بخشی از مقاله
چکیده
فشهر بزرگترین نماد تمدن بشر است و بشر آن را براي امنیت و آرامش خود بنا کرده استچفاما با رشد بی رویهف شهرها بدونفمحیطفتوجه به الگوهایی در شهرسازي باعث بوجود آوردن سیمایی زشت و بی هویت در تاریخ شهرها شده است. هدف از این نوشتهفمروري بر چگونگی و شکل فضاي شهري در یک بافت فرسوده و نیز بدنبال رویت کردن هرج و مرج هاي عملکردي وکالبدي بافتفورسیدن به یک نقطه عطفی در ساختار و کالبد بناها در یک مجموعه بافت فرسوده و اینکه چه سیاستی میتواند در این مجموعه نفوذ نماید، که هم هویت اصلی محله ها حفظ شود و هم هرج و مرج کالبدي بناها کمرنگ شود که نتیجه این امر را در شهر علی آباد کتول موردفبررسی و مطالعه قرار دادیم که در نتیجه این شهر در چارچوب اساسنامه شرکت مادر تخصصی عمران و بهسازي شهري به چهار محلهففرسوده محله مرکزي ، محله علی اباد ، محله جنگلده ، محله خارکلاته تقسیم کرده و در راستا قوانین وضع شده سیاستهاي راهبردي رافبراي این شهر ایجاد نمودیم چفف
واژههاي کلیدي: بافت فرسوده ،ففرسایش ، بهسازي و نوسازيففف
-1 مقدمه
فرسودگی یکی از مهمترین مسائل مربوط به فضاي شهري است که باعث بی سازمانی ، عدم تعادل ،عدم تناسب و بی قوارگی آن میشودچففرسودگی عاملی است که به زودودن خاطرات جمعی ،افول حیات شهري واقعه اي و شکل گرفتن حیات شهري روز مره اي کمک میکندچفاکنون با نگاهی مجدد به فضاهاي شهري میتوان به این نکته پی برد که مهمترین مسله در از دست دادن چهره فضاخاي شهري ، فرسایش است چلذا جهت جلوگیري از این فرسایش اقدامت مرمتی انجام داد که این کار را در یک زمان مشخص به صورت مقطعی آن هم به شکل مسکن اعمال کردچیعنی بنا رو بهسازي یا نوسازي نماییم مقوله بهسازي و نوسازي بافت فرسوده شهري در ایران از زمانی اغاز شد که قابلیت زندگی در بسیاري از بافتهاي مرکزي و میانی شهرها از جنبه هاي مختلف کالبدي،ساختاري،اجتماعی و محیطی دچار نقصان شد.
و شرایط سکونت در آنهافبا نیازهايزندگی کنونی مطابقت خود را از دست دادچو می توان افزود که مقوله بافت فرسوده که مربوط میشود به فححملفسال قبل که بناهایی شکل گرفته ولکین به دلیل فرسودگی کالبدي و فقدان استانداردهاي ایمنی، استحکام وخدمات و زیرساختهاي شهري علیرغم برخورداري از ارزشهاي هویتی از منزلت مکانی و سکونتی پایین برخوردارندچفمداخله دراینگونه بافتها یا سایر بافتهاي شهري متفاوت بوده و اقدامات از نوع بهسازي، روانبخشی و نوسازي خواهد بود که در قالب طرحهاي ویژه به اجرا درخواهند آمدچپلژففدر همین راستا مطالعه و شناخت و نیز سیاستی در جهتف بهسازي و نوسازي بافت فرسوده شهر علی آباد کتول در این مقاله صورت گرفته تا بتوان بخشهاي قدیمی و فرسوده شهر را در کلیت امروزي آن مفهوم نو بخشیدن و هویت آن را ایفا کرد.
مسئله
روند و رشد فیزیکی این شهر در سالهاي اخیر با همان مبناي اولیه خود رشد پیدا کرد که در حال حاضر بافت فرسوده این شهر به اقتصاد و نیز رشد فرهنگ شهري آسیب رسانده است که باعث فلج شدن شهر در این حوزه ها گشته که تا به حال با دادن کاربري هاي خاص وساخت وسازهایی در آن فقط توانسته اند بعنوان مسکن در شهر عمل کنندچفف مهمترین مسله بافت هاي قدیمی نبود پاسخ روشن به نحوه نوسازي آنهاست که متاسفانه در سالهاي اخیر جریان تملک فضايمخروبه و در مواردي فضاهاي قابل قبول،پاکسازي و تجمیع و ایجاد بناهاي پنج شش طبقه در بافتهاي قدیمی،به سرعت در جریان استچطراحی شهري نو در بخش تاریخی،نو کردن ساختار سنتی است نه تکرار آن ونه متلاشی کردن آنچپهژفف اهمیت این مسئله به مثابه زنده کردن هویت و فرهنگهاست که در دل این شهر کوچک گمشده باقی مانده اند چفف شاید بافت شهري به ضرورت هاي خاص طراحی شوند اما در لا به لاي این بافتها سوالاتی بدون جواب باقی مانده اند که باروندي چون طراحی توسعه پایدار شهري می توان به این سوالات پاسخ مثبتی داد وکوچه هاي درهم وپیچیده و بی هدف را با سیاستی خاص به گذرهایی خوانا وبا کاربري بالا تبدیل کرد.
هدف
-چگونگی و شکل فضاي شهري در یک بافت فرسوده
-بهسازي کالبدي بافت فرسوده شهر
-احیاي زندگی جمعی و ایجاد فرصت ها
-بازنده سازي هویت هاي گمشده
سوال
آیا فرسودگی بافت علت اصلی مهاجرت بوده؟فف ویژگیهاي قومی در این شهر چقدر بر این بافت تاثیر داشته است؟
آیا نبود تاسیسات مناسب در بافت باعث آلودگی رودخانه شده است؟فف آیا پیوستگی کالبدي در بافت مشاهده میشود؟
آیا فرسودگی بافت در مرکز تاثیري بر پهن دشتی بافت داشته است؟
متغیرهاي تحقیق
-شکل فضاي شهري در یک بافت فرسوده
-به حداقل رساندن فضاهاي گمشده
-به مقیاس در آوردن فضاها با نیازهاي مردم
روش تجزیه وتحلیل
بررسی اسنا فرادست و مصوبات مربوط به بافتهاي فرسوده شهر بافت اسیب پذیر بر اساس بلوك شهري، آسیب پذیر تعریف شده و بلوك آسیب پذیر بلوکی است که حداقل یکی از شرایط سه گانه زیر باشد.بلوك که داراي حداقل حزدرصدبنهاي فرسوده،نامناسب به لحاظ زیستی و سکونتی یا آسیب پذیر باشد چبناهاي آسیب پذیر حداقل یکی از شرایط دوگانه زیر را باید داشته باشد.لچبنایی که فاقد سیستم سازه اي باشدپسازه بتنی،فولادي یا شناژهاي تحتانی،قائم و فوقانیژبه تشخیص کارشناس رسمی ساختمانهچبنایی که دراجراي مفاد آیین نامهححههفرعایت نشده باشد یا قابلیت انطباق با آیین نامه مذکور رانداشته باشدریزدانگی بدین معنی که عرصه خانه ها از ححهفمترمربع کمتر باشد و بیش از حزفدرصد بلوك هاي شهري را تشکیل دهد و خانه ها کوچک باشدعدم دسترسی یعنی حزفدرصد از معابر موجود در بلوك شهري عرض کمتر از ذمتر داشته باشند و ناپایداري که بیش از حزف درصد از واحدها از استحکام و ایمنی لازم برخوردار نباشد و تشخیص آن بحثی فنی است که اسکلت آن چگونه و شناژ آن قائم یا افقی باشد.
معرفی منطقه مورد نظر
شهر علی آباد کتول در حد فاصل اراضی دامنه ايفو دشتی و در حاشیه محور آبراهه اي پرودخانه کبودوالژفاستقرار یافته استچف لذا برخورداري از منابع آب و خاك مناسب از جمله ویژگی هاي موقعیتی شهر از حیث ابعاد محاطی محسوب می گرددچفف همچنین شهر در بستري با شیب محدود جنوبینشمال بدون هر گونه عوارض طبیعی استقرار یافتهفاست
