بخشی از مقاله

سطوح و بافت


روش هاي زيادي براي ساخت و ساز سطوح و بافت هاي اشياء وجود دارد . در مثال‌هاي زير تكنيك هاي مهمي كه در اين كتاب توضيح داده شده است به تصوير كشيده پس قبل از اقدام به طراحي هر يك از آنها را بطور مجزا تمرين كنيد و سپس به هنگام طراحي بر حسب مورد به آنها رجوع كنيد .

تجسم تركيب بندي :
در لغت نامه ها در مقابل واژه كمپوزيسيون آمده : «عمل تركيب قسمتها و عناصر مختلف در مجموعه اي يكپارچه»


تركيب بندي خوب براي هر طراحي الزامي است و طبيعت بيجان بهترين راه براي تمرين در بدست آوردن مهارت در چيدمان عناصر طرح در يك تصوير است . تلاش كنيد تا به تعادل مطبوعي بين اشياء برسيد و با حركت دادن و جابجا كردن آنها در صحنه تركيب بندي «راحتي» بوجود آوريد .

پرسپكتيو
اصول پرسپكتيو به ما كمك مي كند تا اشياء سه بعدي را درست طراحي كنيم . كليه اشياء و احجام در يك تصوير تابع اين اصول هستند . به عنوان مثال ميدانيم كه اشياء دورتر هميشه كوچكتر به نظر مي رسند .


در اينجا دو نوع پرسپكتيو نشان داده شده كه عبارتند از پرسپكتيو يك نقطه اي و پرسپكتيو دو نقطه اي . نقاطي كه روي خط افق قرار دارند نقاط گريز ناميده مي شوند و همراه برابر سطح ديد ناظر هستند . در پرسپكتيو يك نقطه اي سطوحي جانبي به هم نزديك همه به يك نقطه گريز رفته اند و در پرسپكتيو دو نقطه اي سطوح جانبي از هم دور شده اند وئ به دو نقطه گريز در طرفين رفته اند .

پرسپكتيو دو نقطه اي به شما اين امكان را مي دهد تا اشياء را از روبروي يك زاويه آن طراحي كنيم . در بالا سطوح جانبي جعبه به اطراف متمايل شده اند و گوشه جعبه رو به ناظر قرار دارد .

خطوط فرضي در امتداد سطوح جانبي دو نقطه گريز را تشكيل داده‌اند . وقتي جعبه بالاتر از سطح ديد قرار مي گيرد زير جعبه ديده مي شود وهنگامي كه بر عكس در پائين تر از سطح ديد قرار دارد بالاي آن ديده مي شود . سعي كنيد يك جعبه را از زواياي ديد مختلف مورد مطالعه قرار دهيد و به تغييرات حاصل در پرسپكتيو آن توجه كنيد. دقت كنيد كه تمام خطوط عمودي همچنان عمود باقي مي‌مانند و متاثر از حالت پرسپكتيو جعبه نمي شوند .

همانطور كه در اين تصوير نشان داده شده اشياء مي توانند روي خط افق قرار گيرند . سعي كنيد زواياي كتاب ها در تصوير سمت چپ را تغيير دهيد و دقت كنيد كه نقاط گريز كه نقاط گريز چگونه تغيير مي كنند . نقاط گريز هر كدام آنرا در وضعيت پرسپكتيو خاص خود مي‌نماياند .شيوه طراحي از اين كتابها مي تواند در طراحي از ساير اشياء مثل ساختمان ها مورد استفاده قرار مي گيرد . براي تمرين ، تصاويري از روزنامه ها و مجلات را انتخباب و نقاط گريز آنها را ترسيم كنيد . اين كار به شما كمك خواهد كرد تا درك كنيد كه چگونه نقاط گريز را با خط افق مرتبط كنيد .

انتخاب و چيدن طبيعت بيجان
در لغت نامه ها واژه طبيعت بيجان اينگونه توصيف شده : «تصويري متمركز از اشياء بيجان و ساكن» طبيعت بيجان يكي بهتري شيوه‌ها براي مطالعه و ممارست در طراحي است: تركيب بنديها ، نورپردازي سايه ها ، پرسپكتيو و غيره . ابتدا كار خود را با طبيعت بيجان هاي با تركيب بندي هاي ساده تر آغاز كنيد و به تدريج تركيب بندي هاي پيچيده تري را بكار بگيرند . عكس برداري از اشياء و مطالعه از روي آن نيز بسيار سودمند است . (به تصوير زير دقت كنيد كه چگونه در طراحي هاي صفحات 18 تا 21 ساخت و ساز شده است)

فرم هاي ساده
مدل خود را از نزديك مورد مطالعه قرار دهيد ، و با خطوط كمرنگ و فرمهاي خلاصه شده طراحي كنيد به نحوي كه بتوانيد در مراحل بعد جزئيات بيشتري را به آن اضافه كنيد . در تصوير زير گلابي فقط با دو دايره يكي كوچك و ديگري بزرگتر طراحي شده است . وقتي فرمهاي اوليه طراحي شدند ، شروع به سايه پردازي كنيد در اينكار دقت كنيد كه حركت ضربه هاي قلم در جهت فرم گرد و كروي گلابي باشد ، مثل طراحي پائين .

براي هلو و قطعه برش خورده آن ، طرح كلي آنرا مطابق مرحله A اجرا كنيد . در مرحله B با افزودن خطوط كمكي بافت قسمت هاي هسته و سطح داخلي قسمت برش خورده را مشخص كنيد . حال شروع به سايه برداري نمائيد و با استفاده از ضربه قلم هاي قوس دار و بلند بافت خارجي پوست و تحدب آنرا مشخص كنيد و سپس به جزئيات رو هسته و قسمت‌هاي داخلي كار را تكميل نمائيد .


براي طراحي فندق ، ابتدا از يك دايره و دو خط متقاطع استفاده كنيد تا حجم مخروطي مراحل A و B را بدست آوريد . سپس با افزودن خطوط كمكي مرز سايه ها و شيارهاي روي بدنه فندق را مثل تصوير C انجام دهيد .

براي سايه زدن فندق از خطوط نرم ، يكنواخت كه در جهت طولي آن ترسيم شده باشند ، استفاده كنيد . اين ضربه قلم ها باعث نماياندن حجم و جنسيت پوست فندق خواهد شد . در خاتمه ، نقطه هائي روي سطح آن اضافه كنيد .

توجه داشته باشيد اگر در ريتم سايه روشن هائي كه بكار مي بريد ، سايه جسم كه روي زمين افتاده ، تيره‌ترين بخش طراحي شما باشد ، اينكار باعث مي شود كه طرح شما حالتي سه بعدي پيدا كند و جلوتر از سطح كاغذ با حالتي واقع گرايانه بايستد .
به سايه زدن ادامه دهيد تا گيلاس در طراحي شما داراي سطح لطيفي شود براي لطيف‌تر شدن بافت گيلاس از گوشه هاي پاكن خميري براي يكنواخت شدن سايه ها كمك بگيريد و لكه هائي كه در ريتم سايه ها بوجود آمده اند را رفع كنيد .


سپس با افزودن ضربه قلم هاي قوي در نقاط تيره و تغيير جهت آنها حجم سه بعدي و براقيت سطح گيلاس را بوجود آوريد .

مايعات و شيشه
اين نوع طراحي مستلزم تمهيدات بيشتري نسبت به طراحي قبلي است . اين نوع طراحي بايد روي مقوائي با سطح بسيار نرم اجرا شود . براي اغلب قسمت ها از مداد HB و براي سايه هاي تيره از 2B استفاده كنيد . يك مداد طراحي سه تخت نيز براي ايجاد بافت در پس زمينه مفيد است .

در مرحله A ، فرم كلي ليوان ، مايع داخل آن و گل ها را طرح ريزي كنيد . در مرحله B اندكي بيشتر وارد جزئيات شويد و سايه‌هاي مختصري در قسمتهاي ليوان و مايع داخل آن بزنيد . با صرف وقت و حوصله زواياي كناري و لبه ها را تميز اجرا كنيد .

در مرحله C ، با استفاده از مداد سرتخت زمينه پشت ليوان را تيره كنيد . دقت كنيد اين نوع تيرگي ها كه در پس زمينه طراحي از اين نوع مدل ها استفاده مي شود باعث برجسته نمائي طرح خواهد شد .

از اين پيكان ها كمك بگيريد براي جهت ضربه قلم ها و به ياد داشته باشيد كه در قسمت هائي انعكاس و نقاط نوراني كاغذ را تميز نگه داريد تا بتوانيد نورها و جنسيت شفاف ليوان را بوجود آوريد.

وقتي تمام مراحل به انجام رسيد ، طراحي انجام شده خود ملاك نور و سايه ها خواهد بود چنانچه به هنگام سايه زدن ضربه قلم هاي شما لكه ايجاد كرده باشد آنها را بوسيله پاكن خميري برطرف كنيد و آخرالامر با نوك تيز مدادهاي HB و 2B جزئيات و ريزه‌كاريهاي محسوس را تكميل نمائيد .

گل سرخ و قطرات آب
بسياري از هنرجويان تازه كار بر اين باورند كه طراحي از گل سرخ كار بسيار دشواري است پس با شهامت كمتري به طرف آن مي روند . اما گل سرخ نيز همچون اشياء ديگر مرحله له مرحله و از ابتدائي ترين فرمها طراحي مي شوند .

در مرحله A ، با استفاده از يك مداد HB طرح محيطي گل سرخ را بصورت خطوط زاويه دار اجرا كنيد و محدوده گلبرگ ها را تعيين نمائيد . توجه داشته باشيد كه اگر اين مرحله با خطوط كمرنگ اجرا شود درمراحل بعد براي سايه زدن و حذف آنها دچار مشكل نخواهيد شد .

در مرحله E ، سايه ها را از لبه خارجي گلبرگ ها بطرف داخل بزنيد به نحوي كه جهت ضربه قلم ها بر خلاف سايه هاي داخلي باشد (از خارج به داخل) مناسبترين شيوه براي اين نوع سايه ها ضربه قلم هائي هستند با حركت سريع مچ پرتاب مي‌شوند و نتيجه حاصله خطوطي است كه از تيره به روشن محو شده اند . براي تمرين روي اين تكنيك ابتدا قلم را روي كاغذ گذارده و فشار دهيد ، همزمان با حركت سريع مچ خط را به جلو پرتاب و فشار قلم را كم و كمتر كنيد .

اسباب بازيهاي ديروز
اسباب بازي هاي قديمي سوژه هاي بسيار خوبي را براي طبيعت بيجان هستند كه مي‌توانند به تنهائي يا با تركيب با ساير اشياء موضوع طراحي باشند . گاهي تركيب اسباب بازي هاي قديمي با اسباب بازي هاي مدرن سوژه هاي خوبي براي ارائه تضاد مصنوعي بسيار كارساز است .

براي طراحي از اين پودل عروسكي با استفاده از مداد HB ، بصورت خيلي كمرنگ و روي مقواي برستول چند بيضي متداخل ترسيم كنيد كه برگرفته از طرح كلي مدل باشد . در مراحل بعدي از مداد 2B نيز استفاده خواهد شد .

به خاطر داشته باشيد ، هميشه خطوط اوليه بايد خطوطي كمرنگ ، آزاد و سيال باشند تا درك درستي از مدل به شما بدهند . سپس با پرداخت خطوط و فرمهاي اوليه و ايجاد قوسهاي كوچكتري اطراف چشم ها ، رويان و سايه جسم آنرا تكميل تر كنيد .

براي قسمت هاي خزدار ، ضربه قلم هائي شبيه نمونه هائي كه اينجا نشان داده شده بزنيد و با تغيير در ارزش خطوط زمينه پشت و قسمت هاي تيره را مشخص كنيد .

اين واگن آتش نشاني روي كاغذ بريستول و با مدادهايHB و 2B طراحي شده ، همچون تمرين قبلي ، با طراحي خطوط محيطي و فرم هاي كلي شروع كنيد . سپس برخي جزئيات كوچكتر را به آن بيافزائيد . بياد داشته باشيد كه قبل از اقدام به سايه‌پردازي اسكلت بندي دقيقي از طرح خود بوجود آوريد .

سطوح گوناگون موجود در قسمت اسب مستلزم ضربه قلم هائي در جهات مختلف است و ضربه قلم هاي منحني تحدب و برجستگي هاي فرم ها را آشكار مي كند .

نور شمع
اين طراحي نيز روي مقواي بريستول با مدادهاي HB و 2B اجرا شده است . پايه مرفغي و حباب شيشه اي شمع روي ميز قرار داده شده و با چند شي ديگر در زمينه تركيب بندي و چيدمان شده اند . در مرحله A با ضربه قلم هاي سريع و خطوط زاويه‌دار طرح كلي موضوع مشخص شده است .

در مرحله B تمام خطوط محيطي مدل را ترسيم و شروع به سايه زدن نمائيد . سايه‌پردازي اين مدل را با ضربه قلم هاي نرم و لايه لايه به نحوي كه در مرحله C نشان داده شده اجرا كنيد . افزودن تيرگي ها به روشن لايه لايه اين امكان را به شما مي‌دهد تا تيرگي ها را به تدريج افزايش دهيد و مانع از اين خواهد شد تا تيرگي‌ها بطورناخواسته افزايش يابند .

طراحي شعله شمع نيز چندان مشكل نيست : فقط خطوط محيطي ساده اي براي آن ترسيم كرده و فتيله شمع را تيره ترين قسمت شعبه در نظر بگيريد . مطمئن باشيد سفيد نگاه داشتن قسمت شعله اشتعال شمع را تداعي خواهد كرد .

 


تركيب بندي هاي گلدار
با آموختن تكنيك هاي گوناگون هنر شما سليس تر خواهد شد. پس در اين طراحي از آزادي عمل بيشتري نسبت به تمرين قبلي برخوردار هستيد. ابتدا با مداد HB فرمهاي اوليه را با ضربه قلم آزاد و كمرنگ ترسيم كنيد و موقعيت گلها و برگ ها را تأمين كنيد.

سوژه هاي مربوط به دريانوردي
براي مدل هاي طبيعت بيجان خارج از خانه را جستجو كنيد. سكانهائي مثل انبار و اسكله قايق ها و نظاير آنها. شما با استفاده از اشياء غير عادي ميتوانيد تركيب بندي‌هاي بديع و منحصر به فردي ايجاد كند.

اسباب ماهيگيري مدل هاي خوبي براي تمرين هاي اين فصل هستند. آنها را با اشياء ديگر تركيب و تكنيك هائي را كه تا كنون آموخته ايد را در مورد آنها بكار برده و ساخت و ساز كنيد.

ادوات فلزي و سنگين اسكله ها را تركيب بندي هاي خود وارد كنيد. حضور اين گونه اشياء در طراحي هاي شما حس خاصي به آنها خواهد داد. طراحي از طناب هاي كهنه و تيرك‌هاي چوبي ساده و سرگرم كننده است.

مراحل كار را بر ترتيب دنبال كنيد، فرم هاي كلي مدل را با خطوط كمرنگ ترسيم كنيد. به هنگام سايه پردازي ضربه قلم هاي خود را در جهت بافت سطوح تنظيم كنيد. به هنگام سايه‌پردازي ضربه قلم هاي خود را در جهت بافت سطوح تنظيم كنيد.

مطابق تصوير A ريتم طناب پيچيده شده دور تيرك چوبي را با فرم هاي كاملاً ساده ترسيم نمائيد. و مثل تصوير B رشته هاي به هم تابنده داخل طناب را مشخص و در قسمت هاي ديگر نيز اندكي بيشتر دارد جزئيات شويد.

انعكاس ها و پارچه هاي توري
سطوح براق و صيقلي، مدل هاي خوبي براي يادگرفتن ساخت و ساز سطوح انعكاسي هستند. براي انجام اينتمرين از مقواي بريستول، مدادهاي HB، 2B و پاكن خميري استفاده مي كنيم. ابتدا فرم كلي مدل را با خطوط بسيار كمرنگ ترسيم كنيد.

هنگاميكه دو عنصر اصلي طرح، در جاي خود روس كاغذ ترسيم شوند، محدود توري را در طرح مشخص كنيد و قسمت ها مربوط به سطح نيز را تيره تر سايه بزنيد.
سپس وضعيت سطوح حاصل از انعكاي توري و تخم مرغ را روي سطح شيروان مشخص كنيد. با حركت هاي مداد اقدام به سايه زدن سطوح داخلي و خارجي شيروان نمائيد. بياد داشته باشيد كه سطوح داخلي صيقلي و براق نيستند. سپس شروع به زدن سايه هاي ملايم روي پوسته تحم مرغ نمائيد.


در اين مرحله، بوسيله ابزار محو كن كاغذي سايه هاي تخم مرغ و شيروان را ملايم كنيد. دقت كنيد كه چگونه سايه ها و فرمهاي سوراخهاي توري در قسمت هاي چين خورده تغيير مي كندو مجدداً بعد از چين خوردگي به فرمهاي اوليه بر مي گردند و چين و چروك هاي پارچه را تداعي مي كنند. با استفاده از يكي از الگوهائي كه در صفحه مقابل توضيح داده شده شروع به طراحي و ساخت و ساز پارچه توري نمائيد.

در متن اصلی مقاله به هم ریختگی وجود ندارد. برای مطالعه بیشتر مقاله آن را خریداری کنید