مقاله در مورد انجمن علمی مدیریت اطلاعات بهداشتی و درمانی ایران و جهان

بخشی از مقاله

انجمن علمی مدیریت اطلاعات بهداشتی و درمانی ایران و جهان

در دنیای پیشرفته امروز که عصر ارتباطات و اطلاعات نام گرفته است. اطلاع رسانی از جایگاه رفیع و ارزشمندی برخودار است و با توجه به این مهم که اطلاع رسانی می بایست دقیق، صحیح و مطابق با آخرین پیشرفتهای فن آوری و با تکیه بر ابزار و امکانات ارتباطی مدرن و به روز و با سهولت هرچه تمام تر انجام پذیرد و نیز دسترسی به آنها در هر زمان و مکان به سادگی امکان پذیر باشد، لذا وجود مجامعی قوی که توانایی ایجاد بستر اطلاع رسانی صحیح، بهینه، به روز و همگام با پیشرفتهای فن آوری در سطح جهان را فراهم آورد امری بدیهی و ضروری به نظر می رسد.

از جمله علومی که می تواند نقش ارزنده و بسزایی در امر اطلاع رسانی پزشکی ایفا نماید، علم مدارک پزشکی است و متخصصان این رشته در کشورهای مختلف جهان جهت نیل به اهداف مذکور با تشکیل انجمنهای علمی و حرفه ای مربوطه به این مهم مبادرت می ورزند. در این بخش ضمن معرفی اجمالی مهمترین انجمن های مدارک پزشکی جهان و ایران به بررسی فعالیتهای فدراسیون بین المللی سازمانهای مدارک پزشکی (IFHRO ) می پردازیم.
تاریخچه انجمن های علمی مدیریت اطلاعات بهداشتی و درمان جهان
اولین انجمن رسمی مدارک پزشکی در سال 1928 در آمریکا سازمان یافت. با وجودی که بسیاری از مسئولان و متصدیان مدارک پزشکی در کانادا در این انجمن عضویت داشتند، معذالک بمنظور استفاده بیشتر از یک سازمان با اهداف ملی در سال 1942 انجمن متصدیان و کتابداران مدارک پزشکی را در کانادا بنیاد نهادند.
پرسنل مدارک پزشکی انگلستان نیز درصدد تشکیل و ایجاد سازمانی مشابه بودند، لیکن این امر مهم در اثر جنگ جهانی دوم به تعویق افتاد و در سال 1948 انجمن متصدیان مدارک پزشکی بریتانیای کبیر جمعیت واحدی را ایجاد کردند.
به زودی در سال 1949 انجمن بیمارستانهای استرالیا با آگاهی به ارزش کادر کارآزموده مدارک پزشکی، مبادرت به تشکیل سازمان جدیدی نمود و این عمل باعث تشکیل دو سازمان، یکی انجمن متصدیان اسناد و مدارک پزشکی ولز و دیگری انجمن کتابداران اسناد و مدارک پزشکی ویکتوریا شد.
در سال 1952 فدراسیون کتابداران مدارک پزشکی تشکیل شد. از آنجا که مسئولیتهای متصدیان مدارک پزشکی استرالیا بسیار شبیه مسئولیتهای همکارانش در کانادا و آمریکا بود، وجود این جریان در استرالیا موجبات علاقه بیشتر در امور تحقیقی مدارک پزشکی را فراهم کرد و این امر باعث پیشرفت قابل توجهی در کیفیت مراقبتهای پزشکی شد.

به زودی کانالهای ارتباطی بین اعضای سازمان یافته برقرار گردید و همچنین برقراری روابط و متصدیان مدارک پزشکی در کشورهایی که هنوز دارای سیستم منسجم و متشکل نبودند، آغاز شد. عقیده عمومی بر این اصل استوار بود که تشریک مساعی بین کارکنان مدارک پزشکی در سطح جهان موجب پیشرفتهای سریع در ایجاد استانداردهای بین المللی در مسائلی مانند جمع آوری اطلاعات و تدوین آمارها برای بررسی و مطالعه و مقیاس های بین المللی، هم

چنین طبقه بندی بین المللی و اعمال جراحی بیماریها در سطح جهان را فراهم خواهد آورد.
انجمن مدیریت اطلاعات بهداشتی درمانی آمریکا (AHMA)
در آمریکا تاریخچه مدارک پزشکی را می توان از بیمارستانها شروع نمود. یکی از اولین مراکزی که در تکمیل مدارک پزشکی نقش داشت «بیمارستان پنسیلوانیا» است (1752 م)، که شخصی به نام «بنجامین فرانکلین» پرونده ها را به خط خود می نوشت. آمار به جا مانده از این بیمارستان در سالهای (1773 – 1752) نشان می دهد هر سال تقریباً 400 نفر در این بیمارستان پذیرش می شدند و میزان مرگ و میر 10% پذیرشها بود. اطلاعات ثبت شده از پرونده آنها شامل : نام بیمار، اختلالات، تاریخ پذیرش، تاریخ ترخیص و شرایط بیمار در زمان ترخیص بود. این بیمارستان همچنین دفتر ثبتی داشت که راهنمایی برای یافتن پرونده بیمار بود.
در سال 1803 این پرونده ها کاملتر شد و 70 سال طول کشید تا سال 1873 از پزشکان خواسته شد پرونده ها را به طور سیستماتیک و منظم بنویسند. در همین سال بود که ایندکس بیماران به صورت رسمی به وجود آمد.
در سال 1889 این بیمارستان 2 نفر را استخدام کرد که جداول آماری را تنظیم می کردند و تمام اموری را که طی سال با آن مواجه می شوند طبقه بندی می نمودند. در این جداول حتی «علت ترخیص» نیز ثبت می شد. بیمارستان نیویورک نیز در سال 1771 شروع به کار کرد دفتر ثبت خود را در سال 1793 به کار گرفت. جالب این که ثبت اطلاعات در این دفتر آنقدر کامل بود که آنها توانستند سیستم را کامپیوتری کنند. در این بیمارستان در سال 1866 برنامه ای جهت تهیه دقیق ایندکس بیماریها طراحی شد و در سال 1877 ایندکس بیماران را به وجود آورد که شبیه ایندکسهای الفبایی بیماران و بر اساس «نام بیمارستان» بود.
از دیگر مسائل مهم بیمارستان «نیویورک» این بود که از سال 1879 برای اولین بار ثبت تاریخچه فامیلی رایج شد و از سال 1886 نوشتن تاریخچه و نتایج معاینه جزء فعالیتهای معمول و روتین در آمد و از سال 1932 سیستم شماره گذاری واحد (Unit ) نیز مورد استفاده قرار گرفت.
بیمارستان دیگری که اهمیت تاریخی دارد بیمارستان چاریتی است که در «نیواورلند» در سال 1736 تأسیس شد و ویژگی خاص آن این است که بین سالهای 1937 – 1900 پرونده ها را بر اساس سیستم بلوبو (Belleuue) کد گذاری کردند یعنی پرونده ها را هم بر اساس «تشخیص» مشخص می کردند و هم بر اساس «شماره» هر موضوع مشخص می شد. بدین ترتیب که ابتدا بر اساس «موضوع» و بعد در هر موضوع پرونده راکد می دادند و آنها را بر اساس شماره پرونده طبقه بندی می کردند. از دیگر نکات جالب در این بیمارستان این بود که در سال 1937 برای کدگذاری پرونده ها از مرجع SNDo استفاده می شد.
از بیمارستانهای معروف دیگر «بیمارستان عمومی ماساچوست» در بوستون است. در این بیمارستان در سال 1853 دکتر ساموئل نیلند ایندکس تحلیلی از اعمال جراحی انجام شده را تهیه کرد و در سال 1893 نیاز به داشتن «کارت» برای هر بیمار را حس نمود و لذا اطلاعات بیمارانی را که از سال 1870 در آن بیمارستان توسط خانم «مایرز» در بخش مدارک پزشکی با یک سری تکنیکهای کتابداری از جمله «دفتر ثبت مراجعین» جمع آوری شده بود را به «کارت » انتقال داد.
پس از چندی نام این انجمن تبدیل به انجمن مدارک پزشکی آمریکا (AMRA) و سپس در سال 1992 به انجمن مدیریت اطلاعات بهداشتی (AHMA) تغییر کرد.
هم اکنون در سراسر آمریکا بیشتر از 30 کالج و دانشگاه وجود دارد که از سوی انجمن مدارک پزشکی آمریکا واجد شرایط شناخته شده اند.
اما از جمله موسسات و انجمنهایی که به تشکیل انجمن علمی مدارک پزشکی در آمریکا و به تبع آن شکل گیری مدارک پزشکی به شکل امروزی آن کمک فراوانی نموده اند، می توان به انجمن بیمارستانهای آمریکا – انجمن پزشکی آمریکا – کالج جراحان آمریکا – کالج پزشکان آمریکا اشاره کرد.
مسئولیت انجمن

انجمن مدیریت اطلاعات بهداشتی آمریکا جهت بهبود بخشیدن اطلاعات بهداشتی بمنظور تسهیل امر مراقبت بهداشتی و ارتقای سطح کیفی و کمی مراقبت از بیماران به وجود آمده است. و به عبارت دیگر AHMA به انجام موارد زیر متعهد شده است:
1- استفاده از سیستمها و استانداردهایی برای اطمینان از کیفیت اطلاعات بهداشتی
2- دسترسی به اعضای برتر
3- توسعه یک محیط حمایتی از کارکنان مدیریت بهداشتی
4- فراهم نمودن منابعی جهت ارتقای این حرفه
5- فراهم نمودن خدماتی با کیفیت بالا به اعضا و استفاده کنندگان اطلاعات بهداشتی
6- تحقیق و به کارگیری فن آوری جدید برای ارتقای مدیریت اطلاعات بهداشتی
انجمن مدیریت اطلاعات بهداشتی پایبند اصول زیر است :
الف – برقرار کردن تعادل در حقوق پنهانی و محرمانه بیمار در زمینه اطلاعات بهداشتی با استفاده قانونی از اطلاعات.
ب – کیفیت اطلاعات بهداشتی به وسیله پیوستگی، درستی، ثبات و اعتبار
ج – کیفیت اطلاعات بهداشتی با تکیه کردن بر کیفیت ارائه مراقبت بهداشتی

آرم مخصوص کتابداران مدارک پزشکی ایالات متحده آمریکا
اجزای تشکیل دهنده این آرم در برگیرنده مفاهیم مختلفی هستند تاریخ تشکیل این انجمن یعنی سال 1928 میلادی و طرح یک پرونده مبین مدارک پزشکی بر روی پیکره ای از دو مار رو به روی هم که دو یال بالای سر آنها است، تنه اصلی آن را تشکیل می دهند. پیکره موجود مورد استفاده در این آرم مربوط به کادوسئوس یکی از خدایان یونان قدیم است و در راس پیکره شعله ای که علامت روشنی ناشی از پیشرفت علم است، می سوزد. گرچه کلمه لاتین است اما در واقع این کلمه از کلمه دیگر که هرمیو یا هرمز و به معنی پیک یا منادی است اقتباس شده که مظهر رب النوع سخنوری یا پیام رسانی خدایان یونان قدیم بوده که به وسیله دو بال پیامهای خدایان را به یکدیگر می رسانده و از اینجاست که این پیکر سمبلی برای بعضی مشاغل پزشکی است.
لذا آرم فوق که سمبول اداری و طبی است توسط مجمع عمومی این انجمن به عنوان آرم رسمی این انجمن انتخاب گردید.
اعضای انجمن
1. اعضای فعال : کسانی که حقوق کامل دارند و می توانند به عنوان هیئت رئیسه و عضو رای دهند و انتخاب شوند.
2. اعضای وابسته : اعضای فعالی هستند که حق رای دارند ولی حق انتخاب شدن ندارند.
3. اعضای دانشجو : حق رای و سایر حقوق را ندارند ولی حق عضویت آنها کم است.
4. اعضاء غیر فعال : افرادی که فعالیت قبلی داشته اند ولی اکنون فعالیت ندارند و مایلند از اتفاقاتی که در این رشته می افتد با خبر باشند. این افراد حق

رای ندارند.
5. اعضای افتخاری : عضویت افتخاری خاص افرادی است که کار ویژه ای در این حرفه انجام داده باشند . حق رای ندارند و صلاحیت این نوع عضویت توسط مجلس قانونگذاری سنجیده می شود.
6. اعضای حقوقی : حق عضویتی بالاتر از اعضای فعال دارند و
برای عضویت لازم است فرم مربوطه را پر کرده و یک برگه تعهد اخلاق حرفه ای را امضاء کنند. این انجمن دارای مجلس قانون گذاری به نام خانه نمایندگان می باشد که از هیئت رئیسه و نمایندگان انجمن ایالتی که هر کدام حق رای را دارند و نیز همه اعضای فعال انجمن هستند، تشکیل شده است.
وظایف آن تصدیق و تأیید اخلاق حرفه ای، امتحان، راهنمای هیئت رئیسه، تعیین حق عضویت و ... است. هیئت رئیسه انجمن شامل 3 نفر قبلی ، رئیس فعلی و رئیس دوره بعد و 6 نفر اعضای هیئت مدیره و یک نفر مدیر اجرایی انتخابی توسط مجلس قانونگذاری می باشد. وظایف آن :
1- برنامه ریزی استراتژیک
2- تعیین بودجه
3- نظارت بر حسن اجرای برنامه آموزشی
نشریات انجمن
AHIMA اطلاعاتی رایج را در مورد نتایج فعالیتهای توسعه و فن آوری جدید از طریق انتشار ژورنال به صورت ماهیانه تحت عنوان ژورنال انجمن را ارائه می دهد.
انجمن در ضمن ژورنال تحقیقاتی که توسط مدیریت اطلاعات بهداشتی تهیه می شود تحت عنوان Topic In Health Research را هر سه ماه یکبار برای کاربران مختلف انتشار می دهد. این نشریه در زمینه های مختلف مانند بهداشت و روان، مراقبتهای طولانی مدت ، پزشکی فیزیکی «فیزیوتراپی» و نوتوانی و ... اطلاعات جدید را جمع آوری کرده و هر سه ماه یکبار به صورت نشریه منتشر می نماید.
انجمن کتابها، نوارهای ویدیویی و سایر اسناد فرهنگی قابل دسترس را برای مربیان منتشر می کند. آگهی هایی که در ژورنال منتشر می شود، دستاوردها و تولیددات و سرویسهای فروشندگان را به معرض نمایش گذاشته و هر ماه حدود 3500 نفر را تحت پوشش قرار می دهد.
در ضمن در این آگهی ها، تبلیغ فرصتهای شغلی در خصوص مدیریت اطلاعات بهداشتی منتشر می شود.
انجمن همچنین مجمع عمومی و بزرگی از اسناد قبلی مدیریت اطلاعات بهداشتی را در یک مرکز نگهداری می کند و دسترسی به این منبع و اسناد می تواند پاداشی برای اعضای انجمن باشد.
«نظام نامه» انجمن
ماده 1) نام انجمن است که عبارت است از انجمن مدیریت اطلاعات بهداشتی آمریکا (AHIMA) و ماده 2) این ماده اهداف انجمن را توضیح می دهد.
گفته شد که انجمن، از جمله اهداف و رسالتهای خود «اشاعه هنر و علام مدیریت مدارک پزشکی» را مطرح می کند و معتقد است که بایستی کیفیت و جامعیت آن را ارتقا دهد بهر صورت با توجه به این که هدف ذکر شده را به نفع اجتماع می داند، می گوید برای رسیدن به این هدف بایستی کارهای زیر را انجام داد :
1) ایجاد استاندارد برای برنامه های آموزشی مدارک پزشکی.
2) ایجاد و نگهدای استاندارد برای تصدیق اولیه مدارک.

3) چاپ فهرستی از نام افرادی که امتحان را گذرانده اند، یعنی در حقیقت از نظر علمی مورد تأیید قرار گرفته اند.
4) اشاعه و پیشرفت حرفه ای برای کسانی که وارد حرفه مدارک پزشکی شده اند و برای آنها آموزش مکاتبه ای در نظر گرفته شده.
5) انتشار نشریه یا «مجله» به عنوان یک «رساله آموزشی».
اولین نشریه ای که چاپ شد تحت عنوان بولتن انجمن کتابداران

آمریکای شمالی نام داشت که تا سال 1962 تحت همین عنوان چاپ شد. در این سال عنوان آن به خیرنامه مدارک پزشکی تغییر یافت و از سال 1980 تحت همین نام هر 2 ماه یکبار منتشر گردید.
هم زمان با آن خبر نامه ای تحت عنوان Counter Point را به چاپ رساندند که اخبار مربوط به مدارک پزشکی را ارائه می داد. در سال 1983 این دو با هم ادغام شدند و از سال 1991 تحت عنوان JAMRA به صورت ماهیانه چاپ شد و از سال 1992 به بعد تحت عنوان JAHIMA منتشر می شود.
هم زمان با آن خبرنامه ای تحت عنوان Counter Point را به چاپ رساندند که اخبار مربوط به مدارک پزشکی را ارائه می داد. در سال 1983 این دو با هم ادغام شدند و از سال 1991 تحت عنوان JAMRA به صورت ماهیانه
چاپ شد و از سال 1992 به بعد تحت عنوان JAHIMA منتشر می شود.
6- ترتیب دادن گردهمایی جهت بالا بردن کیفیت و معرفی آخرین دستاوردها و آشنا کردن کارکنان مدارک پزشکی با یکدیگر.
مجلس قانونگذاری انجمن
این مجلس شامل اعضایی است که می توان از «هیئت رئیسه انجمن» و نمایندگانی از ایالات متحده نام برد و هر ایالتی یک انجمن مربوط به خود دارد که هر کدام گردهمایی برای خود دارند و حتی برخی از آنان نشریه ای خاص خود دارند.
نمایندگان ایالات توسط «اعضای فعال» انتخاب می شوند. به ازای هر 100 عضو فعال یک نماینده انتخاب می شود البته انتخاب نماینده به «میزان فعالیت آن ایالت» نیز بستگی دارد و حتی ممکن است ایالتی نماینده نداشته باشد.
حوزه اختیارات مجلس قانونگذاری
مجلس قانونگذاری می تواند «استاندارد»های مربوط به حرفه را تایید کند که شامل «اخلاق حرفه ای» و «استاندارد تأیید» استاندارد رسمی شدن «استاندارد جهت ادامه کار و شایستگی افراد» و «استاندارد برای برنامه ART و RRA » است.
کار دیگر مجلس قانونگذاری این است که «کمیته انتخاب» را مشخص کند. از دیگر اختیارات آن «راهنمایی هیئت رئیسه» و در اصل «ارائه طریق به هیئت رئیسه» در مورد اهداف و کارهای آینده انجمن است. «تعیین حق عضویت»، «اجازه بازرسی»، «حق ثبت نام آموزش مداوم»، «اصلاح آیین نامه ها و دستورالعملها».
تعهدنامه انجمن
تعهدنامه «انجمن علمی مدارک پزشکی آمریکا» اولین بار توسط خانم «مایرز» نوشته شد و قسمتی از آن مربوط به «سوگند نامه بقراط« است.
هریک از اعضا می بایست آن را امضا کنند. آرم مربوطه روی تعهدنامه گذاشته می شود و مهر می شود. در ز یر این آرم «تاریخ تأسیس» آن که 1929 است به همراه رنگهای «سبز» «زرد» و «سفید» که رنگهای رسمی پذیرفته شده هستند وجود دارد.

زمانی که فرد تعهدنامه را امضا کرد و تأیید شد، می تواند از این آرم استفاده کند.
«آموزش» مدارک پزشکی در آمریکا
تا زمان تأسیس انجمن مدارک پزشکی آمریکا، آموزش خاصی برای این رشته وجود نداشت و در سالهای اولیه کارکنان مشغول سر و سامان دادن بخشها بودند. شیوه تربیت نیرو بدین روش بود که تعدادی افراد را جذب کرده و در هر بخشی که نیاز داشتند متناسب با نیازهای بخش به آنها آموزشهای لازم را ارائه می دادند و نهایتاً در بخش مربوطه آنها را به خد

مت می گرفتند.
پس از مدتی به این نتیجه رسیدند که کمیته ای را جهت آموزش کارکنان پزشکی تشکیل دهند. لذا در سال 1935 برای ذاین منظور برنامه ای را تدوین نمودند و بیمارستانهایی که تمایل داشتند می توانستند برنامه آموزشی لازم را داشته باشند. زمانی که برنامه مربوطه آماده اجرا شد 4 بیمارستان شرایط آموزش را پیدا کردند که عبارتند بودند از :
«ماساچوست» در بوستون - «روچستر» در نیویورک - «سنت ماری» و «سنت جوزف» در شیکاگو
بهرحال تا سال 1942 ، انجمن این برنامه مصوب را اجرا می کرد تا این که در این سال متوجه شدند اگر برنامه آموزشی توسط «انجمنهای حرفه ای » انجام شود بهتر است. لذا برنامه آموزش مدارک پزشکی را به تصویب «شورای آموزش پزشکی و بیمارستان انجمن پزشکی آمریکا» رساندند و وظیفه «ارزیابی» را نیز این شورا برعهده داشت. در حال حاضر کار این شورا توسط کمیته ای تحت عنوان کمیته آموزش بهداشت انجمن پزشکی آمریکا CAHEA انجام می گیرد.
در سال 1962 مرکزی به نام موسسه آموزش مدارک FORE به وجود آمد و این موسسه وقف انجمنهای این حرفه بومد. اهداف عمده این مرکز عبارتند از :
الف: تشویق به آموزش این رشته
ب: تشویق دانشجویان مدارک پزشکی و رشته های وابسته به آن بمنظور مشارکت در برنامه های تحقیقی که به سازماندهی و پیشبرد و اشاعه اطلاعات مدارک پزشکی کمک کند.
ج : مشارکت در فعالیتهای خیرخواهانه علمی و آموزشی مدارک پزشکی و علوم مرتبط با آن.
اما کار دیگر FORE این است که مرکز منابع آموزشی مشتمل بر یک کتابخانه پایه دایر نموده که کلیه مدارک مرتبط با مدارک پزشکی و بودجه آن نیز از طریق منابع وقفی تأمین می شود از کارهای مهم دیگر این کتابخانه امانت دادن کتابها به وابستگان این حرفه است این کتابخانه را فردی به نام سالی مونت برای استفاده سمعی بصری وقف کرده و هزینه های آن را نیز تأمین می نماید. این کتابخانه یک شورای تحقیق دارد که مربوط به مدارک پزشکی و رشته های وابسته به آن است و خدمات مربوطه را ارائه می دهد.
برنامه دیگر مرکز FORE ، ایجاد مرکزی تحت عنوان «مرکز توسعه برنامه» است که سمینارهایی یک یا دو روزه برای کسب مهارتهای بیشتر حرفه مدارک پزشکی برگزار می کند و بدینوسیله به آموزش این رشته کمک می کند. موضوعات آن، موضوعات روز است و برای موضوعات مطرح در امتحان تأیید نیز قابل استفاده است.
به دنبال این قضیه «استاندارد نمودن مدارک پزشکی» جزو برنامه های «کالج جراحان» قرار گرفت و در 11 اکتبر 1928 دکتر مک ایکرن دعوتنامه ای برای تمام کسانی که در بخش مدارک پزشکی کار می کردند فرستاد و یک گردهمایی تشکیل داد که بیش از یک روز به طول انجامید و موضوع بحث فقط «مدارک پزشکی: بود.
در فاصله سالهای .002 – 1928 م تعداد اعضای انجمن به بیش از 40000 نفر رسید که نشان دهنده وسعت فعالیتهای آن است.
زمانی که انجمن تشکیل شد و اعضای آن انتخاب شدند یک سری اهداف در نظر گرفته و نقش افرادی که در آن کار می کردند مدام عوض می شد و اکنون این کار به وسیل کامپیوتر انجام می شود.
انجمن علمی مدیریت اطلاعات بهداشتی «انگلستان»
همانگونه که می دانیم، بیمارستان «سنت بار تلومیو» در لندن از اولین بیمارستانها در عرصه مدارک پزشکی است و در سال 1137 میلادی تشکیل شد. در همان سالهای اولیه بخشی را سازماندهی کردند که هرچند شبیه مدارک پزشکی نبود، ولی شهرت

جهانی در زمینه مدارک پزشکی را دارا بود.
در زمان هنری هشتم قوانینی به وجود آمد که پیشرفت بیمارستها را مطرح می کرد و در آ« قانون، مواردی برای ثبت وقایع رخ داده در بیمارستان پیش بینی شده بود.
در قرن 17 یکی از قوانین مطروحه در انگلستان این بود که پرونده کامل

ی بر اساس قوانین موجود تهیه شود و وظیفه پزشک این بود که دستوراتش را کامل بنویسد.
پس از آن، کاپیتان جان گرانت، در سال 1661 نتیجه مشاهداتش را در ارتباط با مرگ و میر ثبت و اقدام به ثبت آمار حیاتی نمود.
در سیستم بهداشتی ملی (NHS ) که همان «خدمات بهداشت ملی» است، همه افراد بیمه می شوند.
زمانی که این قانون مطرح می شود «نگهداری مدارک پزشکی» نیز اجباری شده و قرار شد برای هر بیمار یک پرونده تشکیل داده شود. در سال 1953 یک هیئت اجرایی برای آن به وجود آمد و از پزشکان عمومی خواسته شد مدارک مربوط به بیماران و درمان را نگهداری کنند، البته به شکلی که «وزارت بهداشت» از آنها خواسته است و قید نموده که خواسته وزارت بهداشت با مشورت شورایی صورت می گیرد که نمایندگان پزشکان عمومی عضو آن هستند . همچنین به امر «محرمانه بودن» پرونده پزشکی اشاره و بر آن تأکید شده است که پرونده پزشکی و «خلاصه» آن محرمانه هستند و بایستی محافظت شوند.
پس از «جنگ جهانی دوم» کمیته ای تشکیل شد که هدف از آن «استاندارد کردن مدارک پزشکی » بود.
ریاست این کمیته را پرفسور توبریج برعهده داشت که نام این کمیته کمیته توبریج بود.
توبریج در سال 1965 گزارش خود را تهیه نمود. در این گزارش «لزوم استاندارد پرونده ها» مطرح شد. یکی از دلایل طرح این قضیه، این بود که چون پزشکان در بیمارستانهای مختلف کار می کنند اگر بخواهند در هر بیمارستان مدتی را صرف آشنا شدن با برگه ها نمایند، وقت زیادی تلف می شود. لذا 15 فرم را همراه با تصویر پیشنهاد نمود که 11 مورد آن به تصویب رسید و چاپ شد و آماده فروش گردید. ولی بعدها مرتباً مورد تجدید نظر قرار گرفتند که 11 مورد را «وزارت بهداشت» پذیرفت و باقی را به موسسات بر اساس تخصصهای خود واگذار نمودند. سیستم خدمات ملی بهداشت باعث شد که در سال 1971 گروهی برای پیشبرد مدارک پزشکی تشکیل شود و اندازه کاغذها را A4 انتخاب کردند که معمولاً پزشکان عمومی (GPS ) این برگه ها را در پاکتهای مخصوص که به آنان تحویل می شد می گذاشتند.

یک کمیته مشورتی مرکزی نیز تشکیل شد که کار «کمیته توبریج» را ادامه دهد. این کمیته با وظیفه «خماهنگی و یکپارچگی استاندارد سازی» تشکیل و با کمیته دیگری که کمیته مشورتی در ارتباط با «به کارگیری کامپیوتر» در علوم پزشکی است، همکاری نمود.
به منظور انسجام بهتر فعالیتهای مدارک پزشکی و کارایی بهتر سیستم ملی خدم

مدیریت اطلاعات و مدارک بهداشتی مشغول فعالیت است.
اهداف انجمن
1- توسعه در تکنیکهای نگهداری مدارک پزشکی
2- تشویق و توسعه برنامه های آموزشی مدارک پزشکی
3- افزایش پیشرفت حرفه ای اعضای خود.
4- به وجود آوردن استانداردهایی جهت پیشرفت برنامه های آموزشی.
این انجمن یک سال پس از تشکیل یعنی در سال 1949 نشریه ای تحت عنوان مدارک پزشکی منتشر نمود که بعدها به عنوان «ژورنال اطلاعات مراقبتهای بهداشتی» تغییر نام داد و از سال 1991 که به این نام تغییر یافت هر سه ماه یکبار «فصلنامه» منتشر می شد. نام اولین رئیس این انجمن «بنجامین برنارد» بود که نویسنده کتاب معروف «مدارک پزشکی» است.
«پرسنل » مدارک پزشکی در انگلستان
1) پرسنل مسئول اطلاعات مدارک پزشکی
به کسانی که تحصیلاتشان در زمینه «مدارک پزشکی و اطلاعات بهداشتی» است و از نظر کاری ماهر و معمولاً رده بالا هستند و در ضمن «هماهنگ کننده» نیز می باشند اطلاق

می شود.
2) پرسنل مسئول مدارک پزشکی
اینها افرادی هستند که در زمینه مدارک پزشکی تحصیل کرده اند و کارهای «سرپرستی» را انجام می دهند و شاید بتوان آنها را با «کارشناسان» مقایسه کرد.
3) مدیر اجرایی
اعضای انجمن
انجمن مدارک پزشکی در حال حاضر بیش از چند هزار نفر عضو دارد و 15 شبکه منطقه ای دارد که فعالیتهایی را انجام می دهند. در ضمن این انجمن یکی از اعضای فعال «فدراسیون بین المللی سازمان مدارک بهداشتی » (IFHRO) است.
ترکیب اعضای این انجمن به این صورت است :
1) اعضای پیوسته : این افراد هنوز امتحان تأیید را نداده اند ولی متقاضی عضویت در یک انجمن حرفه ای می باشند.
2) اعضای حرفه ای : افرادی هستند که 2 سال جزء اعضا پیوسته بوده اند و سپس تبدیل به این گروه شده اند.
3) اعضای دانشجو : افرادی هستند که خود را آماده امتحان تأیید می کنند.
4) اعضای تأیید شده : افرادی هستند که یکسری از امتحانات را گذرانده اند و به آنها مدرک تأیید (C.M.R ) داده می شود.
5) اعضای پزشکی وابسته : افرادی هستند که تماس ویژگیهای یک عضو را دارا می باشند و در حقیقت در این حرفه کار می کنند و آموزش دیده اند و امتحان مخصوص تصدیق نامه و گواهینامه های حرفه ای را نیز گذرانده اند.
6) اعضای افتخاری : در حقیقت وابسته هستند ولی به علت «کار برجسته» در زمینه مدارک پزشکی به صورت افتخاری و برجسته مطرح می شوند.
7) اعضای بازنشسته
سطوح تحصیلات
الف) «دوره کارشناسی» که امتخان مربوطه را گذرانده اند و درجه R.R.A را اخذ نموده اند.
ب) «دوره کاردانی» که امتحان مربوط به آن را گذرانده اند و درجه A.R.T را اخذ نموده اند.
علاوه بر آن عده ای نیز هستند که تا سطح دکترای تخصصی (Ph.D) ادامه تحصیل می دهند. که مقطع فوق در اکثر دانشگاهها به نام مدیریت اطلاعات بهداشتی معروف است. و علاوه بر این دو گروه عده ای نیز هستند که درجه A.R.T ندارند ولی «تجربه عملی» در این خصوص دارند که به این دسته ارائه دهندگان مدارک پزشکی گفته می شود.
انجمن علمی مدیریت اطلاعات بهداشتی «استرالیا» (HIMAA)
این انجمن اکثر الگوهای خود را مشابه انجمنهای علمی مدارک پزشکی آمریکا و انگلستان به اجرا در آورده است.

این انجمن در سال 1942 با عنوان فدراسیون کتابداران و مدارک پزشکی استرالیا از مجموعه چندین انجمن علمی به وجود آمده در واقع «فدراسیون کتابداران مدارک پزشکی استرالیا» و انجمن های محلی ویکتوریا ذو نیوساوت ولز آن را تشکیل داده اند. این انجمن از بدو تأسیس «استاندارد» را جزء اهداف خود قرار داد. ای تحت عنوان ژورنال مدارک پزشکی استرالیا و عناوین برگزیده اطلاعات بهداشتی منتشر می کند که حاوی «مقالات علمی» است. و در حال حاضر با تغییر نام این انجمن به انجمن مدیریت اطلاعات بهداشتی استرالیا نشریه نیز به همین نام منتشر می گردد.
باید اضافه نمود این انجمن شامل 5 شاخه است :
1- شاخه نیوسات
2- شاخه ویکتوریا
3- شاخه کوئین آیلند
4- شاخه استرالیای غربی
5- گروه تاسمانی
در اکثر ایالات استرالیا انجمن مدارک پزشکی دارای نمایندگی رسمی و مستقل می باشد.
برنامه «آموزشی»
در سال 1950 برنامه آموزشی این انجمن در بیمارستان Royal Free به صورت «تمام وقت» ایجاد شد و سپس در 3 بیمارستان به نامهای «بیمارستان کوچک سلطنتی ویکتوریا – نیوکاسل»، «بیمارستان سنت بارتلومیو» و «بیمارستان سلطنتی ادینبورگ» در سال 1963 تشکیل گردید.
بعدها اقدام به برگزاری دوره آموزشی کوتاه مدت در مراکز منطقه ای (Regional Branch) نمودند و علاوه بر آ« یک سری برنامه ها نیز برای دانشجویان خارجی از جمله «نیجریه»، «عمان» و ... برگزار کردند. در سال 1970 فوق دیپلم این رشته ایجاد شد و پس از آن برنامه تغییر کرد و برنامة «سه ساله» در دانشگاههای کوئین ایسلند و استرالیای جنوبی که به کسب درجه ی Bachlor of Bussiness ختم می شد، مطرح گردید. در دانشگاههای نیوساوت ولز، ویکتوریا و استرالیای غربی نیز این برنامه های سه ساله وجود داشت که به کسب درجه Bachlor of Applied Science (لیسانس علوم کاربردی) منتهی می شد. این نام یک رتبه است که می تواند با مدیریت حرفه ای مدارک پزشکی (MRA ) یا درجه مدیریت اطلاعات بهداشتی (HIM) همراه باشد.
علاوه بر این دوره سه ساله، کسانی که از شرایطی از قبیل «نمره خوب» یا «کار عملی خوب» برخوردار باشند می توانند در دوره ای تحت عنوان «دوره عالی» در دانشگاه نیوساوت ولز شرکت کنند.
از برنامه های دیگر استرالیا این بود که از کشورهای دیگر مثل «مالزی»، «اندونزی» و ... نیز، دانشجو پذیرفته و تربیت می کرد و برای این دانشجویان یک برنامه 41 هفته ای با عنوان Over Seas Students برگزار می کرد. تعداد کل فارغ التحصیلان، سالیانه 80-70 نفر است که عمدتاً از دانشگاه نیوساوت ولز هستند. سه مقطع کارشناسی ارشد نیز برای فارغ التحصیلان مدارک پزشکی وجود دارد که در کشورهای دیگر نیز دانشجو می پذیرد.

این انجمن نیز از ابتدای تأسیس عضو IFHRO (فدراسیون بین المللی سازمانهای مدارک بهداشتی) بوده است.
فدراسیون بین المللی سازمانهای مدارک بهداشتی (IFHRO )
تاریخچه
اندیشه ایجاد انجمن بین المللی مدارک پزشکی حدود نیم قرن پیش با پیشنهاد و پشتکار «السی رویل» شکل گرفت. او مسئول مدارک پزشکی در ایالت منچستر انگلستان بود و در سال 1948 دریافت که می توان در سطح بین المللی کنفرانسی را ترتیب داد . او با اشتیاق فراوان به انجمن های آمریکا، کانادا و «انجمن اولیه مدارک پزشکی» نامه ای نوشتتا امکان ارتباطات بین المللی بین مسئولان مدارک پزشکی در سرتاسر دنیا بررسی شود. کلیه انجمن ها پاسخ مثبت دادند.
اولین کنفرانس بین المللی در مورد مدارک پزشکی بعد از 4 سال برنامه ریزی، در دانشگاه کینگ لندن در 12-8 سپتامبر سال 1952 برگزار شد که برگزار کنندگان آن انجمن مدارک پزشکی انگلستان با حدود 304 شرکت کننده از 9 کشور دنیا بودند. رویل ضمن خوش آمد گویی گفت: «در حال حاضر صحبت در مورد تبادل پرسنل ، انتقال بورسیه و سایر موضوعات است»در پایان برنامه علمی نشستی به وسیله نماینده هر کشور برگزار شد. 9 نفر انتخاب و به جلسه نهایی راه یافتند.
همچنین تصمیم برگزاری دومین کنفرانس بین المللی در سال 1956 به وسیله انجمن مدارک پزشکی آمریکا در این نشست اتخاذ شد.

جریان شکل گیری شبکه های بهداشتی درمان کشور در بعد از انقلاب اسلامی را می توان به چهار دوره تقسیم کرد:
دوره اول ، از اواسط سال 1358، تقریباً بلافاصله بعد از تشکیل اولین دولت پارلمانی جمهوری اسلامی ایران آغاز می گردد: که وزیر و معاونان جدید، به منظور شناخت تکالیف و ساختار وزارت بهداری و بهزیستی وقت، بررسی برنامه ها و تشکیلات وزارت بهداری را شروع کردند. در حدی که نگارنده اطلاع دارد، اعضای فعال این گروه عبارت بودند از جنابان آقایان : دکتر هادی منافی (وزیر)، دکتر علیرضا مرندی (معاون بهداشت)، دکتر محمد رضا کلانتر معتمدی (رئیس مجتمع آموزشی و پژوهشی، این مجتمع در واقع نقش معاونت آموزشی کنونی را بعهده داشت)، دکتر غلامحسین نیک نژاد (معاون امور دارو) و کمال مرتضوی (معاون اداری و مالی).
شورای معاونان پس از یک سال و اندی، در شهریورماه 1359، بمنظور سازماندهی جریانهای برنامه ریزی داخل وزارتخانه، شورایی بنام «شورای بررسی برنامه ها و تشکیلات» ایجاد کرد. اعضای این شورا، به ترتیب حروف الفبا، عبارت بودند از جنابان آقایان : دکتر ایوب اسپندار، دکتر عبدالحمید امامی، دکتر غلامحسین جویی، دکتر کامل شادپور و دکتر حسن وکیل. نفر اخیر به علت سابقه دوستی و آشنایی با دو تن از معاونهای وزارتخاغنه، رابط شورای معاونان با شورای بررسی برنامه و تشکیلات شد. این شورا وظیفه داشت با همکاری گروههای تخصصی، برنامه ها و نهادهای گوناگون وزارت بهداری را بررسی و نتیجه را به شورای معاونان گزارش کند. بدین منظور، شورای بررسی چهار گروه کار برای برنامه ریزی و بررسی : وضع موجود، سازمان و تشکیلات، خدمات بهداشتی، و درمان تشکیل داد. هریک از این گروهها ذنیز دارای چندین کمیته بود. مثلاً گروه برنامه ریزی خدمات بهداشتی 5 کمیته بنام کمیته های آموزش بهداشت، بهداشت خانواده و مدارس، بیماریهای واگیر، بیماریهای غیر واگیر و بهداشت محیط داشت.
نگارنده نیز که در آن هنگام مشغول گذراندن دوره MPH بودم، پس از خاتمه کار آموزی تابستانی، در نیمه دوم سال 1359 به این جمع خوانده شدم.
شورای بررسی برنامه و تشکیلات پس از بررسی، هماهنگ سازی و تدوی

ن نتیجه کار گروههای مختلف، در آبانماه 1359، گزارش اولیه خود را در زمینه سیاستها، خط مشی ها و اولویتها و در اردیبهشت ماه 1360 جزوه های پنجگانه گزارش دوم خود را در زمینه شرح واحدها و تشکیلات به شورای معاونان ارائه و بکار خود خاتمه داد. به این ت
«با وجود آنکه در تدوین این گزارشها از نظرات گروه وسیع کارشناسان استفاده شده بود، بعلت تنگی وقت و تعجیل در اعلام سیاستها و خط مشی ها، توجیه بیشتر مطالب و تکمیل استانداردها مقدور نگردید. نقیصه دیگر این گزارشها، غفلت از موضوعات مربوط به آموزش نیروی انسانی و روشهای اجرای نظام پیشنهادی بود.
از این رو مولفین این مجموعه از گروه برنامه ریزی آموزش پزشکی و پزشکی اجتماعی مجتمع آموزشی و پژوهشی وزارت بهداری مامور بازنگری و تنظیم مجدد گزارشهای مذکور و رفع نقیصه های آن شدند...»
دوره دوم ، با این مأموریت آغاز شد و بکار تدوین تفصیل وظایف، ضوابط، ارتباط واحدها، رده های مختلف نیروی انسانی مورد نیاز، خطوط اصلی تغییرهای ضرور در تربیت نیروهای انسانی و بالاخره تنظیم برخی از معیارها و استانداردها برای خدمات و واحدهای اجرایی پرداخت.
با آنکه ادامه جنگ تحمیلی عراق با ایران و کشانده شدن بمباران شهرها به پایتخت، موجب آشفتگیهای اجتماعی، روانی و اداری فراوانی شده بود، کلیه ضوابط و روابطی که برای سازماندهی اجزای شبکه تدوین می گردید، جزء به جزء و بطور مشروح در جلسه شورای معاونان مطرح و بررسی می شد. همه هفته یک یا دو جلسه شورای معاونان به این کار اختصاص می یافت. اغلب جلسه ها از عصر شروع می شد و تا نیمه های شب و گاه تا یک بامداد بطول می انجامید. نان بربری گرم با پنیر و چای شیرین، شام شب شرکت کنندگان و چاشنی بحث داغ این جلسه ها بود و بمبارانها هیچ هراسی بر نمی انگیخت. ثمره ارزشمند این ایام – که یاد و یادگارش گرامی باشد – ضوابطی بود که در کتاب نگرشی بر بهداشت، درمان و آموزش نیروی انسانی پزشکی گرد آوری شده است. این کتاب بعداً اساس تدوین طرحهای گسترش شبکه های بهداشتی درمان کشور قرار گرفت. کتاب نگرشی، که پس از انتشار، بعلت یا علتهای نامعلومی با توطئه سکوت روبرو گردید، نقطه ای بود که در دیماه 1360 بر پایان عمر 9 ماهه دوره دوم گذاشته شد.
تجربه های ناموفق برنامه های توسعه کلی اقتصادی – اجتماعی در قبل از انقلاب، نشان داده بود که اگر برنامه ریزیهای کلی، با توزیع جغرافیایی و تفصیلی منابع همراه نباشد، به احتمال قریب به یقین، در اثر اعمال نفوذها و روابط فردی، به تشدید نابرابریها خواهد انجامید. بدین جهت، در کتاب نگرشی، انتخاب شهرستان بعنوان مقیاس اداری – جغرافیایی گسترش شبکه های بهداشتی درمانی کشور مورد تأیید قرار گرفت. با توجه به شرایط اداری و مدیریتی آن روزگار و برای روشن شدن مفهوم، مسیر و حجم عملیات اجرایی گسترش شبکه های بهداشتی درمان کشور و مشخص شدن نقش و سهم هر شهرستان و جلوگیری از عارضه اعمال نفوذها و ... تهیه طرحهای تفصیلی گسترش شبکه های بهداشتی درمانی به تفکیک شهرستانهای کش

ور بصورت ضرورتی اجتنان ناپذیر احساس می شد. این کار مستلزم آگاهی کامل از وضعیت جغرافیایی، فرهنگی و ارتباطی مناطق روستایی هر شهرستان بود، که نه مدارک مدون و مستندی برای آنها وجود داشت، و نه گرد آوری چنین اطلاعات وسیعی از عهده 2 یا 3 نفر برمی آمد.
برای آنکه دیدگاههای عرضه شده در این کتاب، همچون گزارشهای پیشین عقی

م نماند، می بایست در عمل بازتاب وجوه فلسفی و معنای کاربرد سازمانی و اجرایی آن نشان داده می شد. این کار با مشکلات عمده ای مواجه بود : در ابتدا با حمایت سازمان یافته ای روبرو نبود. آگاهان آن را غیر ممکن می خواندند، یکی از سه تن از کار مشترک کناره گرفت، کسانی آن را سرپوش بیکاری می دانستند و در واقع نیز کاری بس عظیم و باورنکردنی می نمود.
لازمه فراخوانی آگاهان هر استان و بهره گیری از اطلاعات آنها تدوین و تمرین گامهای اجرایی این مرحله بود که متأسفانه با اوج گیری بیماری قلبی نگارنده همزمان شد. مدیریت هوشمندانه آقای دکتر محمد رضا کلانتری معتمدی، که به اهمیت کار پی برده بودند، اجازه دادند که بجای حضور در اداره ادامه کار را در منزل اینجانب ادامه دهیم. این تفاهم و همراهی کمک موثری در پیشبرد داین مرحله داشت. به این ترتیب کار مشترک آقای دکتر شادپور و نگارنده از اول صبح در خانه اینجانب شروع می شد و معمولاً تا پاسی از شب و گاه تا نیمه شب ادامه می یافت. این وضعیت چندین ماه بطول انجامید. نتیجه مشخص شدن روش کار و فهرست اطلاعات مورد نیاز و الگوهایی بود که روند کار و روش تدوین جزوه های شهرستان را روشن می ساخت.
دوره سوم ، به قصد دستیابی به آخرین اطلاعات دقیق منطبق با واقعیتهای محلی، با فراخوانی کلیه کارکنانی که سابقه خدمت طولانی و شناخت پایداری از مناطق روستایی شهرستان محل خدمت خود داشتند آغاز شد. طرحهای اولیه و ادامه آن در چند استان نشان داد که این کار تا چه حد دشوار، وقت گیر و فرساینده است. در نتیجه، یکی از سه نفری که این کار را شروع کرده بودند، به قول خود از کار همله جاتی فاصله گرفت. کارشناسان و خبرگانی هم که به این کار دعوت می شدند، با مشاهده روند کار، پس از نصایح و هدایتهای پند آموز کناره می گرفتند. توجیه آنان این بود که این کار محال است و سوم و جو سنگینی که بر محیط کار قبلی حاکم شده بود، ادامه کار از ساختمان مجتمع آموزشی و پژوهشی به ساختمان اصلی وزارتخانه منتقل شد.
این بزرگواران گرچه همت یاری نداشتند، ولی انصافاً از تبلیغات سوء و ایجاد تردید در مسئولان وقت ابداً دریغ نمی فرمودند. در نتیجه بتدریج، عدم حمایت اداری بدان حد رسید که تهیه وسایل اولیه کار مثل پونز و سنجاق رنگی به سختی میسر می شد، و گاه فقط همت و حوصله خواهر پیر و بیمارم که برای تهیه این لوازم فروشگاههای شمال تا جنوب تهران را زیر پا می گذاشت، باعث می شد که لوازم مورد نیاز فراهم گردد (رضای خاطرش از کار خیر ثمره زخماتش و قبول حضرت حق باد). گاه نیز حتی تأمین ساندویچ ناهار کسانی که از استانها دعوت می شدند، میسر نمی گشت و مهمانان شهرستانی به هزینه جیب نجیب خود سیر می شدند. در چنین ش

رایط بود که به کمک کارکنان پرحوصله و زحمتکش استانها نسخه های خطی طرحهای گسترش، به تفکیک شهرستانهای کشور، آماده و بر روی کف یکی از اتاقهای کار چیده شد. تایپ و تکثیر سه نسخه از هر طرح (نسخه ای برای شهرستان مربوطه، یک نسخه برای استان و نسخه دیگر برای مرکز) و تبدیل آنها به جزوه های جلد شده، نیازمند همکاری یک ماشین نویس و دستور خرید حدود پنجاه هزار تومان کاغذ و مقوا بود، که تا ماهها فراهم نشد.