مقاله در مورد اجرای ساختمان کامل

بخشی از مقاله

مقدمه
قبل از انجام هر گونه عملیات ساختمانی در یک منطقه مورد نظر نیاز به برخی کارها و اموری میباشد . یک عملیات اجرایی در یک محل دارای چند شخصیت حقیقی و حقوقی می باشد که هرکدام به نحوی در پیشرفت کار وموضوع پیمان نقش دارند.
کارفرما : قطب اصلی یک عملیات اجرایی و پایه گذار آن که با سرمایه گذاری خواستار اجرا وتحقق یافتن موضوع مورد قرارداد می شود.

پیمانکار: یک شخصیت حقیقی ویا حقوقی که طرف دیگر قرارداد می باشد و وظیفه او انجام عملیات موضوع پیمان طبق مفاد قرارداد که باید زیرنظر نمایندگان کارفرما ومورد قبول آنها باشد.
دستگاه مشاور ونظارت : که ممکن است یک نفر ویا چندین نفر باشند که از طرف کارفرما تعیین شده ووظیفه او نظارت بر کار وموضوع قرارداد می باشد تا موضوع مورد قرارداد طبق نقشه های موجود که توسط مهندسین طراح ومحاسب طرح گردیده ونیز طبق ضوابط و مفاد آیین نامه های مربوطه ومقررات ملی ساختمان اجرا گردد.
مدیر پروژه: که ممکن است در بسیاری از پروژه های عمرانی باشند که وظیفه آن ارتباط بین کارفرما و پیمانکار می باشد.

سرپرست کارگاه: که از طرف پیمانکار به کارفرما معرفی می شود،هرگونه تغییر وتحول در مورد موضوع قرارداد باید توسط سرپرست کارگاه به اطلاع دستگاه نظارت وکارفر ما برسد.

تجهیز کارگاه
قبل از بستن هرگونه قراردادی بین کارفرما و پیمانکار ابتدا زمین مورد نظر که قرار است عملیات عمرانی در آن انجام شود توسط نمایندگان کارفرما به پیمانکار معرفی می گردد .
پیمانکار هم قبل از عقد قرارداد به مطالعه در مورد منطقه مورد نظر به جهت وجود منابع آب ،شن،ماسه وسیمان ونیز ملزومات دیگر می پردازد . از همه مهمتر به مطالعه در مورد موضوع قرارداد از روی نقشه های معماری و سازه ونیز خواسته های کارفرما می پردازد.

بعد از انجام تمامی این موارد قراردادی فیمابین کارفرما و پیمانکار ودر بسیاری موارد نمایندگان کارفرما (دستگاه مشاور) تنظیم می شود.
این قرادا د شامل نکات مهمی می باشد از جمله: مبلغ پیمان، مدت پیمان ، مسئولیت تهیه مصالح وملزومات اولیه کارگاه که ممکن است به عهده کارفرما با شد یا اینکه خود را در قبال آن بی مسئولیت بگرداند.
بعد از اینکه قرارداد منعقد شد اولین کاری که توسط پیمانکار در منطقه وکارگاه صورت می گیرد تجهیز کارگاه می باشد .
تجهیز کارگاه عبارت است از ساخت ویا نصب محل سکونت کارگران و نگهبان وانباردار ، همینطور یک دفتر جهت امور دفتری خود پیمانکار ،تأمین منابع اولیه کارگاه مثل: آب ،برق، سیمان ، ماسه، شن، آجروآهن آلات .
تجهیز کارگاه به نسبت حجم عملیات آن معمولا وقت زیادی را به خود اختصاص می دهد . چون در یک زمین بکر وبدون وجود هرگونه امکاناتی به سادگی نمی توان تمامی نیازها را مرتفع ساخت.
پس یکی از وظایف مهندس کارگاه کوتاه کردن تا حد امکان زمان مربوط به تجهیز کارگاه و نیز استفاده بهینه از کمترین وکوچکترین امکانات موجود در همان ابتدای عملیات .
در آخر می توان اذعان داشت تا وقتی که حداقل نیازهای زندگی در یک منطقه موجود نباشد نمیتوان نیروهای متخصص و مجرب برای شروع و انجام عملیات را به منطقه گسیل داشت.

پی کنی و پی سازی
مطالعات خاک مسئله بسیار مهمی است که قبل از شروع عملیات عمرانی در یک منطقه باید انجام شود .
نمونه برداری وگمانه زنی وموارد مشابه آن وانجام تمامی آزمایشات لازم روی خاک منطقه به ما درواقع خاک را می شناساند . خصوصیات مختلف خاک از جمله : ظرفیت باربری ،نوع خاک ، نوع دانه بندی ، میزان نشست تحت بارگذاری ، میزان تراکم و غیره ، خصوصیات بسیار مهمی هستند که باید قبلا به نظر مهندسین طراح و محاسب پروژه برسد وآنان نیز با در نظر گرفتن این حصوصیات به طراحی و محاسبه شالوده سازه مورد نظر می پردازند.

پیمانکار طبق نقشه های اجرایی که در دست دارد باید ابتدا به اجرای فونداسیون (در صورتیکه سازه ساختمانی باشد) بپردازد. چون زمین بکر ممکن است با هر شیب وبهر شکل باشد ونیز بسته به کد ارتفاعی داده شده توسط طراح ممکن است برای اجرای فونداسیون در جایی نیاز به خاکبرداری ودر جایی نیاز به خاکریزی داشته باشیم .

ابتدا به مبحث خاکبرداری می پردازیم . برای اینکار ابتدا باید حجم عملیات خاکی مشخص شود واز همه مهمتر هزینه آن تخمین زده می شود .
انتخاب نوع ماشین خاکبردار ارتباط مستقیم با نوع خاک ونیز نوع هندسی فنداسیون دارد.
در خاکبرداریهای خیلی جزئی وخاکهای نرم خاکبرداری بصورت دستی انجام می شود ،در صورتیکه حجم کار بیشتر شود و نیز در صورت کم بودن زما ن از ماشین آلاتی نظیر لودر ، بیل مکانیکی ، بلدوزر و ... می توان استفاده نمود.
برای خاکهای کمی سست لودر کارآیی بالایی دارد . برای خاکبرداریهای بصورت نواری بیل مکانیکی خیلی عالی جوابگوست. در خاکهای سفت ومتراکم به نظر میرسد که بلدوزر حلال مشکل است .
حتی در زمینهای خیلی سفت (دژ،کمر، سنگ) وبا فضای تنگ توصیه شده از دستگاه کمپرسور استفاده شود.

خاکریزی:
در صورتیکه برای اجرای فنداسیون نیاز به خاکریزی باشد ، ابتدا حجم آن محاسبه و به تخمین هزینه آن پرداخته می شود این کار مستلزم یافتن یک قضه بسیار مناسب از تمامی جهات ودر کوتاهترین مسیر ممکن می باشد در صورتیکه حجم خاکریزی کم باشد ویا اینکه مقاومت بالایی برای خاکریزی مد نظر باشد . محل مورد نظر را کرسی چینی می کنند بدین معنی که محل را بوسیله ملات ماسه سیمان وسنگهای شکسته با مقاومت بالا چیده وپر می کنند در صورتیکه برای پر کردن محل از خاک استفاده شود باید خاک مورد نظر را پس از اینکه در محل قرار گرفت تثبیت کرد وبه مقاومت وتراکم مورد نظر رسانید که اینکار هم بروشهای بسیاری صورت می گیرد .
معروفترین این روشها استفاده از آهک برای تثبیت خاک است .

ابتدا خاک را آب پاشیده و می کوبند تا به حداکثر تراکم برسد . برای تثبیت ابتدا آهک را روی خاک خشک به مقدار یکسان می پاشند. سپس با ریختن مقدار زیادی آب روی خاک و مخلوط کردن خاک وآهک وآب کاری می کنند که بصورت گل نرمی در آید این مخلوط پس از چند ساعت توده یکپارچه محکمی می شود که مقاومت بالایی دارد . استفاده از آهک در بسیاری از کارهای ساختمانی کاربرد دارد . به عنوان مثال :جهت زیر سازی پارکینگ ها و جاهایی که یار زنده زیادی دارند استفاده از آهک بسیار با صرفه بنظر می رسد .
پی سازی
پس ازآماده شدن سطح زمین بگونه ای که بتوان عملیات اجرای فنداسیون را انجام داد مرحله بعدی کار شروع می شود که همان پی سازی است . خود پی سازی شامل مراحل مختلفی می باشد که در دنباله متن یک یک را باختصار شرح می دهیم .
1- قالب بندی: این کار روشهای مختلفی دارد . قالب بندی توسط قالبهای فلزی ، توسط قالبهای چوبی ، ویا اینکه چیزی که در بیشتر جاها متداول است قالب بندی توسط دیوار با آجر فشاری و گل هر کدام از این موارد دارای مزایا و معایب خاصی می باشد .
کم هزینه بودن و انعطاف پذیری بسیار زیاد قالبهای آجری باعث شده تا استفاده از رواج بیشتری پیدا کند .
هزینه کم آن بین بدین خاطر است که پس از بتن ریزی فنداسیون می توان آجرها را از قالب جدا ودر جای دیگر مورد استفاده قرار داد که چون با گل چیده می شوند ودر داخل آنهم نایلون قرارداده می شود . بسادگی می توان آجرها را بازیافت نمود .
انعطاف پذیری بسیار زیاد آن نیزبه این دلیل است که هر نوع شلوده با هر مقطع وشکل هندسی را می توان به سادگی قالب بندی نمود در حالیکه استفاده از قالبهای فلزی و چوبی به سادگی آن نیستند .
2-ریختن بتن مگر :

بتن مگر در واقع مخلوط ماسه و سیمان وآب با عیار کمتر سیمان نسبت به بتنهای دیگر به عمق 5 تا 10 سانتیمتر زیر فنداسیون ریخته می شود وسطح آن را صاف می کنند .
اجرای بتن مگر به چند دلیل انجام می شود : ایجاد یک سطح صاف و هموار برای راحتتر اجرا کردن آرماتور بندی ،جدا کردن بتن و محل بتن ریزی از خاک و دیگر مواد مضر برای بتن ومقاومت آن ، عدم تغییر ناگهانی مقاومت بتن وخاک زیر آن وتا حد ممکن یکنواخت کردن انتقال تنشها به لایه های زیرین خاک .

3-اجرای آرماتور بندی : براساس نقشه های اجرایی که در دست مجریان و افراد کننده کار قرار می گیرد ولزوم نظارت مستمر مهندسین کارگاه ومهندسین ناظر سبد های زیرین فنداسیون ، آرماتورهای شناژها ودر صورت لزوم سبد های فوقانی فنداسیون اجرا وبه زبان کارگاهی بافته می شوند . لزوم دقت در تعداد ، فاصله و نمره آرماتور ها همپوشانی میلگردها (OVER LAB) ، خمهای مربوط به خاموتها و میلگردهایی که به انتهای پی می رسند از نکات بسیار مهمی است که باید یه آن توجه فراوان نمود .
4-اجرای صفحه ستون وبلت : در این مرحله ابتدا بوسیله چند ریسمان که بصورت طولی و عرضی (در ساختمانهای اسکلت فلزی ) کشیده می شوند و بوسیله متر آکس ستونها مشخص می شوند (گونیا کردن ریسمانها با یکدیکر از نکات مهم این مرحله است) .
تراز کردن سطح صفحه ستونها با یکدیگر از نکات بسیار مهم دیگری است که با توجه به کد ارتفاعی داده شده در نقشه و بیشتر توسط دور بینهای تراز یاب انجام می شود .
در مرحله ریختن بتن مگر هم توسط دوربین ترازیاب خط ترازی به آرماتور بند داده می شود حال باید ابتدا بلتها را در جای خود قرار داده و خوب محکم کرد تا در صورت وارد آمدن وزن صفحه ستون ونیز ضربه های احتمالی از جای خود چه در جهت افقی و چه عمودی تکان نخورد . سپس صفحه ستونها در محل خود قرار گرفته و چه در جهت طولی و چه در عرضی تراز می شوند .

در اسکلتهای بتنی آرماتورهای طولی و تنگهای ستون با رعایت حد اقل طول مهاری در فشار ، در فنداسیون اجرا می شود تا پس از ریختن بتن پی ستونها را با رعایت (OVER LAB) اجرا نمود .
5-جدا کردن بتن از قالب اطراف آن: این کار در قالب بندی های آجری توسط یک نایلون ضخیم ودر قالبهای فلزی و چوبی توسط روغن زدن انجام می شود .
6-بتن ریزی :با توجه به مقاومت 28 روزه (یا هر مقاومت دیگری) داده شده در نقشه های اجرایی پیمانکار موظف است به تهیه بتن اسلامپ و مقاومت نهایی خواسته شده .
تهیه و اختلاط بتن را معمولا مجریان بر عهده شرکتهای سازنده بتن آماده می گذارن

د ، بتن مورد نظر در شرکت مذکور اختلاط آن صورت گرفته و توسط میکسرهایی به کارگاه منتقل می شود ، هنگامی که بتن به کارکاه وارد می شود توسط مهندسین کارگاه وناظر نمونه برداری و آزمایشهای اسلامپ ومقا ومت 3 روزه ، 5 روزه و ... روی آن صورت می گیرد پس از اینکه توسط پمپ بتن در محل خود قرار گرفت آن را ویبره می کنند وروی آن را تخته ماله می کشند اگر فاصله

محل ساخت واختلاط بتن و کارگاه باشد مخلوط بتن باید مدت زیادی را به حالت گردان بماند ودر این مدت گیرش اولیه (زمان آن معمولا 45 دقیقه پس از اختلاط ) که یکی از رکنهای اساسی برای رسیدن بتن به مقاومت نهایی می باشد ، انجام نمی شود در واقع حالت گردان اثر آن را از بین می برد .
پس به نظر می رسد اگر بتوان بتن مورد نظر را در کارگاه با میزان اختلاط معین واسلامپ مشخص ساخت بهتر و مطمئنتر می باشد .
در واقع اگر منابع اولیه (سیمان ،شن ، ماسه وآب )در دسترس باشد ساختن بتن در کارگاه بصرفه تر خواهد بود . از جهت دیگر توصیه شده اگر نظارت مستمری توسط مهندسین کارگاه و دستگاه نظارت صورت می گیرد ، بهتر است که بتن مورد نظر در کارگاه تهیه شود .
7-مراقبت از بتن : مهمترین مسئله بعد از بتن ریزی که تأثیر بسیار زیاد و شگفت آوری در مقاومت نهایی بتن دارد مراقبت از آن است .
بتن پس از ریخته شدن باید تا 7 روز بصورت خیس و نم دار باشد تا ترکیبات هیدراتاسیون آن کامل شود . بعد از 7 روز هم روزی یک بار آب دادن به بتن لازم بنظر می رسد .
پس آب دادن به بتن وخیس نگهداشتن آن تا 7 روز از وظایف بسیار مهم پیمانکار می باشد البته این مراقبت در فصول مختلف سال کمی تفاوت می کند هنگام بتن ریزی در فصل زمستان برای جلوگیری از یخ زدن آب بتن به آن ضد یخ اضافه می کنند واز تیپ سیمانهایی استفاده می کنند که گرمای هیدراتاسیون بیشتری تولید می کنند ، بعد از بتن ریزی هم سطح آن پو شیده می شود تا سطح بتن یخ نزند .

در فصل تابستان برعکس از سیمانهای با هیدراتاسیون کمتر استفاده می کنند ، حتی در بعضی موارد به آب بتن یخ اضافه می کنند تا در بتن ریزیهای حجیم گرمای مغز بتن از حد مجاز بیشتر نشود ، بعد از بتن ریزی هم مکرر به آن آب می دهند تا ترکیبات آن کامل شود .
8-رگلاژ صفحه ستونها: هر قدر که در هنگام بتن ریزی دقت عمل بکار رود تا زیر صفحه ستونها کاملا از بتن پر شود ولی زیر صفحه ستونها در بسیاری موارد پوک می ماند . از طرف دیگر ممکن است هنگام بتن ریزی و در اثر ضربه تراز صفحه ستونها بهم خورده باشد .

پس در این مرحله بار دیگر تک تک صفحه ستونها با ترازیاب چک می شود مهره ها باز شده و صفحه ستونها از جای خود بیرون آورده می شوند ، زیر آن توسط ملات گروت پر می شود ،نحوه استفاده از پودر گروت برای ساخت ملات آن در اکثر موارد روی بسته های آن نوشته شده است پس از قراردادن صفحه ستون در جای خود آن را از دو طرف (طولی وعرضی ) تراز می کنند. چند روز بعد از بتن ریزی ورگلاژ صفحه ستونها فنداسیون آماده نصب اسکلت برروی آن می باشد.

اجرای اسکلت فلزی
در مراحل اولیه اجرای اسکلت فلزی نکته بسیا ر مهمی که مطرح می شود متره وتخمین آهن آلات مورد نیاز می باشد قبل از هر گونه اقدامی می بایست صورت آهن آلاتی که برای اجرای اسکلت مورد نیاز است توسط مهندسین کارگاه محاسبه شده واز طرف پیمانکار (یا کارفرما بسته به نوع قرارداد ) نسبت به تهیه آن اقدام می شود . اجرای اس

کلت نیز خود به مراحل مختلفی تقسیم می شود .
1-بستن شاسی و مونتاژ ستونها روی زمین:
منظور از بستن شاسی بوجود آوردن یک سطح هموار به لحاظ تراز با سطح افق بوسیله چند شاخه تیر آهن در جهت طول وعرض تا هنگامی که ستونها را روی آن جوش می دهند ، درصد خطای ناشاغول بودن ستونها را به حداقل برسانند سپس تک تک پروفیلهای ستون را کنار هم قرار می دهند .
در نقشه های اجرایی هر جا که صحبت از جوش تخت نموده واجازه جوشکاری در کارگاه ساختمانی داده شده باید در این مرحله و بصورت تخت و افقی جوش داده شود ، نکته بسیارمهم در این مرحله هنگامی که ورقهای زیر سری مربوط به اتصالات گیردار جوش می شوند باید حتما لبه آن بصورت 45 درجه برش خورده تا بصورت تمام نفوذی جوش شود .

این مسئله یکی از نکات بحث برانگیز بین مهندسین کارگاه با مجریان جوشکاری وهمچنین بین مهنئسین ناظر با پیمانکار می باشد که باید با دقت ونظارت مستمر بدرستی انجام شود .
طول جوشها وفاصله آنها نکته بسیار مهم دیگری است که ممکن است در اثر سهل انگاری جوشکار بدرستی انجام نشود که باز از وظایف مهندسین کارگاه سرکشی مکرر و تذکر دادن این مطلب می باشد .

جوشکاری اسکلت فلزی در اغلب موارد توسط موتور جوش دیزلی ودر بعضی موارد توسط رکتیفایر انجام می شود .
الکترود رایج در اکثر مناطق ، الکترود با ضخامت (قطر) 4 میلیمتر واز نوع E6013 می باشد که بدلیل سازگاری آن با شرایط جوی وامکان انجام هر نوع جوش (تخت وافقی ،مایل ،سربالا ) با آن می باشد.
2- برش وجوشکاری تیرهای فرعی وپلها :
بر طبق نقشه های سازه ای که در دست است مشخصات همه پلها وتیرها داده شده . بعد از اینکه جوشکاری ستونها تمام شد (یا همزمان با آن )برش و جوشکاری تیرها و پلها نیز انجام می شود .

بازهم در این مرحله طول جوشها ، فاصله آنها و بعد جوشها از نکات مهم و قابل بررسی است .
3- مشخص کردن آکس صفحه ستونها وجوش گیر پای ستون:
در این مرحله با توجه به فاصله آکس صفحه ستونها که در نقشه مشخص شده می توان محل مرکز ثقل ستون را روی صفحه مشخص کرد سپس با استفاده از آن و بچه ستونهایی که با استفاده از همان مقطع ستون واقعی ولی در طول کمتر قبلا ساخته شده ، محلی که بعدا قرار است ستون در آنجا قرار بگیرد مشخص می شود در این حالت لچکی ها یا نبشیهایی (که در نقشه صفحه ستون داده شده ) از دو بعد ستون کنار بچه ستون قرار گرفته وبه صفحه ستون جوش می شوند تا بسادگی در هنگام علم کردن ستون ، آن را کنار لچکیها قرار داد

ه و بقیه جوشکاری پای ستون کامل شود.
حال همه چیز آماده است تا یک روز پر خاطره و به یادماندنی از عملیات اجرایی سازه شکل بگیرد.
4- علم کردن ستونها تیرها و پلها بوسیله جرثقیل :
صبح زود کار آغاز می شود به نسبت وزن سازه واز همه مهمتر طول ستونها نوع جرثقیل مشخص شده ودر محل حاضر می گردد . اکیپ جوشکارها شور وحال خاصی دارند ، نتیجه کار چند هفته ای آنها امروز می خواهد سر به آسمان بلند کند واز دور همه ناظر اسکلت فلزی می شوند که یکباره در منطقه ای جلب توجه می کند
با بلند کردن اولین ستون توسط جرثقیل صلواتی از جمع بلند می شود وبا قرار گرفتن آن در محل و روی صفحه ستون گوسفندی روی فنداسیون ذبح می شود .
شاغول کردن ستونها در این مرحله مهمترین کار می با شد بعضی به روشهای قدیمی (استفاده از همان شاغول ) وبعضی با استفاده از تئودولیت این مهم را انجام می دهند .
با شاغول کردن ستون توسط استادکار ما بقی آنچه از اتصال صفحه ستون وستون مانده (لچکی ویا نبشی ) در محل خود قرار گرفته وجوشکاری آن کامل می شود .
بعد از علم شدن ستونها یا در حین آن پلها وتیرها هم که قبلا آماده شده بود توسط جرثقیل بلند شده و در محل خود قرار می گیرد و جوشکار ها با زدن خال جوش( با طول حداقل 3 سانتی متر ) آنها را موقتا در جای خود محکم می کنند .
روز جرثقیل روز خیلی خطرناکی می تواند باشد که احتیاط کردن عوامل واستفاده از افراد مجرب احتمال بروز حادثه را به میزان زیادی کاهش می دهد .

5- شا غول کردن ستونها وکامل کردن جوشکاری اتصالات ونصب بادبند ها وجوش آنها :
با اینکه در هنگام علم کردن ستون آن را شاغول می کنند ولی تحت عوامل مختلف ستون ممکن است فقط در طبقات پایین شاغول باشد ولی در طبقات بالایی اینطور نیست .
شاغول کردن نهایی ستونها و مهار آنها باید قبل از اینکه جوشکاری اتصالات انجام شود صورت گیرد، یکی از این روشها استفاده از جرثقیل دستی وزنجیر است که بوسیله آن ابتدا ستون را می کشند تا شاغول شود وسپس با جوش دادن میلگرد از پای یک ستون به بالای ستون مورد نظر آن را مهار می کنند .
پس از مهار شدن ستونهای نا شاغول می توان تک تک اتصالات را کامل نمود و جوشکاری آن را انجام داد ، این کار ابتدا در طبقه اول و بترتیب تا طبقات بالا انجام می شود .
در این مرحله دو نوع جوشکاری وجود دارد : تخت و سربالا که برای هرکدام نوع جوشکاری خاصی وجود دارد0
در مراحل آخر جوشکاری وآهنگری اسکلت فلزی بادبندها برش خورده ونصب می گردد، شمشیریهای راه پله و تیرهای بالکنها هم برش خورده و جوش می شوند0

آزمایشهای جوش :
بسته به اهمیت ونوع سازه بررسیهای مختلفی روی عملکرد جوشکاری صورت می گیرد در بعضی از جاها از نوع جوشکاریها نمونه برداری شده وبه آزمایشگاه برای تشخیص عیوب جوشکاری فرستاده میشود 0
معروفترین نوع آزمایش جوش آزمایش X-Ray است که توسط اشعه ایکس انجام می شود و بخوبی ترکها ، خلل و فرج عمقی و سطحی را نشان می دهد0
مراقبت از اسکلت فلزی :
اسکلت فلزی باید در مقابل عوامل خورنده محافظت شود ، زدن ضد زنگ پس از اتمام کار جوشکاری از نکات بسیار مهمی است که باید همواره به عوامل اجرایی گوشزد کرد0

اجرای سقف تیرچه و بلوک
انواع مختلفی از سقف ممکن است در یک سازه ساختمانی استفاده شود : سقفهای طاق ضربی ،سقف مرکب ،تیرچه وبلوک ، سیستمهای بادی وغیره وجود دارند که هر کدام از آنها بنا به ویژگیهای خاص خود در جاهای مختلف استفاده می کنند 0
در این پروژه سقفها از نوع تیرچه و بلوک بود ، تیرچه هایی که از قالب فندله استفاده می شود وبلوکهای سفالی 0
اجرای سقف تیرچه بلوک هم خود دارای مراحل مختلفی است ،ولی نکته مهم قبل از دست بکار شدن حتی از مدتی قبل متره وبرآورد مصالح وهزینه آن است که توسط پیمانکار انجام شده تا در درجه اول تخمین خوبی از هزینه آن داشته باشد هم اینکه نسبت به تهیه مصالح مورد نیاز اقدام نماید 0
مراحل مختلف اجرای سقف تیرچه وبلوک بصورت زیر است:
1- ساخت تیرچه ها:
خود ساخت تیرچه ها نیز شامل دو مرحله است: جوش دادن تیرچه ها و ریختن بتن تیرچه

طبق نقشه های اجرایی که در دست پیمانکار قرار دارد جهت تیر ریزی سقف همینطور مشخصات تیر چه ها ی با طولها ی مختلف معلوم است 0
میلگرد پایینی ، میلگرد بالایی و زیگزال تیرچه مشخص و طبق آن به تعداد مورد نیاز تیرچه جوش داده و آماده می شود0
جوشکاری تیرچه ها معمولا با الکترود به ضخامت 3 میلیمتر وبا آمپراژ پایین انجام می شود گاهی مواقع تیرچه ها را هنگام ساخت وجوش دادن طوری می سازند که نیازی به ریختن ودوغاب ریزی نداشته باشد 0 بدینطریق که به جای میلگرد پایین از ورق استفاده می کنند ودر هنگام اجرا بلوک سفالی یا سیمانی را روی آن قرار می دهند 0

ریختن بتن تیرچه :
بتن تیرچه ترکیبی پر سیمان از آب و ماسه شسته و سیمان است که طرز ساخت ونوع آن بسیار شبیه دوغابی است که هنگام سنگکاری وکاشیکاری پشت سنگ وکاشی می ریزند
قالب های تیرچه بر دو نوعند : قالبهای فلزی و قالبهای سفالی ( فندله ) 0
از ناودانی 10 می توان به عنوان قالب فلزی استفاده کرد برای جلوگیری از چسبیدن بتن به قالب و همینطور جلوگیری از زنگ زدن آن، بوسیله روغن سوخته داخل آن را چرب می کنند قالبهای سفالی که بر روی تیرچه باقی می مانند (فندله ها ) بصورت فله و پالتی عرضه می شوند فندله های فله ای یصورت قالب اولیه آن است و سر کار باید ابتدا آن جدا کرد و استفاده نمود که بر اثر ضربه پرت این فندله ها زیاد می شود0
فندله های پالتی جداسازی شده و بسته بندی شده عرضه می شود که بنظر می رسد بدلیل شکسته شدن بیشتر فندله های فله ای می توان فندله های پالتی را اقتصادی تر دانست ولی از همه اقتصادی تر استفاده از قالب های فلزی است 0
مهمترین مسئله بعد از ساخت تیرچه ها و ریختن دوغاب آنها آب دادن به آن می باشد ، تا چند روز بعد از ریخته شدن باید آنها را هر روزه آب داد 0
2- اسقرار تیرچه ها در محل خود :
با توجه به پلان تیرریزی تیرچه هارا روی دهانه های خود قرار می دهند0 یقینا( برای اطمینان از اینکه تیرچه ها کوچک نیستند ) باید از یکطرف میلگردهای آن برش بخورند این برش توسط دستگاه سنگ فرز انجام می شود ، در بعضی از کارگاهها هم بوسیله هوابرش میلگرد ها را می برند که این کار غلط است 0
طبق ضوابط ومقررات ساختمان برش میلگرد از هر جایی باید توسط قیچی یا گیوتین ویا سنگ فرز انجام شود 0
پس از بریدن اضافی تیرچه ها آنها را در جای خود قرار می دهند0

3- تقسیم کردن تیرچه ها :
با گذاشتن یک سفال در هر طرف تیرچه ها انها را تقسیم می کنند و اگر بجای سفال از یونولیت استفاده می کنند تقسیم کردن تیرچه ها توسط یونولیت انجام می شود0
4- بستن چهارتراش زیر تیرچه ها :
بر اساس اندازه دهانه باربر تصمیم گیری می شود که چندتا چهارتراش برای یک دهنه مورد نیاز است 0معمولا برای دهانه های 3 تا 4 متری بستن دو چهارتراش بفاصله یک متر از یکدیگر کفایت می کند ، چهارتراش ها را بوسیله سیم مفتول به تیرچه ها می بندند0
5-شمع زنی وجک زنی:
برای اینکه در هنگام بتن ریزی به یکباره بار با وزن مخصوص زیادی به سقف وارد می شود وتیرچه ها تحمل بار بتن روی خود را ندارند و بتن هم بصورت خمیری است برای جلوگیری از خراب شدن سقف باید آن را مهار کرد ، اینکار توسط زدن جکها وشمعهایی زیر چهارتراش ها انجام می شود ،جکهای فلزی وسیله های بسیار کارا و پرانعطافی برای این منظور هستند ، درست است که هزینه خرید این جکها بیشتراز شمعهای چوبی است ولی بدلیل انعطاف پذیری آن و عمر طولانی که دارد در نهایت اقتصادی تر بنظر می رسد0
بنا به تجربه در کارگاههای ساختمانی در دهانه های مختلف تعداد جکهای معینی استفاده می شود که البته باید تعداد این جکها را نیز محاسبه نمود 0

این مرحله از اجرای سقف به لحاظ اجرایی مهمتر به نظر می رسد ، هر گونه اهمال در اجرای این بخش صدمه های احتمالی زیادی درهنگام بتن ریزی بوجود خواهد آورد 0 شکم دادن سقف به سمت پایین (خیز زیاد آن ) وحتی از آن بدتر ممکن است سقف به یکباره موقع بتن ریزی خراب شود0