بخشی از مقاله
تاريخچه نوشيدن چاي وخواص آن
امروزه چاي پر مصرف ترين نوشيدني بعد از آب درجهان است و نوشيدن چاي سرد بهتر از نوشيدن چاي گرم است چاي رابهتراست خالي وبدون افزودن شير يا آب ليمو بنو شيد چون اين مواد از خواص آن مي كاهد اگر چاي را با شكر يا قند بسيار كمي ويا بدون شكرو قند بنوشيد از زيانهاي مصرف مواد قندي درامان مي مانيد. چهار هزار سال پيش چيني ها چا ي را كشف كرد ند و آن رابه عنوان ماده دارويي مورد استفاده قرار دادند . چاي از اين سرزمين به ژاپن رفت و سپس در آسيا
، اروپا و ساير نقاط جهان اشاعه يافت .در تاريخ بسياري از كشورها ، از چاي همواره به عنوان يك نوشيدني باقدرت اعجاب انگيز ياد شده است. در حدود ۱۰۰۰ سال پيش راهبان بودايي چاي را در مراسم مذهبي مي نوشيدند و نوشيدن چاي باعث مي شد كه در تمام مدتي كه در تفكرهستند ، هوشيار باقي بمانند . امروزه مي دانيم كه اين خاصيت چاي ناشي از كا فئين موجود در آن مي باشد ( چاي تقريبا نصف قهوه كافئين دارد ) علاوه بر اين راهبان بودايي به خواص درماني چاي
اعتقاد داشتند و همزمان با گسترش آيين بودا مصرف چاي نيز در نقاط مختلف جهان معمول شد هلند ي ها اولين كساني بودند كه در قرن هفدهم چاي را از چين به اروپا آوردندودرآن زمان چاي را در مغازه هاي عطاري كه شكل قديمي داروخانه هاي امروزي است مي فروختند ( نيكلاس تولپ ) پزشك هلندي در مشاهدات پزشكي سال ۱۶۸۱ مي گويد افرادي كه مرتبا چاي مي نوشند از ابتلا به بيماريها در امان خواهند بود و طول عمرشان زياد مي شود البته اظهار نظرات متناقضي در اين
باره ابراز شده است در قرن ۱۸ ملكه “آن ” چاي را به عنوان نوشيدني هميشگي خود براي صبحانه انتخاب كرد ، و بدين ترتيب مصرف چاي بار ديگر در ميان مردم افزايش يافت . تاريخچه ورود چاي و چاي كاري در ايران به بيش از يك قرن مي رسد در دوران حكومت قاجاريه ، يكي از بازرگانان (شاهزاده حاجي محمد ميرزا كاشف السلطنه اهل خراسان تربت جیدریه بوده كه مقبره وي در لاهيجان مي باشد و در اثر يك سانحه اي كشته شدبرخي علت سانحه را توطئه دول اقتصادي دانستند .اما كسي نتوانست آنرا به اثبات برساند)در سفر چين ، نشاي چاي را به ايران آورد ودر
سال ۱۲۷۵ شمسي ، نخستين مزارع چاي كاري را در لاهيجان به راه انداخت ، محصولي كه امروزه يكي از رايج ترين و اساسي ترين نوشيدني هاي مردم ايران واقصي نقاط جهان است ، با پيدايش فرهنگ نوشيدن چاي ميان ايرانيان ،بتدريج اماكني براي پذيرائي ازمردم به وسيله چاي داير گرديد بدين ترتيب ، قهوه خانه ها ، پا گرفته و به سرعت در شهر ها ، قصابات، روستاها و هر جائي كه درآن دو صندلي و يك ميز يافت مي شد اشاعه يافت قهوه خانه ها محلي براي خوردن چاي ،
كشيدن دخان مجاز ، بازي تخته نرد در آمدند و بيش از گذشته رونق و رواج يافتند . خواص چاي : گياه چاي درخچه اي است هميشه سبز كه اگر ، آن را آزاد و به حال خود بگذارند ، ارتفاع آن به ده متر مي رسد ولي نمونه هاي پرورش يافته ، از ۲متر تجاوز نمي كند . برگهاي چاي ، دم برگ كوتاهي دارند واين برگها ظريف ونرم بوده و داراي كركهاي زرد ريز مي باشند . نوشيدن دم كرده اين برگها ي معطر( با اندكي تلخي ( مي تواند بسيار سريع ، احساس خستگي را كم كرده ،
التهابهاي دروني را تسكين دهد ، با صاف كردن خون باعث تسريع حركات تنفسي ،شود . چاي همچنين چربي خون را كاهش مي دهدوآن را ضدعفوني مي كندو ميكروب هاي روده اي ودستگاه گوارش را ازبين مي برد .نتايج اعلام شده در همايش علمي خاصيت چاي و سلامت انسان در چين ،با شركت ۱۵۰ دانشمند و آزمايشات انجام شده توسط دانسمندان هندي كه آخرين و جامع ترين تحقيقات در اين زمينه است مي گويد : چاي بهترين تنظيم كننده اعمال فيزيو لوژيك بدن است . چاي ميزان قند خون را كاهش مي دهد و از اختلا لات كرونري قلب جلو گيري كرده ، نقش مفيدي
در درمان و پيش گيري بيماريهاي گوارشي ودل درد داردو دم كرده آن براي شستشو و شفافيت چشم ها موثر است . بيش از سه چهارم چاي برداشت شده در دنيا به چاي سياه تبديل مي شود كه بيشتر در اروپا و امريكا مصرف مي شود در مراحل تهيه چاي سبز عمليات شميايي بر روي آن انجام نمي شود و فقط آنها گرم و خشك مي شوند و رنگ سبز طبيعي خود را حفظ مي
كند.دريك تحقيق كه در كشورآلمان انجام شد ،كساني كه در روز ۴-۵ فنجان چاي سياه مي نوشند درمقايسه با كساني كه ۲ فنجان يا كمترمي نوشند ۷۰% از احتمال سكته مغزي آنان كاسته مي شود ، مصرف چاي سياه ازبروزسكته هاي قلبي كشنده جلوگيري مي كند .كساني كه چاي مي نوشند داراي كلسترول كمتروفشارخون پايين تري هستند.چاي داراي مقداري فلورايد است كه سبب تقويت ميناي دندان ودرنتيجه جلوگيري ازپوسيدگي آن مي شود مصرف چاي از بروزبيماريهاي لثه جلو گيري مي كند .
از نظر كاشت و مصرف چاي ، چين اولين محلي است كه اين گياه در حدود 2700 سال قبل از ميلاد مسيح در آنجا كشت شده و به مصرف مي رسيده است . افسانه هاي چيني كشف چاي را به دوران حكومت امپراتور سين نانگ كه در قرن سوم پيش از ميلاد مي زيسته است ، منتسب مي كنند . كشت چاي از دره يانگ تسه آغاز گرديد و سپس از آنجا به طرف سواحل اقيانوس آرام و آنگاه به طرف جزاير ژاپن كشيده شده است .
عادت نوشيدن چاي تا پيش از قرن پنجم پيش از ميلاد از چين به ژاپن رسيده بود اما دانه اين گياه براي اولين بار در سال 1191 ميلادي توسط كاهن بودايي ژاپني به نام آئيساي كه در چين آموزش ديده بود به اين كشور آورده شد .اين گياه ( چاي) پس از ژاپن به نواحي ديگر آسيااز قبيل اندونزي ، هندوستان ، سيلان ، پاكستان و ... منتقل شد . تاجران هلندي اولين كساني بودند كه در سال 1610 چاي را به منظور فروش با خود به اروپا آوردند . در محموله ظروف چيني كه اين تاجرها با خود آورده اند چند قوري نيز وجود داشت ، به اين ترتيب نوشيدن چاي به سرعت در طول قرن هفدهم در اروپا و ابتدا در هلند و انگلستان رواج يافت و چنان شد كه در نيمه پاياني قرن هفدهم به نشانه
تجدد تبديل شد .
اين نوشيدني كه با انقلاب صنعتي از رتبه يك نوشيدني اشرافي به نوشيدني طبقه جديد تبديل شده بود ، پس از اين كه از دو جنگ جهاني هم سالم به در برد در سال 1952 با تهديد جديدي مواجه شد به نام قهوه فوري ! اين رقيب سرسخت بر خلاف قهوه هاي معمول بسيار راحت تر از چاي آماده مي شد و به اين ترتيب به سرعت جاي چاي را در بازار گرفت . همين امر موجب ظهور پديده جديدي تر جهان چاي شد و اين پديده چاي كيسه اي بود .
از اوايل قرن بيستم چايكاري در ايران و تركيه آغاز گرديد . قبل از سال 1280 هجري شمسي ، كشت چاي در ايران رواج نداشت و ايرانيان قديم به جاي چاي قهوه مي نوشيدند ، به همين دليل چايخانه هاي امروزي همان نام سنتي خود يعني قهوه خانه را حفظ كرده اند .
حدود صد سال پيش ( در سال 1280 هجري شمسي ) به علت علاقه دولت ايران به كشت چاي در كشور ، شاهزاده حاج محمد ميرزا كاشف السلطنه چايكار ( نوه عباس ميرزا) كه در آن زمانژنرال كنسول ايران در هند بود اين محصول را از هندوستان وارد ايران كرد و توانست آن را در كناره هاي درياي خزر به عمل آورد و به خاطر همين عمل ميهن دوستانه به محمد ميرزا لقب كاشف السلطنه داده بودند.
روشهاي طبخ و نوشيدن چاي در بين ملل مختلف جهان
انگلستان:
مردم انگلستان از بزرگترين مصرف كنندگان چاي در جهان هستند . براي دم كردن چاي در اين كشور معمولا از قوري هاي نقره اي يا چيني استفاده مي شود . پس از آنكه آب جوش آمد ، قوري را بوسيله آبي كه جوش آمده گرم مي كنند و چاي در قوري ريخته و آنگاه به قدر كافي آب روي آن مي ريزند و پنج دقيقه صبر مي كنند تا دم بكشد. معمولا ئر موقع صرف چاي از شير و كرم هم استفاده مي كنند . در بعضي از شهرهاي انگلستان ، چاي
طريق طبخ چاي در نيوزلند همانند انگلستان است و در حدود 80 درصد از مردم در حدود هفت فنجان در روز مصرف مي كنند.
استراليا:
پررنگ ترين فنجانهاي چاي را دامداران استراليا مصرف مي كنند. طرز تهيه هم مانند انگلستان است.
هلند:
مردم هلند پس از آنكه چاي را در قوري ريختند زير سرپوشي قرار مي دهند تا دم بكشد و كافه هاي مخصوص در آن كشور وجود دارد كه فقط چاي سرو مي كن
د.
آمريكا:
در آمريكا چاي را به طريق مختلف مي نوشند و علاقه خاصي به نوشيدن چاي با يخ (ice tea) دارند. يعني يك فنجان چاي را در يك ليوان پر از يخ مي ريزند و قطعه هاي ليموي تازه در آن مي ريزند.
كانادا:
چاي را معمولا در قوري دم مي كنند .
شوروي:
چاي را بوسيله سماورهاي نقره اي و ورشويي و همچنين در قوري چيني تهيه و طبخ مي كنند و برخلاف ساير ممالك چاي را در استكانهاي بزرگ مي نوشند و اغلب از مربا استفاده مي كنند .
چين:
چيني ها هيچ وقت چاي را در قوري دم نمي كنند . بلكه قبل از آنكه آب جوش بيايد چاي را در فنجانهاي بي دسته ريخته و آب گرم روي آن مي ريزند و در آن را با درپوش مي پوشانند. همين كه دم كشيد بدون شير و شكر مي نوشند . اگر كسي فنجان چاي را دفعتا بياشامد او را شخصي بي تربيت مي دانند. بايد قبل از آشاميدن چاي به طور مودبانه اي روي خود را برگرداند و به طرف هر يك از حاضرين تعارف كند.
ژاپن :
در ژاپن چاي را مقدس مي دانند و نام آن را هميشه با احترام ادا مي كنند( اوچا يا حضرت چاي) و قبل از اينكه بنوشند به مردگان و نياكان خود تعارف مي كنند.
