بخشی از مقاله
چکیده
مقدمه: پژوهش حاضر با هدف تاثیر فعالیت بدنی و عادتهای خواب منظم بر شاخصتوده بدن در سربازان جوان سالم چاق انجام شد. جامعه آماری پژوهش حاضر شامل سربازان آموزشی و غیرآموزشی میباشد. مواد و روشهای کار: این مطالعه به روش نیمه تجربی انجام گرفت و 30 نفر از سربازان - 15 نفرگروه تجربی و 15 نفر گروه کنترل - در یکی از مراکز آموزشی ارتش حمهوری اسلامی ایران با میانگین سن21/5 3/5 سال، قد 175/4 3/5 سانتی متر، وزن 84/45 5/2 کیلوگرم، شاخص تودهی بدنی 31/5 1/5 کیلوگرم بر متر مربع به صورت نمونهگیری در دسترس انتخاب و در دو گروه تجربی و گروه کنترل قرار گرفتند، آزمودنیهای تحقیق به مدت دو ماه در طول دوره آموزش به انجام تمرینات نظامی که باعث آمادگی بدنی و رزمی سربازان میشود، پرداختند، در طول این دو ماه دوره آموزش از آزمودنی های تحقیق در طی سه مرحله اندازهگیری بعمل آمد، مرحله اول در ابتدای دوره، مرحله دوم هفته چهارم، مرحله سوم هفته هشتم. بحث و نتیجهگیری: تجزیه تحلیل دادهها حاصل از تحقیق نشان داد میزان چاقی نوع یک طی دو ماه تمرین نظامی، بین دو گروه تجربی و گروه کنترل کاهش معنیدار داشت. اما میزان تاثیرات در گروه تجربی بیشتر از گروه کنترل بود. و عادتهای خواب منظم در دوره تحقیق بین دو گروه تجربی و گروه کنترل کاهش معنیدار داشت. اما میزان آن در گروه تجربی بیشتر و مشهودتر از گروه کنترل بود.
واژه های کلیدی: فعالیت بدنی، شاخص توده بدن، عادتهای خواب منظم ، سربازان سالم چاق.
مقدمه
شاخص توده بدنی1 یک شاخص معتبر برای اندازهگیری ترکیب بدن و میزان چاقی افراد بر اساس قد و وزن میباشد واین دلیل اصلی تقسیم بندی افراد در گروههای وزنی متفاوت در رشتههای مختلفی از جمله کشتی، جودو، وزنهبرداری میباشد. بنابراین شاخص توده بدنی ملاکی برای ارزیابی افراد برای شرکت در رقابتهای مختلف ورزشی میباشد و نباید ازآن برای برآورد میزان چربی بدن استفاده کرد زیرا وزن چربی را از تفکیک نمیکند . - 3 - محققان اظهار داشتند که عدم تحرک بدنی، صرف نظر از شاخص توده بدن، طول عمر را کاهش میدهد. در فردی که فعالیت فیزیکی کافی دارد و از وزن طبیعی - شاخص توده بدن 18/5تا - 24/9 برخوردار است، نسبت به کسی که غیر فعال بوده و چاقی درجه دو - شاخص توده بدن 35 یا بالاتر - دارد، طول عمر 7/2 سال افزایش مییابد. نتایج همچنین نشان داد که در افراد با وزن طبعی که ورزش نمیکنند در مقایسه با افراد فعال و مبتلا به چاقی درجه یک - شاخص توده بدن 30 تا - 34/9، طول عمر 3/1 سال کمتر است. بدین معنی که ورزش قادر است اثرات منفی چاقی را تا حد زیادی جبران نماید - . - 5
متخصصان توصیه میکنند که از هر فرصتی هر چند کوتاه برای فعالیت فیزیکی استفاده کنید، زیرا تنها با 75 دقیقه پیادهروی در هفته میتوانید طولانیتر زندگی کنید. عدم تحرک بدنی به ویژه اگر با چاقی همراه باشد، به میزان قابل ملاحظهای طول عمر را کاهش میدهد. عوارض اضافه وزن از جمله افزایش خطر ابتﻻ به بیماریهای قلبی، دیابت نوع دو و برخی سرطانها از مدتها قبل به اثبات رسیدهاند. متخصصان همواره به بیماران هشدار دادهاند برای دستیابی و حفظ سلامت عمومی بدن، وزن خود را کنترل کرده و به طور منظم ورزش کنند، چاقی و اضافه وزن به معنای مرگ زودرس و زندگی بیکیفیت است و حل آن نیازمند تصمیم، اراده قوی و برنامهریزی دقیق است. بیست و ششم نوامبر - پنجم آذر ماه - روز جهانی مبارزه با چاقی نام گرفته که میتواند انگیزهای برای مهمترین تصمیم زندگی، یعنی سلامتی باشد. چاقی و اضافه وزن که نتیجه انباشته شدن چربی در بدن است، عامل اصلی دیابت، بیماریهای قلبی و آرتروز و یک عامل تاثیرگذار در آلزایمر، افسردگی و انواع سرطان محسوب میشود؛ بنابراین کاملا واضح است که به نگرانی عمده حوزه سلامت تبدیل شود.
کاهش وزن بسیاری از اختلالات از جمله دیابت را به راحتی کنترل میکند. اولین قدم برای اطلاع از وضعیت اضافه وزن، توجه به شاخص توده بدنی است؛ زیرا نشان میدهد بدن در چه وضعیتی قرارگرفته است - 11،. - 10 تأثیر ریتم شبانه روزی بر عملکرد ورزشی، از نظر متخصصین و محققان تربیت بدنی و علوم ورزشی هم دور نمانده است. به طور کلی نتایج تحقیقات این محققان حاکی از آن است که ریتم شبانه روزی بدن بر توان هوازی و بیهوازی، کارایی و انعطاف پذیری عضله و تولید انرژی تاثیر میگذارد - . - 7-8-6-1-4 تجزیه و تحلیل امواج مغزی با استفاده از الکتروآنسفالوگرام نشان میدهد که خواب شامل پنج مرحله است. چهار مرحله خواب عمیق یا بدون حرکات سریع چشمی و مرحله دیگر با حرکات سریع چشمی همراه است . - 2 - در طول مرحله خواب بدون حرکات سریع چشمی، ضربان قلب و سوخت و ساز مغز به طور قابل ملاحظهای کاهش مییابد اما در طول مرحله خواب با حرکات سریع چشمی، ضربان قلب تندتر و میزان سوخت و ساز مغز به حد دوره بیداری میرسد . - 9 -
روش تحقیق
با توجه به ماهیت موضوع و اهداف تحقیق، مطالعهی حاضر از نوع نیمه تجربی است که جهت تعیین تاثیر دو ماه تمرین نظامی بر فعالیت بدنی و عادتهای خواب منظم بر شاخص توده بدن در سربازان جوان سالم چاق صورت گرفت.
جامعه آماری و تعداد نمونه ها
جامعه آماری تحقیق حاضر را افراد جوانی که جهت انجام خدمت سربازی به یکی از پادگانهای ارتش جمهوری اسلامی ایران مراجعه میکنند از کل نفرات اعزامی به تعداد 30 نفر سرباز سالم با میانگین سنی21/6+1/× 1 سال برای شرکت در تحقیق به صورت در دسترس انتخاب و در دو گروه سربازان سالم چاق گروه تجربی و گروه کنترل به طور تصادفی قرار گرفتند. در روز آزمون از هر دو گروه تست های - شاخص توده بدن، و عادتهای خواب منظم ، درجه چاقی - مورد سنجش قرار گرفتند.
روش های تجزیه و تحلیل آماری
دادههای حاصل از تحقیق حاضر ابتدا به شکل نمودار و جدول با استفاده از نرم افزارهای آماری SPSS16 و Excel2007 به صورت توصیفی بررسی شد. برای تعیین نرمال بودن دادهها از آزمون کلوموگروف اسمیرنوف استفاده گردید. سپس فرضیههای تحقیق به کمک آزمون تحلیل واریانس با اندازهگیریهای مکرر در سطح معنی داری p<0/05 مورد بررسی قرارگرفت. در نهایت جهت تعیین رابطه بین دامنه تغییرات در صد چربی از ضریب همبستگی پیرسون استفاده گردید بررسی طبیعی بودن توزیع دادهها از آزمون کلموگراف اسمیرنف جهت تعیین طبیعی بودن توزیع دادهها استفاده شد. بر اساس این آزمون، وقتی که مقدار P بیشتر از اعداد بحرانی در سطح 0/05 باشد، توزیع دادهها طبیعی است. با توجه به جدول 1-4 نتایج این آزمون نشان میدهد، دادههای بدست آمده در هر دو گروه تجربی و کنترل دارای توزیع طبیعی است و امکان استفاده از آزمونهای آماری پارامتریک وجود دارد.
