بخشی از مقاله
-1-1مقدمه
انسان به عنوان یک موجود اجتماعی و به واسطه قرار داشتن در یک محیط اجتماعی در ارتباطات تعاملی شامل روابط دوستی، عشق و خانوادگی شرکت دارد - اوزترک و مالتو1، . - 2010 در این میان خانواده از اهمیت بیشتری برخودار است، چرا که یکی از عناصر اصلی جامعه محسوب می گردد و دست یابی به یک جامعه سالم مستلزم داشتن خانواده های امن است. یک خانواده سالم اعضایی را شامل میشود که از سلامت روانی و روابط مطلوب با یکدیگر برخوردار هستند. بنابراین سلامت اعضای خانواده و روابط آنها تاثیر مثبتی بر جامعه خواهد داشت - شاکر حشمتی و پور رحیمی، - 2010 یکی از عواملی که بنیان خانواده را دچار تزلزل می کند، خیانت است. خیانت زناشویی می تواند بر کیفیت زندگی زوجین تاثیر منفی داشته باشد و آسیبهای عمیق بر روح و روان زوجین بگذارند. همچنین بروز خیانتهای زناشویی سازگاری زناشویی را کاهش می دهد و صمیمت و علاقه بین زوجین را از بین می برد.
-2-1روابط فرازناشویی
آز انجائیکه خانواده با ازدواج آغاز میشود و بنیان اصلی خانواده را زن و شوهر می سازند ، بنابراین روابط بین آنها بسیار مهم است. مهم ترین موضوع در ازدواج و شروع یک خانواده، آرامشی است که افراد از این رابطه به دست می آورند. ولی متاسفانه آمارها نشان می دهد حدود دو سوم ازدواجها در سطح جهان منجر به طلاق میشود - لیتزینگر و گوردن2، - 2005 خانواده اولین ، مهم ترین و پربرکت ترین نهاد اجتماعی در تاریخ فرهنگ و تمدن انسانی است - افروز، - 1386 و ساختار عاطفی پیچیده ای دارد، که محبت ، وفاداری و تداوم عضویت از ویژگی های مهم آن است - گلدنبرگ و گلدنبرگ 3، - 1385 از این رو خیانت زناشویی یکی از مهم ترین عوامل تهدید کننده عملکرد، ثبات و تداوم روابط زناشویی است. خیانت زناشویی به هر گونه رابطه جنسی و عاطفی فراتر از چارچوب رابطه متعهدانه بین دو همسر اطلاق می گردد - فرجی، حاجی حیدری، خوروش ، فاتحی زاده ، - 1391
و تحقیفات نشان می دهد حدود یک سوم از مردان و یک چهارم زنان احتمال دارد حداقل یک بار در طول زندگی مشترک درگیر روابط فرازناشویی گردند - مارک، جانسن، میل هاسن 4 ، - 2011 بررسی پیشینه پژوهشی در زمینه عوامل مرتبط با خیانت زناشویی نشان می دهد که به طور کلی این عوامل در سه حیطه تفاوتهای فردی - مانند ویژگی شخصیتی و نگرش ها - ، شرایط محیطی - مانند فرصت خیانت یا جذابیت شخص سوم - و ماهیت رابطه - مانند سطح تعهد و رضایت از رابطه - گنجانده میشود - فریکر5، - 2006 خیانت اتفاقی است که در ان تعهد رابطه زناشویی شکسته شده و صمیمت و روابط جنس آن تحت تاثیر این اتفاق قرار می گیرد. براوو و لمپکین - 2010 - در مدلی که جهت تبیین خیانتهای زناشویی ارائه دادند ،
یکی از عوامل موثر در رخداد این پدیده را نیازهای برآورده نشده و نقایص موجود در پاسخ دهی همدلانه و خستگی عنوان می کنند که همگی عوامل هستند که اثر گذاری مستقیم بر کاهش رضایت زناشویی دارند - براوو و لمپکین6 ، - 2010 زمانی که مرد و زن مجرد در خود این توانایی را می بیند که اقدام به ازدواج و عقد قانونی کنند ، به دنیای دیگری وارد می شوند، دنیایی که در آن از بی تعهدی احتمالی و رفع مسئولیت های دوران مجردی خبری نیست و دو طرف باید تن به یک تعهد دائم نسبت به یکدیگر دهند . این تعهد شامل تعهد زمانی، حمایتی ، پشتیبانی ، عاطفی و جنسی است. تعهد زمانی به این معنی است که دو طرف به یکدیگر تعهد دهند که در بیشترین و مهم ترین زمانهای خود در کنار یکدیگر باشند. تعهد حمایتی دال بر این است که دو طرف بکوشند که از یکدیگر در شرایط سخت حمایت کنند.
تعهد پشتیبانی به این موضوع اشاره دارد که دو طرف نسبت به هم مسئول باشند و مسئولیتها و تکالیف شخصی خود را ادا کنند. تعهد عاطفی بدین معنی است که دو طرف یکدیگر را دوست داشته باشند و در تامین نیازهای عاطفی کوشا باشند و تعهد جنسی بدین معناست که زن و مرد بتوانند نیازهای غریزی و جنسی خود و همسر خود را تامین کنند و در این زمینه کمبودی نسبت به هم وارد نکنند. در این میان اگر یکی از طرفهای رابطه ازدواج، در برآورده کردن هر یک از کارکردهای اصلی رابطه، رجوع به فرد سومی خارج از رابطه دو نفر خود نماید، اقدام به خیانت کرده است. - هنرپروران ، - 1393 از خیانت می توان تعبیر به بی وفایی کرد. بی وفایی به همسر از رواج نسبتا زیادی برخوردار است که می تواند دلایل روان شناختی یا اجتماعی داشته باشد.
در تعبیر بی وفایی ، هرگونه پنهان کاری که از جانب یکی از طرفین در رابطه ازدواج صورت گیرد، خیانت محسوب شده و سندی است دال بر بی وفایی او. حتی اگر مسلئه را از همسر خویش پنهان کند تا مبادا همسرش ناراحت شود ، هر گونه روابط خارج از چارچوب زناشویی، خیانت محسوب میشود، بنابراین با این توضیحات ، خیال پردازی با شخصی غیر از شریک زندگی ، دیدن عکس و فیلم مستهجن و روابط تلفنی و اینترنتی نیز نوعی خیانت تلقی میشود - شاکلفورد و همکاران 7 ، - 2008 بی وفایی اشکال متعدد دارد، از قبیل بی وفایی جنسی، بی وفایی عاطفی ، بی وفایی عاطفی بصورت درد و دل کردن با یک غریبه غیر هم جنس، در میان گذاشتن اسرار ، بگو و بخند کردن، گفت و گوی صمیمانه خارج از عرف و مواردی دیگری که از چشم همسر پنهان باشد ، صورت می گیرد. بی وفایی جنسی ، برقراری رابطه جنسی و فیزیکی خارج از حوزه زناشویی است که می تواند جنبه عاطفی نداشته باشد ، در مواردی بی وفایی عاطفی و جنسی با هم صورت می گیرد - شای8، - 2009 خیانت زناشویی را می توان به سادگی نقض پیمان یا مفاد پیمان زناشویی دانست .
این نقض کردن می تواند عمدی یا غیر عمدی باشد . فرد ممکن است با دانستن و آگاهی از ضروریات حقوقی و عرفی ازدواج یا بدون علم به انها خیانت کند - مارک 9و همکاران، - 2011 ، اما خیانت می تواند مستقیم و با انجام عملی که معنای ان خیانت است یا به واسطه عملی که در ادامه به خیانت منجر میشود ، خیانت تلقی شود، مثلاداشتن رابطه جنسی با فردی غیر از همسر بدون اجازه وی یا قانون ، اما در معنای وسیع ، خیانت شامل هر نوع نقض در پیمان زناشویی است . این پیمان بصورت ضمنی شامل پیمانی برای تشریک مساعی در زمینه جنسی ، عاطفی ، اقتصادی، اجتماعی ، امنیتی ، روانی و حتی فرهنگی است - دانکمب 10 و همکاران ، - 2014
بنابراین هرگونه کوتاهی عامدانه یا سهوی در انجام این وظایف می تواند خیانت تلقی شود. مثلا حتی فکر کردن به شخص دیگری جز همسر، صحبت کردن هر روزه با او، پیامک زدن مداوم به او یا برقراری رابطه دوستانه مستمر از طریق چت کردن با او هم می تواند خیانت به همسر محسوب شود. حتی اگر فردی در ذهن خودش عاشق فرد دیگری باشد و آن شخص سوم هم از این عشق بی خبر باشد ، بازهم نوعی خیانت در زندگی زناشویی رخ داده است. کوتاهی مرد در تامین معاش فرزندان بدون عذر موجه یا بی توجهی به علایق و عواطف همسر نوعی خیانت است، بنابراین مفهوم خیانت در ازدواج را نباید تنها به داشتن رابطه خارج از چارچوب محدود کرد اما در معنای کاملا بسته و خاص، خیانت یه معنی نادیده گرفتن پیمان برقراری رابطه زناشویی با یک نفر است - مارتین11 و همکاران، - 2016
-3-1عوامل روابط فرازناشویی -1-3-1 عوامل کلان و ذهنی
منظور از این عوامل ، نگرش هایی هستند که در کل جامعه در طول زمانی قابل توجه پدید می آیند. مثلا وقتی گروهی از مردم با تغییر نگرش های مذهبی خود، اهداف زندگی را به جای آسمان در زمین جستجو می کنند. دنیا گرایی به عنوان نگرش کلان در کلیت یک جامعه توسعه پیدا می کند. این نگرش ، زمینه توجه به لذتهای این جان را فراهم می کند و از آنجائیکه لذت جنسی از جمله قوی ترین نیازهای بشر است، فرد به دنبال بیشینه کردن لذتهای خود در جهان است و در این راه هیچ سدی در مقابل خود نمی بیند، مگر آنکه به وسیله عقل و خرد جمعی خود را از این موضوع دور نگه دارد. از جمله سایر عوامل کلان ذهنی ، میزان کارآمدی نگرش ها و ارزشهای خانوادگی برای تامین نیازهای انسان و سرعت تغییر در نگرشهای اجتماعی در یک جامعه است. توضیح اینکه اگر امروزه نوعی بحران در ازدواج جوانان به چشم میخورد، شاید بتوان به نوعی آنرا ناکارآمدی برخی قواعد و هنجارهای حاکم بر نهاد ازدواج دانست و بخشی از خیانتها را به طور غیر مستقیم ناشی از این عامل تلقی کرد - مومنی و شعاع کاظمی، - 1390
-2-3-1عوامل کلان و عینی
عوامل خارجی از وجود انسان قرار دارند و کلان بودن آنها به این معنی است که برای یک فرد یا از حیث فرد بررسی نمی شوند و حیطه آنها کل جامعه است. از جمله عوامل کلان عینی برای ایجاد و گسترش خیانت، می توان به ضعف ساختارهای فراغتی یا ضعف ساختارهای اقتصادی اشاره کرد. شاید تعجب آور باشد ، اما ضعف نهادهای فراغتی باعث میشود فرد ساعتهای فراغت خود را به شناخته ترین و سرکش ترین نیازها بسپارد. وقتی به دلیل ضعف نهاد اوقات فراغت ، فرد نتواند از خردسالی برای ساعتهای فراغت خود برنامه ریزی کند، لاجرم در بزرگسالی خود را صرف امور جنسی می کند. اوقات فراغت باید بتواند به شیوه ای جامعه پسند هیجانات فرد را تخلیه یا او را برای داشتن اوقاتی لذت بخش راهنمایی کند - علوی زاده و میرهاشمی ، - 1393
-3-3-1عوامل خرد و ذهنی
سومین گروه عوامل، عواملی هستند که عمدتا فردی و با جنس اعتقادی مشاهده میشوند. اگر به ذهن افرادی که مرتکب خیانت زناشویی میشوند رجوع کنیم ، می توانیم نگرش هایی پیدا کنیم که با افراد معمول ، متفاوت است؛ به طور مثال هدف از زندگی، میزان گرایش دینی، مزیان رشد اخلاقی، میزان رضایت جنسی در زندگی زناشویی، میزان رضایت از زندگی ، احساس محرومیت و محرومین نسبی و یادگیری اجتماعی خیانتکاران و افراد دیگر متفاوت است. - گیتی پسند، - 1393
-4-3-1عوامل خرد و عینی
از جمله عوامل خرد و عینی ، می توان به میزان روابط اجتماعی و کیفیت روابط زناشویی، میزان کنترل اجتماعی، تجربه خیانت در دوران کودکی، برخورد با خیانت، میزان رفاه و رفاه زدگی و عوامل دیگر اشاره کرد. رفاه ممکن است خود به دو طریق در گرایش به خیانت های زناشوییموثر باشد. افراد غیر مرفه ، عمدتا مجال خیانتهای جنسی نمی یابند حتی اگر زمینه های ذهنی شان آماده باشد، اما افراد مرفه به دلیل داشتن امکانات و فرصتهای مختلف، مستعد انجام خیانتهای زناشویی هستند خصوصا اگر برای شرایط رفاه آموزش ندیده باشند و ندانند که از این امکان پیده آمده چگونه باید استفاده کنند - گیتی سند، - 1393
-4-1انواع روابط فرازناشویی
-1-4-1خیانت عشقی 12
یک رابطه پنهانی میباشد که در ان یک پیوند احساسی و جنسی و صمیمانه میان یک فرد متاهل با فرد دیگری که همسر قانونی وی نمی باشد برقرار می گردد.
-2-4-1خیانت جنسی13
یک رابطه پنهانی میباشد که در ان یک فرد متاهل با فرد دیگری که همسر قانونی وی نمی باشد رابطه جنسی برقرار می کند. در این نوع رابطه عنصر علاقه و یا وابستگی وجود ندارد.
-3-4-1 خیانت اینترنتی - و تلفنی - 14
شامل گفتگو و تبادل تصاویر و مشخصات یک فرد متاهل با فرد دیگری که همسر قانونی وی نمی باشد ، از طریق اینترنت و چت، که عموما محتوی گفتگوها و تبادل تصاویر و مشخصات در خصوص مسائل جنسی و صمیمانه میباشد.
-5-1انواع رابطه عشق خیانت آمیز
-1-5-1رابطه عشقی کوکورانه
در این نوع رابطه پنهانی فرد به نوعی به عشق اعتیاد دارد . وی به احساسی که در هنگام عاشق شدن به وی دست می دهد که همان افزایش آمفیتامین در بدنش می باشد اعتیاد دارد. که معمولا فرد را غیر منطقی و شیفته می گرداند. یک شهوت کوکورانه نسبت به یک فرد میباشد که در
