بخشی از مقاله
چکیده
تحلیل و بررسی بافت قدیم از مباحث مهم و حساس برنامه ریزی حمل و نقـل شـهری اسـت و یکـی از مسایلی که در این بافت امروزه بیشتر مطرح است ؛ مسأله حمل و نقل شهری است . در واقع برنامه ریـزی حمل و نقل شهری به عنوان مؤثرترین ابزار هدایت توسعه شهر و شکل دهی به محـیط و ارتقـای کیفیـت زندگی شهری مطرح است . ضعف دسترسی و ساختار نامناسـب شـبکه حمـل و نقـل شـهری ، همچنـین موقعیت فضایی کاربریها و تراکم ساختمانی بیش از حد در بافت قدیم شهر ، نارسایی در سامانه حمل ونقل عمومی ، نامنسجم بودن تردد عابران پیاده و وسایل نقلیه و وجود گره های زیاد ترافیکی همگی در افزایش ترافیک بافت قدیم شهر موثر می باشند . هدف این تحقیق بررسی موردی مشکلات نظـام جابـه جـایی در بافت فرسوده محله عامری شهر اهواز است . نتایج حاصل از این تحقیق بررسی و ارزیابی نظام جابه جـایی در بافت فرسوده و معرفی مشکلات و اولویت بندی آن ها خواهد بود .
×
کلمات کلیدی: حمل و نقل شهری، ، بافت قدیم شهر، محله عامری
.1 مقدمه
در حال حاضـر بسـیاری از شهرهای کشور با مسأله ای به نام بافتهای فرسوده مواجه هستند . ایـن بافتهـا یـا هســته هــای قـدیمی شهرها بوده و به مرور زمان دچار فرسودگی و عدم کارایی شده اند ، و یـا در دوران معاصـر بـدون رعایـت ضـوابط و مقررات معماری و شهرسازی شکل گرفته و از این رو اکنون با مسائل و مشکلات بسیاری روبرو بوده و ایـن مشـکلات را بـه کل شهر نیز تسری می دهند .
در این پژوهش ما بدنبال ارزیابی وضعیت ، مشکلات و کاستی های حمل و نقل در این بافت های فرسوده شـهری هسـتیم . برای ارزیابی این اثر در ایجاد محدودیت های ترافیکی نمی توانصرفاً به یک مطالعه بازگشتی و مـرور اطلاعـات ترافیکـی و هندسی معابر بافت های فرسوده مانند حجم ترافیک ، سرعت و پهنای خطوط برای مطالعه این اثر در قالب فرآیند فرسـودگی آن بافت ها تکیه کرد ، بلکه نیاز به یک ارزیابی جامع تر داریم که می تواند بحث امکان بازسازی بافـت هـای فرسـوده را نیـز
1
دربر گیرد . در این پژوهش برای انجام چنین ارزیابی جامعی از نرم افزارهای شبیه سازی جریان ترافیک کمک مـی گیـریم تـا با توجه به اوضاع و تغییرات ترافیکی در دوره های مختلف فرآیند فرسـودگی بـه نتـایج قابـل اعتمـادتری از مطالعـه خـود در بررسی و برشمردن مشکلات ترافیکی بافت های فرسوده برسیم .
با توجه به اطلاعات بدست آمده سعی در برآوردن اهداف تحقیق داشته و هدف از انجام این تحقیق شـناخت و بررسـی بافـت فرسوده و چگونگی حمل و نقل در این بافت است که به طور کلی نتایج قبل و بعد با استفاده از شـبیه سـاز ترافیکـی بـا هـم سنجیده می شود و در نهایت گزینه برتر انتخاب می شود . نرم افزار مناسب چنین شبیه سازی ، نرم افزار توانمند شبیه سـازی جریان ترافیک Aimsun است که می تواند بر مبنای خصوصیات جمعیتی و حجم ترافیک برآورد شده و شرایط هندسی معـابر و تقاطع ها جریان ترافیک را شبیه سازی کند . نتایج شبیه سازی می تواند دید جامع تـری از مشـکلات ترافیکـی پـیش روی سیستم های حمل و نقلی که برای این مکان ها در نظر گرفته شده بدست دهد . بـر مبنـای نتـایج ایـن ارزیـابی ، مـی تـوان امکان بازسازی بافت های فرسوده را سنجید و تصمیم گرفت .
.2 تئوری و پیشینه تحقیق
در برنامه ریزی شهری شبکه های حمل و نقل و ارتباطی همراه با کاربری مسکونی بیشترین سطح فضـای شـهری را اشـغال نموده و علاوه بر شکل دهی به فرم و ساختار شهر نقش مهمی در اتصال و ارتباط فضا و کاربری های شهری به یکدیگر نیـز بر عهده دارند. اهمیت شبکه ارتباطی در برنامه ریزی و طراحی شهری به گونه ای است که نمی توان آن را منفک از یکـدیگر دانست ، زیرا کلیه فعالیتهای ساکنان یک شهر اعم از فعالیت های بازرگانی ، فرهنگی ، اداری وتفریحی ... بسـتگی کامـل بـه شبکه ارتباطی حمل و نقل دارد.[1] آنچه از دیدگاه حمل و نقل و ترافیک در بافت هـای گونـاگون اهمیـت پیـدا مـی کنـد ، ویژگی های حرکت ، دسترسی و کارایی سیستم های گوناگون حمل و نقل ، ایمنی و هزینه های مـرتبط بـا ایـن سیسـتم هـا است . برسی های کارشناسان نشان می دهد که مشکلات ترافیکی در بافت های فرسوده ناشـی از عـدم وجـود پارکینگهـای عمومی ، عدم تامین پارکینگهای خصوصی ناشی از کوچک بودن اندازه قطعات تفکیکی ، تداخل حرکات سواره وپیـاده ، عـدم وجود سلسله مراتب شبکه ارتباطی از منظر عمکرد و عرض معبر ، تمرکز شدید کاربری هـای تجـاری و خـدماتی بـا عمکـرد شهری و منطقه ای به ویژه در پوسته اول با فـت هـای فرسـوده شـهری.[2] تجـارب کشـورهای مختلـف جهـان در زمینـه معضلات حمل و نقل و ترافیک در بافت های فرسوده شهری نشان می دهد که این سیاستها و راهبردهـا در اکثـر شـهرهای پیشرو در زمینه باززنده سازی بافتهای فرسوده شهری برنامه ریزی و اجرایی شده است . به عنوان مثال گسترش حمل و نقـل عمومی ، توسعه پیاده راهها ، گسترش خوط دوچرخه سواری ، احداث تونلهای ترافیکی ، تنظیم و توزیع فضای کـاربری هـا و سطوح خدمات عمومی در انطباق با شبکه ارتباطی ، تنظیم حرکت با سرعت 30، احداث پارکینگهای طبقاتی ، ممنوعیت تـردد خودروها در برخی از بخشهای شهر ، تغییر مسیر خیابان ها ، استفاده از سیستم هـای هوشـمند ترافیکـی ، در اکثـر شـهرهای موفق اروپایی چون اسلو،پاریس ، آمستردام ، استکهلم ، مالاگا ، هلسینکی ، پایونیرو و آمریکایی پیاده سازی و با نتـایج مثبتـی همراه می باشد.[3]
