مقاله در مورد عوارض دیابت

بخشی از مقاله

مقدمه عوارض ديابت
اولين چيزي كه شما بايد بدانيد اين است كه فقط به خاطر اينكه شما دچار ديابت هستيد عوارض آن لزوما ايجاد نمي شود . تحقيقات جديد نشان داده است كه هر چه شما بيشتر ميزان قند خونتان را كنترل نماييد ،احتمال كمتري دارد كه به عوارض و مشكلات آن گرفتار شويد . با دانستن اين مطالب بسياري از افراد مي كوشند كه بيشتر مراقب ميزان قند خونشان باشند .در كنار كنترل

خوب ميزان قند خون ،عدم اشتعمال سيگار نيز مي تواند احتمال بروز عوارض را كاهش دهد .تمام عوارضي كه در صفحات بعد گفته مي شوند در افراد سيگاري بيشتر ديده مي شوند به همين دليل افراد سيگاري بايد هر چه سريعتر از استعمال آن خودداري نمايند تا دچار اين عوارض نگردند.
فصل 1: عوارض چشمي
ديابت مي تواند به راههاي مختلفي چشمهاي شما را گرفتار نمايد كه مي تواند از تار شدن موقتي بينايي تا مشكلات شديد تري مثل : رتينوپاتي صدمه به لايه حساس به نور در چشم باشد.
فصل 2: رتينو پاتي
هر دو نوع ديابت مي توانند باعث گرفتاري پرده شبكيه در چشم شوند . قسمت مركزي شبكيه (ماكولا)باعث ديدن رنگها و جزئيات مي شوند در حاليكه قسمت هاي محيطي شبكيه در ديدن اجسام سياه و سفيد و ديدن در تاريكي به شما كمك مي كنند.

رگهاي خوني كوچك كه به شبكيه خونرساني مي كنند ،بر اثر ديابت دچار مشكل مي شوند . اين امر احتمالا به علت تجمع قند در ديواره رگهاي خوني مي باشند كه آنها را ضعيف مي سازند . اين رگها گاهي اوقات پاره شده و ايجاد خونريزي هاي كوچكي مي كنند .
گاهي اوقات ،عروق خوني ممكن است نشست كرده و باعث تجمع مايع در سطح شبكيه گردد كه به آن اصطلاحا اگزوداي سخت گفته مي شود . اين نشستي معمولا نشانه آن است كه

خونرساني آن منطقه به خوبي انجام نمي شود . وقتي رتينوپاتي به مرحله پيشرفته تري مي رسد ،رگهاي خوني جديد مي توانند رشد كرده و خونرساني را بهبود ببخشد . اين رگهاي خوني جديد ،شكننده بوده و ممكن است پاره شده و خونريزي شديدي ايجاد نمايد . اين وضعيت مي تواند به طور جدي بينايي را مختل كند .
درمان رتينو پاتي:
خوشبختانه درسالهاي اخير ،ليزر درماني توانسته است در ترسيم صدماتي كه در رتينوپاتي ديبتي ايجاد شده است ،كمك هاي فراواني نمايند .
ليزر به قسمت محيط شبكيه تابيده مي شود ،توسط آن اگزوداي سخت برداشته شده و از رشد رگهاي جديد جلوگيري مي گردد. هر چه زودتر درمان صورت پذيرد ،موفقيت بيشتر خواهد بود و به

همين دليل است كه افراد دچار مرض قند بايد حداقل سالي يكبار به چشم پزشك مراجعه كنند تا چشمهايشان معاينه گردد . تعداد كمي از مبتلايان به مرض قند دچار نوعي رتينوپاتي مي شوندكه به آن اصطلاحا ماكولوپاتي گفته مي شود .اين عارضه به خصوص در افراد سالخورده بيشتر ديده مي شود . در ايت وضعيت ،رگهاي خوني در قسمت مركزي شبكيه كاهش پيدا مي كنند و باعث

اختلال در ديدن رنگها و جزئيات دقيق مي شود .متاسفانه ليزر درماني در ماكولوپاتي چندان موفقيت آميز نمي باشد . اگر شما نياز به ليزر درماني داشته باشيد ،بايد به يك متخصص چشم مراجعه نماييد.
فصل 3: عوارض كليوي
كليه ها به عنوان يك فيلتر و تصفيه كننده ،خون را تصفيه نموده و آب اضافي و مواد زائد رااز آن جدا مي كند و به صورت ادرار از بدن خارج مي سازد. در افراد ديابتي ،به علت تجمع قنددر رگهاي كوچك كليه ،كليه ها دچار صدمه مي گردند . اين وضعيت شبيه به ايجاد يك سوراخ بزرگ در چاي صاف ك

ن مي باشد در اين حالت،موادي كه بايد به طور طبيعي در بدن حفظ مي شوند . از طريق اين تصفيه صدمه ديده ،از طريق ادرار از بدن خارج مي شوند .يكي از موادي كه در هنگام خرابي كليه ها در ادرار ظاهر مي گردد،پروتئين مي باشد. يك پروتئين ويژه به نام آلبومين در مراحل اوليه صدمه به كليه ها در ادرار ديده ميشوند. بنابراين انجام آزمايش ادرار همراه با آزمايش قند خون مي تواند بسيار با اهميت باشد گاهي اوقات ممكن است بر اثر عفونت ادراري ،در ادرار آلبومين ديده شود كه مي توان اين حالت را از وضعيت قبلي تشخيص داد .
فصل 4: گرفتاري اعصاب
ديابت مي تواند به دو طريق باعث صدمه به اعصاب شود :اول اينكه ممكن است با اختلال در خونرساني آنها موجب آسيب به عصب شود مثل چشمها و كليه ها و ديگر اينكه با وارد آوردن صدمه مستقيم به عصب به علت بالا بودن قند خون ،باعث آن شود. هر گونه آسيب عصبي را اصطلاحا نوروپاتي مي گويند. بر اساس اينكه كلام يك از سه نوع عصب آسيب مي بيند ،نتيجه آن متفاوت خواهد بود.
اعصاب حركتي :اعصاب حركتي حامل پيغامهاي عصبي از مغز به عضلات مي باشد و به اين ط

ريق باعث انقباض عضلات مي گردد. آسيب به اين نوع اعصاب را اصطلاحا نوروپاتي حركتي مي نامند و مي تواند منجر به از دست رفتن فعاليت عضلات كوچك دستها يا پاها شود در چنين مواردي انگشتان پاها به سمت بالا چنگ مي شوند و انگشتان دستها هم ضعيف مي گردند.

اعصاب حسي:
اعصاب حسي موجب شناسايي حس هاي درد،لمس ،حرارت و ساير حسها شده واين پيغامها را به سمت مغز مي فرستند. نوروپاتي حسي ميتواند ابتدا باعث حساس شدن و درد پاها شود اما

به تدريج پاها بي حس شده و هيچ حسي را متوجه نمي شوند.
اعصاب خودكار :
اعصاب خودكار يا اتونوميك مسئول كنترل عملكردهاي خودكار بدن، فعاليت روده ها و مثانه ها مي باشد. نوروپاتي خودكار نسبتا نا شناخته بوده و بيشتر در روده ها و مثانه ها اختلال ايجاد مي كند . اين نوع نوروپاتي مي تواند باعث يبوست يا استهال شود وگاهي اوقات شخص ممكن است از استفراغ هاي مكرر رنج ببرد،همچنين در مرد ها ممكن است مشكلاتي در توانايي جنسي آنها ايجاد شده و اين توانايي كاهش يابد. با اين حال اكثر اين مشكلات را مي توان با دارو درماني بهبود بخشيد.
فصل 5:توانايي جنسي
توانايي مردان به يك نعوظ طبيعي ،بستگي به خونرساني خوب شريانهايي كه آلت تناسلي را خونرساني مي كنند و نيز اعصابي كه باعث انقباض و ديدهاي آن ميشوند ،دارد.
با اين حال اهميت زيادي كه به خاطر داشته باشيم كه ناتوانايي جنسي مي تواند به غير از مشكلات بدني ،به علت مشكلات رواني نيز ايجاد شود،خواه شما به ديابت مبتلا باشيد يا نباشيد. بنابراين تمام مشكلات جنسي خود را با پزشك در ميان بگذاريد تا او بتواند درمان مناسب را براي شما انتخاب نمايد .
مبتلايان به مرض قند در معرض خطر ابتلا به سفت وسخت شدن ديواره رگها و شريان هاي بزرگ هستند كه مي تواند موجب سكته قلبي يا مغزي شوند و نيز سبب كم شدن گردش خون پاها مي گردد. افزايش وزن وسيگار كشيدن مي توانند اين خطر را بيشتر افزايش دهند بابراين واقعا ضرورت دارد كه شما از استعمال دخانيات و اضافه شدن وزن جلوگيري نماييد. اگر شما دچار افزايش كلسترل خون هستيد ،امروزه نشان داده شده است كه مي توان با پيروي از رژيم غذايي مناسب و يا درمان دارويي ،از ميزان كلسترول و از خطر گرفتاري سفت و سخت شدن شريانهاي تصلب

شرائين كم نمود. همچنين مشخص شده است كه مصرف مقادير كم آسپرين به طور روزمره مي تواند در افرادي كه داراي چنين مشكلاتي هستند،از خطر سكته هاي قلبي و مغزي كم نمايد. مشكلاتي كه بر اثر تصلب شرائين ايجاد مي شوند بسيار شايع مي باشند كه مي توان با مصرف دارو يا جراحي آنها را درمان نمود . با اين حال بهتر است قبل از گرفتار شدن به اين مشكلات از ايجاد آنها پيش گيري نمود.
فصل7¬ گرفتاري پاها
شما بايد از تغييراتي كه به علت ديابت شما در پاهايتان رخ مي دهدآگاه باشيد ومي توانيد براي كاهش اين خطارات اقداماتي را انجام دهيد . اكثر مبتلايان به ديابت دچارهيچ مشكلي در پاهايشان نمي باشد اما حتي آنهايي كه اين مشكلات را دارند نيز مي توانند با انجام اقداماتي از بدتر شدن آن جلوگيري كنند .با برقراربودن گردش خون كافي در پاها بافتهاي آن تقويت شده واز بروز چنين مشكلاتي جلوگيري مي گردد. براي اينكه گردش خون كافي باشد بايد از يك رژيم غذايي مناسب پيروي كرد . ميزان قند خون را در حد طبيعي نگه داشته و از استعمال دخانيات پرهيز نمود. هميشه مطمئن شويد كه كفش هايتان مناسب و اندازه است و هيچ آزاري به پاهايتان نمي رساند ،به علاوه كارهاي خاصي هم وجود دارد كه بتوانيد با انجام آنها از پاهايتان به خوبي مراقبت نماييد اين كارها بر اساس 4 تغييري كه مي توانند در ديابت ايجاد شوند،طراحي شده اند. اين 4 تغيير عبارتند از:
خونرساني ضعيف:وقتي به علت باريك شدن رگهاي خوني ،خونرساني به پاها مختل مي گردد ،پاهاي شما نمي توانند به خوبي در مقابل حوادثي مثل در معرض هواي سرد فرار داشتن عفونتها يا ضربات از خود محافظت نشان دهند و بسيار مستعد دچار شدن به به سه تغييرديگري كه در زير مي آيند مي شوند. با استفاده از جورابها و كفش هاي مناسب پايتان را گرم

نوروپاتي :صدمه به اعصاب مي تواند باعث كم شدن حساسيت پاها نسبت به درد و حرارت شود،در مراحل اوليه آن،افراد اغلب از گزگز يا سوزن سوزن شدن پاهايشان شكايت مي كنند و يا اينكه اظهار مي دارند كه مثل اين است كه آنها بر روي پنبه راه ميروند. وقتي كه توانايي احساس كردن پاهاي شما كاهش مي يابد، شما كمتر به آسيب ها يا عفونتهايي كه به پاهايتان وارد مي آيد توجه مي كنيد و در صورتي كه اقدامي براي بهبود آن انجام ندهيد باعث افزايش صدمات ميگردد . اگر شما به درجاتي از نوروپاتي مبتلا هستيد ، شما مجبوريد عادت كنيد كه هر روز پاهايتان را بررسي و معاينه كنيد تا ببينيد آيا زخم يا بريدگي در آن ايجاد شده است يا خير.

خشكي پوست: خشكي پوست مي تواند همراه با نوروپاتي و خونرساني ضعيف ديده شود اما مي تواند بدون اين مشكلات هم ايجاد گردد. شما ممكن است متوجه شويد كه خشكي پوست پاهايتان مدت ها قبل از ايجاد مرض قند شما وجود داشته است و آن را به حساب يك مشكل معمولي گذاشته باشيد با اين حال پوست خشك و دچار پوسته ي ريزي شده داراي نرمي و انعطاف پذيري كمتري مي باشد، زيرا با تعريق و چربي طبيعي از فشار ها و ساييدگي هايي كه در اثر راه رفتن ايجاد مي شود، محافظت نمي گردد . وقتي پوست پاي شما خيلي خشك مي شود شما بيشتر مستعد ابتلا به پنبه و ميخچه و ترك خوردن پاها مي شويد . شما مي توانيد با استفاده از كرمها،پاهاي خود را به طور روزمره چرب كرده و از خشك شدن آنها جلوگيري نماييد.
تغيير در شكل پاها:تغيير شكل پاها مي تواند در اثر ابتلا به ديابت در طولاني مدت ايجاد شود. استخوان ها ممكن است به علت تغييراتي كه در ميزان بافت چربي پاها ايجاد مي شود ، دچار تغييراتي گردند. قسمت جلويي پاهايتان ممكن است پهن شده و انگشتان چنگ شوند، وقتي بافت هاي زير پايتان دچار فرسودگي شوند شما ممكن است در پاشنه پايتان احساس درد نماييد. معمولا اين تغييرات به علت يك تغيير كوچك در شكل پايتان ايجاد مي شوند اما فراموش نكنيد كه هنوز پاهايتان نياز دارند كه كفش هاي مناسب بپوشيد.

در مقابل اين بيماري چه بايد كرد؟
شما احتمالا بعد از خواندن اين مطالب ،متوجه تمامي عوارض احتمالي بيماري ديابت شده ايد بنابراين تكرار اين موضوع ارزش خواهد داشت كه بدانيد مي توانيد از تمام اين عوارض جلوگيري كنيد ، به شرطي مه مراقب ديابت خود باشيد و قند خونتان را در حد طبيعي نگه داريد . به خاطر داشته باشيد كه اين عوارض اجتناب ناپذير نيستند و شما نقش مهمي در جلوگيري از آنها خواهيد داشت ، تمام مبتلايان به ديابت اين حق را دارند كه از مراقبت هاي ويژه پزشكي برخوردار باشند.

مراقبت از پاها : مراقبت صحيح از پاها در جلوگيري از عوارض ديابت بسيار اهميت دارد. پاها هر روز شسته و بررسي شوند تاهر گونه مشكلي در آنها به سرعت كشف گردند. با استفاده از آب گرم و صابون ملايم، هر روز پاهايتان را بشوييد ، هيچگاه پاهايتان را به مدت طولاني در آب قرار ندهيد زيرا اين كار باعث برداشته شدن چربي طبيعي پوست پاهايتان خواهد شد. ناخن هاي پاهايتان را به طور مستقيم قيچي نماييد و از گرفتن گوشه هاي ناخن پرهيز نماييد . در صورت وجود هر گونه زخمي در پاهايتان سريعا به پزشك مراجعه نماييد.
مشكلات غذا خوردن:
مقدار غذايي كه يك كودك مي خورد مي تواند در هر روز تفاوت كند و ممكن است يك روز دو برابر روز قبل غذا بخورد. اگر شما مراقب كودكتان باشيد خواهيد فهميد كه يعني روزها چقدر مشكل است كه او را وادار به غذا خوردن كنيد و بعضي روزها به چه سختي مي توانيد او را از غذا خوردن بيش از حد منع كنيد. اين وضعيت وقتي كه كودك شما دچار مرض قند هم باشد مشكل تر مي گردد. به عنوان يك قاعده وقانون شما بايد هر گاه كه كودكتان احساس گرسنگي كرد به او غذا بدهيد حتي اگر بيشتر از مقدار رژيم غذايي او باشد همچنان كه كودكان بزرگتر مي شوند ، آنها به مقادير بيشتري انسولين نياز خواهند داشت. وجود قند اضافي در آزمايش خون يا ادرار آنها ، نشان دهنده نياز بيشتر آنها به انسولين مي باشد و نه اينكه از مقدار غذاي آنها كم نماييم.

شركت در مراسم و جشن ها:
اگر برنامه دارويي خود را تنظيم نماييد مي توانيد با خيال راحت در جشن ها شركت نموده و از آن ها لذت ببريد. مشكل اصلي در جشنها معمولا اينست كه شام در ساعات دير تري داده مي شود اگر شما انسولين تزريق مي كنيد بايد با توجه به اين موضوع تغييراتي در آن دهيد اگر شما مي دانيد در مراسمي كه شركت مي كنيد شام در ساعات دير تري داده مي شود قبل از اينكه به چنين جاهايي برويد مقداري غذاي سبك ميل نماييد و تزريق انسولين را تا هنگام شام به تآخير بياندازيد، همچنين هميشه مقداري چيز شيرين همراه خود داشته باشيد تا در صورت مشاهده علائم كاهش قند خون،آنها را مصرف نماييد.
تمرينات ورزشي:
وقتي كه مي خواهيد تمرينات ورزشي را انجام دهيد، شما مي توانيد با تنظيم و كم كردن مقدار انسولين يا قرصتان و يا با تنظيم در رژيم غذايي از بروز هيبوگليسمي جلوگيري نماييد مقدار انسولين تزريقي در چنين مواردي را مي توان حتي تا نصف هم كاهش داد كه بستگي به ميزان شدت تمرينات ورزشي شما دارد . اما در مواردي كه به طور غير منتظره اي در يك تمرين ورزشي شركت

مي كنيد كه اين موضوع بيشتر در بچه ها اتفاق مي افتد مشكلات بيشتري بروز مي كند، چون از قبل اطلاعي در مورد آن نداشته ايد تا ميزان دارو يتان را كم نماييد .در چنين مواردي براي جلوگيري از كاهش قند خون بايد ار يك نوشيدني شيرين ، بيسكوئيت يا شكلات استفاده نمود . در صورتي كه مراقب پايين رفتن قند خونتان باشيد هيچ دليلي ندارد كه در هر نوع تمرين ورزشي و در هر سطحي شركت نكنيد ، فوتباليست هاي معروفي وجود دارند كه با وجود ابتلا به مرض قند ، مشكلي در هنگام تمرينات ورزشي ندارند.

آيا انسولين انساني بهتراز انسولين حيواني است؟
اين سؤال مورد بحث هاي زيادي قرار گرفته است و بعضي از بيماراني كه مدت ها انسولين حيواني را مصرف مي كرده اند و به تازگي به انسولين انساني روي آورده اند ، اين طور عنوان مي كنند كه وضعيت آنها وقتي كه از انواع حيواني انسولين استفاده مي كرده اند بهتر بوده است . به نظر مي رسد كه انسولين انساني كمي سريعتر از انسولين حيواني در زير پوست جذب مي شود، با اين حال هيچ تفاوت محسوسي در ميزان قند خون كساني كه از انسولين حيواني و انساني استفاده مي كنند وجود ندارد. عليرغم اين موضوع بعضي از بيماران ترجيح مي دهند كه از انسولين حيواني استفاده نمايند.

چرا انسولين را زير پوست ترزيق ميكنند؟
در تئوري مي توان انسولين را به داخل وريد يا عضله نيز تزريق نمود .با اين حال در عمل ، تزريق انسولين چند بار در روز به داخل وريد بسيار مشكل مي باشد و همچنين تزريق داخل عضلاتي انسولين نيز بسيار دردناك مي باشد . ازهر دوي اين روش ها گاهي اوقات و در بعضي شرايط استفاده مي شود مثلا در هنگامي كه شما به سختي بيمار هستيد يا نمي توانيد به طور منظم به خاطر عمل جراحي كه داشته ايد غذا بخوريد.
هيپوگليسمي شديد:

گاهي اوقات قند خون به قدري سريع كاهش
پيدا مي كند كه شما فرصت مقابله باآن را
كه ذكر شد نداريد. شما ممكن است دچار
خواب آلودگي يا بيهوشي شويد و يا حتي دچار تشنج گرديد . اين وضعيت هم براي شما و هم براي اطرافيان شما ترسناك خواهد بود و شما نياز خواهيد داشت اقداماتي انجام دهيد كه چنين حالتي ديگر اتفاق نيفتد . در برخورد با كسي كه دچار هيپوگليسمي شديد شده است . چندين اقدام مي توان انجام داد وقتي شما در حالتي هستيد كه نمي توانيد چيزي بخوريد يا بياشاميد يك ژل قندي به نام هيپو استوپ (Hypostop ) ساخته شده است كه مي توان آنرا در داخل دهان فشار داد يا اينكه بر روي لثه ها ماليد ،از انجام اين كار وقتي كه فرد غش كرده است بايد خودداري نمود.

انواع انسولين چه هستند؟
تفاوت عمده انواع انسولين در نحوه
سرعت اثر آنها مي باشد . بنابر اين

مي توان انسولين ها را به انواع كوتاه
اثر ،با اثر متوسط و طولاني اثر تقسيم نمود.
انسولين هاي كوتاه اثر شفاف و بي رنگ
هستند در حاليكه انواع با اثر متوسط و
طولاني اثر به علت وجود مواد افزودني كه باعث كند شدن جذب آنها مي شود ، به رنگ كدر مي باشد. مي توان انسولين هاي كوتاه اثر و با اثر متوسط را با هم در يك سرنگ مخلوط كرد اما باد مراقب باشيد كه انسولين شفاف را با انسولين كدر آلوده نكنيد