣٩٣ کاھش قابل ملاحظه ای حدود ٣٣ تا ٤١ درصد داشته است. متوسط بارندگی درایران٢٥٠ میلیمتر بوده و ٧٥% سطح ایران دارای بارندگی کمتر از ١٠٠ میلی لیتر می باشد و میانگین بارندگی در ایران، ٦٧% کمتر و تبخیر،١٠% بیشتر از میانگین جهانی است.
بر اساس تعاریف موجود، مناطقی که سرانه آب کمتر از ١٠٠٠مترمکعب در سال داشته باشند دارای شرایط بحرانی خواھند بود، پس ادامه روند فعلی افزایش جمعیت و عدم مدیریت صحیح تقاضا و عدم اصلاح الگوی مصرف آب، ایران را درحال حاضربا بحران جدی منابع آب مواجه کرد ه و طبق پیش بینی ھا، تا سال٢٠٥٠، جزءکشورھای کم آب خواھیم بود. امروزه بنا به دلایل زیادی بهره گیری بیشتر از منابع آب موجود، یک ضرورت انکار ناپذیر است.
افزایش سریع جمعیت، عدم توزیع یکنواخت ریزش ھای جوی در جهان و کمبود بارندگی در بسیاری از مناطق جهان، توسعه شهرنشینی و افزایش سرانه مصرف آب ھمراه با توسعه وضعیت فرھنگی، اجتماعی و اقتصادی مردم، افزایش تولید فاضلاب و آلودگی بیشتر منابع آب و کیفیت نامطلوب آب، برداشت بی رویه و کاھش کیفیت آب، عدم استفاده مجدد از آب، و فرھنگ ضعیف استفاده از آب و در نتیجه کاھش سرانه آب موجود، از جمله عللی ھستند که سبب طرح مسئله کمبود آب و احتمال بروز پدیده خشکسالی به عنوان یک مشکل اصلی در سطوح بین المللی و ملی شده است و اصلاح الگوی مصرف آب به عنوان یک ضرورت انکار ناپذیر می بایست مورد توجه خاص قرار گیرد.
مقدار منابع آب، ثابت ولی تقاضای آب با دو برابر شدن جمعیت سه برابر شده است. در نتیجه محدودیت منابع آب با کیفیت مناسب، برای تأمین آب شرب به ویژه در مناطق کویری و حاشیه کویر از یک سو و روند رو به رشد آلودگی منابع از سوی دیگر، سبب افزایش نیاز به تعداد تاسیسات ذخیره و برداشت آب شده و ھزینه ھای مورد نیاز را تا دو برابر، افزایش داده است. اینها از جمله عواملی ھستند که ایران را جزء کشورھای کم آب و در معرض پدیده خشکسالی قرارمی دھد. ھدف از این مقاله تحلیل روند کم آبی وجستجوی راھکارھای عملی برای کاھش عوارض کم آبی ومدیریت استراتژیک مخاطرات وبحران آب است.روش تحقیق تحلیل ھای کمی وکتابخانه ای وبررسی تطبیقی متضمن روش تحلیل سیستماتیک واکولوژیک بوده است.
١-مقدمه : از میان ٤٣ نوع بلای طبیعی موجود در جهان، ٣٤ نوع آن در کشور ما رخ می دھد که خشکسالی یکی از مهمترین آنها می باشد. خشکسالی با خطرات طبیعی دیگر متفاوت است. چون تعیین دقیق شروع و پایان خشکسالی کاری مشکل است و گستردگی جغرافیایی آن در سطحی وسیع می باشد - ١ - . خشکسالی، کاھش و بینظمی بارندگی است به نحوی که روند عادی رشد، حیات و تولید محصول و رابطه متوازن و متعارف انسان و محیط مختل گردد.
خشکسالی، ویژگی دائمی یک منطقه نیست و ویژگی ھای آن از نقطه ای به نقطه دیگر،کاملا متغیر و متمایز است. بارش عمده ترین پارامتری است که درتعریف خشکسالی به کارمی رود وکمبود یا فقدان آن، آستانه رخداد خشکسالی است - ٣و٢ - . نگاھی به آمارھای موجود، نشان می دھد حجم کل ریزش ھای جوی، کل حجم جریان ھای سطحی و حجم آب موجود در مخازن سدھای کشور، از مهر١٣٨٦ لغایت ١٧ خرداد ماه ١٣٨٧ کاھش قابل ملاحظه ای حدود ٤٠ تا ٥٠ درصد داشته است - ٤ - کشور ایران در فاصله عرض جغرافیایی ٢٥ الی ٤٠ درجه شمالی قرار دارد. در این عرض جغرافیایی چه شمالی و چه جنوبی به دلایل متعدد آب و ھوایی ، بارش ھا نسبت به سایر عرض ھا بسیار اندک است و اکثر کشور ھایی که در این عرض قرار دارند با مشکل کمبود آب مواجه ھستند.
متوسط بارش در کشور ایران کمتر از ٢٥٠ میلی متر در سال است که آن را در ردیف کشور ھاي خشک جهان قرار داده است.در گذشته با توجه به جمعیت و نیز عدم توسعه کشور، ھمین مقدار کم بارش نیز پاسخگوي نیاز ھا بود. چه آنکه در حدود ٦٠ سال پیش به دلیل بالا بودن سطح دشت ھايّآبی، تالاب ھا و مرغزارھاي بزرگ و کوچک فراوانی در سراسر کشور وجود داشتند.تبدیل ایران سنتی به ایران نوین و حرکت به سوي صنعتی شدن از یک سو و نیز افزایش بی رویه جمعیت از سوي دیگر نیاز به این ماده حیاتی را به سرعت افزایش داد.
ھمچنین عدم آگاھی و دوراندیشی مدیران کلان از کمبود منابع آبی و اقلیم خشک ایران بر سرعت کاھش ذخایر ارزشمند آبی ایران افزود.استراژی ھای غلط و ناتوانی مدیران در ایجاد اشتغال در سایر بخش ھا و نیز کوته اندیشی، باعث ایجاد صنایعی محتاج به آب در سراسر کشور حتی مناطق کویري گردید. ھمچنین این ناتوانی باعث صدور بی رویه پروانه حفر چاه ھاي کشاورزي و صنعتی عمیق و نیمه عمیق نیز گردید. به طوري که ناگهان تعداد چاه ھاي داراي مجوز صدھا و شاید ھزاران برابر گردید. در کنار این مجوز ھا، عدم نظارت کافی و نیز پاره اي مشکلات دیگر، باعث ایجاد ھزاران چاه غیرمجاز در سراسر کشور گردید که ھم اکنون نیز در حال بهره برداري می باشند. در نتیجه سطح آب دشت ھاي کشور به شدت کاھش یافت. عمده تالاب ھا و مرغزار ھا نیز خشک شدند.
متوسط بارندگی درایران٢٥٠ میلی لیتر بوده و ٧٥% سطح ایران دارای بارندگی کمتر از ١٠٠ میلی لیتر می باشد و میانگین بارندگی در ایران، ٦٧% کمتر و تبخیر،١٠% بیشتر از میانگین جهانی است. بر اساس تعاریف موجود، مناطقی که سرانه آب کمتر از ١٠٠٠مترمکعب در سال داشته باشند دارای شرایط بحرانی خواھند بود، پس ادامه روند فعلی افزایش جمعیت و عدم مدیریت صحیح تقاضا و عدم اصلاح الگوی مصرف آب، ایران را درآینده ای نزدیک با بحران جدی مواجه خواھد کرد و طبق پیش بینی ھا، تا سال٢٠٥٠، جزءکشورھای کم آب خواھیم بود - ٥ - .
امروزه بنا به دلایل زیادی بهره گیری بیشتر از منابع آب موجود، یک ضرورت انکار ناپذیر است. افزایش سریع جمعیت، عدم توزیع یکنواخت ریزش ھای جوی در جهان و کمبود بارندگی در بسیاری از مناطق جهان، توسعه شهرنشینی و افزایش سرانه مصرف آب ھمراه با توسعه وضعیت فرھنگی، اجتماعی و اقتصادی مردم، افزایش تولید فاضلاب و آلودگی بیشتر منابع آب و کیفیت نامطلوب آب، برداشت بی رویه و کاھش کیفیت آب، عدم استفاده مجدد از آب، و فرھنگ ضعیف استفاده از آب و در نتیجه کاھش سرانه آب موجود، از جمله عللی ھستند که سبب طرح مسئله کمبود آب و احتمال بروز پدیده خشکسالی به عنوان یک مشکل اصلی در سطوح بین المللی و ملی شده است و اصلاح الگوی مصرف آب به عنوان یک ضرورت انکار ناپذیر می بایست مورد توجه خاص قرار گیرد. مقدار منابع آب، ثابت ولی تقاضای آب با دو برابر شدن جمعیت سه برابر شده است.
در نتیجه محدودیت منابع آب با کیفیت مناسب، برای تأمین آب شرب به ویژه در مناطق کویری و حاشیه کویر از یک سو و روند رو به رشد آلودگی منابع از سوی دیگر، سبب افزایش نیاز به تعداد تاسیسات ذخیره و برداشت آب شده و ھزینه ھای مورد نیاز را تا دو برابر، افزایش داده است. اینها از جمله عواملی ھستند که ایران را جزء کشورھای کم آب و در معرض پدیده خشکسالی قرارمی دھد - ٤ - . خشکسالی و اثرات آن بر آلودگی منابع آب به عنوان یک تهدید جدی اھمیت آب، باتوجه به استعداد آن در انتشار بیماری ھا، برکسی پوشیده نیست و درشرایط بروز پدیده خشکسالی، آب مصرفی آلوده می تواند منجر به شیوع اپیدمی ھای خطرناکی درمنطقه گردد و حوادثی دردناکتر از خشکسالی را درپی داشته باشد.
پس شکی نیست که سرمایه گذاری درجهت تامین آب سالم و اصلاح الگوی مصرف آب می تواند بهترین سرمایه گذاری در جهت تامین سلامت جامعه باشد و نویدبخش نتایج بهداشتی بسیار مطلوب و وسیعی باشد. رئیس دفتر منطقه مدیترانه شرق سازمان بهداشت جهانی در پیامی به مناسبت روز جهانی بهداشت با اشاره به اقدامات بشر به عنوان عاملی مخرب برای آینده سلامت در جهان و منطقه میافزاید: سازمان جهانی بهداشت سالھاست که اھمیت و اثرات تغییرات آب و ھوا را بر آلودگی منابع آب و قدرت تاثیر آن بر سلامت مردم دریافته است.
تغییرات آب و ھوا، تاثیرات عمیق و شدیدی بر بسیاری از عوامل اساسی موثر بر سلامت انسان از جمله آب، غذا، ھوا و محیط زیست دارد. سالانه دستکم ١٥٠ ھزار نفر بر اثر ابتلا به مالاریا، اسهال، سوءتغذیه و سیل جان خود را از دست می دھند که تغییرات جوی میتواند در تمامی آنها دخیل باشد. برای مثال، تغییرات آب و ھوایی که باعث کاھش کیفیت آب آشامیدنی و کمبود آب می شود، در نهایت می تواند منجر به افزایش بیماریھای ناشی از آب و غذا و سوء تغذیه گردند.
٢-تئوری وپیشینه تحقیق: و جعلنا من الماء کل شیء حیّ - سوره انبیاء آیه ٣٠ -
یکی از راه ھاي توسعه کشورھا و حرکت آن ھا به سوي تمدن و رفاه عمومی، استفاده بهینه و کارا از منابع طبیعی و خدادادي است. اگر کشوري بخواھد با کاروان تمدن و توسعه علمی حرکت کند ناچار است از منابع طبیعی خود استفاده لازم و مطلوب را بنماید. یکی از منابع بسیار مهم و حیاتی که در زندگی روز مره انسان ھا و کشورھا و تداوم تولیدات نقش فوق العاده دارد، منابع آبی است. اگر از این ماده حیاتی که خداوند به صورت مجانی و احیانا بی ھزینه در خدمت انسان ھا قرار داده است، استفاده مطلوب شود، بسیاري از مشکلات کشورھا حل خواھد شد. اصولا انسان بگونه اي به این ماده حیاتی وابسته است که حتی قادر نیست یک روز بدون آن زندگی کند بلکه زندگی در طول دوازده ساعت بدون آب با مشکل روبرو می شود.
لذا خداوند سبحان در مورد اھمیت و نقش آب در زندگی موجودات می فرماید: ما حیات و زنده بودن موجودات را بواسطه آب قرار دادیم. ایرانیان قدیم در ساخت نهرھا و کانال ھای آبیاری دقت بسیار مبذول داشته اند و اگر مسیر آب سست و آبکش می نمود، کف نهرھا را آجر فرش کرده اند و ملات یا آھک آب بند به کار بردهاند. صنعت سدسازی در دوران ساسانیان، به ویژه در دوره سلطنت شاپور اول رونق گرفت. عمرسدھایی که از این دوره به جای مانده است بین ١٣٠٠ تا ١٧٠٠ سال می باشد. از جمله ابنیه مهم مربوط به این دوران ، می توان به بند میزان در شوشترو پل بند شوشتر به طول ٥٠٠ متر و دارای ٤٠ دھانه اشاره نمود. بند امیر از آثار دوران آل بویه می باشد که در ٣٥ کیلومتری شمال شیراز واقع شده و عمر آن به ١٠٠٠ سال می رسد. بند امیر ، بندی سه منظوره، آبیاری، پل و آسیاب بوده که ھمچنان دایر است.
در اواخر قرن وسطی ، در عصر صفویه - ٨٧٠-١١٠٠ ھجری - عصر جدیدی که در زمینه کنترل و مهندسی آب آغاز شد. مقارن ھمین دوره بود که بندھا و پل ھای مشهد و اصفهان بنا گردید و بندھای انحرافی و مخزنی بزرگ احداث گردید که بعضی از آنها تا امروز پابرجا مانده است. از میان چهل و چهار سد تاریخی جهان تا قرن ھیجدم سه سد شادروان - قرن سوم میلادی - کبار و ساوه در ایران وجود داشته و نه سد در اروپا بر پا شده است انسان از گذشته ھای دور با آب پیوندی مستحکم دارد.
منابع آب در شکل گیری اکثر تمدن ھا دارای نقش مهم و حیاتی است به گونه ای که بخشی از آئین ھا و مراسم ملل مختلف درباره این مایع مهم و حیاتی می باشد . اھمیت آب نزد مللی که در نقاط کم آب جهان زندگی می کرده اند و می کنند بسیار بیش از سایر ملل است . یهودیان نیز که خاستگاه آنها در زمره نقاط کم آب جهان قرار می گیرد برای آب ارزش ویژه ای قائل ھستند . اولین نوشته مکتوبی که از ساخت مخازن آب و نگهداری آن موجود می باشد احتمًالا ھمان است که در کتاب مقدس ذکر شده و مربوط به حضرت سلیمان است.
این نوشته به ساخت یک دریاچه مصنوعی و حوضهای برنجین برای نگهداری آب اشاره می دارد. - کتاب اول پادشاھان باب ھفتم آیات ٢٣ تا ۶۴ - در قسمتی از نمازھای سه گانه یهودیان - شحریت – مینحا- عرویت - خداوند به خاطر وزش باد و نزول باران به موقع در زمستان و شبنم در بهار ستایش می گردد . در شمع اسرائیل - לארשי עמש - که از مهمترین بخشهای نماز یهودیان می باشد لطف و مرحمت خداوند با نزول باران به موقع و خشم و قهر وی با خشکسالی و بسته شدن درھای آسمان تجلی می یابد.
حجم آب موجود در جهان چه مقدار است؟ این میزان ٢/١ میلیارد کیلومتر مکعب برآورد می شود که می توان آن را به شکل لایه مایعی به عمق ٠۵۶٢ متر فرض کرد که به طور یکسان سرتاسر زمین را احاطه کرده است.از این مقدار آب ٩٨% آن در اقیانوس ھا و دریارھا قرار دارد که شور است و قسمت اعظم آب شیرین زمین در کلاھکهای یخی قطبی ذخیره شده است . تنها کمتر از ١% آن به صورت منابع آبی ، در دسترس انسان قرار دارد که برای کشاورزی و شرب قابل مصرف است. به طرف شیرآب می رویم، آن را باز می کنیم و تا از آن استفاده کنیم، اما در عین حال مقدار زیادی آب بهداشتی و تصفیه شده را، راھی فاضلاب کرده ایم . شاید اگر مثل برخی از زنان ساکن آفریقا روزی ۶ ساعت از وقت خود را صرف آوردن آب می کردیم ، بیشتر قدر این مایع حیاتی را می دانستیم.
مصرف سرانه آب در ایالات متحده آمریکا تا میزان ٠٠۶ لیتر در روز ثبت شده است . در اروپ این میزان برای ھر نفر ٢٠٠ لیتر در روز و برای آفریقائیان ٣٠ لیتر می باشد.ھنوز ھیچ کشور عمل برای منابع آب درگیر جنگ نشده است و این در حالی است که متخصصان ھشدار میدھند روزی منابع موجود آب ، کفاف مصرف جمعیت جهان را نخواھد داد و جنگ بر سر منابع آن بین کشورھا آغاز خواھد شد. این پیش بینی با بررسی رقم رشد مصرف آب به میزان دو برابر رشد جمعیت دور از ذھن نخواھد بود.
اگر چه بروز خشکسالی باعث شده است که کشوربامشکلات کمبودآب به صورت جدی تری مواجه شودامامحدودیت های منابع آب از یک سو و برداشت بی رویه از این منابع محدود و تخلیه ضایعات و پسماندھا در منابع آبی از سوي دیگر، در حال تضعیف این منبع حیاتی است. جمهوري اسلامی ایران به دلیل قرار گرفتن درکمربند خشک نیمه خشک جهان درزمره کشورھاي بامحدودیت منابع آب قلمدادمیشودوبه ھمین دلیل نیزاین ماده حیاتی درایران،یکی ازمهمترین ارکان توسعه کشوراست که توسعه سایربخشهادرگروي بهره برداري پایدار از آن است .
اھمیت منابع اب بعنوان یکی از مهمترین شریانهای حیاتی:دوم فروردین ماه - ٢٢ مارس - ھرسال روز جهانی آب بهمنظور تحرکبخشیدن به عزم و اراده ملتها در حل »بحران مدیریت منابع آب« است. این بحران به معنای فقدان قانونگذاری صحیح و عدم اراده سیاسی برای حل وضعیت نامطلوب منابع آب جهانی میباشد. یکی از مشکلات عمده درخصوص منابع محدود آب، افزایش روزافزون تعداد افرادی است که در مصرف آب شریک میشوند. ازآنجاکه ھمگان به آب شیرین و پاک نیاز دارند، دور از ذھن نیست تا جنگهای آینده جهان بر سر منابع آب صورت گیرد. در ٠۵ سال گذشته ٣٧ مورد خشونت بین کشورھا بر سر آب گزارش شده است که ھمه آنها به جز ٧ مورد به خاورمیانه مربوط میشود. چنان که طبق اعلام مطالعات سازمان ملل متحد کمبود آب مشکلی حاد در سراسر خاورمیانه میباشد.
اگرچه طبق این مطالعات ایران و عراق تنها کشورھای منطقه ھستند که ھنوز در آستانه بحران آب قرار ندارند، لیکن پیشبینی می شود که درصورت ادامه روند کنونی وضعیت کمبود و آلودگی آب در منطقه، این دو کشور نیز در آیندهای نهچنداندور با بحران آب مواجه شوند. چنانچه پژوھشها حاکی از این است که با توجه به قرار گرفتن ایران در مناطقی که در آینده با بحران آب مواجه خواھند شد، پیشبینی میشود تا سال ٠۵٢٠ سهم سرانه آب ھر نفر به کمتر از ھزار مترمکعب برسد. - ٣ - آنچه ضروری مینماید ایجاد »برنامه اقدام جهانی« جهت تضمین امنیت دسترسی به آب سالم برای ھمه جهانیان است. ھمچنین محسوب نمودن برخورداری ھمگان از آب به عنوان یکی از عوامل اساسی حقوقبشر، تدوین سیاستهای ملی و منطقهای و افزایش کمکهای بینالمللی به کشورھای درحالتوسعه و توسعه نیافته در کنار برنامه اقدام جهانی جهت ّحل این معضل بسیار مؤثر خواھد بود.
مقاله حاضر علاوه بر معرفی برخی شاخص ھای معتبر تعیین بحران آب، به بیان و قیاس اھم معضلات و چالشھای امروز جهان و ایران در خصوص دسترسی به منابع آب پایدار جهت مصارف گوناگون پرداخته است. ھمچنین، در نهایت به ارائه راھکارھای مؤثر برای مقابله و پیشگیری از وقوع شرایط نامطلوب اجتماعی سیاسی و اقتصادی ناشی از عدم مدیریت صحیح و استفاده بهینه از این منبع حیاتی که منجر به کمبود آن شده است، میپردازد.ھمانگونه که تنفس ھوا امري بدیهی است مصرف آب ھم نیاز حیاتی است . سابقا تصور می شد منابع آب نامحدودند، اما امروزه حتی کشورھاي پیشرفته ، محدودیت منابع آبی را درك نموده اند. آب کیمیاترین منابع موجود در جهان است و از اساسی ترین الزامات فعالیتهاي بشري محسوب می شود و اھمیت زیست محیطی آن را نمی توان نادیده انگاشت. متاسفانه فعالیت ھاي بشري موجبات تنزل کمی و کیفی منابع آب را فراھم ساخته است.
پیش بینی ھاي تکان دھنده به مدد آمار، وضعیت منابع آب جهان را بسیار مخاطره آمیز نشان می دھد . سیاره زمین - سیاره آب منظومه شمسی - با کمبود آب روبرو شده است - ١٢ - . فعالیتهاي مخرب و استفاده نا کار آمد منابع آب و در کنار آن افزایش جمعیت و افزایش تقاضاي آب منابع آب را در چند دھه اخیر به شدت محدود نموده است.سازمان ملل اظهار می دارد کمبود منابع آب سبب کاھش زمین ھاي کشاورزي گردیده است و تولید مواد غذایی در دھه ھاي اخیر به شدت مخاطره آمیزمی نماید .کمبود منابع آب به عنوان تهدیدي جدي براي حیات بشر مطرح است .
