بخشی از مقاله
آموزش ذهني و رواني براي مسابقات
فهرست مطالب
مطالب مورد نظر در 8 فصل به شرح زير تدوين شده است .
1. مقدمه
2. انگيزش
3. تمرکز
4. کنترل هيجاني (برانگيختگي): فعال سازي و آرامش
5. کنترل رفتارها و افکار: اعتماد به نفس
6. عمکرد ذهني در مسابقات
7. برخورد با والدين
8. کاربردهاي عملي
1- مقد مه
1- ويژگي هاي روانشناختي مسابقه ي تنيس
مسابقه ي رقابتي تنيس در بر گيرنده يك چالش ذهني عليه حريف و گاهي چالشي عليه خود بازيكن است . اغلب حالت ذهني و رواني بازيكن تاثير چشمگيري بر حالت جسماني وي دارد .
ويژگي هاي روانشناختي تنيس شامل عوامل زيرست :
. تنيس يك ورزش انفرادي است و اين گونه ورزشها ( تنيس ) نسبت به ورزشهاي تيمي باعث ايجاد استرس بيشتري مي گردند.
. تنيس ورزشي دشواري است كه نيازمند در جات بالاي هماهنگي است و گاهي اوقات نيز ممكن است بسيار ناكام كننده باشد.
. دوره هاي اتلاف وقت بسياري ( بين امتيازات و تعويض زمين) وجود دارد.
. هيچ وقت اضافه ياتعويضي در كار نيست .
. در بعضي از ضربات مشخص ( سرويس ها- اسمش ) بازيكن قبل از زدن ضربه داراي مقدار زمان كوتاهي براي فكر كردن است.
. در بعضي سطوح خاص ، براي بازي داور رسمي وجود ندارد ، شمابراي آگاهي از خارج ياداخل بودن ضربه خود به صداقت و راستي قضاوت حريفان متكي خواهيد بود .
. نظام امتياز دهي و امتياز گيري بدين معناست كه بازيكن هر گز ايمن نيست .
. در اكثر مسابقات مربي اجازه ي هدايت شماراندارد .
. نظام بازي بر اساس ضربه ي نهايي است . معمولاهيچ جلسه بعدي ، دلداري يااميد دوباره اي براي باخت پس از بازي وجود ندارد.
. در سطح حرفه اي : مسابقات هفته اي ، وجود مسافرتهاي برون شهري ، ياحتي قاره اي متعدد در همه ي فصول وجود دارد.
. تغيير شرايط ، فرسوده كننده است ، منظور وجود انواع زمين هاي متفاوت ، توپها، قالب و سبكهاي بازي و غيره است.
. شماهرگز نمي دانيد بازي راچه موقع شروع خواهيد كرد ، زيرامسابقه ي تنيس بر حسب مسابقات وابسته به ديگري بر نامه ريزي مي شود.
. بازيكنان حرفه اي مي بايست قسمت مهمي از زندگي اشان راصرف بازي تنيس نمايند .( 4 الي 6 ساعت تمرين روزانه ، مسابقه ، مسافرتهاو غيره ).
. والدين اغلب به طور كامل در گير حرفه ي بازيكن مي شوند.
بازيكنان حرفه اي و همين طور مربيان آنهاعقيده دارند كه بعد ذهني و رواني تنيس بي نهايت مهم است ، بويژه زماني كه تواناييهاي جسماني حريفان برابر باشد . به علاوه ، در طي مدت انتظار براي بهبود زمينه هاي تكنيكي و فني كارهاي اندكي مي توان انجام داد ، امااز لحاظ رواني و ذهني اعمال مختلفي رامي توان به انجام رساند .
در مطالعه اي كه توسط موران ( 1996 ) در باره ي عقايد مربيان نسبت به فنون روانشناختي در تنيس انجام پذيرفت ، نتايجي بدست آمده كه بعضي از آنهاعبارتند از :
. 90 %از مربيان كه باآنهامصاحبه شده ، عقيده دارند كه مهارتهاي رواني در مسابقات تنيس عامل بسيارمهمي در تعيين موفقيت هستند .
. 90 % از مربياني كه باآنهامصاحبه شده ، گزارش نموده اند هر هفته مقدار زماني راصرف بحث و تحليل مهارتهاي رواني مي كنند .
. مربيان گزارش نموده اند كه انگيزش ، تمركز ، اعتماد به نفس ، آمادگي ذهني ، كنترل اضطراب ، مهار خشم ياعصبانيت و تجسم سازي مهمترين مهارتهاي ذهني در تنيس هستند .
- مربيان گزارش كرده اند گفتگو باخود ، مثبت گرا، تجسم سازي ذهني ، ايجاد اهداف عملكردي ، كشيدن نفسهاي عميق و همين طور كاهش تدريجي فشار رفتار ، در زمره ي مفيد ترين روشهاي روانشناختي در تنيس است
نكته شگفت آور اين است كه بعد رواني بازي تنيس مانند جنبه هاي فني ، تاكتيكي و جسماني آن مورد توجه و عمل قرار نگرفته است . دلايل آن مي ت
واند شامل موارد زير باشد :
- در نظر بسياري از مردم ، مهارتهاي روانشناختي به غلط ، ذاتي انگاشته مي شوند .بسياري بر اين باورند كه اگر بازيكن از نظر رواني ضعيف باشد ، امكان تغير آن وجود نخواهد داشت .
- اين مساله نيز دشوار است كه روانشناسان ورزشي متخصصي رادر زمينه ي ورزش تنيس پيداكنيم .
- به نظر مي رسد كه در گذشته مهارتهاي ذهني چ
ست ؟ امادر مسابقات گذشته ي تنيس نيز ( تيلدن ، ليور و غيره ) بدون اينكه از آن اگاه باشند ، راهبرد هاي ذهني رابكار مي برده اند ( براي مثال ، تحت شرايط اب و هوايي مغاير يامو قعيتهاي پر سر وصداتمرين مي كرده اند ) .
مهمترين چيز براي مربيان پذيرش اين نكته است كه مهارتهاي روانشناختي در صورتيكه به طور منظم تمرين كردند ، مي تواند آموخته شده و بهبود يابند . لازم به ذكر است كه اين مهارتهاارثي نبوده و مربيان مي توانند بعد ذهني و رواني راهم در هنگام انجام بازي در زمين و هم زمانيكه هنوز بازي شروع نشده است لحاظ كرده و در نظر داشته باشند .
2- ويژگي هاي روانشناختي قهرمانان تنيس
الف- بازيكنان آنچه رادر باره آن مي انديشند ،انجام مي دهند ( وينبرگ1988، لوهر 1990)
در زير فهرستي از ويژگيهاي روانشناختي اظهار شده توسط قهر مانان تنيس وجود دارد كه چگونگي و چيستي احساس آنهادر هنگام انجام بهترين بازي اشان راتعريف مي كند :
. داراي حالت رواني پايا( مهار هيجانات خود ) هستند . يعني اينكه در حوزه و حيطه زمين بازي مي كند .
. از لحاظ ذهني و رواني بسيار نيرومند و مصمم است .
. مثيت گراو واقع گرااست .
. داراي اطمينان و اعتماد بالابوده ، باانرژي و آماده براي عمل است.
. تمركزش معطوف به بازي بوده و از نظر جسماني آرام و راحت است .
. در خود احساس ترس نمي كند و از نبرد ( پيكار ) لذت مي برد .
. تحت كنترل ومسو ليت كامل است .
. شاد وبانشاط است .
. احساس نياز بالابراي پيشرفت و وجود سائق براي برنده و پيروز شدن دارد .
. بي نهايت رقابت طلب بوده و انجام بازي يامسابقه راباشدت تمام اجرامي كند .
ب- گزيده اي از توانائيهاي ذهني و رواني براي بازيهاي مسابقه اي عبارتند از
مهارتهاي ذهني و رواني مورد نياز بازيهاي مسابقه اي موارد ذيل است :
بازگشت به فهرست مطالب
2- انگيزش
1- تعريف و اهميت ( ال تي اي ، رابرتز 1992) :
انگيزش ميل براي شروع و سپس پافشاري و تداوم فعاليت است موتور همه ي رفتار هااست . بدون انگيزش هيچ عملي وجود نخواهد داشت . آن مربوط است به:
دلايلي مبني بر اينکه چراافراد تنيس بازي مي کنند دلايلي عمده درباره اينکه چراافراد از بازي تنيس دست بر مي دارند
. تعامل اجتماعي
. سر گرمي و بر انگيختگي
. احساس تسلط
. مشخص ساختن لياقت و شايستگي
. ياد گيري ويابهبود مهارتها
. احساس ارزشمندي و ارضاء حاصل شده از بهبودي و پيشرفت
. بودن بادوستان و پيداكردن دوستان جديد
. قسمتي از عضو يك تيم ياگروه بودن و ...
. فشار بيش از حد
. تنفر از مربي
. اتلاف وقت
. درسهاي كسل كننده
. فقدان وقت براي بازي و ورزش
. عدم بهبودي در مهارتهاو دشواري در ياد گيري
. شركت در يك ورزش ديگر كه چالش كمتري دارد .
. كنارگذاشته شدن اين ورزش از سوي ساير دوستان
انگيزش به تعهد نيز مربوط مي شود . بازيكنان متعهد سخت تر كار مي كنند ، ميل به بازي و پيشرفت دارند ، براي تمرين اشتياق نشان مي دهند . هدف مربي بايد فهم و ايجاد ( تكميل ) نياز هاي انگيزشي براي بازيكنان باشد و نيز بايد بابرنامه ي آموزشي مناسبي بازيكنان رابه تحرك وادارد .
2- انواع ( مارتينز 1978)
انگيزش دروني و بيروني
آن دسته از بازيكناني كه به طور دروني داراي انگيزه هستند ، تنيس رابه خاطر عشق به بازي و نفس ورزش انجام مي دهند . اين افراد مي خواهند در اين تكليف ياوظيفه مسلط و موفق باشند . آنهابه خاطر افتخار و غرور دروني بازي مي كنند . به طور محض از خود اين ورزش و بازي لذت برده ، رضايت دارند ( ارضاء مي شوند ) ، احساس سرگ
رمي مي كنند ، كنجكاو هستند و غيره . دلايل مذكور از سوي اكثر تنيس بازان به عنوان مهمترين انگيزه هابراي بازي تنيس مورد اشاره قرار گرفته و درجه بندي شده است . بازيكنان كه به طور بيروني داراي انگيزه شده اند ، افرادي هستند كه مي خواهند به چيزهاي ملموس و غيره ( جايزه ، پول و غيره ) . پاداشهاي غير عيني و ملموس ( شناخته شدن ، و مورد احترام و قدر داني قرار گرفتن ) دست يابند . اين دلايل از سوي اكثر بازيكنا
ن تنيس به عنوان كم اهميت ترين انگيزه هابراي بازي تنيس در نظر گرفته شده است . ذكر اين نكته نيز لازم است مبني بر اينكه امكان دارد بازيكنان هم براي پاداش بيروني و هم براي پاداش دروني بازي كنند . پاداشهاي دروني بهترين روش و وسيله براي حفظ و باقيماندن بر انگيزش مطلوب و مناسب است ، در حاليكه پاداشهاي بيروني براي رساندن يك بازيكن به علاقمندي اوليه در باره ي تنيس سود مند هستند .
پاداشهاي بيروني زماني خوب و مؤثر خواهد بود كه :
. در انتقال انگيزش بيروني به انگيزش دروني كمك كند .
. از سوي مربي تعيين و تثبيت نشده باشد بلكه بوسيله ي خود بازيكن ايجاد شده باشد .
. در باره شايستگي بازيكن ، باعث فراهم آوري اطلاعات شود نه ايجاد كنترل ، .
. اين گونه پاداشهابه كيفيت عملكرد داده شوند نه به نتيجه ي عملكرد .
. به نسبت مناسب ارائه شوند .
مربيان مي توانند بااعطاي پاداش به كار و تلاش بيشتر بازيكن نسبت به دادن پاداش به توانائيهاي هوشمندانه ( مهارتهاي حركتي ) او ، انگيزش رادر وي افزايش دهند . توانائيهايامهارتهاي حركتي ذاتي بوده و به همين خاطر بازيكنان مي بايست سپاسگزار اين وضعيت باشند ، امابه هر حال بازيكن مي بايست به خاطر تلاش و كوشش مجدانه ي خود مفتخر و مغرور باشد.
3- انواع مسائل و مشكلات انگيزش
الف- فقدان انگيزش :
. عدم وجود انگيزش براي تمرين در طي دوره هاي تمرين شديد .
. عدم وجود انگيزش در هنگام شركت در مسابقات سطح پايين
. ادراك بازيكن در باره ي كسل كننده ويكنواخت بودن تمرينات
. باتوجه به ابعاد ديگر ، براي مثال مجمو عه
باختهاي مكرر ، تغيير مربي ،مشكلات شخصي ، آسيب ديدگي و غيره انگيزش بامشكل روبرو مي گردد .
ب- فزوني و افزايش انگيزش :
. هنگام روياروئي بامسابقات بزرگ .
. هنگام مسابقه و بازي براي يك جايزه ي بزرگ .
. پس از زنجيره اي از پيروزي هاي بزرگ .
ج- انگيزش منفي :
. ترس از بر د و باخت
. ترس از مسابقات ياحريفان خاص
. ترس از آسيب
. ترس از واكنشهاي ديگران ( والدين ، مربي ، همسالان و غيره )
د- انگيزش نادرست :
. انگيزه ضعيف : تنيس همه چيز من است . من نمي توانم بدون ان زندگي كنم . اگر اين مسابقه راببازم ، ديگر ادامه نخو اهم داد .
. انگيزش بيروني ضعيف : من تنهازماني انگ
يزه دارم كه براي پول بازي كنم . فرقي نمي كند در جلوي يك جمعيت انبوه باشد يابراي كسب جايزه از مربي .
. نظام خود پاداش دهي ضعيف : پس از هر برد ، من هميشه براي خودم يك هديه مي خرم . من بايد هميشه در طي مسابقه خودم رامورد انتقاد قرار دهم . هنگامي كه مي بازم ، هميشه خودم راسر زنش مي كنم .
4- چطور انگيزش راافزايش دهيم : پيشنهادهاو روشها( لوهر 1982 ، وينبرگ 1988)
الف- روشهايي براي افزايش انگيزش
. يك فهرست روزانه از موفقيتهايتان راياد د
اشت و در نزد خود نگه داريد .
بابازيكنان خود انگيخته ي بالادر ارتباط باشد . .
. تنيس رابه عنوان سر گرمي و تفريح در نظر بگيريد .
ب- استفاده از مجمو عه ي هدف
3 - تمرکز
1- تعريف و اهميت ( ال تي اي 1995 ، موران 1995 ، تنيس استراليا1993)
يك تعريف ساده اينست كه ، تمركز توانايي ذهني و رواني براي باقيماندن در زمان حال است . تمركز توانايي معطوف شدن بر نشانه هاي جاري مسابقه ياتمرين كنوني و همچنين شامل باقي ماندن و توجه كامل در طي مسابقه ياتمرين است .
تمركز احتمالامهمترين مهارت ذهني مورد نياز براي موفقيت در ورزش تنيس رقابتي و مسابقه اي است . در هنگام بازي ، بازيكن داراي يك زمينه ي توجهي است كه در بر گيرنده ي تمام محيط بيروني و دروني است كه مي تواند بر آن تمركز نمايد .
تمركز خوب و مناسب معطوف شدن بر جنبه هاي توجهي عملكرد است . در حاليكه تمركز نامناسب ، معطوف گشتن بر ابعاد نامربوط عملكرد است و بنابر اين بازيكن نياز دارد كه بداند كدام تمركز مربوط به نشانه هاي عملكردي در هر موقعيت از مسابقه است
.
تمركز كليد كنترل هيجانات بازيكن است . همچنين اين موضوع به بازيكن كمك مي كند تابر بنيانهاي مفيد افكارش ( براي مثال نگاه كردن و تعقيب توپ ) معطوف گردد و نيز او رااز پرداختن به تفكرات منفي حفظ مي نمايد ( براي مثال مواظب باش بر گشت توپ رااز دست ندهي ) .اگر فكر و انديشه اي متفاوت از عمل وي باشد ، عملكرد نابسامان و زايل خواهد بود.
2- انواع ( نايد يفر 1994)
تمركز از دو جنبه متغير و متفاوت است ( 1- گستره يافراخناي تمركز 2- جهت تمركز )
1- گستره ي تمركز مي تواند وسيع ياباريك باشد . 2- در حاليكه جهت تمركز ممكن است بيروني يادروني باشد .
در جدول زير بر حسب مدل نايد يفر چهار نوع تمركز ذكر شده است ( بر گرفته از وينبرگ براي ورزش تنيس ) .
جهت توجه
دروني بيروني
گستره
و حيطه
توجه وسيع دروني گسترده :
براي تحليل آنچه در بازي اتفاق افتاده است . برنامه ريزي و طرح تاكتيك هابكار مي رود ( براي مثال ايجاد طرح بازي عليه حريف ، ياتجزيه اينكه چرابازي قبلي واگذار شد) . . بيروني وسيع :
براي سنجش سريع يك موقعيت، آب و هوا، سطح زمين بازي و غيره به كار مي رود ( براي مثال حركت دوبل ياتغيير دو گانه در طي تور براي اينكه ببينيم حزيف در
كجاقرار گرفته است ).
باريک دروني باريک:
براي تكرار و تمرين يك عملكرد قريب الوقوع ياجاري
و همينطور كنترل حالت هيجاني به كار مي رود ( مثلا
از نظر ذهني زدن سرويس رامرور كنيد ، بررسي و خود
گويي و احساس فشار و غيره راتكرار و تمرين نمايد).
بيروني باريك :
منحصرابراي تمركز بر يك دو نشانه ي بيروني به كار مي رود ( مثلانگاه كردن به توپ ، در يافت نشانه هاي بازي و عملكرد حريف ، تعقيب غلتيدن و تلاطم توپ ، حركت به عقب )
لازمه شكار اكثر موقعيتهادر بازي تنيس تغير از يك نقطه به نقطه ي ديگر است . بنابر اين كنترل داشتن هم بر گستره و هم بر جهت تمركز است .مشكلات هنگامي براي بازيكنان اتفاق مي افتد كه نوع غير صحيح تمركز رابراي آن موقعيت به كار مي برد .
تمركز موثر يعني به كار گيري نوع صحيح تمركز در زمان مناسب ، در بازي تنيس ، بازيكن زماني تمركز ش رااز دست مي دهد كه توجهش رابه يك هدف مربوط معطوف سازد .
رابطه بين حوزه ي توجهي و مقدار توجه در نمودار زير نشان داده شده است
( انسطال 1988 ) :
هنگامي كه بازيكنان مي آموزند ( ياد مي گيرند ) چطو ر محدوده ي توجهشان را كاهش دهند ( مثل تمركز بر تور و زه راكت ) . آنهابه حد اكثر تمركز مي رسند ، سپس آنها از اين طريق به طور كامل بر هدف مورد نظر معطوف مي گردند .
3- مشكلات تمركز ( وينبرگ 1988، موران 1995 )
. فقدان علاقه در مسابقه
. وجود تعداد زياد شروع و توقف ( زمانهاي تلف شده ) : دشواري در متمركز باقي ماندن بين امتيازات در طول مسابقه ، تنيس يك بازي بدون زمان است . يك حركت اني و لحظه اي مي تواند در هر مر حله اي بازي راتغيير دهد .
. توجه به نشانه هاي متعدد ، دو نوع نشانه وجود دارد :
. اشياء ياوقايع بيروني : توپ ، تماشاچي ، حريف و غيره .
. جنبه هاي دروني : گفتگو باخود .
. فكر كردن به وقايع گذشته ( براي مثال ، اشتباهي راكه بازيكن قبلامرتكب شده است ، يك صدايانداي بد ، بحث باداور و غيره ) .
. تمركز بر وقايع اني ( بازيكن فكرش رابر اين متمركز سازد : در صورتي پيروز خواهد شد كه دو امتياز بعدي رابگيرد ) .
. فلج وناتوان شدن از طر يق تجزيه و تحليل موقعيت : بازيكن شروع به تحليل بازي مي كند و به همين خاطر از تمركز عاجز مي گردد.
. خفه و مسدود ( شوك ) شدن : بازيكن تمركز خود راباايجاد اضطراب بر هم مي زند ( مثلابه خودش مي گويد من نبايد در اين امتياز اشتباه دو باره اي داشته باشم ) .
. بازيكن باشروع نوبت بازي حريف ، تمركزش را از دست مي دهد ( براي مثال ، هنگاميكه حريف باداور در حال بحث و جدل است ) .
. بازيكن تمركزش راباكسب تعارف و خوشگويي از جانب حريف از دست مي دهد ( مثلازماني كه حريف مي گويد : افرين ، امروز خوب سرويس مي زني ! ) .
4- چطور تمركز را افزايش دهيم : پيشنهادها، روشها و آموزشها( وينبرگ 1988، رولي 1989، موران 1995)
الف- پيشنهاد هاو روشها( فنون ) :
. آماده سازي كنترل شده اي را قبل ازمسابقه در پيش بگيريد . در طي مسابقه از اوقاتي كه تلف مي شود براي تمركز دو باره استفاده نماييد .
. اغلب مشكل ترين زمان براي تمركز در طي مسابقه ، زمان بين امتياز هااست ، لذادر طي اين زمان بازيكن بايد از يك شيوه ي باثبات و يكپارچه پيروي كند .
. سعي كنيد بر چيز هايي كه تحت كنترل بازي شما هستند و چيز هايي كه براي گرفتن امتياز كمك كننده هستند تمركز نماييد ( براي مثال به غلتيدن ياتلاطم توپ در موقع پرتاب براي سرويس توجه نماييد .
. از مجموعه ي هدف ياهدف گذاري كمك بگيريد .
. اهداف عملكردي ويژه اي رابراي مسابقه ايجاد نماييد .
. براي هر امتياز ياسرويس يك برنامه داشته باشيد .
. در هنگام ناآرامي و عصبي بودن ، براي زدن يك ضربه ، عمل خاصي راانجام دهيد ( مثلابه عرض زمين برويد ) .
. بعد از مسابقه اهد اف رابر طبق عملكرد تان بررسي نماييد .
. كنترل چشم راتمرين نماييد . چشمهايتان رابر اهداف مربوطه معطوف سازيد ( مثلافاصله ي توپ ، زه راكت و غيره ) .
. براي اجتناب از اضطراب ، آرامش فيزيكي رابه كار گيريد ( براي مثال شانه هاراپايين اوريد ، نفس عميق بكشيد ، بازو هاو دستهايتان راتكان دهيد و غيره ) .
. بر موقعيت زماني و مكاني ،، اينجاو اكنون ،،
تمركز نماييد .
. تحت شرايطي تمرين كنيد كه باعث گو ناگو ني و حواسپرتي مي شوند ( باد ، باران ، محيط هاي پر سر و صدا و غيره .
. از روش فشار ،، روشن وخاموش ،، استفاده نماييد . براي مثال ، پس از آنكه سرويس ياامتياز شمارااز فشار موقعيت جداساخت حالت ،، خامو
ش ،، خواهيد بود و زمانيكه سرويس ياامتياز بعدي راشروع مي كنيد ذهن خود رابه حالت فراغت و آسايش ،، روشن ،،
نگاه داريد تابراي بازي اماده باشد .
. راهبرد كنترل حجم راتمرين نماييد ، براي مثال هنگامي كه بازيكن در بين امتياز هايازدن سرويسهااست ، شدت تمركز راتعديل سازد ، ( از حجم تمركز بكاهد ) امابه گونه اي كه هنوز از موقعيت اگاه باشد ، سپس هنگامي كه ضربه ياامتياز بعدي راشروع مي كند
،، حجم تمركز ،، راافزايش دهد .
. از واژه هاي نشانه يابر انگيزاننده استفاده كنيد : ،، بزن ديگه ،، . ،، زود باش ،، .،، بگير كه رفتيم ،، . ،،يكي ديگه ،، و غيره .
. از اشياء نشانه استفاده نماييد ( براي مثال همانگونه كه حريف سرويس مي زند ، شمابر توپ تمركز نماييد ) .
. مسائل انگيزاننده رابراي ايجاد تمركز به كار ببريد . براي مثال به طور تجسمي روي يك خط زمين بازي گام بر داريد و بگو ييد ،، شروع كن يابزن بريم ،، كف دستهاياپيشاني خود راخشك كنيد و آستين پيراهنتان راتنظيم نماييد و غيره .
. شليك توپهارامنفي ارزيابي ننماييد .
. نظرتان رادر مورد شليك يازدن ضربه عوض نكنيد ، بر اساس يك دوره ي عمل تصميم بگيريد ، سپس به انجام آن اقدام نماييد .
. بازي سازي كنيد ، تمرين نماييد ( محك بزنيد ) و سپس موارد و امور عادي زير راادامه دهيد .
. در زدن ضربه هاو سرويسهاتصميم بگيريد ، مي خواهيد چه نوع ضربه اي بزنيد و همچنين تصميم بگيريد سرويستان رامي خواهيد به كجابزنيد .
. در زدن ضربه ياحركت برگشتي تصميم بگيريد ، چه نوع برگشتي رامي خواهيد انجام دهيد و تصميم بگيريد كه قصد داريد توپ رابه كجابر گشت دهيد .
. پس از مرتكب شدن به اشتباه ، انچه راكه انجام داده ايد مرور كنيد و آن راكنار گذاريد و براي ضربه و امتياز بعدي اماده شويد .
. براي كمك به ايجاد تمركز از فنون تنفسي استفاده نماييد .
. براي آنچه كه قصد داريد انجام دهيد از تجسم سازي كمك بگيريد . قبل از مسابقات ، بين امتياز دادنهاو امتياز گرفتنهاو در طي تعويض زمين شمامي توانيد عملكرد ضربه هايي راكه باموفقيت به انجام رسيده اند رادر پيش خود تجسم و احساس نماييد .
ب- آموزشهايي براي بهبود تمركز :
. سر و سامان دادن ضربات پياپي: هر توپ رابه
گونه متفاوتي ضربه بزنيد ( به ياد گفته ي مربي باشيد ، مثلاضرباتي رابزنيد كه داراي زاويه ي عرضي زمين است ) .
. سر وسامان دادن ضربات پياپي : ضربه زدن به توپ رااز 10 مايل در ساعت شروع كنيد ، بدون اينكه توپي رااز دست بدهيد ، سپس به 20مايل در ساعت برويد و به طور تدريجي سرعت و قدرت راافزايش دهيد .
. هنگامي كه توپ به داخل زمين حريف پرتاب م
ي شود بگوييد ،،بپر ،،و هنگامي كه حريف به توپ ضربه مي زند بگوييد ،، بزن ،، سپس هنگامي كه مجدداتوپ به زمين شمامي آيد بگوييد ،، بپر ،، و زمانيكه ضربه راشليك مي كنيد بگوييد ،، بزن ،، .
. زمانيكه حريف به توپ ضربه ميزند به برداشتن يك نيم گام اقدام نماييد .
. در هنگام تماس باتوپ از راه رسيدن و زدن ضربه ، نفس خود رابيرون دهيد و به طور كشيده بگوييد ،، بله ،، .
. سبد تغذيه : مربي توپهاي رنگارنگ متفاوتي ارائه مي دهد ، توپهاي قرمز براي پايين خط و توپهاي زرد براي ميانه زمين هستند .
. سرويس و بر گشت توپ : بازيكن( شماره 1 ) سرويس مي زند ، بازيكن(شماره 2 ) قبل از اينكه شماره 1 شليك كند مي گويد :،،ضربه يك نواخت و ساده است ، داراي جهت و چرخش رو به بالاست ، ياضربه اشتباه است ،،.
. سرويس زدن وبرگشت توپ : بازيكن ( شماره 1) ضربه مي زند ، بازيكن ( شماره 2 ) درست بعد از اينگه بازيكن شماره 1 به توپ ضربه مي زند وقبل از اينكه توپ از تور عبور كند مي گويد ،، ضربه عرضي ، متوسط ، ياسنگين بود .
. سرويس زدن بااهداف : بازيكن مقدار هدف م
طلوب راقبل از زدن ضربه سرويس مي گويد .
. يك مفسر باشيد كه امتياز رابعد از هر ضربه فرامي خواند .
. باتوپ صحبت كنيد و به آن بگوييد كه در كدام قسمت مي خواهيد به او ضربه بزنيد .
ج- روشهاي تمركز براي موقعيتهاو شليكهاي متفاوت ( اسپارگو 1990 ، تنيس كانادا1993) :