بخشی از مقاله
آشنايي با مؤسسه استاندارد و تحقيقات صنعتي ايران
مؤسسه استاندارد و تحقيقات صنعتي ايران به موجب قانون، تنها مرجع رسمي كشور است كه عهده دار وظيفه تعيين، تدوين و نشر استانداردهاي ملي (رسمي) ميباشد.
تدوين استاندارد در رشته هاي مختلف توسط كميسيون هاي فني مركب از كارشناسان مؤسسه، صاحبنظران مراكز و مؤسسات علمي، پژوهشي، توليدي واقتصادي آگاه ومرتبط با موضوع صورت ميگيرد. سعي بر اين است كه استانداردهاي ملي، در جهت مطلوبيت ها و مصالح ملي وبا توجه به شرايط توليدي، فني و فن آوري حاصل از مشاركت آگاهانه و منصفانه صاحبان حق و نفع شامل: توليدكنندگان ،مصرف كنندگان، بازرگانان، مراكز علمي و تخصصي و نهادها و سازمانهاي دولتي
باشد.پيش نويس استانداردهاي ملي جهت نظرخواهي براي مراجع ذينفع واعضاي كميسيون هاي فني مربـوط ارسال ميشود و پس از دريـافت نظـرات وپيشنهادهـا در كـميته ملـي مرتبـط بـا آن ر
شته طرح ودر صورت تصويب به عنوان استاندارد ملي (رسمي) چاپ و منتشر مي شود.
پيش نويس استانداردهايي كه توسط مؤسسات و سازمانهاي علاقمند و ذيصلاح و با رعايت ضوابط تعيين شده تهيه مي شود نيز پس از طرح و بـررسي در كميته ملي مربوط و در صورت تصويب، به عنوان استاندارد ملي چاپ ومنتشرمي گردد. بدين ترتيب استانداردهايي ملي تلقي مي شود كه بر اساس مفاد مندرج در استاندارد ملي شماره ((5)) تدوين و در كميته ملي مربوط كه توسط مؤسسه تشكيل ميگردد به تصويب رسيده باشد.
مؤسسه استاندارد و تحقيقات صنعتي ايران از اعضاي اصلي سازمان بين المللي استاندارد ميباشد كه در تدوين استانداردهاي ملي ضمن تـوجه به شرايط كلي ونيازمنديهاي خاص كشور، از آخرين پيشرفتهاي علمي، فني و صنعتي جهان و استانداردهـاي بين المـللي استفـاده مي نمايد.
مؤسسه استاندارد و تحقيقات صنعتي ايران مي تواند با رعايت موازين پيش بيني شده در قانون به منظور حمايت از مصرف كنندگان، حفظ سلامت و ايمني فردي وعمومي، حصول اطمينان از كيفيت محصولات و ملاحظات زيست محيطي و اقتصادي، اجراي بعضي از استانداردها را با تصويب شوراي عالي استاندارد اجباري نمايد. مؤسسه مي تواند به منظور حفظ بازارهاي بين المللي براي محصولات كشور، اجراي استاندارد كالاهاي صادراتي و درجه بندي آنرا اجباري نمايد.
همچـنين بمنظـور اطـمينان بخـشيدن به استفاده كنندگـان از خـدمات سازمانها و مؤسسات فعال در زمينه مشاوره، آموزش، بازرسي، مميزي و گواهي كنندكان سيستم هاي مديريت كيفيت ومديريت زيست محيطي، آزمايشگاهها و كاليبره كنندگان وسايل سنجش، مؤسسه استاندارد اينگونه سازمانها و مؤسسات را بر اساس ضوابط نظام تأييد صلاحيت ايران مورد ارزيابي قرار داده و در صورت احراز شرايط لازم، گواهينامه تأييد صلاحيت به آنها اعطا نموده و بر عملكرد آنها نظارت مي نمايد. ترويج سيستم بين المللي يكاها ، كاليبراسيون وسايل سنجش تعيين عيار فلزات گرانبها و انجام تحقيقات كاربردي براي ارتقاي سطح استانداردهاي ملي از ديگر وظايف اين مؤسسه مي باشد.
كميسيون استاندارد"خوراك دام- اندازه گيري زيرالنون به روش كروماتوگرافي لايه نازك- روش آزمون"
رئيس سمت يا نمايندگي
شجاعي،فريبرز ( دكتري فارموكينتيك ) شركت مرجعان خاتم
اعضا
آرين نمازي،حسين( ليسانس كشاورزي ) شركت ديهيم كوير
بنائي،بهداد ( مهندسي شيمي صنايع غذايي ) شركت آتي نگران پيشگام
حافظي اردكاني،پرتو ( ليسانس شيمي ) اداره كل استاندارد و تحقيقات صنعتي استان كرمان
خالقي،موج ( فوق ليسانس ميكروبيولوژي ) اداره كل استاندارد و تحقيقات صنعتي استان كرمان
دهقاني،فاطمه ( ليسانس شيمي ) اداره كل استاندارد و تحقيقات صنعتي استان كرما
ن
گلشن،ابوالفضل( فوق ليسانس علوم و صنايع غذايي ) مركز تحقيقات كشاورزي استان كرمان
مشكاني،اعظم السادات( ليسانس زيست شناسي ) شركت مرجعان خاتم
مظاهري،منصوره(فوق ليسانس مهندسي شيمي بيوتكنولوژي ) موسسه استاندارد و تحقيقات صنعتي ايران
نوروزي،سعيد ( دكتري دامپزشكي ) موسسه استاندارد و تحقيقات صنعتي ايران
نوري،نغمه( ليسانس صنايع غذايي ) كارخانه فرآورده هاي لبني و دامداري هامون
دبير
علائي،آناهيتا ( فوق ليسانس شيمي ) اداره كل استاندارد و تحقيقات صنعتي استان كرمان
پيش گفتار
استاندارد"خوراك دام – اندازه گيري زيرالنون به روش كروماتوگرافي لايه نازك- روش آزمون"كه توسط كميسيونهاي مربوط تهيه و تدوين شده و در چهارصدوهجدهمين جلسه كميته ملي استاندارد خوراك و فرآورده هاي كشاورزي مورخ 16/12/82 مورد تصويب قرار گرفته است، اينك به استناد بند يك ماده 3 قانون اصلاح قوانين و مقررات موسسه استاندارد و تحقيقات صنعتي ايران مصوب بهمن ماه 1371 بعنوان استاندارد ملي ايران منتشر مي شود.
براي حفظ همگامي و هماهنگي با تحولات و پيشرفت هاي ملي و جهاني در زمينه صنايع، علوم و خدمات، استانداردهاي ملي ايران در مواقع لزوم تجديد نظر خواهد شد و هر گونه پيشنهادي كه براي اصلاح يا تكميل اين استانداردها ارائه شود، در هنگام تجديد نظر در كميسيون فني مربوط مورد توجه قرار خواهد گرفت . بنابراين براي مراجعه به استانداردهاي ايران بايد همواره از آخرين تجديد نظر آنها استفاده كرد.
در تهيه و تدوين اين استاندارد سعي شده است كه ضمن توجه به شرايط موجود و نيازهاي جامعه در حد امكان بين اين استاندارد و استاندارد ملي كشورهاي صنعتي و پيشرفته هماهنگي ايجاد شود.
منبع و ماخذي كه براي تهيه اين استاندارد به كار رفته به شرح زير است:
1- ISO 6870: 1985(E) Animal feeding stuffs – Determination of zearalenone content
خوراك دام – اندازه گيري زيرالنون به روش كروماتوگرافي لايه نازك1- روش آزمون
1 هدف
هدف از تدوين اين استاندارد، تعيين روش براي اندازه گيري زيرالنون در خوراك دام ( به ويژه ذرت ) مي باشد.
يادآوري – اگر چه نقاط فلورسانسي كه سورگام2 ايجاد مي كند مشابه با زيرالنون است ولي هنوز از اين روش براي اندازه گيري زيرالنون در خوراك دام استفاده مي شود، زيرا مقادير 3 پس از ظهور كروماتوگرام در جهت دوم متفاوت هستند. اين نقاط فلورسانس سورگام با روش هاي تاييدي مشخص شده در اين استاندارد خاص ظاهر نمي شوند.
2 دامنه كاربرد
حد تعيين مقدار4 برابر 50 ميكروگرم بر كيلوگرم مي باشد.
3 مراجع الزامي
مدارك زير حاوي مقرراتي است كه در متن اين استاندارد به آنها ارجاع داده شده است. بدين ترتيب آن مقررات جزئي از اين استاندارد محسوب مي شود. در مورد مراجع داراي تاريخ چاپ و/ يا تجديدنظر، اصلاحيه ها و تجديدنظرهاي بعدي اين مدارك مورد نظر نيست. معهذا بهتر است كاربران ذينفع اين استاندارد ، امكان كاربرد آخرين اصلاحيه ها و تجديدنظرهاي مدارك الزامي زير را مورد بررسي قرار دهند. در مورد مراجع بدون تاريخ چاپ و/ يا تجديدنظر، آخرين چاپ و/ يا تجديدنظر آن مدارك الزامي ارجاع داده شده مورد نظر است.
استفاده از مراجع زير براي كاربرد اين استاندارد الزامي است:
3-1 استاندارد ملي ايران 3021 : سال 1374 خوراك دام-آماده سازي نمونه آزمايشگاهي.
3-2 استاندارد ملي ايران 2707 : سال 1381 آفلاتوكسين هاي گروه M,G,B- روش آزمون-تعيين غلظت و درجه خلوص به روش اسپكتروفتومتري.
3-3 استاندارد ملي ايران 5925 : سال1380 خوراك انسان- دام -بيشينه رواداري مايكوتوكسين ها.
3-4 ISO 5725-1,2 :1994 Accuracy ( trueness and precision ) of measurement methods and results.
3-5 ISO 6497: 2002 Animal feeding stuffs- Sampling
4 اصطلاحات و تعاريف
در اين استاندارد اصطلاحات و/ يا واژه ها با تعاريف زير به كار مي رود:
4-1 زيرالنون
سمي است كه عمدتا توسط گونه هايي از قارچ فوزاريوم1 مانند: فوزاريوم گراميناروم2 و فوزاريوم كالموروم3 ،توليد مي گردد.
4-2 كروماتوگرافي لايه نازك
كروماتوگرافي روشي براي جداسازي اجزاي يك مخلوط مي باشد. در اين روش كروماتوگرافي، فاز ساكن شامل ذرات جاذب سيليكاژل، آلومينا و فلوريزيل است، كه روي يك صفحه نازك پوشش داده شده است. فاز متحرك با عبور از فاز ساكن بر اساس خاصيت مويينگي موجب جداسازي اجزاي يك مخلوط مي گردد.
4-3 نمونه شاهد
به نمونه اي گفته مي شود، كه بدون آلودگي به زيرالنون بوده و تمامي مراحل اين آزمون را براي كسب اطمينان از عدم آلودگي، بر روي آن انجام شده باشد.
4-4 تخليص
به حذف چربي، پيگمان رنگي و يا مواد مداخله گر موجود در نمونه استخراج شده، گفته مي شود.
4-5 استخراج1
به جداسازي سم از نمونه مورد آزمون از طريق انحلال سم در يك حلال و يا مخلوطي از حلال هاي مناسب، گفته مي شود.
4-6 صحت2
به نزديكي يا توافق بين نتايج آزمون با ميزان واقعي كه در نمونه وجود دارد، گفته مي شود.
4-7 دقت3
به نزديكي يا توافق بين نتايج آزمون هاي مستقل، كه تحت شرايط مقرر شده انجام شده باشد، گفته مي شود.
تكرارپذيري1 و تجديدپذيري2، روش هايي براي تعيين دقت روش آزمون مي باشد.
4-8 تكرارپذيري ( r )
به نزديكي يا توافق بين نتايج حاصل از تجزيه مكرر يك نمونه به وسيله يك روش آزمون، تحت شرايط مشابه در زمان هاي نزديك به هم، گفته مي شود.
4-9 تجديدپذيري ( R )
به نزديكي يا توافق بين نتايج حاصل از تجزيه مكرر يك نمونه كه به وسيله يك روش آزمون،تحت شرايط مختلف مانند: آزمايش كننده، دستگاه و آزمايشگاه انجام شده باشد، گفته مي شود.
4-10 آماده سازي نمونه3
به همه كارهايي گفته مي شود، كه پيش از انجام آزمون روي نمونه آزمايشگاهي صورت مي گيرد، مانند: آسياب كردن، مخلوط كردن، يكنواخت كردن، پخش كردن و ... .
4-11 نمونه آزمايشگاهي4
به بخشي از نمونه كه براي آماده سازي و انجام آزمون به آزمايشگاه فرستاده مي شود،گفته مي شود.
4-12 آزمايه5
به بخشي از نمونه آزمايشگاهي كه براي انجام آزمون آماده شده است، گفته مي شود.
4-13 آزمونه1
بخشي از آزمايه است، كه آزمايش بر روي آن انجام مي گيرد.
4-14 محلول استاندارد كاري زيرالنون
محلولي استاندارد از زيرالنون در بنزن است، كه غلظتي برابر با 10 ميكروگرم در ميلي ليتر داشته باشد.
5 مواد لازم
تمام مواد و معرف هاي مورد استفاده بايستي داراي درجه خلوص تجزيه اي بوده و آب مورد استفاده در آزمايش، بايد آب مقطر و يا با خلوص مشابه با آن باشد.
5-1 استونيتريل
5-2 ايزو - اكتان
5-3 كلروفرم
5-4 بنزن – استونيتريل ( 2 + 98 )
98 ميلي ليتر از بنزن را با 2 ميلي ليتر استونيتريل مخلوط كنيد.
توجه – بنزن قابل اشتعال بوده و همين ماده اي سمي است. بايد از استنشاق و تماس آن با پوست بدن جلوگيري شود.
