بخشی از مقاله
چکیده
این مقالى در پی بازسکافت رابطى ادت با تربیت از نگاه گروهی از دانسمندان مزلمان و سماری از فیلزوفان كربی ازت تا از این رهگذر روسن سود کى ازازاً از نگاه دانسمندان یاد سده تفری تربیت چیزت و ادت چى تفریفی دارد، و زرانجام چى رابطىای میان ادت و تربیت وجود دارد؟ هد دیگر مقالى، بررزی این نکتى ازت کى نزبت خاکم بر دیدگاه دانسمندان برگزیده برای تخقی ، این همانی ازت، این نى آنی ازت و یا تفشیلی در کار ازت؟در این پژوهش بنیادی - تاریذی کى بى روش توشیفی- تخلیلی انجام سده ازت، پس از سنازایی و گزینش سماری از المان مزلمان و كربی برای بازسکافت دیدگاه آنان درباره ادت و نزبت آن با تربیت، بى گردآوری اطالات الزم و زامان بذسی بى آنوا پرداذتم، زپس یافتىهای موجود را تخلیل کردم و بى این نتیجى رزیدم کى دو دانسمندان مزلمان بىطور کلی با ایجاد ادات در متربی مواف اند و اشوالً آنان پدید آوردن ادت را یکی از روشهای تربیتی سماردهاند؛ گرچى یکی از آنان برای بیان دیدگاه برگزیده ذود، میان ادت ففلی با ادت انففالی فر نواده ازت. خالآنکى دو دانسمندان كربی در این باره اذتال نظر دارند؛ یفنی یکی از آنوا ادت را برای تربیت مفید دانزتى، و دیگری گویا آن را برای تربیت، زیانبار ذوانده ازت؛ این مقالى با رد دیدگاه اذیر نسان داده ازت کى از روح گفتار الم اذیر كربی نیز برمیآید کى برای بازسکافت رابطى ادت با تربیت، بیآنکى نوان کرده و یا ختی توجى داستى باسند، بى تقزیم ادت بى ففلی و انففالی روی کرده ازت. این نکتى نیز از نوآوریهای این جزتار ازت کى پیش از این، کزی در هیچ کتاب یا مقالىای بدان نپرداذتى ازت.
واژگان کلیدی: رابطى ادت با تربیت، دانسمندان مزلمان، دانسمندان كربی
مقدمه:
ادت کى فارزی آن ذوگری ازت - مطوری،1391، ص - 227 بى آزانی انجام دادن کارها میانجامد بىطوریکى اگر انزان بى مخیط و رفتارهای گوناگونی کى الزمى زندگی ازت ادت نمی-کرد، زندگی بر او بس دسوار و ختی ناسدنی میسد. ساید بتوان با اندک تزامد پذیرفت کى اگر نگوییم آدمی برده ادت ازت، باری ادت -فارغ از نیک و بد آن- تار و پود خیات رفتاری بسر را تسکیل میدهد؛ زیرا انزان بزیاری از رفتارش را از زر ادت انجام میدهد.یکی از مزایلی کى از گذستى ذهن و زبان دانسمندان را بى ذود مسلول داستى، ادتهای پدیدآمده در متربی و تاثیرات آنوا بر تربیت وی ازت. المان مزلمان از گذستى، بر نیکی ادت نیک تأکید کردهاند؛ چنانکى ابنجزار قیروانی 353-285 - ه. - والدین را بى ایجاد ادت سایزتى در کودک فرامیذواند - ابنجزار،1984،ص. - 52 از مفاشران نیز مودقلی هدایت - 1334-1243 - در کتاب تخفى مذبری 1333 - ، ص - 84 اساره کرده ازت کى ایجاد ادت پزندیده از روشهای مؤثر تربیتی ازت و از رفتارهای ناپزند جلوگیری میکند - زجادی، 1391، ص. - 313
پس بیا ادات ذود را ذوب کن ترک ادتهای نامركوب کن
در گذستى، کمابیش تنوا فیلزوفان و اذال پژوهان بى ادت و نقش آن در زندگی و تربیت افراد - پرداذتىاند؛ اما در دوران مفاشر، خقوقدانان، جامفىسنازان، روانسنازان، تربیتپژوهان، فیلزوفان و...هر یک بىگونىای و در چارچوب تذشص ذود و از منظری ذاص بى ادت و تأثیر آن بر فرد و جامفى نظر کردهاند.زؤال ازازی کى این مقالى درپی پازر بى آن ازت این ازت کى ازازاً از نگاه دانسمندان مزلمان و كربی چى رابطىای میان ادت و تربیت وجود دارد؟ در این باره، دوضدیدگاه یافت سد: یکی دیدگاه المان مزلمان ازت کى مفتقدند ادت یکی از ابزارهای موم تربیت ازت و باید در فرآیند تربیت بى آن توجى سود. تکیى و تأکید این گروه بر ادت، آنمایى ازت کى ختی سماری از آنها، نى تنوا ادت دادن را يكى از روشهاى موم تربيت مىدانند؛ اشوالً تربيت را فن ادت دادن مىسمارند؛ و دیگری دیدگاه برذی از دانسمندان كربی ازت کى درباره رابطى ادت با تربیت قائل بى تفشیلاند؛ یفنی نى یکجا مذال ادتند و نى یکزره مواف آن. گرچى مسوور آن ازت کى مثال کانت با ایجاد ادت در تربیت مذال و بر این باور ازت کى برای تربیت فرد، باید تنوا از روشهای قالنی زود برد.
یا گفتىاند کى افالطون بى تربیت از راه ایجاد ادت چندان روی ذوش نسان نداده ازت؛ اما دزتاورد این مقالى نسان داده ازت کى خقیقت جز این ازت.مراخل اجرای پژوهش و سذشیتهای برگزیده: برای اجرای کار، نذزت چند نفر از دانسمندان مزلمان را برگزیدم و درباره نگرش آنوا بى ادت و تربیت اندکی کاویدم، از این میان، ذواجى نشیرالدین طوزی و سوید مرت ی مطوری را برای بررزی نگرش آنوا در این مقالى انتذاب کردم؛ زپس در مرخلى دوم بى مطالفى نگرش چند تن از فیلزوفان و روانسنازان كربی درباره ادت و تربیت روی کردم و از میان آنان افالطون وکانت را برای بازکاوی نگرش آنان در مو وع بخث گزینش کردم. در این بررزی و پردازش، نذزت تفری تربیت، آنگاه تفری ادت و زرانجام رابطى ادت با تربیت را آوردهام و در فرجام کار دیدگاههای یاد سده را با یکدیگر مقایزى کردهام.
خواجى نصیرالدین طوسی - 256-795ه.ق -
تربیت: ذواجى گذستى از اسارات پراکنده در اذال ناشری، در این کتاب، کمابیش بیزت شفخى مزتقل نیز درباره تربیت فرزند نگاستى ازت. این مقدار از آنچى كزالی در جلد زوم اخیاء لوم الدین، بولی در تدابیر المنازل، مزکویى در توذیب االذال درباره تربیت فرزند نوستىاند، فزونتر ازت - رفیفی، ظض، ص ض - . گفتنی ازت کى کار ذواجى در این چند شفخى، چنانکى ذود می-گوید، کمابیش جمق و تلفی و بزط گفتار مزکویى و كزالی و بولی و… درباره تربیت فرزند ازت - طوزی، ظض، ص صط - .از نگاه ذواجى، تربیت بارت ازت از آرازتن نفس بى ف ایل و پیرازتن آن از رذایل؛ بى دیگر زذن، تربیت یفنی بى کارگیری روشهایی برای پرورش ف ایل اذالقی در نفس و زدودن رذایل اذالقی از آن - همان، ص. - 116
ذواجى از زاختهای مذتل تربیت چون: تربیت رفانی - طوزی، ض ظض - ، تربیت اجتمای - طوزی، ظض، صص ض و پس از آن - ، تربیت جنزی - همان، ص غ ض- ض - ، تربیت دینی و تربیت قالنی - همان، صصصض - زذن گفتى؛ اما چنانکى در تفری او از تربیت آمد، مومترین زاخت تربیتی کى وی بدان پرداذتى، تربیت اذالقی ازت.ذواجى، تربیت و اذال را شنات یفنی مقولىای انزانی میداند کى بى دزت انزان پدید میآید و دگرگونی میپذیرد و از میان میرود، برذال آنچى کى در طبیفت رخ میدهد کى بى امر الوی و بیرون از تشر و ذوازت انزان ازت - طوزی، 1369، ص153-149؛ رفیفی، 1392، ص. - 177
عادت: ذواجى، میگوید:« در خكمت نظرى روسن سده كى از كيفيات نفزانى، آنچى زريق الزوال بود آن را خال ذوانند و آنچى بطئى الزوال بود آن را ملكى گويند. پس ملكى كيفيتى بود از كيفيات نفزانى و اين ماهيت ذل ازت. و اما كميت او يفنى زبب وجود آن در نفس دو چيز باسد يكى طبيفت و ديگرى ادت.» - طوزی، 1369، ص. - 131ذواجى پس از اساره بى مفووم «خال» و «ملکى»، ادت را اینگونى تفری میکند:« اما ادت چنان بود كى در اول بى روی ت و فكر اذتيار كارى كرده باسد و بى تكل در آن سروع مینموده تا بى ممارزت متواتر و فرزودگىض در آن با آن كار الفت گيرد و بفد از الفت تمام بىزوولت بیدرنگ از او شادر میسود تا ذلقى سود او را - » همان، ص. - 132-131رابطى عادت با تربیت: از نگاه ذواجى گوهر فرایند تربیت با ادت زرستى سده و درآمیذتى ازت. وی تربیت را با تکیى بر بازسکافت ماهیت فرآیند تربیت تفری کرده و آن را وزیلىای برای پرورش کودک بى سکل دلذواه دانزتى ازت. زازوار با نگرش وی بى ادت و تربیت، باید گفت از دید وی، تربیت برامد کوسش مربی برای ایجاد ادت نزبت بى امور مورد نظر ذود در متربی
