بخشی از مقاله
چکیده
به منظور بررسی تأثیر کمپوست زباله شهری، آزولا، ضایعات چای بر غلظت و جذب عناصرغذایی، آزمایشی بر پایه طرح بلوکهای کامل تصادفی با 15 تیمار - بسترکشت - در 3 تکرار انجام شد. این طرح به صورت یک آزمایش گلدانی در مزرعه آزمایشی واقع در روستای لاکان از توابع رشت انجام گرفت. دراین بررسی صفاتی چون غلظت و جذب آهن، روی و منگنز اندازهگیری شد. بیشترین غلظت و جذب آهن در بستر - %50 شاهد %50+ کمپوست زباله شهری - ، بیشترین غلظت و جذب منگنز در بستر - ضایعات چای + کمپوست زباله شهری + آزولا - ، بیشترین غلظت روی در بستر %100 - کمپوست زباله شهری - و افزایش جذب روی در بستر %50 - کمپوست زباله شهری%50 + آزولا - گزارش شد.
-1 مقدمه
مینا چمنی - Bellis Perennis - گیاهی چند ساله و پاییزه است، که در اروپا و غرب آسیا به صورت وحشی در چمنزارها، زمینهای مرطوب و مناطق جنگلی - وزیری الهی، - 1366، تا ارتفاع 1800-2000 متری رشد میکند - زرگری، . - 1368 سهولت کاشت، عدم مراقبت زیاد و همچنین گلهای فراوان، از جمله ویژگیهای این گیاه ذکر شده است - وزیری الهی، . - 1366 با توجه به اهمیت گل و گیاهان زینتی، مدیریت تغذیهای گیاهان زینتی نقش مهمی در افزایش تولید و کیفیت گیاهان زینتی دارد. امروزه از مواد مختلفی به عنوان بسترهای کشت گیاهان زینتی استفاده میشود - راویو و همکاران، . - 2002 نیاز به تأمین منظم بسترهای کشت همگن که قابلیت حمایت از رشد قوی گیاهان را داشته باشد، افزایش یافته است. زمانی که خاک به عنوان بستر کشت گیاهان گلدانی مورد استفاده قرار میگیرد، به دلیل مشکلاتی که خاک با کیفیت ثابت دارد، مسائل فیزیکی شدید و نامطلوب را فراهم میکند، بنابراین پرورش دهندگان ناچار به استفاده از بسترهایی هستند که دارای ویژگی بسترهای بدون خاک باشند. پرورش گیاهان روی بسترهای غیرخاکی در سال 1960با استفاده از بسترهای آلی، خصوصاً پیت آغاز گردید - شی و همکاران، . - 2002 بسترهای کشت ممکن است از مواد مختلفی با هدف مشخصات فیزیکی و تغذیهای بهینه تهیه شوند، ولی مواد آلی مناسب جهت اصلاح بستر گران بوده و تهیه آن ها مشکل است - دیبندتو و همکاران، . - 2004 موادآلی به عنوان یکی از ارکان مهم باروری خاک محسوب میشوند. عمدهترین منابع تأمین کننده موادآلی عبارتند از فضولات دامی، بقایای گیاهی، لجن فاضلابها، و کمپوست زبالههای شهری که امروزه با توجه به اهمیت کشاورزی ارگانیک و کاهش مشکلات زیست محیطی در کشاورزی پایدار بسیار مورد توجه قرار گرفته است - سیهاگ و سینگ، . - 1997 در جهان امروزی، زبالهها یک آلاینده زیست محیطی شناخته شده اند. تحقیقات زیادی در خصوص اثرات کود کمپوست تولیدی از منابع مختلف بر محصولات کشاورزی در دنیا انجام شده، که حاکی از مفید بودن آنها در بهبود شرایط فیزیکی، شیمیایی و حاصل خیزی خاکهاست. از طرفی افزایش ماده آلی خاک، ظرفیت نگهداری آب در خاک را بهبود داده، که در کیفیت خاک و افزایش محصول و قابل کشت کردن بسیاری از نقاط غیر حاصلخیز حایز اهمیت است - هایگینس، . - 1984 نقش مثبت کاربرد کمپوست زباله شهری در بسیاری از محصولات زراعی، باغی و مرتعی گزارش شده است - مارکوتی و همکاران، 2001؛ مبارکی و همکاران، 2008؛ استوس و همکاران، 2008 ؛ الماسیان و همکاران، 2006 ؛ کالا و همکاران، 2005؛ اقبال و همکاران، 2004؛ سومار و همکاران، 2003؛ گرسیگیل و همکاران، . - 2000 در کشورهای مدیترانهای خصوصیات اقلیمی و مدیریت نامناسب اراضی موجب کاهش موادآلی خاک، تخریب ساختمان و در نهایت کاهش حاصلخیزی خاک گردیده است - کالا و همکاران، . - 2005 از طرفی با کاربرد کمپوست زباله شهری در زمینهای کشاورزی میتوان نقش مهمی در تولید محصولات بر اساس اصول کشاورزی پایدار ایفا نمود - پرز و همکاران، . - 2007 کمبود عناصر کم مصرف از عوامل محدودکننده رشد گیاه، زیبایی ظاهری گیاه و ایجاد و گسترش فضای سبز محسوب میشود. برای توسعه فضای سبز و محیط زیست، افزایش مواد آلی به خاک ضروری است. در همین راستا استفاده از ضایعات آلی توسط شاخساره گل جعفری و همچنین بیشترین درصد انتقال فلزات به یکی از مهمترین راههای تأمین ماده آلی خاک و باز چرخ طبیعی این شاخساره مربوط به تیمار کمپوست بود. ترکیبات است - والن و همکاران، 2001 - . مصرف کودهای آلی، میزان
-2 مواد و روشها
مواد آلی خاک را افزایش میدهند و موجب بهبود فعالیتهای میکروب بذر میناچمنی از شرکت بذر فرید واقع در تهران خریداری شد، و در خاک و بهتر فراهم کردن عناصر میکرو و ماکرو مورد نیاز گیاه میشود کرت آماده شده از خاک باغچه - خاک+ %60 کود دامی+ %20 خاک - یادا و همکاران، 2000؛ یادوایندر و همکاران، . - 2004 تومباکز و رایس برگ+ %10 ماسه - %10 کاشته شد، و نشاهای تولید شده هم اندازه و - 1999 - نشان دادند مواد آلی با کمپلکس نمودن عناصر غذایی جذب یکسان در مرحله پنج و شش برگی به گلدانهای حاوی بسترهای آنها را توسط گیاهان افزایش میدهند مصرف توأم گوگرد و کمپوست مختلف انتقال یافت. کمپوست زباله شهری از کارخانه بازیافت زباله زباله شهری باعث افزایش جذب عناصر غذایی آهن، منگنز، روی و مس شهری رشت، کمپوست ضایعات چای از ایستگاه تحقیقات چای شمال نسبت به شاهد شد - گودرزی، . - 2005عناصر غذایی کم مصرف در گیاه کشور، و کمپوست آزولا از ایستگاه تحقیقات برنج جهاد کشاورزی رشت نقش خاصی را ایفاء میکنند. وجود این عناصر در حد کفایت برای کامل خریداری شد. پس از تهیه کمپوستهای مورد نظر، ابتدا آنها از الک
کردن چرخه رشد گیاه لازم است - چاکماک، . - 1997شریفی و میلیمتری عبور داده شدند، و به صورت حجمی با نسبتهایی که در همکاران - - 1389 در بررسی تأثیر لجن فاضلاب، کمپوست زباله شهری و جدول1 آمده است، با هم ترکیب شدند. سپس ترکیبات حاصل را داخل کود گاوی بر جذب آهن، روی، منگنز و نیکل در گل جعفری صورت گلدانهای چهار لیتری ریخته و به مزرعه انتقال و طبق نقشه کاشت گرفت مشاهده کردند، که بیشترین مقدار جذب آهن، روی و منگنز چیده شد.
جدول-1 مشخصات بستر
به این ترتیب که پس از تهیه بستر به ازای هر گلدان سه نشاء کشت خشک شده پس از پودر شدن به وسیله دستگاه آسیاب به مقدار0/3
شد، و به مزرعه انتقال یافت. در هوای آزاد قرار گرفت تا دوره رشد آن گرم وزن شده، و وارد مرحله هضم با اسید شدند، پس از 24 ساعت که
طی گردد.سرشاخههای برداشت شده پس از انتقال به آزمایشگاه، در از مرحله هضم گذشت، نمونهها وارد مرحله حرارتدهی با اجاق
دستگاه آون در دمای 75 درجه سانتی گراد خشک شده، نمونههای الکتریکی شدند، پس از این مرحله عصاره بیرنگی به دست آمد، که باید وارد مرحله صاف کردن با کاغذ صافی شود، عصاره صاف شده با آب تجزیه و تحلیل آماری دادهها توسط نرم افزار SPSSو با استفاده آزمون مقطر به حجم 50ml رسید. پس از تهیه عصاره عناصر آهن، روی، دانکن انجام شد. منگنز از طریق دستگاه جذب اتمی خوانده شد - علی احیایی، . - 1373 جدول - 2 - مقایسه میانگین دادههای مربوط به غلظت و جذب عناصر غذایی
-3 نتایج و بحث
-1-3 آهن و منگنز
مقایسه میانگین دادهها نشان داد - جدول - 2 ،بیشترین غلظت و جذب آهن دراندام هوایی گیاه، واقع در بستر - شاهد+ کمپوست زباله شهری - ،بیشترین غلظت و جذب منگنز دراندام هوایی گیاه، واقع در بستر - ضایعات چای + کمپوست زباله شهری+ آزولا - مشاهده شد.در بررسی که در استفاده از کمپوست آزولا به عنوان بستر کشت گیاه زینتی لیندا انجام شد، در بسترهای شامل آزولا منگنز بیشترین مقدار را به خود اختصاص داده بود - خلقی و همکاران، . - 1388 گالاردو- لارا و همکاران - 2006 - افزایش منگنز در کاهو و کاهش منگنز در جو در خاکهای آهکی اصلاح شده با کمپوست زباله شهری را گزارش نمودند. بیشترین جذب منگنز با مصرف پایینتر و کمترین جذب با بیشترین مصرف کمپوست ثبت شده است - زلجازکو و وارمن، . - 2004b در تحقیقی کاربرد کمپوست زباله شهری بر روی خاک لوم-رسی اثر ضعیفی بر آهن موجود در خاک داشت، و هیچ اثری بر جذب گیاه نداشت، ولی در مطالعهای دیگر، افزایش معنیداری از آهن موجود در خاک مشاهده شد، که با میزان به کارگیری کمپوست افزایش یافت
-2-3 غلظت و جذب روی
بیشترین غلظت روی دراندام هوایی واقع در بستر - %100 کمپوست شهری - و افزایش جذب روی در بستر %50 - کمپوست زباله شهری%50+ کمپوست آزولا - گزارش شد. با کاربرد کمپوست زباله شهری غلظت روی در خاک افزایش یافت، ولی علی رغم این افزایش غلظت این عنصر در گوجه فرنگی، میوه کدو و انگور افزایش پیدا نکرد - ازورز- هامپتن وهانلن، 1997؛ پینامونتی و همکاران، . - 1999 جذب و انتقال عناصر در گیاهان متفاوت یکسان نیست. معمولا یک گونه گیاهی با توجه به فیزیولوژی خاص خود ممکن است نسبت به انتقال یک عنصر مشخص، اختصاصیتر باشد.
